Baldur - 25.11.1908, Blaðsíða 2

B A L D U R, VI. ár, nr. 27.

BALDUR
ER GEFINN ÚT Á
GIMLI, ---- MANITOBA

OHAÐ VIKUBLAÐ.
Uiimiii iMH,iiiiimiiniiiriiii"iiniinii,i,iitiiliii"iinmliiif'i|i
KOSTAR $1 UM ÁRIð.
BORGIST FYRIItFRAM
4*»'n m 1-1 n 111 n ' m 11 ■ ■ ■ ■ ■ I' I ■ H I'''»' ' n II1111 r'1111111 I ■ 11 ■' i ■ i 111 f t 1111 ■
(ÍTGEFENDUR :
THE GIMLI PRINTING &
PUBLISHING COMPANY
LIMITED.
vmmtmmmimmmmmímimk
UTANÁSKRIFT TIL BLAðSINS :
BALDUH,
a-IAÆHI, ■
MAIT.
Verð á smáum auglýsingum er
25 c. fyrir þumlung dálkslengdar.
Afsláttur er gefinn á stærri auglýs-
ingum, sem birtast f blaðinu yfir
lengri tfma. Viðvíkjandi slíkum af-
slætti og’iðrum fjármálum blaðsins,
eru menn beðnir að snúa sjer að
ráðsmanninum.

Ur ösknstónni.
ftjargt er það scmjjmanni gæti
dottið f hug í sambandifvið brun-
ann, sem Baldur hefir orðið fyrir,
og íiskurústirnar, scrri eftir sitja.
Það eina, sem hann hefir eigin-
Icga gdð fðng á, væri það að setj-
ast niður harmandi “í sekk og
ösku“. í það mun hann þó verja
skemmstum tíma.
Önnur trúkynjuð frásögn úrforn-
öldinni er um fugJinn Fönix, en
hún er of yfirlætismikil til þess að
vera við Baldurs hæfi.
Á Sviðu-Kára er skki jafn frá-
leitt að minnast, þvf hætt er við
að Baldri vcrði einhverntfma skap-
fátt við einhvern þann Lambason-
inn, sem nú slúðrar mest í höllum
þjóðhöfðingjanna.
En langcðlilegast cr það fyrir
Baldur að minnast þjóðsagnanna
um þrjá karlssyni, þar sem sá
yngsti var hafður út undan, cn
farnaðist þó vel að sfðustu, eftir að
hann reis upp úr öskustónni, af
því að “Lítill“ og “TrftilP* og
“fuglarnir a!Iir“ virtu það við
hann, að hann var ekki tilfinning-
arlaus gikkur og fóru að hjálpa
honum.
Það gæti ifka verið Baldri alveg
nóg, hvað mikið hvassviður sem
geysar f kring um hann, að “fugl-
arnir allir“, — hvorki ernir nje
valir — að eins smáir fuglar, vildu
tfnasaman fyri.r hann sína fjöðrina
hver.
Látum þruma og hvessa og
brenna. Það getur ekki skapað
Baldri aldur, ef þið sem ekki eruð
orðin steinrunnin nátt-tröll af mik-
ilmennsku, hafið tilfinningar og al-
úð til allra ykkar meðbræðra á
rjettum stað, og viljið hjálpa Baldri
til þess að efla það hugarfar hjá
öðrum.
12. jan. 1903
kom út fyrsa númerið af Baldri. I
þvf var honum sett sú lífsregla, að
hvetja menn til sjálfstæðrar íhug-
unar á þeim málum, sem bæru á
góma þá og þá vikuna.
Fráþeirri lífsreglu fæst
hann ekki til að vfkja.
Af veikum mætti hefir hann á-
valt haft föst f minni hin fögru
orð hins mikla íslenzka leiðtoga:
“fram, fram, aldrei að víkja“.
Þeim orðum má enginn ^óður ís- vinna að vatnsleiðslu til Wynyard.
Wynyard, 24. okt. ’oS.
Herra ritstjóri!
Nú er búið að þreskja hjá flest-
um hjer og tilhugalífi okkar bænd-
anna að mestu lokið þetta árið, og
hefir það fengið harla misjafnan
enda; það vill ganga svo með
flestar tegundir af tilhugalffi.
Sökum frosts og kulda brást
hveiti Og flax uppskeran hjá sum-
um alveg; hjá Öðrum varð öll upp-
skera rfr vegna hita og þurka,
Flestir hafa þvf fengið 10 til 20
bússjel hveitis af ekru hverri, 25
til 35 af höfrum, 14 til 20 af byggi,
°g 5 til 13 af flaxi. Lítið er enn
farið að eiga við að leggja járn á
brautina frá Leslie og hingað, þó
allmikið sje komið til Leslie af
efni til brautarbyggingarinnar.
Margir menn eru nú farnir að
lendingur gleyma, við hvað mikið
ofurefli sem er að etja, og þótt að-
súgur sje gjörður frá báðum hlið-
um. Því hefir Baldur alla sfna
stuttu æfi átt að venjast, og ekki
sfzt síðan Einars heitins Ólafsson-
ar missti við. Þeir hafa fundið
það á sjer, sem illavarvið Baldur,
að varnargarðurinn væri veikari
fyrir síðan, og þá hefir ckki vcrið
alstaðar að
spyrja.
drengskapnum að
þess að vita sem mcst urn hag og
fyrirtæki þjóðarinnar, og rfðurauð-
vitað aldreT eins lífið á þvf eins og
um kosningar, ef þeir hafa nokkra
hugsun á því að vcra samvizku-
samir menn ?
Og sama er auðvitað að segja
um öll mál, sem þýðingu hafa fyr-
ir þekkingu, karaktjcr, Og velferð
þeirra manná.sem blöðingetanáðtil.
Nct, vinir. Baldur telur ekki
upp á að leíða neitt málefni hjá
sjer fyrir hræðslu sakir, þó að kof-
arnir brynnu árlega ofan af houum,
Þeir sem að honum standa munu
reyna að halda áfram að tala hisp-
urslaust um hvaða m&lefni scm er,
hverjir scm þykjast vera móðgaðir
f það og það skiftið.
Hver sá Islendingur, sem er
nógu dáðríkur til að falla það f geð,
ann Baldri góðs gengis, og það er,
sem betur<fer, margur sá sem svo
er skapi farinn enn þá.
Að hvetja
menn ti! sjálfstæðrar íhugunar eða
nokkurs annars er ómögulegt án
pess að Iáta til sfn hcyra. Þess
vegna eru ráðleggingar manna um
það, að Ieiða árfðandi málefni hjá
sjer, ekkert annað en heimska út
f hött. '
Væri nokkurt vit í því að ala
þann læpuskap upp f nokkru blaði,
að ieiða það t, d. hjá sjer að minn-
ast á trúmálarótið sem nú stendur
yfir hvervetna .meða! ísjendinga.
Sá maður, sem þeirra á meðal er
kunnastur að nýbreytni í þeim efn-
um, er gjörður að biskupi, í góðu
orlofi alls hins fslenzka kennilýðs
að þvf er frekast verður sjeð. Sá
prestur, sem nú gjörir sjer mest
far um það meðai Vestur-lslend
inga, að gæða fólki á göllum bibl-
funnar í prjedikunarstólnum, hefir
fullt hús af áhcyrendum, þótt ör-
fáir sæki messugjörðir annara
kennimanna. Getur nokkrum
manni frá nokkru sjónarmiði fund-
ist bót verða ráðin á þeim göllum
,scm á þessu háttalagi kunna að
vera, með þvf að blöðin leiði hjá
sjer að minnast á það.
Eða þá að leiða hjá sjer stjórn-
mál, — sjerstaklega uin kosninga-
leyti, segja sumir. Skyldi það nú
vera auðvelt að láta sjer öllu meiri
aulaskap um rnunn fara, í því
landi, þar sem öllum fullorðnum
mönnum ber siðferðisleg skylda ti' vera a,,nt um líf blessaðra lamb-
Þeir eru að stffla læk rúmar 2 míl
ur suðvestur frá bænum. Þann
læk syntu hinir fyrstu íslenzku
landnemar á milii höfuðfsa og
nefndu hann “Hroll“, Margt
gjörðist fleira sögulegt f þeirri för,
og verður það að Ifkindum ritað á
lipru alþýðumáli f Landnámu
Lárusar.
Heilsa manna er fremur góð, en
heilbrigði hestanna er og hefir
verið vond. Það kveður svo mjög
að þvf, að menn, scm komu hing-
að fyrir tveim eða þrem árum sfð-
an, mcð 4 hesta, eru nú búnir að
missa þá alia. Það er gott í þvf
tilliti, að þó byggð þessi sje ekki
gömul, þá fara menn nú vfða að
eiga hægt með, að “sitja á hross-
haus tveir og tveir“ og tala um
pólitíkina, sem nú cr farin að
leggja ieiðir sfnar hingað, þó hún
hafi verið hjer fremur meinlaus
hingað til greyið.
Þó að vjer, senp hingað höfum
flutt, sjeum flestir vel af guði
gefnir, þá megum vjer^súpa af þvf
soðinu, að pólitiskt uppeldi vort
hefir verið vanrælct. Meðan vjer
vorum á Islandi, var lftið hægt að
læra þar f þvf tiiliti. Þá voru
iinenn þar enn svo miklir óvitar f
þeim efnum, að þeir höfðu ekki
myndað neina pólitiska flokka.
Hin sorglega afleiðing þess varð
lfka sú, að hver þingmanna sagði
sína meiningu, t. d. um afnám
Maríu og Pjeturs lambanna ; að
vfsu má ekki gleyma þvf, að bless-
aðir prestarnlr, Ijetu sjcr flestir
anna, og vildu ekki að menn í
, \
þeim efnum skyldu “brjóta hinn
brákaða reyr“, njc “slökkva hinn
lítt logandi hörkveik“. Sumir
menn voru þá svo heimskir, að
þeir hjeldu að þessi hjartagæzka
prestanna stæði í sambandi við
notagildi það, sem lömbin höfðu
fyrir þá.
I Bandarfkjunum fengum vjer
flestir að kynnast flokkaskifting,
sem var nógu sterk til þess, að
flestir reyndu að hanga hver aftan
A
f öðrum, og tala og gjöra ekkert
nema það, sem þcir hjeldu að væri
samkvæmt vilja flokksins, er þeir
töldu sig til, en það var mjög
vandasamt að gjöra það ætfð vegna
þess, að flokkarnir breyttu oft
i
stefnu f ýmsum málum, til þess að
geta haft andstæðar skoðanir f
þeímöllum. Það er aðalstarf flokks-
foringjanna að sjá um það.
Það er hægt að segja margar
sorglegar sögur af mönnum, sem
urðu fyrir þvf mótlæti að segja eða
gjöra eitthvað, sem var í samræmi
við stefnu þá, er flokkur þeirra
hafði haft; en svofengu þeirskell
fyrir skilding, þvf nú var það orð-
in stefna andstæðingaflokksins og
þeir voru þannig nauðugir komnir
inn í hann, og gömlu pólitisku vin-
irnir skömmuðu þá nú fyrir allt
stcfnuleysið og flokkssvikin.
Oss, sem frá Bandarfkjunum
komum, ber fiestum saman um
það, að pólitisk starfsemi sje þar
illa launuð, og pólitisk vinátta sje
þar á afarlágu stigi. Þessu til sönn-
unar ætla jeg að geta þess, að þeir
af oss, sem oftast lögðu þar hönd
á þvöruna og hömuðust í pólitiska
grautarpottinum, og þess vegna
voru líklegastir til að hafa fengið
trúrra þjóna laun, segja nú ljótustu
sögurnar og láta manna verst yfir
öllu ástandinu þar syðra.
Oss var sagt að pólitiska ástand-
ið hjer í Canada væri jafnvei verra
en í Bandarfkjunum, það er þvf
varla hægt að lýsa þvf hve glaðir
vjer urðum, þegar augu vor tóku
að opnast fyrir þeim sannleik, að
báðir pólitisku flokkarnir hjcr
byggja á vináttunni. Leiðtogar
beggja flokkanna keppa af alefli
að því, að ná haldi & stjórnarskút-
unni, og alla þá áreynslu þola þeir
með það takmark fyrir augum, að
geta róið vinina út á auðugustu
fiskimiðin.
Þrátt fyrir það, þó mikið hafi
verið ritað í Heimskringlu og Lög-
bcrg um pólitik, þá megum vjer
vcra báðum þeim blöðum þakklát-
ir fyrir það, að þau hafa ekki of-
þyngt oss með sönnum pólitiskum
fróðleik ; hvort jrað orsakast afþvf
að ritstjórarnir hafa sterka trú á
smáskamtalækninga aðferðina eða
þvf, aðbrunnar þeir, sem þeir ausa
úr pólitiskri þekkingu, sje tæmdir,
látum vjer oss Iítlu skifta. Vjer
vitum að vjer erum undir þcirra
föðurlegu handleiðslu, og að það
er allt satt sem þau blöð segja um
pólitik, að minnsta kosti svona
rjett fyrir almennar kosningar.
Heimskringla fræðir oss á þvf,
að þegar Ifberalar sitji við völdin,
þá láti þeir sfna náðarsól skfna og
auðgi vini sfna, bæði að liindum
og lausum aurum, og Liigberg
syngur lofsönginn um conserva-
tfva og segir að'ckki farist þeim
lakar við sína vini, þar sem þeir
hafi náð völdum.
“Vini sínum skyldi maður vinur
vera“, sögðu forfeður vorir. Fyr
og síðarhafa íslendingar lagtmikla
áherzluáþað, hve fögur dyggð það
væri að vera góður og trúr vinur
vina sinna. “Hve gott og fagurt
og inndælt er“ að lifa f landi, þar
sem þessi gamla og góða fslenzka
dyggð er aðal hreyfiafl allrar póli-
tiskrar starfsemi. Það er gleðilegt
að víta það, að hvoruna pólitiska
flokknum sem maður tilheyrir, þá
er maður meðal góðra vina.
Menn ættu ekki að hika við ða
hlýða skipun herrans, um að kasta
út netinu þegar þeir vita að sjórinn
cr fullur af fiski, og_ maður getur
gjört sjer von um góðan afla í
hvorfli Keflavfkinni sem róið er.
Af sjerstökum ástæðum, semjeg
segi ekki frá í þctta sinn, vorum
vjer hjer flestir líbcralar í sumar
við fylkiskosningarnar. Það get-
ur verið að það hafi ekki verið
hyggilegt vegna þess, að Heims-
kringla segir að líberalar borgi vin-
um sínum hátt verð fyrir veik svfn,
og/Lögberg segir að conservatfvar
gefi sfnum vinum gott verð fyrir
veikar kýr. Það cr því að likind-
um hagfræði f því fyrir menn hjer,
að fylla frekar þeirra flokk vegna
þess, að nautgripir eru nú margir
hjer í byggðinni, en svfnarí er hjer
enn á lágh stigi, og jeg get óttast
að vjer eigum enn langt í land tji
þess að ná sumum gömlu byggð-
unum f þeim efnum.
Tfminn verður að skera úr þvf
hve mikil áhrif þetta kann að hafa
á kosningarnar þann 26. þ. m. Jeg
tel samt víst að fleiri verði nú con-
servatív heldur en í sumar.
•» •»
*
Umræður blaðanna um forseta-
kosning og skólamá! kyrkjufjelags-
ins á seinasta kyrkjuþingi, lesum
vjer með eftirtekt. Þó vjer sjeum
ekki færir að dæma um það, hverj-
um beri lárviðarkrans fyrir að hafa
bezt hlíft sannleikanum við sliti,
þá er oss það samt Ijóst, að margt
má af þeim umræðum læra. Þær
hljóta til dæmis að opna augu
manna fyrir þvf, hvb hættulegt
það gctur verið fyrir menn að tala
eða rita vel um vini sína. Það er
margt sem skeður á langri leið;
vináttan getur kólnað, og það er
einkennilegt hvað vel það “opnar
sálar alla glugga“ fyrir því, hve
miklir gallagripir vinirnir eru og
hafa verið, þó að menn hafi áður
annaðhvort ekki veitt þvf eftirtekt,
eða þeir hafa þagað yfir þvf.
Þá byrjar þungt strfð fyrir þeim
mönnum, sem hafa lent út á slfka
glapstigu. Annars vegar er hugs-
unin um almenningsheiil og sam-
vizkan, sem “sárlega sekan áklag-
ar“ og krefst þess, að sannleikur-
inn komi f ljós, en hins vegar end-
urminningin um vináttuna og ótt-
inn fyrir sleggjudómum manna,
sem kynnu að álfta að framkoma
þeirra bæri vott um hviklyndi og
litla vinfestu.
Oftast endar þó þetta stríð á
sama hátt og fyrir karlinum sem
sagði: “Guð straffar þagmælsk-
una“. Þcir fræða almenning á þvf,
hvernig vinirnir sjeu í raun og
veru, þcgar hin fullkomnari og
betri þekking kasti ljósi sfnu á þá.
Svo syngja sumir nýju lýsinguna
með nýja laginu, en aðrirþá gömlu
með gamla laginu, og þá fer alluf
söngurinn út um þúfur fyrir sam-
ræmislcysi. Lof og skjall eru
hættuleg vopn, sem oft slá sinn
eigin herra. Vonandi er að þeir,
sem hafa orðið fyrir þvf, brenni'
sig ekki aftur á sama soði. Til
þess eru vond dæini að menn var-
ist þau.
Svo skrifa jegekki meira fþetta
sinn af ótta fyrir því, að þá hafi
jcg ckkert til að skrifa um í vetur
þegar annrfkið minnkar.
IIELGI MAGRf.
/