Ingólfur - 18.06.1905, Qupperneq 1

INGÓLFUR.
III. ÁR.
Reykjavík, sunnudagiiiii 18. júní 1905.
24. blað.
ÞÝSKAR BÆKUR OG BLÖÐ
útvcgar Einar Ounnarssou, Suðurgötu 6.
Verzlunin EDINBORG
kaupir i ár, eins og að undanförnu, vel rerkaðan saltfísk: Jtorsk, smáfísk og ýsu,
og borgar hann liæsta rerði með peuingum út í hönd.
Sundmaga rel verkaðan kaupir veizlunin einnig hæsta rerðl og borgar
með peniugum út i hund.
VerzHmin er birg af ails konar nauðsynjarörum, sem hún eelur lægsta
rcrði gegn peningura út í hönd.
Ásgeip Siiirissei,
Langfrjálslyndasta lífsábyrgðarfélagið á
íslandi er
„ S T á 1 “
Umboðsmaður: Jens B. Waage.
Ipp til heiða.
Svanir á tjörninni synda,
i sefiuu hvíslar blær;
á bakkanum brosir í svefni
blásóley ung og skær.
Rjúpan kúrir í runni,
þar rökkva laufatjöld.
— Hver veit, hve fálkinn er fjarri,
þótt friðsælt virðist í kvöld? —
Hún gægist á milli greina
og gætir í sérhvert skjól,
hvort þar sé elskendum óhætt
að eiga sumarból.
í lynginu fann hún fylgsni
og fléttar nú hreiðrið i ró.
— Eg vildi að fálkinn flýgi-
til fjalls eða lengst út á sjó!
Itulda.
Einingunni slitið.
Svo fðru leikar í Norvegi, sem bent var
að í síðasta blaði. Ríkisráðið sat við völd
10 dag.a írá því cr konungur neitaði ræð
ismannalögunura st&ðfestingar. Vildi það
veita honum ráðrúm til þess að leita fyr-
ir sér um nýja stjórn, en auðvitað urðu
þær tilraunir árangurslausar.
Ráðgjafarnir sögðu þá allir af sér og
lögðu niður starf sitt. Engin stjórn var
til í landinu.
Stórþingið sagði þá Norveg úr lögim við
Svía og undan valdi Óskars konungs ann-
ars, miðvikudaginn 7. þ. m. Samþykti
þingið í einu hljóði þessa ályktun:
„Með því að allir meðlimir ríkisráðsins
hafa lagt niður embætti sitt, - - með því að
hans hátign konungurinn hefir tjáð sér ó-
lcleift að koma á fót nýrri stjórn fyrir
landið, — og með því að hið þingbundna
konungsváld er þann veg orðið óverkfært,
þá veitir Stórþingið meðlimum ríkisráðsins,
sem liafa lagt niður vold í dag, umboð til
að fara með fyrst umsinn, svosem stjörn
Norvegs, vald það er konungi heyrir, sam-
kvæmt stjórnarskrá Noregs og gildandi lög-
um, með þeim breytingum, sem nauðsyn
krefur sakir þess, að sambandinu við Sví-
þjóð undir einum lconungi er slitið, afþví
að konungurinn er hættur að vera norsk-
ur konungur
Konungur svaraði ályktan þessari með
hraðskeyti frá Stokkhólmi og kvaðst stað-
fastlega mótmæla þessu framferði norsku
stjórnarinnar. Sænsk blöð sögðu, að
sambandinu væri ekki slitið með þessari
yfirlýsiag; staðfesting Svíþjóðar væri n&uð-
synleg til þess &ð hún gilti.
Stórþingið hafði samið ávarp til kou-
ungs um leið og það samþykti fyrskráða
yfirlýsing, og biður konung að leggja því
liðsinni, að einhver ættraanna hans taki
við kouungstign í Norvegi eftir kjöri, en
sá hinn sami afsali sér konungserfðum i
Svíþjóð.
Óvíst er með öllu, iiversu þessu merki-
lega máli lýkur.
íslendmgar og lordmenn.
Atburðir þeir, or gerzt hafa i Noregi í
vetur og vor, eru stór-merkilegir og lær-
dómsríkir, ekki sízt oss íslendingum. Vér
erum skildari Norðmönnum en nokkurri
þjóð annari og vér höfum átt og eigum
ofríki og ójöfnuði að sæta af erlendu
valdi eins og þeir. Fyrir þær sakir tek-
ur frelsisbarátta þeirra svo mjög til vor
og hlýtur að vera oss hvöt og lögeggjan
í réttindabaráttu vorri.
Að vísu hefir sá óréttur, er vér höfum
verið og erum beittir af hálfu Danastjórn-
ar, veitt þjóðarþroska vorum stórum meiri
hnekki og tjón, heldur en þjóðþrifum Norð-
manna hefir staðið af sambandinu við
Svía, eius og mismunur sá sýnir, er orð-
ið hefir á framþróun Norðmanna og ís-
lendings, síðan 1814.
Framsókn Norðmanna og barátta eru
hið fegursta dæmi þess, hversu heilbrigð
og óspilt þjóð hefir næma kend og vak-
andi auga um réttindi sín og þjóðarsæmd.
Táp þeirra, dáð og dugur ætti að geta
kveðið „heilaga glóð i freðnar þjóðhM.
Þar eru menn, sem hafa vit, vilja og
þor til þess að fylgja frara réttum þjóðar-
kröfum, þeir láta ekki innbyrðis óvild eða
flokkadraetti eyðileggja frelsismál sín. Þeir
standa allir sem einn þegar þeir þykjast
misrétti beittir. Enginu einasti maður í
öllu landinu hefir svikist undan merkjum
föðurlands síns. Þar eru ekki landsmála-
skoðanirnar sölum seldar né krossum eða
krónum keyptar.
Friðþjðfur Nansen sagði í vor, að hags-
munir Norðmanna af þvi að fá sérstaka
verzlunarræðismenn væri ekki höfuðatrið-
ið í baráttu þeirra fyrir því máli, heldur
annað miklu meira: hvort Norvegur œtti
sjálfur að ráða málum sínum eða ekki,
hvort þjöðin hefði fullveldi í eigin málum
eða sé annara undirlægja!
Norðmenn eru ekki að meta til aura
hvert málsatriði, er fyrir keraur í viðskift-
unum við Svía, heldur Iíta á það eitt að
halda rétti sínum og þjóðarsœmd. Þeir
eru ekki að vega og bollaloggja, hvort það
hafi „praktiska þýðingu!“ að fylgja fram
rétti sínum eða traðka honum. Landsrétt-
ur og þjóðarheiðnr eru þeim helgari eu svo.
Þeim er ekki sama, þótt brotin sé stjórn-
arskrá þeirra, t. d. ef sænskur ráðherra
skrifaði undir ályktuii sem Noreg einn
varðar.
Hannos Hafstein og kunningjar hans
sumir segj«, að „það hafi enga praktiska
þýðing“, þótt sérmálaráðherra íslands sé
skipaður sem danskur ráðgjafi af forsæt-
isráðherra Daua, þvcrt ofan i yfirlýstan
vilja og tilætlan alþingis. Það sé sama
hver „skrifi í hornið“ á skjalinu.!
Hvort mundu Norðmenn segja slíkt?
Hvort mundu menn, er slíku héldu þar
1 fram leugi eiga þar föðurland?