Breiðablik - 01.02.1913, Side 6

134
BREIÐABLIK
sinn er orðin venja. Svo er um aila siBi
og venjur mannanna.
Sjö-daga-vikan er miklu eldri en frá-
sagan um sköpunina. Með Babýlóníu-
mönnum og Assýringum var sjö heilög
tala. í almanökum þeirra er ákveSiö
bann gegn hversdagslegum athöfnum til-
tekna daga og eru þær reglur nærri hliS-
stæöar sabbats-reglum GyBinga. í tveim
mánuöum vita menn fyrir víst, aö 7., 14.,
21., og 28. og líka sá 19. voru alveg sér-
stakir dagar, þegar fyrirskipaS var meö
lögum, aS ,,hiröir margra þjóSa^o) mætti
ekki neyta kjöts, er steikt hefði veriÖ á
eldi, eöa nokkurrar fæöu, er soöin hefSi
verið viö eld; hann skal ekki skiftafötum
á líkama sínum og ekki klæöast hátíða-
búningi, hann skal ekki taka þátt í fórn-
arathöfnum, og eigi má konungur aka í
skrautvagni sínum og eigi halda hirS-
fundi og eigi skal prestur leitahonum vé-
frétta í helgidóminum,enginn læknir skal
ganga í sjúkraherbergi, dagurinn er ó-
heppilegur til bölbæna, en aö kveldidags
má konungurinn færa fórnir í nálægS
Marduks og Istar. Þá má hann
framkvæma fórnarathöfn, svo aö bænir
hans veröi heyrSar“. Það er af þessu
augljóst, aö á þessum dögum hreyföu
menn eigi viS daglegum störfum,en guS-
ræknisathafnir virSast heldur eigi hafa
átt sér stað, fyrr en aö kveldi. Þessir ó-
heilladagar (dies nefasti) voru haldn-
ir í tveim mánuSum, E 1 u 1 og M a r c h-
e s v a n2i), en líkindi eru til, að eins hafi
verið al!a mánuöi. AS 19. dagur mán-
aöarins er talinn meS, álíta menn, aö sé
vegna þess, að hann hafi veriö talinn 49.
dagur frá byrjan fyrra mánaöar (19 + 30 =
49 og 7 x 7 = 49). í Babyloníu var sjö-
undi hver dagur einnig hvíldardagur eins
20) Clande Hermann Walter Johns (Cam-
bridge), author of Assyrian Deeds and Docu-
ments. Ency. Brit. 23,961.
21) Skinner (Cambridge) Genesis. Int. Nat.
Crit. Com. 1910 bls. 38.
og með ísraelsmönnum. Ástæðan er að
eins önnur. Hún er hjá þeim sú, að dag-
urinn er slæmur dagur, óheilladagur,
helgaður illum öndum. En meS ísraels-
mönnum er sjöundi hver dagur heilagur
dagur, af því hann heyrir guSdóminum
til. MeS báðum þjóðum stendur dagur-
inn í sambandi viö tunglganginn. AS
nóttu til fer fórnfæringarathöfn fram meö
Babyloníumönnum. Hins vegar tala
ísraelsmenn ávalt um sabbats-daginn í
sambandi viö tunglkomuhátíS. Verkfall
með báöum þjóðum á þessum dögum
bendir á sameiginlegan uppruna. En
GySingar vildu ávalt einkenna sínar sið-
venjur frá öllum öðrum. Babyloníumenn
létu sína viku ávalt standa heima viS
kvartilaskiftin; meS þeim voru allir mán-
uðir tunglmánuSir og höfSu 28 daga, og
í hverjum slíkum mánuði var látiö verSa
verkfall 7., 14., 21., og 28. mánaöarins.
GySingar voru þeim miklu éfróöari um
gang himintunglanna. Þeir einkenna
sitt sabbatshald með því aö láta kylfu
ráða kasti um sabbatsdagana, hvort þeir
standa heima viö tunglganginn eöa ekki.
Þeir taka upp þann siS, aS halda helgan
7. hvern dag fyrst eftir aS þeir fá fasta
bólstaSi í Kanaanlandi. Þá taka þeir
upp þann sið aö halda 7. hvern dag helg-
an, eftir akuryrkjuþjóSinni, er þeir setjast
að hjá, Kanaanmönnum, en leitast viö aö
einkenna hann frá þeirra degi og láta
hann vera aö einhverju frábrugðinn.
Kanaanmenn kölluSu daginn óheilladag
og fylgdu í því dæmi Babyloníumanna,
frænda sinna, oe álitu hann helgaöan ill-
um vættum. ísraelsmenn sögöu: Það er
heilagur dagur, drottins dagur,sem Jahve
hefir heimtaö, aö honum væri helgaöur
frá veraldar-sköpun. MeS því aS teljaaS
eins frá sjö til sjö, í staö þess aS binda
vikuna viS tunglganginn, sem þá brast
stjörnufræBilega þekkingu lil, og láta
vikuna eigi vera bundna viS mánuSinn,
stigu þeir, án þess aö hafa sjálfir grun
um, spor í menningaráttina.