Baldur - 26.08.1908, Blaðsíða 3

B A L D U R, VI. ár, nr. 18.
En hart er að heyra
hljóm þann í eyra.
Þar var aðeins einn sem að tindverður barðist
sem íslending sómdi f raun,
og þjóðvinur reyndist og þreklega varðist
og þurfti’ ekki að blása f kaun.
Og Skúli mun sigra, hann lifir þvf Iengur,
þó logheitt sje andstæðum sálum ;
jeg vona hver einasti fslenzkur drengur
þar ótrauður fylgi að málum.
Þá bætast mörg brotin
og banvænu skotin.
Hvereinasti maður sem ann þessum málum,
nú einhuga gangi fram beint,
það sæmir bezt drenglyndum, dugandi sálum
að djarflega mælt sje og hreint.
En hvern þann sem ann ekki fslenzkum málum
en fslenzka heitið vill bera,
við teljum þann dreng ei með dugandi sálum
en dæmum hann útlægan vera.
Hin íslenzka eining
óháð sje greining.
Og fsland á enn marga dáðrfka drengi,
sem dugandi reynast f þraut;
jeg vona hver einasti stilli nú strengi
og stcfni þá framsóknar braut,
sem aftur það gjöri að óháðu landi
er enga sje vafið f tötra.
Hver dansklyndur fjandi sje útlægur andi,
þvf ánauðar hnýta þeir fjötra.
En lífandi f landi
sje lýðfrelsis andi.
II.
Við lfkjast skulum landsins feðrum fornu
og frægjum manndóms stóru, göfgu von,
og heilladfsum unnum óðalbornu
en eyðileggjum Gissur Þorvaldsson.
Og tignum andans Ijós og lýðsins menning,
í landsins þarfir skulum öllu fórna.
Og öllum skyldi vera kær sú kenning
að konur jafnt og menn f landi stjórna.
Ó, fslands Ijómi söguhiminn heiður
og helgist þvf hver djarflynd, vaxin þrá,
og dýrsti skal þvf unninn frelsis eiður
— þess óðmál dýpstu sálar strengir slá.
Það skulum við á ástar örmum bera,
það orðtak sjerhver rómi drengur nýtur,
að “íslendingar viljum allir vera“,
• og verða skal það svo, unz æfin þrýtur.
III.
íslendingur upp til starfa,
— einu gildir hvar hann er —
vinna landi og þjóð til þarfa,
það er sem oss öilum ber.
Lýðstjórnar þar liggja sporin,
löngum, sem er frægt f sögum.
íslands, var sú bernsku borin,
brosljúf gyðja á æskudögum.
Engan hálfleik hafa viljum
heldur það, sem okkur ber,
fullan rjett, það fullvel skiljum,
frelsið okkar var, og er,
ef við saman höldum höndum
hcfjum strfð f fullri eining,
hollu lofti að oss öndum,
einlægni og hjartans meining.
Ráðherrann nú ríkið þvingar
— rjetti hlffir móður ei, ,—
allir, vona jeg, fslendingar
óhæfunni segi nei.
Saman snúum bræður bökum
berjumst svo af öllum kröftum,
einart beitum traustum tökum
teygist þá á stolnum höftum.
Glamurmálin gefum tröllum,
göfugt renni f æðum blóð,
syngjum hærra hinum öllum
hrcysti þrungin frelsis Ijóð.
Landsins dfsir við það vakna
verma aldnar lýðvalds hlóðir.
Hnútar sárra rauna rakna,
rís þá ný vor hjartans móðir.
Okkar vfða Iiggja leiðir
lffsins breytilegu sund,
en hulda málið hugans seiðir
hjartans þrá að fósturgrund.
Þvf flestir syngja hin öldnu, ungu
íslands ljóð, sem heimur rómar,
allir sömu tölum tungu,
— tungu, sem að fegurst hljómar.
fsland, þú sjert alla. daga
ásta og tryggða sveipað feldi.
Hörpustrengir hærstu braga
hljómi þjer f æðsta veldi.
Hugsjónanna himnarfki
hljóttu, beztu Anarkista.
Frelsið aldrei frá þjer víki,
fylktu’ und merki Sósíalista.
II. I>.
Ǥ
Ǥ
«8
Ǥ
«8
Ǥ
*
<8
Ǥ
«8
Ǥ
«
*§
t§
«
rS
Ǥ
«
I
*
<8
*
*§
«
Ǥ
*
•§
THE
i | i yv
G-IMLI
GIMLI.
MAN.
Heíir ávalt í verzlun sinni birgðir af eftirfylgjandi
vörum:
I kanna af ágætu kaflfi, brendu og mðluðu 250
1 hálfpunds kassi af bezta Ceylon tei 20 -
1 pundspakki af hreinsuðum kúrennum 10-
1 pundspakki af hreinsuðum rúsfnum 15 —
lausar rúsfnur pundið 10 —
Vanilla og lemon flavors, glasið 20 —
Jelly f glösum hvert glas 10-
Jelly f fötum hver fata 65-
ágætt Jam f sealers (heiman frá
Englandi) ................... 25-
1 kanna af niðursoðnum Beans 10-
1 kanna af ágætum lax 15 -
2 könnur af Kippered Herring 35 -
1 kanna Roast beef 15-
1 kanna Cornéd beef 15-
1 kanna Tomatoes
1 flaska Tomatoe Catsup
1 flaska af góðu Pickles
1 flaska af ágætu Pickles
1 kanna af niðursoðnum eplum
1 kanna af niðursoðnum strawberries
2 pd kanna af Edwardsburg table syrup 15 —
10 punda kanna af sama sírópinu
1 kanna af Molasses
6 stykki af góðri handsápu
Einnig höfum við hina alþekktu Golden
West þvottasápu, 6 stykki
Þegar teknir eru tveir pakkar f
gefum við ágæta teskeið f kaupbætir.
Einnig höfum við birgðir at ettirfylgjandi vörum:
Patent meðul
Groceries
Leirvöru
Stundaklukkur
Trjefötur
Axarsköft
Brooms
Álnavöru
Olfudúka
Stffskyrtur
OG MARGT FLEIRA.
Nærfatnað
Blankett
Overalls
Slcðfatnað
Ennfremur hinar alþekktu, ágætu prjónavjelar.
Þessar vörur seljum við með eíns I&gu verði og hægt er, gegn borgun út í hönd.
Komíð, sjáið og sannfærist.
Við óskum viðskifta, og munum þar af leiðandi reyna að gjöra alla ánægða.
THE GIMLI TRADING C°.
gimli____________ivr^isr.
&
s
8>
8*
8>
8>
8>
&
8>
&
15- 8>
15- §>
20 - 30- 15- 1 go
20- 8>
iS- §>
65- 8>
15- 25- 8> i>
25-
einu 8>
8»
§<J
8*
8>
8>
»
8>
8*
8*
8>
8>
8>
Niðurl. frá 2. bls. 5. d.
inum kom þessi sameiningarandi
fram f sameiningu germönsku og
ftölsku þjóðflokkanna, f sterkari
einingu Bandarfkjanna, eftirþræla-
strfðið, f sambandi hinna brezku
fylkja f Norður-Amerfku, f Ástra-
Ifu fylkjasambandinu. Suður-Af-
rfka stefnir f sömu átt. “Hið sam-
einaða brezka veldi“ hefir verið
gjört að umræðuefni, og sumir
halda fram ekki einungis samein-
ing allra enskumælandi þjóða,
heldur einnig myndun eins alþjóða
þings, er hafi löggjafarvald fyrir
gjörvalían þennan heim. í iðnað-
arheiminum kom upp sameining
og fjelagsmyndanir á hverju strái.
Fjelagsmyndunum auðmanna
fylgdu fjelagsmyndanir verka-
manna. Það komu upp deilda-
verzlanir, verzlunarfjelög, ágóða-
hlutdeildar fjelög, hlutafjelög og
samsteypufjelög.
Rökfræðislega afleiðingin af
þcssari stcfnu segir höfundurinn
að sje sósíalismus. í mörgum af
mannfjelagsins málum stefnir mjög
svo f sósíalistisku áttina. Máske
verður sósfalismus ekki virkilega
útkoman, þó enginn geti um það
sagt með neinni vissu. Bezta út-
koman álítur höf. að raundi verða
einhver millistefna milli sósíalista-
stefnunnar og einiitaklingsfrelsis
stefnunnar, eins og þessi nöfn eru
vanalega skilin. Höfundurinn
setur svo fram úrlausnarefnið
þannig:
“Úrlausnarefni 20. aldarinnar
er samrýming þessara tveggja
stefna, þannig, að frelsið stjórnist
af lögurn, og lögin sje gegnþrungin
af frclsi; að einstakleikinn stjórn-
ist af einingu og að einingin fjörg-
ist af einstakleikanum ; að per-
sónuleikinn leiðist af fjelagsskap
og að fjelagsskapurirín sje örfaður
og innblásinn af persónuleika og
hugviti“.
Eftir að hafa þannig sett fram
úrlausnarefnið, byrjar. höf. sfðari
kafla ritgjörðarinnar með þvf að
setja fram sfna úrlausn þannig:
“Úrlausnin sem jeg hefi að bjóða,
er þroskun tveggja ólíkra en þó
samverkandi afla í mannfjelaginu.
Þessi öfl eru menntun og fjelags-
skipulag ; menntunin til að veita
einstaklingnum sem fylstan þroska,
og fjelagsskipulag til þess að mann-
fjelagsheildin fái notið afraksturs-
ins af allri framför einstaklingsins.
Hvorugt þessara afla er nóg út af
fyrir sig. Hvort um sig er nauð-
synlegt til að stjdrna hinu ogstyðja
það“. í þvf sem eftir fer af rit-
gjörðinni gjörir svo höf. nákvæm-
ari grein fyrir þessari úrlausn
sinni, og byrjar hann á menntun-
arefnismálinu. Hann bendir á að
til sje tvær rfkjandi stefnur f
menntamálum ; önnur stefnan leit-
ast við að gjöra öllum scm hægast
fyrir að ná sem mestri menntun,
hin reynir að binda menntunina
innan einhverra vissra takmarka.
Fyrri stefnuna kallar hann ame-
rfkanska fyrirkomulagið, en hina
síðari evrópiska fyrirkomulagið.
Hættan við amerfkanska fyrir-
komulagið liggur í þvf, að ofmarg-
ir sækja um hinar æðri stöður. Sú
kenning sumra hagfræðinga, að
slfkt yrði að cins til þess, að hæf-
ari menn skipi þessar stöður, afþví
að frjáls samkeppni útboli þeim ó-
hæfari, er máske falleg, en hún er
ekki sönn. Hin virkilega afleiðing
mundi verða sú, að með fjelags-
samtökum mundu þessir menn
heimta meiri og meiri borgun fyr-
ir störf sfn. Þar sem hver mn sig
hefði minna að gjöra, yrði hann
að setja meira fyrir verk sfn tii að
geta lifað eins og áður. önnur af-
leiðing af ótakmörkuðum mennt-
unar mögulegleikum mundi verða
sú, að fieita og fleira fólk mundi
dragast út úr iðnaðinum, þvf æðri