Frækorn - 07.03.1911, Síða 6

30
FRÆKORN
því blæ af blíðleik og samræmi,
sem hefir orðið laðandi áhrif á alla-
Andfitið ber oft vott um hið sálar-
lega ástand vort, og meira að segja,
stendur hið innra sálarlíf í nánu
sambandi við ytri heilbrigði og vel-
líðan, og þar sem fríðleiki er ná-
tengdur góðri heilsu, og hún aftur
góðu hjartalagi, þá hljótum við
að komast við, að það er ekki nóg
að hugsa eingöngu um að viðhalda
ytri fegurð, ef á að vonasteftirgóð-
um árangri.
Eitt sinn var Iiinn nafnfrægi Taine
spurður: Hvað er fríðleiki? og
svaraði hann með eftirfylgjandi fjór-
um orðum:
»Sannleikur, hei!brigðiogsiðgæði«.
Á BEINUM BRAUTUM.
Skríddu ekki, læðs'u ekki í gegn
um lífið, gakk áfram öruggur, stöð-
ugur upplitsdjarfur. Vertu sannur
við sjálfan þig. íklæð þig ekki ein-
kennisbúningi tíðarandans. Seg ekki
svart, það sem allir aðrir kalla Svart,
sé það fyrir þínum augum hvítt.
Vertu sjálfstæður og frjáls. Sveltu
heldur en að leita hylli fjöldans.
Oakk beinar brautir. Það er eng-
in vansi að vera fátækur; en að
ofurselja sjálfan sig og glata frelsi
sínu fyrir að verða ríkur —- það er
vansæmd.
Vertu heiðarlegur og hreinskilinn.
Kallaðu það vesalt, sem þér lízt
vesalt, þó þú verðir grýttur fyrir
það. Þig mun minna saka, þó svo
þú værir grýttur, en að þora ekki
að láta í Ijósi skoðun sína, áræða
ekki að vera sjálfum sér samkvæm-
ur, — það er óþolandi.
Ait gott og mikilvægt hefir upp-
tök sin í kærleikanum, og kærleik-
urinn er sjálfur sannleikur; lygi og
óhreinlyndi er hið insta í allri synd,
er syndin í dýpstu merkingu.
Berðu djösfung í brjósti, og vertu
ekki veill og kjarklaus í lífsstríðinu.
Lífið er stríð og barátta fyrir alla,
hvern einstakling: þrautir og freist-
ingar mæta öllum. berou það,
göfgaðu það, brjóstu áfiam án þess
að kveina og kvarta. Varpaðu Ijósi,
en ekki myrkri umhverfis þig, og
það þó líf þitt sé myrkt. Láttu
spor þín verða öðrum til heilla.
Syngdu fyrir þá, meðan hjarta
þitt blæðir og sálin andvarpar eftir
lofti. Lát ekki hugfallast. Mögla
þú ekki og kveina. Ber höfuð hátt.
Vertu ekki niðurlútur, gríp ei til
vopna. Vertu djarfur og hugaður!
Og starfa eitthvað — láttu ekki
lífið renr.a burtu til einkis. Sjáðu
um, að heimurinn batni að einhverju
leyti fyrir líf þitt, þó það sé ekki
mikið né stórkostlegt, en láttu eitt-
hvað varanlegt eftir þig liggja.
Veglegra starf verður ekki gjört,
en gjöra vesalt líf bjartara, hamingju-
samara, sólsælla.
SÓLIN.
(Eftir P. Heegaard.)
5. Umhverfi sólar.
Það er einungis sjónaukanum að
þakka, að stjörnufræðingar hafa feng-
ið vitneskju um sóldeplana, sól-
blysin og sólkornin. En er nú ljós-
hvoifið ystu takmörk sólar, er ekki
neitt Ijós eða Ijóshaf enn þá utar
er lykur um sólina?
Spurnmgum þessum mundi vera
erfitt að svara, gengi máninn ekki
stöku sinnum fyrir sólkringluna og
byrgði hana að fullu. Þær fáu
mínútur, er tunglið hylur sólina að
öllu leyti, hverfur dagsljósið af loft-
inu og björtustu stjörnurnar skína
sem i hálfdimmu og umhverfis tungl-
ið sést þá geislabaugur, er hverfur
undireins og dagsljósið kemur á
loftið sökum þess að hann er mjög
Ijóslítil! í samanburði við geislaflóð
það, er streymir út frá Ijóshvolfinu.
Geislabaugur þessi er venjulega
nefndur kóróna. Við kórónuna bera
oft afar langir rósrauðir tangar, er
sólkyndlar eru nefndir. Sébeturað
gáð, er hægt að sjá, að þessir sól-
kyndlar teygjast út frá rósrauðum
baug er sést umhverfis alt tunglið.
Baugur þessi er nefndur lithvolf
sólar.
Það var þegar öll ástæða að
hugsa sér að kórónan, sólkyndlarnir
og lithvolfið stöfuðu frá efni, erlyki
um ljóshvolf sólarinnar, sem er
aðalhluti hennar og gefur Ijós frá
sér, því ekkert af þessu fylgdi tungl-
inu alla leið yfir sólkringluna.
En þó mundu nrenn ekki hafa
talið það með öllu áreiðanlegt, hefði
ljóskönnunin ekki komið til sögunn-
ar og sýnt oss greinilega, að ljós-
brigði þessi stafa einungis frá sól-
unni.
6. Árangur litkönnunarinnar.
Maður er nefndur Kirchhoff.
Hann hafði komist að þeirri nið-
urstöðu, af ranpsóknum sínum, að
inst sé sólin föst eða fljótandi gló-
andi efni og að umhverfis sólhnött-
inn sé glóandi gufuhvolf, er sé
myndað af margskonar frumefnum
loftkendum sökum hitans. Því væri
þetta lofthvolf ekki umhverfis sól-
hnöttinn, ætti litsjáin að sýna litband
sólarinnar óslitið; því þannig sá
Kirchhoff, að litbönd fastra eða
fljótandi efna voru, yrðu þau gjörð
glóandi.
En þar eð sólarljósið verðurfyrst
að fara í gegnum þéttara gufuhvolf
þá h?lda hin ýnrsu efni í gufuhvolfi
þessu þeim geislategundum í sér,
er auðkenna þau sjálf, og þannig
hyggur Kurchhoff, að hinar svo