Breiðablik - 01.08.1913, Blaðsíða 14

46
BREIÐABLÍK
þrójnarinnar er hjá Páli; hann setur
guðs-sonermð í samband við persónu Jesú
og álítur það í því t'ólyfið, að , ,fyiling guG-
dómsins hati bmð í honuin iíkamlega“
(Kói. 2, 9.). Hötundur Hebreabréfs-
in s sér í.nynd veru guðs oy Ijóma dýrð-
ar hans í persó.ni Jesú(Hebr. 1,2). Len>jst
kemst J ó h a n n e s: Sjálft hið guðdóm-
lega orð(logo»þ. e. hufísuti eða skyn-
semi g'uðs) sem er frá eilítð hji guði og
sjált’t guð helir gerzt hold í Jesú Kristi.
En, eins o4 áður var tekið íram, enginn
þeirra greiðir til fulls úr hinui erliðu spurn
ingu. Postulatímabilið skilur við liina
miklu vandaspurningu um guðs-sonernið
óútkljáða. (Nl.)
Jón Helgason.
BARNABIBLIAN.
Fyrsta hefti: Gamla testamentið. Urvalskaflar.
Saman hala tekið: HaraldurNíelsson,
prcfessor, og Magnús Helgason, skóla-
stjóri. Gefin út að tilhlutan sýnódusar
1911. Reykjavík 1912. ísafold.
AÐ var sannarlega þarfaverk að gefa
út þessa barnabiblíu nú um leið og vér
höfum eignast nýja og vandaða þýðing
af biblíunni allri. Þeir sem hana hafa
samantekið, e ga siórmiklar þakkir fyrir.
Biblíuþekking vor lslendinga er í miklum
molum. Biblíusögur hafa áður verið til,
en ávalt orðið útundan við kensluna.
Barnalærdómurinn, kverið svo-nefnda,
hefir verið látið sitja í fyrirrúmi. Mikið
vafamál, hvort sú kverkensla hefir ekki
öll verið óheppileg. Lúter vann kristn-
inni eitt þarfasta verk, er unnið hefir
verið, er hann þýddi biblíuna á þýzka
tungu og gaf þjóð sinni. Hugmyndin
með Frœóin naumast eins góð. Hann
ætlaðist til að þau væri ,,útdráttur og
eftirrit allrar heilagrar ritningar“, og
væri lærð eins og utan bókar þula, bæði
biblíukaflarnir (boðorðin,faðir vor, sakra-
mentin) og postullega játningin, með fá-
einum skýringum eftir hann sjálfan. En
það voru leyfar af kennslumáta miðald-
anna. Það er sálarfræðilega rangt, að
álíta, að svo stuttur útdráttur geti haft
sömu áhrif á hugann og lengra mál.
H ann hefði átt að gefa mönnum meira til
að lesa, en minna til að læra. Tímanum
sem unglingarnir voru látnir verja til að
læra utanbókar, hefði átt að vera variö
til lesturs útvaldra biblíukafla. Á þann
hátt sogar vaknandi mannssálin til sín
meiri þekkingu en á nokkurn annan hátt.
Sú þekking vekur hungur og þorsta.
Þululærdómurinn drepur niður allri löng-
un oíi gerir barnshugann fráhverfan því,
sem annars myndi ná traustu tangar-
haldi á honum.
Það voru Píetistarnir svo nefndu, sem
eiginlega fyrstir geiðu biblíulestur og
biblíusögu að einu atriði kristindóms-
fræðslunnar. Þeir sáu að katekismus-
kenslan, sem Lúter og eftirmenn hans
höfðu innleitt, náði skamt og var öldung-
is ónóg. Árið 1702 m vlti Francke með
biblíulestri í skólum í bók, er hann nefndi
,,Stuttau leiðarvísi“. Þetta komst á í
skólum Pietistanna. Fn eftir þeirri fyrir-
mynd voru prússnesku skólarnir lagaðir
(1763). Þar var biblían gerð að eigin-
legri lestrarbók. Voru vitaskuld helztu
sögurnar til þess valdar, er þá voru gefn-
ar út sem biblíusögur.
En þá kom upplýsingar-öldin og skyn~
semistrúin svonefnda til sögu. Sú and-
ans stefna hafði lítinn skilning á sögunni
og hafði hana þess vegna í litlum háveg-
um. í kenslumálum eyddi hún öllum
krafti sínum til þess að útlista ogsundur-
greiða hin s:ðferðislegu sannindi skyn-
seminnar með spurningum og svörum
eftir föstum reg'um. Ætlaði hún þar afí
fylgja fordæmi Sókratesar. I því
sniði urðu nú skólabækur allar og
lesbækur. Biblían smá-hvarf úr skól-
unum, en þessar nýju kenslubsekur
voru léleg uppbót fvrir. Kavt, speking-
urinn mikli, varð til þess að leiðrétta hug-
myndir manna í þessu efni eins og svo-
mörgu öðru. Hann benti á sögurnar
sein bezta fræðslu-miðilinn, til þess að
koma siðferði-sannindunum inn í manns-
sálina, — sögunum, sem vekti undrun
og aðdáan unglinganna, er þeir læsi.
Schleiermacher (1768—1834). guðfræð-
ingurinn mikli, sem haft hefir svo mikil
undra-áhrif á hugsanir manna í trúarefn-
um, iafnvel fram á vora daga, benti á í
ræðum ,,Um trúna“, að eldur trúarlífsins
eins og hann hefði brunnið í h arta merk-
isbera trúarinnar og einkum í sálu Jesú
Krists,gæti aftur kviknað í mannsálunum
Hann hrópaði því: „Hverfið aftur til á-
kveðinnar trúar!“ En þá varð að hverfa