Dagsbrún - 27.08.1919, Blaðsíða 3

DAGSBRÚK
99
Þess Yegna gaus Katla.
(Æfintýri).
Hallgrímur Pétursson, sálma-
skáldið, meistarinn, kraftaskáldið
sat við fótskör hásætisins.
Hann langaði til þess, að líta
ættland sitt; hann greip því hönd
Drottins, og lét vísifingur hans
sneita á sér ennið. Og strax birt-
ist honum einkennilega lagaða ey-
landið. Hann sá svört björg og
hvíta jökla, grænar sveitir og hafið
nmhverfis, sem endurspeglaði heið-
bláma himinsins. Og hjarta hans
fyltist gleði og þakklæti.
„Ég vil sjá landa mína", sagði
hann við sjálfan sig. Aftur greip
hann hönd drottins, og aftur sá
hann landið og hsfið. Hann sá
fríðan flota við fiskveiðar. Hann
leit á einn togarann, og sá skip-
stjórann kom útsofinn og hressan
upp á þilfar til þess, að herða
á eftir hásetunum, sem voru búnir
að vaka á annan sólarhring.
Af þvl hann hélt í hönd Drott-
ins, þá sá hann alt, sá að menn-
irnir unnu ekki hálít verk, og að
hér var verið að misbrúka hið
dýrmætasta, sem þjóðin á: vinnu-
aflið.
„Ljótt, ljótt!" sagði sálmaskáld-
ið, og sýnin hvarf, því hann slepti
hendínni. En hann greip hana
aftur, því hann vildi sjá eitthvað
betra; og hann sá Reykjavik,'
borg með 15 þúsund íbúum. Hann
sá inn í kjallaraíbúð, þar sem
verkamaður bjó með fjölskyldu
sinni. Og af því hann hélt í hönd
Drottins, þá vissi hann að and-
rúmsloftið var helmingi minna í
þessari íbúð en nauðsynlegt var,
ef heilsan átti ekki að spillast,
og hann vissi, að í svona heilsu-
spillandi íbúðum elst nú upp meiri
hluti af æskulýðnum í Reykjavík.
„Æ1 æl Þjóðin mínl" sagði
sálmaskáldið um leið og sýnin
hvarf-
Ennþá greip skáldið hönd Drott-
ins, og leit nú niður í kirkju við
Ísaíjarðardjúp, Presturinn stóð í
fullum messuskrúða fyrir aitarinu,
með gyltan kross bæði á bak og
brjóst. Skeggið var hvítt og svart
en sumt grátt, og var maðurinn
hinn ásjálegasti að ytri sýn, en
þó nokkuð hjólfættur.
En skáldið, sem hélt í hönd
Drottins, sá hið innra í mannin-
um. Hann sá þar sömu litina og
í skegginu á honum, svart,
grátt og hvítt. Svart afturhaldið,
gráa eigingirnina og hvfta eyðu
mannkærlcikans. Hvernig sem
skáldið skimaði, gat hann í
fyrstu ekki fest sjónir á neinni
sál í manninum. Loks kom hann
auga á eina litla og ótótlega, en
þó grimma auðvalds-senditík. En
er hann sá, að af sálinni var ekki
annað eftir en auðvalds-senditíkin,
þá örvænti hann, tórnaði upp
höndunum og hrópaði um leið
og sýnin hvarf:
»Vei! veil Islandil*
En af því hann var kraftaskáld,
þá brast hellan yfir Kötiugjá, og
ógurlegt vatnsfióð æddi fram yfir
sandana og bygðina lika, þar sem
lægst var, en askan úr gosinu
olli skemdum víða um land.
Slík var afleiðingin af því, að
láta hræsnarann standa fyrir fram-
an altarið. I
Færeyjar.
Færeyingar kjósa svo sem kunn-
ugt er tvo menn á danska þingið
(Ríkisdaginn), Situr annar þeirra í
Fólksþinginu (neðri deild) og er
hann kosinn með almennum kosn-
ingum, en hinn í Landsþinginu
(efri deild). og er hann kosinn af
Lagþinginu færeyska.
í Færeyjum eru tveir pólitískir
flokkar, Sambandsflokkurinn og
Sjálfstýrisflokkurinn. Vill hinn sfð-
arnefndi að Færeyingar fái algerða
sjálfstjórn, en fyrnefndi flokkurinn
vill fara langtum skemur. Foringi
Sjálfstýrisflokksins er Jóhannes Pat-
ursson kóngsbóndi f Kirkebö, sem
nú er miðaldra maður. Hann á fs-
lenzka konu, dóttur Eiríks á Karls-
skála við Reyðarfjörð og dvelur
dóttir hans ein hér 1 Rvík.
Yið kosningarnar í fyrravor urðu
Sambandsmenn í meirihluta og
komu að frambjóðanda sfnum,
Samúelsen, en Sjálístýrismenn urðu
í meirihluta f Lagþinginu og kaus
það Patursson til Landsþingsins.
Mestu skiftir fyrir færeysku
flokkana hvor þeirra hefir meiri-
hluta í Lagþinginu.
Misskilningur er það sem oft
kemur í ljós bæði hjá íslendingum
og Dönum að Sambandsmenn
skoði sig sem Dani — þeir skoða
sig sem Færeyinga engu sfður en
hinir, og Færeyingar tala innbyrð-
is ávalt Færeysku, en hún er svo
lík íslenzku, að hver íslendingur
skilur að mestu færeyskt ritmál.
Fyrirspurnir,
sem ég bið lögfræðinga
bæjarins að fræða mig
um.
(Aðsent.)
Heyrst hefir að kvikmyndaleik-
ararnir dönsku hafi veitt óspart
whisky á Keldum í Rvs. Höfðu
þeir leyfi til þess eða hvaðan kom
vínið? Ótrúlegt er að lögregla
bæjarins gæti ekki betur en svo
í farangri manna — þó í heldri
röð séu, er þeir koma frá^útland-
inu, en að þeir sleppi í land með
heila fúlgu af áfengi?
Hvað mörg slys þurfa að koma
fyrir áður en aukin og bætt verð-
ur hæfum mönnum lögregla þessa
bæjar?
Hvenær á að fara að koma
skipulagi á lögregluna? Er ekki
tfmi til þess fyrir haustið?
Með hvað miklum hraða mega
bílar fara um göturnar?
Hafa bflar heimild til að vera
á ferð eftir kl. 11 á kvöldin eða
trufla svefn manna?
Ber ekki bílstjórum að hafa
einkennishúfur er þeir eru að
akstri, eða mega þeir hafa hvaða
pottlok sem þeir vilja?
Hvenær verða menn með al-
vöru farnir að láta hlýða lögun-
um, eða má hver og einn lifa og
láta eins og hann vill?
Hvenær ætlar bæjarstjórnin að
ákveða skemtanaskattinn?
Hafa ekki sýslum. og lögreglu-
stjórar laun sfn fyrir að gæta lag-
anna, og hver á að sjá um að
þeir geri skyldu sfna í því efni?
Getur ekki bæjarstjórnin komið
f veg fyrir þessar skrfls- og rottu
legu næturferðir fólksins, sem alt
ilt leiðir af. Má ekki algerlega
banna alla ónauðsynlega umferð
um bæinn eftir kl. 11 á kvöldin?
Gjaldandi.
Hr. Gjaldandi verður að fyrir-
gefa þó tveimur fyrirspurnunum
sé slept. Ritstjóranum finst ekki
rétt að vera að ráðast á þá smáu,
þó þeir eigi það skilið, þegar
þeim stóru er slept.
Lítil ferðasaga.
Til hressingar þykja sutnar-
ferðalög eitt bezta meðalið, sem
kostur er að fá, og á sfðari árum
hafa slík smá-ferðalög farið mjög
i vöxt, sem betur fer. Og alt af
fjölgar þeim stofnunum og vinnu
veitendum hér f bæ, sem veita
starfsmönnum sfnum frá 3 dögum
og til hálfsmánaðar sumarleyfi án
kaupskerðingar. — En vandinn er
á voru landi, þar sem ö!l ferða-
lög eru svo dýr, að nota þessi
sumarleyfi án þess, að kostnaður-
inn við þau verði mjög tilfinnan-
legur, því þótt ekkert sé af kaup
inu dregið, þá nægir það eitt ekki
fyrir kostnaði við ferðalagið og
heimilið, meðan heimilisfaðirinn
er fjarverandi.
Eg hefi í tvö sumur farið í viku-
I ferðalag, og hagað ferðum mfnum
eins og hér segir:
Fyrra sumarið (< hitt eð fyrra):
Fór með skipi til Borgarness, gisti
á góðum bæ í Borgarfirði, og
gangandi þaðan að Grund f Skorra-
dal (gisti þar); þaðan með fram
hinu undurfagra Skorradalsvatni
og gisti að Vatnshorni, þaðan yfir
Botnsheiði f Botnsdal og gisti þar;
þaðan yfir Leggjabrjót á Þingvöll
og gisti þar; þaðan að Tröllafossi
og gisti á Skeggjastöðum; þaðan
heim til Reykjavíkur. — Þetta
mun kunnugum mönnum þykja
stuttar dagleiðar, en engum vildi
eg ráða til að fara hraðara yfir
gangandi, ef ferðin á að vera farin
með rétt takmark fyrir augum,
það, að vera til hressingar.
Síðara sumarið (nú f ágúst):
Við feðgarnir lögðum á stað á
mótorbát frá Steinbryggjunni síð
ari hluta laugardags upp í Hval-
fjörð. Veður var bjart og blæja-
logn. Ferðinni var heitið að Hrafn-
eyri (sem eins vel getur heitið
Hrafns-eyri eða Hrafna-eyri, þótt
mér sé það ekki kunnugt), en
báturinn varð samkvæmt áætlun
að koma við á Kalastaðakoti og
Laxvogi, og sóttist því ferðin seint,
svo að við komum ekki inn að
Hrafneyri fyr en síðla kvölds.
Þegar komið var nógu nærri landi
skutu bændur út bryggju, og óðn
í mitt læri, en ferðamenn genga
þurrum fótum á land.
Á Hrafneyri er verzluuarstaður
og hafa bændur reist þar mynd-
arlegt steinsteypuhús til vöru-
geymslu, og voru, þó sfðla kvölds
væri, í óða önn að vega og að-
greina ull og bjástra við vörur
sínar; það er kaupfétag bænda,
sem þarna hefir bækistöð sfna.
í bændahópnum var einn, sem
sérstaklega dró að sér athygli
mfna, vegna þess, að hann virtist
bera höfuð og herðar yfir þá, og
eins vegna hins mikla og prýði-
lega skeggs, sem hann hafði, og
gerði eg bæði að öfunda hann
af því, og aunika hann, því mér
varð á, að hugsa mér hann fann-
borinn og klökugann, og hvern
óratfma það tæki að þfða þetta
hið feikna skegg eftir útivistina.
Mér var sagt, að þessi maður væri
Bjarni bóndi á Geitabergi.
Skamt frá kaupfélagshúsinu hafa
bændur látið gera fjárrétt mikla
úr steinsteypu, og er hún sýni-
legur vottur um, að þarna ráða
dugandi og framkvæmdasamir
menn.
A Hrafnabjörgum, sem er skamt
upp af Eyrinni, fengum við spen-
volga mjólk að drekka, og héld-
um sfðan áfram ferðinni inn að
Þyrli. Þangað komum við kl. 12
um nóttina, og vorum hálfragir
við að vekja upp, en hugrekkið
óx þegar nær dró bænum og við
urðum þess varir, að enn var fólk
á fótum. Þar var okkur þegar
veittur ágætur beini, og gistum
við þar um nóttina. Það er fagurt
á Þyrli. Að bæjarbaki er Þyrill-
inn, hálf-kringlótt standberg; hann
stendur þarna við túnrætur bæjar-
ins eins og tignarlegur landvætt-
ur, sem spyrnir fótum í jörðu, og
segir við heiðar-urðina: >Hingað
og ekki lengra«. — í framsýn er
fjörðurinn fagur og bjartur, en
fram f fjörðinn gengur Þyrilsnes
og setur upp kryppu talsverða og
eru á henni hnúkar tveir, sem
kallaðir eru Harðarhnúkar, og á
þar að hafa verið líflátinn Hörður
Hólmverjakappi. Utar í firðinum
er Geirshólmi, einmana og angur-
blfður. Við hann stöðvast ósjálf-
rátt athyglin, svo hann verður
lokadepill í lýsingunni.
Frá Þyrli fórum við um hádegis-
bil á sunnudaginn og héldum inn
að Litlabotni f Botnsdal, og gist-
um hjá Þorkeli bónda og Kristfnu
húsfreyju Fengum við þar, eins
og á Þyrli, hinar ágætustu við-
tökur og dvöldum við þar til
þriðjudags, þvf illviðri var þá komið
a, og var okkur ráðið frá að leggja,