Ingólfur - 25.09.1904, Page 1

INGÓLFUR
Keikjavík, suniiudagiiin 25. sept. 1904.
40. blað.
II. ÁR.
ÞÝZKAB BÆKUR OG BLÖÐ
útvegar E. Gunnarsson, Laufásv. 6, Rvík
i'ir,il>TJ.n inimiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiniiniiii i i i i i i i r i i i~i
INGOLFUR.
Níir knupeiulur að næsta, 3., árg.
blaðsins geta fengið það sem eftir er af
þessum árg. um 15 blöð firir aðeins kr.
0,50. ________
Útsölumenn, sem hafa fengið ofsent
af blaðinu eru vinsamlegast beðnir að
senda það hið firsta til baka.
1. árg. blaðsins fæst enn og kostar
innheftur kr. 2,50.
Yansklluni, sem kinnu að eiga sér
stað eru viðkomendur vinsamlegast beð-
nir að láta vita af í tíma, svo úr þeim
verði hægt að bæta.
Gjalddagl blaðsins var 1. júli og tek-
ur gjaldkeri blaðsins Einar Gunnarsson
cand. phil. móti andvirði.
OOOOOOOOOOOOOO O O Q Q
Mille gratias tibi ago!1
Þótt jeg liggi liðinn nár
lifir andans kraptur;
ef þú fellir tregatár
til þín geng jeg aptur.
Eftir liðinn Ijósan dag,
er lauf af kvistum fjúka
skal ég kveða Ijúflingslag
og lokkana þina strjúka.
Þegar síðast dagur dvín
og deyja blómin gróin,
geislum, stolta stjarnan mín,
stafar þú á sjóinn!
Geisli sá mun grafreit minn
gylla dýr og fagur;
flý jeg þá í faðminn þinn,
fold er kveður dagur.
Yertu sæl! — Mín sál er klökk,
sýður í djúpi ylgja. —
Mjer þín yndisiugun dökk
eins og skugginn fylgja.
* *
*
Blánar hlið, á sæ og sund
sígur þögul móða, —
einn í drauma yndis-lund
uni’ eg hjá þjer, góða!
Guðm. Guðmundsson.
') Ð. e. þúBUndfaldar þakkir.
Langfrjálslindasta lífsábirgðarfélagið á
Islandi er
Umboðsmaður: Jens B. Waage,
Landvarnarstefnan
°g
þingkosningar kaupstaðanna.
i.
Nú þegar kosningarnar í kaupstöðunum eru
um garð gengnar, munu margir spyrja, hvert
Landvarnarflokkurinn nú ætli sér að stefna,
og sérstaklega hvernig bandalagi hans við
Framsóknarmenn eigi framvegis að verða
varið.
Eins og kunnugt er, hefir meginþorri Eram-
sóknarmanna gengið ásamt með Landvarnar-
mönnnm að kosningafylgi við ifird. Jón Jensson
og þingmannaefnin á Akureyri og ísafirði. En
ástæðan til þess, að nokkrir af hinum fyr-
nefnda flokki munu sjerstakl. hafa gefið Guðm.
lækni Björnssyni atkvæði sitt, var ekki sú,
að þeir væru ekki algerlega andvígir kenn-
inguin og framkomu Heimastjórnarmanna við
þessar kosningar, heldur sú, að G. B. lét
uppi ýmsan lit við hina og þessa kjósendur,
og reið það baggamuninn, að honum tókst í
þetta sinn að vera beggja vinur. Hvort hann
verður báðum trúr á eftir að sjást.
Þegar stjórnarmenn (sem menn ættu að kalla
svo; það er styttra og réttara en nafnið „Heima-
stjórn“) eru sjerstakl. að hælast um sigur hér í
Rvík yfir þingmannsefni sameinaðra Landvarn-
ar- og Framsóknarkjósanda, þá gleymist þeim
að geta þess, að hr. G. B. er bæði samkvæmt
fortíð siuni, yfirlýsingum á kosningafundum
og samkvæmt öllu því er ráða má af um
skoðanir hans millimaður, að nokkru leyti
óháður báðum þingflokkunum. En fyrir þá
sök, að honum hefir með þessum hætti tekist
að hindra kosningu á fulltrúa Landvarnar-
manna hér i höfuðstaðnum, þá verður eins og
þegar er sagt sjerstök ástæða til þess nú, að
kveða upp úr um vilja og fyrirætlanir Land-
varnarmanna til næstu kosninga. —
Þegar Landvörn hófst og gerði þannig upp
milli þáverandi þingflokka að Framsóknar-
menn stæðu miklu nær til samvinnu og fylg-
is í landsréttindamálinu, þá urðu stjórnar-
mennirnir æíir af því, hve ranglega væri gerð-
ur mannamunur og leituðust við að sýna
fram á, að báðir flokkarnir væru jafnkomnir
að ábyrgðinni fyrir samþykt stjórnarskrár-
breytingarinnar. — Landv.menn sýndu nú
strax fram á það þá, að stjórnarskrárfrv. það
er Framsóknarmenn fluttu áður, var miklu
aðgengilegra og hættuminna heldur en frv.
það, sem stjórnarmönnum hefði tekist að gera
að lögum. Lv.menn vildu heldur að þagað
væri um ríkisráðssetu íslandsráðherra heldur
en að hún væri með beinum orðum lög-
leidd, og þeir sýndu einnig fram á það með
ómótmæltum frásögum um afstöðu flokkanna
innan þings, að Framsóknarmenn stóðu mjeg
nærri þvi að taka til greina áskorun Rvík-
urfundarins, þar sem Landv.stefnan stofn-
aðist, og að einungis harðsnúin og vægðar-
laus samtök stjórnarmannanna um það að
berja frv. fram, hindruðu að lögfestingarákvæð-
ið yrði numið burtu úr hinum nýiu stjórnar-
skipunarlögum.
Hugsandi menn í landinu hafa nú æfleiri og
fleiri unnist með því, að það hafi verið rjett-
látt strax í byrjun, er gjört var þannig upp
á milli þingflokkanna; það sýnir og sannar
vöxtur Landv.flokksins og útbreiðsla á kenn-
ingum hans meðal landsmanna, frá Rvíkur-
fundinum til þessa dags, og jafnframt stöð-
uglega vaxandi óvild stjórnarklíkunnar gegn
Landv. á eina hlið og betri samvinna við
fjölda Framsóknarmanna á aðra hlið. Því
hefði ekki verið byggt á rjettum grundvelli
frá upphafi af hálfu Landv.manna i þessu
atriði, þá hefði rás viðburðanna hlotið að
verða alt önnur en nú er orðin.
Eins og menn kunna að muna var það hið
fyrsta endursvar, er stjórnarmennirnir greiddu
stofnun laudvarnarflokksins og kröfu hans
um afnám lögfestingarákvæðisins, að menn
heíðu verið „fengnir til þess“ að kljúfa og
veikja stjórnarliðið, og að þar hefðu Land-
varnarmenn gjört sig að erindrekum vald-
fíkinna Framsóknarmanna.
Þetta brigsl og getsök stjórnarmannanna
lifði nokkra stund í sorpgreinum helstu fyrir-
liða þess flokks, en dofnaði æ meir og meir,
og nú mun óhætt að fullyrða, að enginn ær-
legur maður hjer á landi efast um að land-
varnarmenn fylgja fram sannfæringu sinni
einni, hvernig svo sem ýmsir utan þess flokks
kunna að líta á málstað þeirra að öðru leyti.
Og hafi nokkrir þeir fundist meðal lands-
manna, er í vafa hafa verið til skamms tíma
um það, hvort rjettlátt hafi verið í öndverðu
að greina millum þiugflokkanna á þá leið
sem áður var sagt, þá hefur afstaða þeirra
til undirskriftarmálsins hlotið að taka af allan
efa í því efni hjá öllum sannsýnum,hugsandi
mönnum á íslandi. Stjórnarmenn róa að þvi
öllum árum að gjöreyða einnig þýðing hins
allra síðasta fyrirvara frá hálfu þingsins um
skilning lögfestingarákvæðisins, frelsi ís-
lands í vil. — Framsóknarmenn þar á móti
halda því fast og eiudregið fram, að ekki
beri að víkja i framkvæmd stjórnlaganna
nýju frá þeim grundvelli, er síðasta þing
vildi leggja í því máli með því að lýsa yfir
hvað alþing — annar aðili löggjafarinnar —
ætlaðist til að felast skyldi i ríkisráðsákvæð-
inu.
Með öðrum orðum: nú getur alþjóð á ís-
landi sjeð án nokkurs skuggu afefa, hvernig
þingflokkarnir fylkja sjer hvor öðrum and-
vigur, hvor undir sínu raerki, Framsóknar-
mennirnir allir með það stefnuákvæði í
stjórnarmálinu, að halda uppi fyrirvara al-
þingis ura lagalega sjerstöðu íslandsráðherra
— og stjórnarmennirnir þar á móti undir
fáua Nellemannskenninganna gömlu, um stjórn-
skipulega nauðsyn algerðrar innlimunar á
sjermálum íslands undir valdsvið og reglur