Baldur - 08.03.1909, Blaðsíða 3

B A L D U R, VI. &r, nr. 38.
..,1.*,-. —, I ,1 l M M
chewan Valley landfjelagið fjekk
umráð yfir, var upphaflega gefið
til styrktar “Qu.Appelle Long
Lake and Saskatchewan járnbraut-
inni“, en landið eða verð þess,
virðist þö ekki hafa gengið til þess
að byggja hana eða viðhalda henni
í svo góðu lagi, sem nauðsyn fólks-
ins í nærliggjandi byggðum Og
bæjum útheimti, og einmitt í sam-
bandi við það, lenti í mjóg hart
með Mr. W. Scott og Mr. Osler.
Auðvitað kemur það þessu máli
ekki við, að öðru leyti en því, að
jeg tilfæri hjer nokkur orð eftir
Mr. W. Scott, sem hljóða þannig:
“The hon. gentleman from west
Toronto who was permitted to
manipulate or at all events, in some
manner to hornswoggle, with three
and a half million acres of the
good land of the northwest terri-
tories“. Mr. W. Scott er hjer
ekki ( neinum efa um það, að land-
ið sje gott, enda er það f samræmi
við þær upplýsingar sem stjórnar-
umboðsmaður Mr. Speers lagði
fram fyrir Mr. Sifton, áður en
hann seldi landið. Mr. Speers
kemst þannig að orði: “I have no
hesitation in stating that a great
many very good districts can be
found along this line of railway.
1 have observed very closely this
stretch of country, and am tlior-
ougly convinced that spme pro-
gressive settlements can be placed
along that line, that will establish
the fact, that that country is all-
right“. Þannig er álit Mr. Speers.
Harin er alveg sannfærður um að
mikið af landinu er mjög gott, og
því hægt að stofna þar framfara-
samar byggðir — og reynslan hefir
sannað að álit hans var rjett. Það
þurfti því ekki Bandarfkjamenn
til að sjá það, að landið væri
byggilegt.' En hvað gjörir nú
Mr. Siftorl, eftir að hafa fengið
svona góðar og áreiðanlngar npp-
lýsingar frá sfnum eigin umboðs-
manni ? Hann selur 250,000 ekr-
ur landgróðafjelagi, fyrir mjög lftið
verð og tneð vægum borgunar-
skilmálum. Ber það svo fram á
þingi sjer til málsbóta, að landið
hafi verið álitið lftils virði cða jafn-
vel gagnslaust. Hjer set jeg hans
eigin orð : “While I was a way the
officers of the department, made
an examination of an area, some
2 5o,ooOvacres, in which was re-
\ •
garded as an arid an practically
useless section ; the land was sold
at a dollar per acre upon settlc-
ment condition“. Hjer viður-
kennir Mr. Sifton að landið hafi
verið kannað af stjórnarþjónum
frá hans eigin stjórnardeild, en
getur þess jafnframt að landið hafi
verið álitið gagnslaust, sem er al-
veg f beinni mótsögn við skýrslu
Mr. Speers, og hlýtur hann þvf að
fara hjer tneð ósannindi móti betri
vitund. Og helzt er útlit fyrir
það, að þcgar hann vissi að landið
var komið f álit, þá hafi hann vilj-
að scin fyrst koma þvf f hendur
gróðafjclags, þar som vinir hans
höfðu hlutdejld f.
Og hann bindur heldur ekki
þessa gæðitiga sfna við þetta
svæði, sem hann sagði að hefði
verið kannað, heldur færir hann
út takmörkin, svo vinir hans hefðu
úr sem mestu að velja, og þyrftu
ekki að taka nema beztu löndin,
enda hagnýttu þeir sjer það ræki-
lega, og þvf til sönnunar set jeg
hjer kafla úr auglýsing þeirra:
“Our privilege of selection differs
from the ordinary railway grants,
in as much as we are not obliged
to take any specific number in
any one township. We have the
privilege of selecting in the di-
striot reserved for us, any odd
numbered sections, exepting the
two school sections. We are not
interested in any second class
land........Thisgreat stretch of
Ievel prairie without a tree or
stone to block the plow, together
with thc magnificent soil, the a-
bundance of the yield, and the
grade of the product, has made
the Saskatchewan Valley the su-
perior of the world as a wheat
and a flax growing country". Af
skýrslu Mr. Speers og auglýsing
fjelagsins, er hægt að fá nokkuð
ljósa hugmynd um gæði landsins,
og þó gjört sje ráð fyrir þvf, að fje-
lagið hafi gjört meira úr þeim en
góðu hófi gegnir, þá mun óhættað
treysta þvf, samkvæmt orðum
þeirra Mr. Speers og Mr. Scotts,
að yfirleitt muni landið vera gott
akuryrkjuland. Og sjerst^klega
er þess að gæta, að fjelagið tók
beztu löndin, & þvf svæði er það
hafði úr að velja, enda er það að
sjá á auglýsingunni, að það hafi
einungis lönd af beztu tcgund.
Það er þvf fráleitt að halda þvf
fram, að landið sem fjelagið Iceypti,
hafi verið “practically useless" og
að þessi landsala hafi verið þörf til
að styðja að bygging hndsins.
Landið hefði engu sfður byggst þó
það hefði verið f höndum stjórnar-
innar, þvf það sjá allir sem vit eða
þekking hafa & landbúnaði, hve
miklu affarasælla hefði verið fyrir
landnemendur, að fá löndin gefin
áem önnur heimihsrjettarlönd. Þvf
fyrir þetta brall Siftons er álitið,
að þeir verði að borga landgróða-
mönnum $200,000, —og rfkið fær
að eins einn áttunda af þeirri upp-
hæð. Ef nú bændur borga tvær
miljónir fyrir nefndar 250,000 ekr-
ur, hversu margar miljónir munu
þeir og aðrir þegnar rfkisins borga
fyrir öll þau lönd, og allar þær
þjóðeignir, sem stjórnmálamenn
vorir hafa selt f hendur vildar-
manna sinna og auðfjelaga? og
sem varla er hægt að fara um væg-
ari orðum, en að það f mörgum
tilfellum, virðist hreint og beint
þjóðeignarán. Og það sannast, að
af öllu þessu leiðir, að þessir ná-
ungar muni herða & böndunum,
scm almenningur hefir lagt þeim f
hendur, gegnum.hina ótrúu stjórn-
málamenn — ef ekkert verður
gjört til að hlndra það.
(Framhald sfðar).
r
t
HINAR AGÆTU
SHARPLES TUBULAR
RJOMASKILVINDUR *
standa nú Ný-íslendingum til boía.
Verð þeirra, sem aðskilja 200 pund á klukkustund, er $40 (aðrar tegundir
sem afkasta jafn miklu verki, kosta venjulega $65 til $75), og þær sem dýrari eru
afkasta að sama skapi meira verki.
Sá sem hefir þær til sölu hjer f nýlendunni er
g-isli croisrssonsr.
JRNES P. O. MAN.
GRÍMUR PJETURSSON.
----:o:---
Nú loks er það búið, jeg lukku það tel
þú Iaus ert frá ellinnar vanda;
þeir fáu af mannúð sem vildu þjer vel
og vermdu þig kærleikans anda,
nú kveðja þig Grfmur f sfðasta sinn,
sofðu nú vært og f næði,
þvf langur var dáðverka dagurinn þinn
þótt dauf reyndust mannheimsins gæði,
Þú hetja varst ætfð og hjartgóður þó
og hjálpsamur meðan að gaztu,
f vindi sem logni, f vatni sem snjó,
sem vfkingur kljTjarnar barstu.
Sem Skarphjeðinn forðum f eldhroða hrönn,
þú hæddist að mannvonsku braki,
þú gekkst kringum kofann og glottir við tönn
með glögg hundrað árin að baki.
Nú þarfnastu einskis frá þessum bæ,
nú þarf ekki fólkið að sjá þig.
Nú siglirðu frjáls yfir friðarins sæ,
nú fátæktin nær ekki að hrjá þig.
Þú hræddist ei veraldar hr&slaga þjark,
þú hræddist ei sálma nje rfmur;
þökk fyrir glaðlyndið, þrautseigju og kjark,
já, þökk fyrir dvölina Grfmur.
JóN Stefánsson.
Frú H. er djörf og snarráð mjög,
það sýndi hún hjerna um daginn,
þegar hún varð vör við völsku I
kornhlöðunni. Sjerhver önnur
kona myndi hafa hljóðað h&tt og
flúið, en það gjörði frú H. ekki,
hún kallaði & vikadrenginn og bað
hann að koma með byssuna og
hundinn. Þegar hann var kominn
og alt undir búið, fór hún upp á
háan kassa og tók til að hræra f
kornbyngnum með sópskafti.
Völskunni þótti ófriðsamt f korn-
inu og stökk út á gólfið. Dreng-
urinn skaut, valskan slapp, en
hundurinn drapst og frúin fjell f
yfirlið. Drengurinn, sem hjelt að
hann hefði skotið frúna, varðdauð-
hræddur, flúði og hefir ekki sjezt
þar sfðan.
F'aðirinn: “Hvað leikið þið
núna, börnin mfn ?“
Börnin: “Við lcikum læknir,
pabbi“.
F'.: “Hver er þá læknir?"
B.: “Hans litli, hann er núna
að skrifa lyfjamiða“.
F'.: “Hann Hans? En hann
getur ekki skrifað svo vel að það
verði Iesið“.
B.: “En það er einmitt af þvf,
að við látum hann vera lækni,
pabbi“.
Pjetur: “Mjer finnst það skrft-
ið að blóðið skuli renna ofan í höf-
uðið þcgur maður stendur á þvf,
en þegar maður stendur á fótunum,
þá rennur blóðið ekki ofan f þá“.
Jóh.: “Já, hyggðu nú að. F'æt-
ur þfnir eru ekki tómir, en það er
höfuðið“.
Maðurinn : “BaðmulIÍn Iftur út
fyrir að hækka f verði núna“.
Konan (fullnuma af kvenna-
skóla): “Hefir nokkur sýki gjðrt
vart sig hjá baðmullarkindunum ?“
VEGGJAPAPPIR
eftir allra n ý j u s t u tfzku hefir
Hannes Kristjánsson
hjer eftir á reiðuin höndum f búð
sinni. Hann tekur einnig að sjer
að sjá um að setja hann á veggina
hjá ykkur, ef þið óskið þess.
NÆGJUSEMI
OG
F'RJÁLSRÆÐI.
Nauðsynjar lífsins eru f raun
rjettri fáaf og smáar. Þegar menn
hafa húsaskjól, hlý föt' nægilegan
mat, hreinlæti, dálitla menntun,
góða samvizku, ættrækni og góða
vini — þá er held jeg flest upp
talið, sem gjörir nægjusaman mann
gæfuríkan.
En á þessum tfmum verða lifn-
aðarhættir mannanna æ marg-
brotnari. Kröfurnar fara vaxandi,
allt af þarf meiri peninga, og lffs-
skilyrðin verða æ flóknari og
flóknari.
Líklegt cr að margir heimilis-
feður yrðu eldri, ef þeir þyrftu
ekki að leggja á sig eins mikla
vinnu og áhyggjur til þess að geta
mætt hinum sfvaxandi kröfum.
Hið óstöðuga skaplyndi tfzkunnar
virðist gjöra nauðsynlegt að allt af
sje keypt ný föt og nýir húsmunir.
Þetta skerðir rósemi hans, eyðir
peningum hans, og veikir hann
andlega og lfkamlega.
Það þarf bæði þrek og viljakraft
til þess, að geta staðið á móti þess-
um eyðileggjandi tfzkustraum. Á
þessum tfmum þarf sú kona á
miklum viljakrafti að halda, sem*
segir það. og sýnir það, að hún sje
óháð tfzkunni, og þær eru tiltölu-
lega f&ar, sem geta það. Það þarf
einbeittan vilja til að geta notað
sömu fötin f þrjá ársfjórðunga, þeg-
ar nágranninn skiftir þrisvar eða
fjórum sinnum um föt á einumárs-
fjórðungi. Þeir sem ekki fylgja
tfzkunni, eru kallaðir undarlegir,
sjervitrir og nízkir, og þessa dóma
j þola ekki nema hugdjarfir og stað-
j fastir mcnn og konur.
Þýtt.
L