Baldur - 07.10.1908, Blaðsíða 3

BALDQR, VI. ár, nr. 24.
sjálfráðum umgangi hjer um landið.
Hvað segið þið ?“
“Nú“, svaraði formaðurinn, “ef
þú bara vildir taka það að þjer, að
hafa gætur á honum, þá er þjer
velkomið að leggja það fyrir þig,
fyrir borgun, náttúrlega".
Blair játti þvf og fór. Hann
kunni ekki almennilega við sig,
eftir að þcssi ‘sjálfríiði aðgangur*
var kominn í spilið.
“Þctta erekki maður með mfnu
‘prinsfpi1, sagði Sifton, þegar
Blair var farinn út. “Hvenær
skyldi vera of mikið af sjálfræð
inu ? Sjálfráður aðgangur að öllum
sköpuðum hlutum í þessu landi
handa fyrirtækjamönnunum, það
er mitt prógramm. Það eru tóm-
ir afturhaldsmenn, sem vilja það
ekki. Þjóðeign !! Vitleysa!! Land-
ið var hjer frá upphafi vetaldar og
hefir ekki verið notað. Indfán-
arnir! hvað gjörðu þeir við það ?
Afturhaldsflokkuriun ! hvað gjörði
hann við það ? Jeg held við ætt-
um sem fyrst að ljúka við það að
ráðstafa þessu drasli, sem engir
hafa viljað nota, og fyrst kyrkjan
þarna getur gjört svo vel að vfsa
okkur á ‘fólkið', sem fyrirtækja-
mennirnir þarfnast fyrir, þá finnst
mjer þetta geti a!lt saman verið
klappað og klárt“.
Það hneigðu sig allir til sam-
þykkis. Indfánar og afturhalds-
mcnn settir á sama bekk ! Það var
þeim mátulegt. Báoir híifðu haft
landið, cn hvorugir sinnt nóg um
’fólkið',
, Kaþólska kyrkjan sat til Itliðar,
kyrlát og alvarleg eins og ljósmóð-
ir. Pólitisk óf^rirleitni fæddi af
sjer innflutningastefnuna.
Fyrirtækjamennirnir gjörðu
kaupin við millimennina. Námar,
skógar, vötn, og beitilönd færðust
undan eins nafni undir annars natn.
Peningarnir fóru að streyma inn ;
sumt frá Edward konungi cðaöðr-
um efnamönnum, sem hafa ‘agenta1
sfna í Chicago ; sumt frá Alberti
hinum danska, stolið jafnt frá kot-
ungi sem kóngi. Ár eftir ár
streymdu peningarnirtil Ameriku,
í ‘tækifærin' og háu renturnar.
Vesturrfkin, vcsturlandið ! varvið-
kvæðið, — þangað var ferðinni
heitið, og ‘meiningin* hefir verið
sú, alla leiðina f gegn, að græða,
græða, f borg og f byggð, á inn-
ðytjendunum, sem kæmu inn f
vesturlandið, til þess að ausa þar
úr auðsuppsprettum náttúrannar,
f einni cða annari mynd. Á móti
þvf getur enginn boríð. Það er
verkalýðurinn og bændalýðujjrnn
sem allt þctta hnýtist við.
Sfðan kaþólska kyrkjan færðist
það í fang, að bæta sjer það upp f
Amerfku, sem hún er að tapa f
Evrópu, hefir hún öfluglega lagst
á sömu sveifina eins og fjárglæfra-
mennirnir, að hafa hönd f bagga
hjer mcð stjórnunum. Sú þrenn-
ing hefir hin þrjú skilvrði lfkam-
lcgrar framleiðslu f fórum sfnum :
fólkið, fjcð, og landið.
Allir, sem vetlingi geta valdið,
hafa á einn eða annan hátt verið
að hugsa sjer til hrcyfings með að
græða þessi undanförnu ár, og
mörgum heppnast það ^ en það
vita þeir ósköp vel sjálfir, að allir
hafa f rauninni verið að ‘spekúlera'
í þjóðlegum hlunnindum og verka-
lýðs svitadropum.
‘Fyrirtækjamennirnir1 lögðu til
eldsneytið í vjclarnar í þjóðarskút-
unni, þangað til þar var komið svo
rnikið hjá ‘millimönnunum ‘ af
‘vatni1 (watered stock), að eldur-
inn ætlaði að drepast. Þávartek-
ið f strenginn f leyniherbergjum
auðkýfinganna sjálfra. Fjöldinn
rak upp stór augu, en bfður þess
nú orðið, að uppskera landsins og
náttúrunnar eðlilegi gangur bjargi
þörfum framtíðarinnar. Gullgæsa-
ræktunin er ekki á allra færi, og
‘fólkið' hefir enga ástæðu til að láta
sjer þykja vænt um þá, sem mest
hafa gefið sig við henni.
Sú útkoma á reikningnum, sem
varanlega þýðingu hcfir í sögu
þcssa rfkis, er þetta :
Á sfðasta áratug er næstum búið
að rýja Canadaveldi að öllum á-
kjósanlegustu þjóðeignunum, sem
til hafa verið ; og kaþólska kyrkjan
er búin að ná sterkara tangarhaldi
á iillu þessu ríki, heldur en þorr-
inn af prótestantiskum mönnum
hyggur.
Rfkið hefir ógrynnum eigna á
bak að sjá. — ‘Fólkið1 hefir höfuð-
verk eftir óhemjuskapinn, og horf-
ir, fram á harðrjetti á komandi
vetri. — Gróðafjelögin hafa fengið
‘tækifærin*. — Pólitiskir stórlaxar
hafa matað krókinn. — Pólitiskir
‘attan-f-ossar‘* verið settir að
skófnapottinum. — Og kaþólska
kyrkjan hefir eflt sig og útbreitt.
Þvf lengur sem menn lofa henni
að halda þvf áfram, þvf sfður
hristaþeiraf sjer hlekkina nokkurn
tfma.
J. P. S.
HINAR AGÆTU
SHARPLES TUBBLAR
RJOMASKILVINDUR
standa nú Ný-íslendingum til boða.
Verð þeirra, sem aðskilja 200 pund á klukkustund, er $40 (aðrar tegundir
sem afkasta jafn miklu verki, kosta venjulega $65 til $75), og þær sem dýrari eru
afkasta að sama sVapi meira verki.
Sá sem hefir þær til sölu hjcr í nýlendunni cr
g-isli croisrssoisr.
JRNES P. O. MAN.
t
*
t
t
t
t
t
t
*
Kátnr piltur
er sá hvort rem hann er ungur
eða gamall, sem hcfir skrifað “Ing-
ólfi“ um pólitikina f. Árnessýsl-
unni. Fyrst sendir hann fregnir
um óskap’ega aulalegt fundarboð,
sem hann scgir að Bogi Melsted
hafi fengið Guðmund á Háeyri til
að skrifa fyrir sig. Svo sendir
hann, hinn 12. ágúst, eftirfylgj-
andi ‘.innlegg*, sem fullskemmti
legt getur ennþá verið að lesa,
þótt orustan sjálf sje um garð
gengin :
--------Bogi hcfir verið hjer á
ttakki um hríð. Hann boðaði til
fundar á Þingvöllum hjcr f vor.
Regn var þann dag, sem fundur-
inn átti að verða og treyst Bogi
sjer ekki að sækja fundinn þess
vegna. Á Eyrarbakka hefir Bogi
komið. Guðm. íslcifsson á ITáeyri
skrifaði fyrir hann fundarboð það,
sem prentað er f “Ingóifi“ 32. tbl.
Bogi var svo skjálfandi og óstyrk-
ur allur. að hann var eigi ritfær. j
Fundur var þar þó, og krosslagði
Bogi hcndur á maga sjer að vanda,
tvfsteig nokkrum sinnum á gólfinu
og þrumaði þvf næst skjálfaidi
röddu : “kæru landar!“ Laust þá
hlátri miklum um fundarsalinn.
Þar þekkja menn vfsuna, “Ef að
Darwin auðnaðist“ o.s.frv. Talaði
Bogi all-lengi, og mæltist þar einn
við. Henda rnenn almennt gam-
an að Boga hjeraustur, jafnt frum-
varpsmenn sem aðrir. Þó hefir
honum tekist fyrir þrábéiðni sfna
og vegna brjóstgæða manna að fá
meðmælendur — á pappfrnum, en
sumir þeirra hafa þó gjört það að
skilyrði, að þeir væru ekki bundn-
ir við að kjósa hann. Það er talið
líklegt að Bogi eigi 2 atkvæði al-
veg vís í Árnessýslu. Annað er
mágur hans og hitt bróðir. Þó
hefir Bogi komið inn á fiesta bæi,
þegið þeina og lofað sjálfan sig að
vanda. Það er hreinasti hvalreki
hjer f sýslu öllum gárungum að fá
slíkt / mannlfkan hingað í sýsluna
sem Boga okkar, Bogi hefir lófað
mönnum þvf, að setjast að einhver-
staðar á Breiðumýri og stofna þar
lýðháskóla, ef þeir kysu sig á þing.
Kveðst Bogi ætla þar að rita ís-
‘Attanfossi1 er hver sá kallað-
ur á nýju Rcykjavíkurmáli,
sem leiðtogarnir getasagt um:
“hann lafir aftan í oss“.
Iendingasögu(!) sína, og þykjast
þá Árnesingar þess vissir, að hon-
um mundi vel miða áfram og að
margt verði þar vel sagt, eins og
f þvf sem komið er.
Áður cn Bogi kom hingað aust-
ur. voru hjer cigi allfáir, sem ann-
aðhvort fylgdu uppkastinu eða þá
f vafa, hvort rjett væri að taka það,
eða fclla óbreytt. En málaleitan-
ir og fortölur Boga hafa, sem von
var, spillt svo fyrir frumv,, að nú
eru stórum færri formælendur þess
en áður. Ef slíkur gestur væri
sendur f hverja sýslu, þá mundi
hann ónýta hvern málstað sen;
væri.
Til rnarks um lag og kænleika
Boga cr það, að á Eyrarbakka lof-
ar hann mönnum að koma kjötinu
upp í 90 aura pundið, eti Eyr-
bekkíngar verða að kaupa kjöt o"
þykir það nógu dýrt eins og ] ð
er. I Þingvallasvcit lofar h; nn
aftur á móti að koma útfluttum
hrossum f 200 krónur, en Þing-
vallasveit er hrossalftil og engum
kcmur þar til hugar að ala upp
hross til sölu. Þeir kaupa heldur
hross að. Þótti þvf hvorugum
sinn hlutur góður, ef Bogi kæmist
á þing,
* *
*
Það er óvfst að svona frjettaburð-
ur sje sanngjörn vopnaviðskipti,
en svona haglega telgdar örvar eru
herfilega hæfnar.
Frá Islandi.
ÚR NÚPASVEIT
er skrifað 23. ágúst. Veðrátta
f bezta lagi. Heyskapur hefir
farnast vel. Sjávarafli nær engi
utan á Raufarhöfn nokkur þorsk-
afli. Síldveiðar stunda nú fáir,
þvf að sagt er að hún sje nú f afar-
lágu verði, Heilsufar er með
verra hætti: Hálsbólga stingur
sjcr niður, en ekki hefir hún mann-
skæð orðið sfðan f vor. Þá ljetust
tveir eða þrfr menn úr henni.
Margir halda að hálsbólga þessi
sje teguud af barnaveiki, en hjer
er nú enginn læknir nær enn f
Húsavík og Vopnafirði og hefir
ekki verið sfðan í fyrravor.
— Ingólfur 7. sept.
UM LAUSN
frá embætti sækir herra biskup
Hallgrfmur Sveinsson frá 1, okt.
sökum heilsujasleika,
Á SIGLUFIRÐI
er kand. jur. Björn Lfndal skip-
aður lflgreglustjóri samkv. fjárveit-
ingu sfðasta alþingis,
HJÓNABAND.
r4- ág. giftust þau hjer f bæn-
um Guðmdndur Björnsson land-
læknir og Margrjet Stephensen.
UNGMENNAFJELAGI
Rvfkur leyft að gjöra skfðabraut
f brekkunni f Öskjuhlfðinni norðan
við Hafnarfjarðarveginn.
SMJÖR
hjeðan hefir F'aber konsúll f
Newcastle selt f sumar á 90—95
au. pundið.
í VÍK í MÝRDAL
verðaverzlunarstjóraskifti i haust
við Brydesverzlun þar. G. Ólafs-
son fer frá, eti viðtekur Gfsli Jóns-
son kaupmaður hjer f Rvfk.
G. GÍSLASON & HAY.
Viðforstöðu verzlunarhúss þeirra
hjer f bænum tekur í haust Jó-
hannes Stefánsson, er verið hefir
áður fyrir verzlun Snorra Jónsson-
ar á Akureyri, en Gfsli Helgason,
sem áður hefir verið fulltrúi þeirra
hjer, hefir sett á fót nýja verzlun.
FRÁ SEYÐISFIRÐI
kom hingað í fyrradag til við-
gjörðar skipið “Rolf‘, sem nýlega
strandaði á Dalatariga, en Sigurð-
ur kaupmaður Jónsson og fleiri
Seyðfirðingar keyptu sfðan.
SLYS
varð 6. ágúst á fiskiskipinu
“Keflavík“; stýrimann skipsins
tók út nálægt Horni og drukknaði
hann. Ilann hjet Magnús Jónsson
og var hjeðan úr Reykjavfk,
kvæntur maður og átti 3 börn.
GLÍMUMENNIRNIR
hjeðan frá Reykjavík komu heim
úr LundúnafÖrunni nú fyrir helg-
ina með “Ceres“, en fjelagar
þeirra hiifðu farið af skipi á Seyðis-
firði og Akureyri, —- Þeir glímdu
ppinberlega f Edinborg, er þeir
voru þar á heimleiðinni. Ferð
þeirra öll hefir gengið ágætlega.
Annað kvöld verður þcim haldið
hjer samsæti.
— Lögrjctta, 2. sept,
1907 var tonnatal hcr-
skipaflota stórveldanna á þessa
leið: Ton
1. Englands............1,633,116
2. Bandarfkjanna . . .. 611,616
3. F'rakkland............ 609,079
4. Þýzkaland s29-°32
5- Japan .............. 374.7°!
Svo kemur Rússland, Ítalía og
Austurrfki, Ef skipin sem smfð-
uð voru það ár, væru talin rneð,
þá yrði Frakkland nr. 2, með 836,
112, og Bandafylkin nr, 3, með
771,758 ton, en England fremst,
eins og áður, með 1,831,610 tan,
eða 71,883 tonnum fleiri en Banda,-
rfkin, Frakkland og Þýzkuland að
samanlögðu.