Dagskrá II - 20.12.1902, Blaðsíða 2

2
D A G S K R A .
einnig inn í fangaklefana. Ég sá t>ær
taka Ijósmyndir af mörgum hlutum, og
þessar myndir voru svo glöggar, aö ljós-
myndir þær sem viS sjáum hér komast
ekki í neinn samjöfnuð við þær. Mér
þótti sem ég sæi og skyldi uppruna hlut-
arins á myndinni. Til dæmis mynd af
blómi sýndi hvernig það hafði sprottið,
hversu mörg dauð og visin blöð höfðu
verið af því sniðin. Og myndin sýndi
líka ánægjusvip þess sem hafði ræktað þau.
Myndin af gimsteininum sýndi ekki einu-
sinni geíslabrotin sem hann kastaði frá
sér, heldur einnig atorku mannsins sem
gróf hann upp úr skauti jarðarinnar.
Hún sýndi og einnig hætturnar sem um-
kringdu námamanninn, bæði frá náttúr-
unnar hendi, og einnig þær, er spruttu af
rángirni prangaranna. Svo þótti mér
sem jólaaftaninn væri kominn, án þess þó
að ég yröi var við að nein tíma-
skifti hefðu orðið og ég sá vísdómsgyðj-
urnar frammi fyrir guðinum Alföður, og
sýndu þær honum þær ljósmyndir, sem
þær höfðu tekið og álitið fegurstar Sú
fyrsta sýndi mynd af dýrindis meni, er
hefðarfrúr landsins höfðu gefið drotningu
sinni. Menið var skreytt dýrindis gim-
steinum og var mjög fagurt. Guðinn Al-
faðir tók myndina og sagði: “þótt margir
hlutir á jarðríki séu fagrir, þá eru þar
flestir hlutir sem hafa einhverja galla, og
þar sem þið hafið farið niður til jarðar-
innar, þá var það samkvæmt hinum föstu
lögum tilverunnar, að þið hlutuð að vera
háðar þeim eiginlegleikum, sem því ríki
tilheyra þann tíma, sem þið dvölduð þar.
það er því af sjálfsögðu, að myndir þær,
sem þið hafið tekið, hljóta að vera af
hlutum, sem þótt þeir séu af jarðarbúum
kallaðir fagrir, hafa einhver lýti, og
— svo leit hann á myndirnar og sagði :
,,þessi mynd er fögur. Hún sýnir bæði
fegurð gimsteinanna, hagleik og list
mannsins er gjörði hann og lotning þá
er gefendurnir báru til þiggjandans, eða
með öðrum orðum, lotningu þegnanna
til drottnanna, en hún hefir lýti, hún
sýnir lotning borna fyrir Nero, Caligulu
og Napoleon Bonaparte, ekki síður en
fyrir Alfred hinum mikla eða Oliver
Cromwell. Svo kom önnur vísdóms-
gyðjan með sína mynd, það var mynd af
heiðursmerki er konungurinn festi á þegn
sinn fyrir dugnað eða hreysti. Alfaðir
leit á myndina og sagði að þessi mynd
væri fögur eins og hin. þar sem sú fyrri
sýndi lotning þegnanna fyrir drotnunum,
sýndi þessi viðurkenning drotnanna fyrir
verkum þegnanna, en hún hefði líka sín
lýti, því hún sýndi að hin grimmdarfullu
verk, sem framin væru svo oft, t. d. í
stríðum, væru eigi síður viðurkend með
heiðri, heldur en þau verk, er miðuðu til
heilla jarðarbúum. þar næst kom hin
þriðja með sína gjöf, það var mynd af
hring er unnustinn dró á hönd unnustu
sinni. Guðinn Alfaðir horfði á myndina
.og sagði: þessi mynd er fegurri en hinar
tvær, því hún sýnir meiri velþóknan á
því hreina og bezta, sem er kærleikurinn,
en samt er hún ekki lýtalaus. Myndin
sýnir að unnustinn, um leið og hann
dregur hringinn á hönd unnustu sinnar,
hefir þann einlæga ásetning að verja lífi
sínu henni til gæfu, en — hún sýnir líka
að oft og einatt er hann að reikna hvað
hátt eigur hennar geti lyft sér í mannfé-
laginu. þar næst kom sú fjórða. Hún
kom með mynd, er sýndi kirkju, og stóð
í öðrum enda hennar stórt tré, var það
skreytt með margs konar skrauti. Kring-
um tréð var hlaðið allra handa munum,
og kirkjan var full af börnum, nokkrir
menn voru að útbýta þeim munum, sem
hlaðið var kringum tréð sem gjöfum til
barnanna. Alfaðir leit á myndina og
sagði: þessi mynd hefir rneiri fegurð inni
að halda heldur en hinar myndirnar, og
hún hefir líka stærri lýti. Fegurðin er í
fyrsta lagi innifalin í þeim hugsunarhætti,
sem kemur fram í því, að foreldrar gefa
börnum sínum gjafir til að gleðjast af, en
einkum í hinum saklausa gleðisvip barn-
anna þegar þau meðtaka gjöfina, en lýtin
eru fólgin í því, að sum börnin hafa ekk-
ert fengið. Hún sýnir skeytingarleysi
foreldra eða umsjónarmanna slíkra barna,
og hún sýnir kærleiksleysi og síngirni
þeirra, sem að eins gefa sínum börnum
en hafa þó af miklu að miðla, og hún
sýnir hugsunar- eða kæru-leysi hjá þeim
mönnum, er umsjón hafa með slíkum
samkomum, í því að hafa ekki eitthvað
handa öllum er koma kynnu. þar að auki
sýnir hún sorg, og stundum gremju þeirra
barna er ekkert fengu, yfir því að vera
sett hjá. Sú fimta kom því næst með
sína gjöf. það var mvnd af stórum sal,
og fólk af ýmsum stéttum streymdi stöð-
ugt inn og út úr salnum. Allir sem komu
inn höfðu eitthvað með sér sem þeir
skildu eftir. þetta voru gjafir sem þeir
efnaðri gáfu til þess að útbýta meðal fá-
tækra um jólin. Alfaðir leit á myndina
°g sagði: þessi mynd er fegurri en sú síð-
asta. Hún sýnir meðaumkun með þeim
sem bágt eiga, og hún sýnir líka að mjög
margar gjafir eru gefnar með ánægju, á-
nægju yfir því að gleðja aðra, en lýti
hefir hún líka, þau eru fólgin í því aö
sumir gefendurnir gefa að eins þær gjafir,
sem þeir ekki sjálfir vilja nota og skoða
slíkt sem góðverk, en aðallýtin eru inni-
falin í því, að fæstir af gefendunum hafa
gjört sér það skiljanlegt, að vöntun or-
sakast af vansmíði, sé vöntun á jarðríki,
þá er vansmíði á fyrirkomulaginu þar, eða
þá á náttúrunni. þá kom sjötta vísdóms-
gyðjan. Hún kom með mynd er sýndi
fallegt heimili. þar var maðurinn, konan,
börnin og hjúin að skiftast gjöfum á. Alt
sýndi gleðisvip. Alfaðir horfði á þessa
mynd og sagði: þessi mynd er mjög fög-
ur. Hún sýnir lítinn heim eins og hann
á að vera, hér býr friður meðal hjóna,
barna og hjúa. það er naumast hægt að
segja að það séu lýti á þessari mynd, en
hún sýnir vöntun. Hún sýnir enga hlut-_
tekning í kjörum þeirra manna sem eru
utan heimilisins. þá kom sú sjöunda og
síðasta af vísdómsgyðjunum. Hún kom
með mynd er sýndi hrörlegan kofa, inni
í honum var aldurhniginn maður er lá
sjúkur í rúmi sínu, við fótagafl rúmsins
sat kona hans, sem var orðin fullorðin,
og fyrir framan rúmið stóð ungur maður,
sem var sonur þeirra. Myndin sýndi að
þessi hjón höfðu elskað hvort annað, og
að þau höfðu leitast við að gjöra hvort
öðru lífið sem léttast, og að leiða hvort
annað á réttan veg, ef skakt spor var
stigið. Myndin sýndi að hinn aldraði
maður tók til orða á þessa leið: Ég finn
til þess, að þetta verða mín síðustu jól á
jarðríki. Sjúkdóm þann er þjáir mig,
get ég ekki borið mikið lengur. Ég skil
rólegur við lífið, ég hefi haft minn skerf
af gleði þeirri sem lífið hefir að bjóða og
sem ég hefi fundið mesta í því, að leita
sannleikans, og þegar ég hefi fundið hann,
breyta samkvæmt honum. Ég hefl fund-
ið tryggan vin, sem hefir fylgt mér á lífs-
leiðinni. Ég óttast ekki það ókomna,
því ég hefi leitast við að breyta sam-
kvæmt sannfæring minni. Ég ber engan
kvíðboga fyrir þér (og sýndi myndin að
hann leit til konu sinnar), því þótt ég
skilji lítið eftir af því sem heimurinn
kallar auð, þá höfum við safnað fjársjóð,
sem er innifalinn í því að við höfum ætíð
skoðað alla menn sem bræður og systur.
Ég ber heldur engan kvíðboga fyrir þér
(og sýndi myndin að hann leit til sonar
Síns). Ég er þess fullviss að þú lætar
aldrei tæla þig á villuvegi, ég treysti því
öruggur, að þú hlífir aldrei því sem þú á-
lítur vera rangt, og að þú reynir af fremsta
megni að styðja að því sem þú álítur rétt.
Að áminna þig um að styðja móður þína,
veit ég að ég þarf ekki, þú þekkir svo vel
skyldur þínar. Sú jólagjöf sem ég gef
ykkur er því sú fullvissa, að ég dey ókvíð-
inn.” Myndin sýndi að það smádró af
hinum aldraða manni, og þegar hann
hafði lokið máli sínu lokaði hann augun-
um, eftir nokkra stund lauk hann þeim
upp aftur, og mátti þá lesa f þeim hina
dýpstu rósemi. Hin aldraöa kona tók
til orða: Enga jólagjöf hefðir þú getað
gefið mér jafn kæra og þá fullvissu sem