Fréttir - 12.12.1918, Blaðsíða 3

FRETTIR
0
i
3
Er nú nokkuð vit i þessu fyrir-
komulagi? Sumum er þröngvað til
að læra miklu meira en þeir hafa
minstu löngun eða getu til, en
aðrir fá ekki að læra eins mikið
og þeir geta og þurfa að læra. Er
nokkuð vit í því, að gáfaðir og
ástundunarsamir piltar, sem illa
kunna stáerðfræðinámi og lokið
hafa gagnfræðaprófi, sitji eftir í
bekk, að eins fyrir þá námsgrein,
sem þeir hyggjast aldrei nota i
lífinu? Hver veit nema þeir þurfi
síðar á henni að halda? mun ef
til vill verða spurt. Já, hver véit
nema þér kæmi einhverntíma vel
að kunna stórskipasmið, yfirsetu-
kvennafræði og yfirleitt hvað sem er.
Þetta og yfirleitt endurskoðun
alls skólafyrirkomulagsins þarf að
taka til rækilegrar og skjótrar at-
hugunar, ef ekki á illa að fara.
Lof t skey ti.
i ^
Brezkar freg-ni**, London 11. des.
Steíimskrá I^loyd Georges
í kosningabaráttunni er í 6 aðalliðum sem eru þessir:
1. Að lögsækja keisarann. 2. Refsa illræðismönnum frá
stríðinu. 3. Ná sem hæstum herskatti af Pjóðverjum.
4. Bretland sé fyrir Breta bæði í almennum þjóðfélags-
málum og iðnrekstri. 5. Að styðja þá sem slysast hafa
í stríðinu. 6. Gera landið i heild sinni sem hagsælast
íyrir alla borgara þess.
Um herskylduua segir Lloyd George að það
sé stefna stjórnarinnar að afnuminn verði fastur her
bæði í Bretlandi og öðrum löndum og vonandi fáist
þessu framgengt við friðarsamningana.
Um uppeldi.
Mr. Clynes,
Smágreinar til fræðslu og
vakningar.
Eftir Aðalst. Sigmundsson frá Árbót.
sem varð mahvælaráðsmaður eftir Bhondda lávarður
lést, mun á friðarfundinum verða fulltrúi »brezkrar
vinnu« (british tabour).
(Frh.)
111. Kennarar.
Eins og eg hef áður tekið fram,
er það hlutverk kennaranna að
gilda í þau skörð, er verða í upp-
eldið hjá heimilunum. Og þau
skörð eru mörg og margvísleg,
eins og von er til, þar sem for-
eldrarnir, sem mestan veg og vanda
hafa af uppeldinu, hafa tíðast ekki
Bardagi
hefur orðið skæður í Chemnitz í Saxlandi. Hermanna-
ráðið reyndi að afvopna Uklanasveit, en Uklanarnir
settu í mót vélbyssur og náðu bænum á vald sitt. Tóku
þeir marga fanga og þar á meðal nokkra úr hermanna-
ráðinu.
hugmynd um, hvað þeir eru að
gera. Af þessu liggur í augum uppi,
að kennarar verða að vera upp-
eldisstarfinu vaxnir. Þeir verða að
þekkja barnssálina út og inn, að
svo miklu leyti, sem það er mögu-
legt, og vita hvaða áhrifum beita
skal í hverju einstöku tilfelli. Þeir
þurfa að geta gert sér greín fyrir,
hverjar mótverkanir hver áhrif or-
saka hjá hverjum einstökum nem-
enda og kunna að haga sér eftir
því. Því betur sem það tekst, því
betri verður árangur kenslunnar.
Og því betri er kennarinn.
Almennast mun vera að telja
mikla almenna þekkingu á náms-
efninu höfuðskilyrði þess, að vera
góður kennari. Sú þekking er vít-
anlega góð og bráð-nauðsynleg
kennurum, en af því, sem að framan
er sagt, vona eg að menn skilji,
að hún er ekki einhlít. Meira að
segja: Hún er ekki það sem mest
ríður á. Það, sem mest ríður á,
er þekkingin á barnssálinni. Sú
þekking er það, sem kallað er
sérmentun kennara. Og hún fæst
ekki nema við nám í uppeldis- og
sálarfræði og við kensluæfingu —
við nám í kennaraskóla. Slíka sér-
þekkingu verður að heimta af
hverjum kennara — hana á undan
öllu öðru.
Lýðmentunin hér á landi hefur
beðið og bíður enn óbætanlegt tjón
af því, að menn hafa ekki lært
að skilja, hvers virði sérmentun
kennara er. Inn í kennarastéttina
hefur verið hleypt mönnum, sem
þar eiga alls ekki heima: gagn-
fræðingum, búfræðingum, lýðhá-
skólafólki — já, og jafnvel uiönn-
um, sem aldrei hafa komið inn
13
*
karlmennirnir tóku að berja sér til handa, til þess
að halda á sér hita.
Þá dró gamli maðurinn, er mest hafði talað við
Sigtrygg í Langholti, brennivínsflösku upp úr sel-
skinnstösku sinni.
»Þetta vermir«, mælti hann, og rétti Sigtryggi flösk-
una, og gaf honum bendingu um, að rétta hana hin-
um næsta.
Karlmennirnir litu hana girndaraugum, meðan hún
barst mann frá manni, og það lifnaði yfir þeim, er
þeir supu á.
En konurnar horfðu niðurlútar í eldinn og þögðu.
Meðan á drykkjunni stóð, hrukku menn alt í eínu
við, og litu út í hornið þar sem Hallbjörn lá.
Vatnið hafði runnið inn undir hann og vakið hann.
Hann opnaði augun hægt og hægt, og augnaráð hans
var ókunnuglegt, eins og hann vissi ekki hvar hann
væri staddur. En brátt færðist óttasvipur yfir hið
bleika andlit hans. Óttinn var ekki utan að komandi,
því hann sat grafkyr, án þess að líta við þeim, er í
kringum hann voru, og tautaði eitthvað fyrir munni
sér, svo lágt, að það heyrðist varla.
Griðkonan gekk til hans og rétti honum kaftibolla
með heitu kaffi, en hann leit ekki við henni.
»Láttu hann vera, úr því svona liggur á honum«,
kallaði húsfreyja til hennar.
Griðkonan hristi höfuðið með meðaumkvun, og
gekk síðan hægt í burtu frá honum.
Nú dundi á stormbviða, hvassari en nokkur hinna
fyrri.
Niður árinnar var svo mikill, að hann heyrðist
gegnum vindgnýinn eins og dynkir hrynjandi hraun-
14
skriðu. Það var sem vatnið væri að steypast belj-
andi að bænum í ógurlegri flóðöldu. Unz hljóðið
varð alt í einu að draugalegu, skerandi veini, sem
hljómaði eins og neyðaróp í fjarska. Allir hlustuðu
á þetta með einkennilegri ónotatilfinningu, sem líkt-
ist mest myrkfælni. Það var eitthvað leyndardóms-
fult og óvenjulegt þetta hljóð.
Bóndinn í Langholti misti pípuna úr hendinni, og
varð náfölur yfirlitum. Hann hallaði sér áfram með
eftirtektarsvip, eins og til þess að heyra betur.
Loksins sást, að hann hafði komist að einhverri
niðurstöðu. Hann náði sér aftur og kinkaði rólega
kolli.
»Hún heimtar fórn í dag. Það er ekki um að vill-
ast þegar þetta hljóð heyrist«.
Allir þögðu, en óttasvipur færðist á andlit þeirra
eins og hvarflandi skuggi. Allir þurftu þeir að fara
yfir ána, og enginn vissi hvern þeirra armleggur for-
laganna hitti.
Þegar þögnin var orðin óþolandi, leit gamli bónd-
inn, sem áður er um getið, upp og mælti:
»Nú ætlarðu víst að hræða okkur, Sigtryggur«, og
er hann hafði sagt þetta, setti hann upp meðaumkv-
unarsvip, eins og hann væri viss um að orð hans
féllu í góðan jarðveg. »Því skal eg aldrei neita«,
bætti hann við, og hreimurinn í röddinni var sem
hann væri að fræða hitt fólkið, »að til eru óvættir
og draugar; eg hef séð of mikið til þess — en að
dauð náttúruöfl hafi vilja og vitund, því kemur eng-
inn mér til að trúa«.
»Dauð náttúruöfl!« endurtók Sigtryggur hæðnis-
lega, og leit hann kuldalegu hornauga. — »Hver er