Breiðablik - 01.08.1913, Page 2

34
BREIÐABLIK
Hví skyldi Kanadamenn eigi eins geta
veriö þjóð, þótt ekki eigi þeir sérstaka
tungu?
Hið annað þjóðarmerki sem talið er,
eru bókmentirnar. Bókmentalaust fólk
getur ekki talist þjóð. Kanada er skamt
komið í því efni. Skáld þess ei u enn fá
og litt kunti. Rithöfundarnir fáir, sem
frægir hafa orðið. Sérkennin eru lítil.
Það er ef til vill hægt að segja að Kan-
adamenn eigi ofurlítinn vísir, örlitla hyr-
jan til bókmenta, en annað og meira er
það naumast.
En bókmentir eru blóm, sem lengi eru
að vaxa. Það á hið sama heima um þær
og börnin vor. Það er langur á þeim ó-
magahilsinn. Fari alt með feldu,verfiur
maður úr ómaganum á sínum tíma. Það
kemur sú tíð, að hann sýnir það að hann
er sjálfstæður maður, sem brjóta kann
bein fyrir sig eigi síður en hinir eldri.
Um Kanadamenn verður þá að segja
hið sama. Þó þjóðarberið sé enn ekki
fullvaxið á lynginu, er vísirinn kominn.
Og hver vísir er fyrirheit um ber. Mann-
kynið sjálft að eins vísir til mannkynsins,
sem á að verða. Sagan, sem fram undan
er, svo miklu fegurri og glæsilegri en sú
saga sem gjörst hefir. Búverkareykur-
inn að eins kominn upp. Smalinn að eins
farinn að hóa í hlíðunum. Ait dagsverk-
ið enn fram undan og sagan, sem því
fylgir.
Kanada er jafn-skamt á leið komið til
að verða þjóð og bygðin ykkar að
verða bygð — sú manna-bygð sem hún
á fyrir hendi að verða. Hún er svo
sem átta ára gömul, eða nálægt því. Að
nokkuru leyti er hún langt á leið komin.
Hér hafa gerst kraftaverk á átta árum.
Það hafa verið sögurík ár. Eg sá hana
fyrir sjö árum, og þá austar en' hér.
Fyrstu landnemarnir voru komnir. Hér
um þessar slóðir var verið að skoða sig
um. Mér leizt iandið fagurt, en eigi
rendi eg grun í, hve fljótt myndi byggjast.
Svo kom eg hér að fjórum árum liðn-
um. Eg féll í stafi. Hér í þessu sögu-
lausa landi hafði gerst saga svo mikil að
undrum sætti. Það var eins og Aladdin
hefði verið hér með töfralampann sinn
og kallað á heilar hersveitir af öndum til
að yrkja og iðja. Ungt land, ungt fólk,
brúðkaupsnóttin rétt liðin hjá og lífsdag-
urinn eins og sólbros framundan.
Enn líða þrjú ár. Þrír bætast við
fjóra og verða sjö. Eg er staddur hér
aftur. Enn sé eg hið sama. Hugurinn
hefir verið stór, dugurinn dæmafár. Akr-
arnir hafa stækkað, bæirnir blómgast,
lagleg híbýli risið upp, alt hefir gengið
fljótara en varði. Engin skáldsaga, sem
skráð er í bók, kemst í h.álfkvisti við
hina óskráðu skáldsögu lífsins, — skáld-
sögu hvers líðandi dags, — hvers líðandi
árs. Saman við rennur einstöku tár,
einstöku andvarp, einstök von brigði, —
haglskúr dynur yfir, frostnótt bregður
fölva yfir akurblóma og uppskerufögnuð.
En það gerir að eins söguna viðkvæmari
— hugðnæmari. Því lífið er vefur, sam-
an ofiiin úr vonum og vonbrigðum, sigri
og ósigri, hlátri og helrúnum.
Þessi átta ár hafa verið sögurík ár.
Það hafa stórmiklir viðburðir verið að
gerast bæði í Kanada og bvgðinni ykk-
ar. Hugsið ykkur bygðina þúsund ára
gamla. Hugsið ykkur að jafnmikið ger-
ist hlutfallslega hver átta ár eins og gerst
hefir þessi fyrstu átta ár.—Framkvæmd-
ir standa ávalt í hiutfalli við fólksfjölda
og afl þeirra hluta, sem gera skal.
Hvorttveggja vex eins og það hefir auk-
ist með ykkur þessi átta ár, — vex og
margfaldast. Hugsið ykkur blómann sem
þá verður. í samanburði við það sem
nú er, ætti bygðin ykkar að vera orðin
sannkallað himnaríki. Ef hver ótta ár
verða að breyta þessu sögulausa landi í
söguland að eins miklu leyti og þið hafið
gert á liðnum átta árum, — - ef landið
breytist eins til batnaðar,— ef þessi smá-
heirnur, þar sem hvert handarvik var ó-
unnið, breytist eins í heim eins og hann