Ingólfur - 24.11.1907, Page 1

V. árg.
47. blað
Reykjavík, suimudaginn 24. nóvémber 1907.
ónas lallgrímsson.
1807—1907.
17 Baltie Street, LEITH,
Hér fékk okkar glæstasta gígja sinn hljóm
og gullið í strengina sína;
og sæll ertu Jónas, því sólskin og blóm
þú söngst inn í dalina þína,
og þjóðin þín fátæka fegin sig býr
og frægir með gimsteinum þínum,
og málið þitt góða í faðminn þinn dýr
með flekkina’ á skrúðanum sínum.
Og heiðraðu, móðurjörð, hörpuna þá,
því hann varð oss kærastur bróðir,
sem söng við oss börnin og benti’ okkur á,
að blessa og elska þig móðir,
sem ástvana sjálfur og einmana dó
og andaður fékk ekki leiði,
sem söng þegar geislarnir sendu’ honum fró
og svolítill blettur í heiði.
En sárt var að kenna þá svipinn hans fyrst,
er sólin var slökt undir bránum,
og minnast þá barnsins, hve brjóstið var þyrst
og bjóða’ honuin armana dánum.
En látum sem fæst yfir högunum lians
og hinna, sem frægðir oss vinna,
svo móðirin gangi’ ekki döpur í dans
í dulunum barnanna sinna.
Hann Jónas sá morguninn brosa við brún;
en bágt á hér gróðurinn veiki,
því lágur er geislinn, sem teygist í tún
og tröllskuggar smámenna’ á reiki;
og þyki þér hægfara sól yfir sveit,
þá seztu’ ekki niður að kvíða,
en minstu þá dagsins, sem meistarinn leit
og myndin hans ætlar að bíða.
Og gaktu’ honum aldrei í gáleysi hjá:
hann gleymdi’ ekki landi né tungu,
og ævinni sleit hann við ómana þá,
sem yfir þig vorhimin sungu.
Hér bíður hann dagsins sem ljósvættur lands
og lítur til blómanna sinna:
þess fegursta’ í ættjarðarhlíðunum hans
og hjörtunum barnanna þinna.
Þ. E.
óska eftir allskonar fiski, söltuðum gærum og haustull til
umboðssölu.
Noti þeir tækifærið, er sæta vil góðri sölu og greiðum
skilum.
COMMISSION AGENTS.
17. BALTIC ST. LEITH.
Bókarfrega:
Paul llerrmann; Ialand
I. bindi Land und Leute.
II bindi Beiaebericht.
Bunaðarfélag Kvammslir.
í Mýrdal hélt 15 ára afmæli sitt 2. þ.
m. Formaður félagsins Magnús Finn-
bogason setti samkomuna, lýsti ástaDdi
húsa og búskapar fyrir 15 árum og
sýndi fram á, hve miklum umbótum
slíkt hefði tekið á þessu tímabili, eink-
anlega húsakynni manna; kvaðst vænta
að næstu 15 ár mundu menn einkum
vinna að jarðrækt og mundi eftir þann
tíma verða alt að helmingi stærra rækt-
að land í Mýrdal, heldur en nú, og þá
algjörlega friðað. Þá mundu menn
verða farnir að nota plóga, sláttuvélar
og vagna til að flytja heim heyið og
þegar þetta væri koroið i kring mundi
landbúnaðurinn fara að keppa sjávar-
útvegina og aðra atviunuYegi.
Þar ;töluðu einnig Gunnar Ólafsson
verzlunarstj., Páll Ólafsson á Heiði,
Þorateinn Jónsson f Vík og Guðmundur
Þorbjarnarson á Hvoli. Skemtu menn
sér svo við danz, söng, spil o. fl. langt
fram á nótt.
Skemtan þessi fór vel fram og tóku
þátt í henni um 70 manns, karlar og
konur. Um vín var ekki talað öðru
visi en eins og „atvikið", enda enginn
maður kendur.
Bændur vóru glaðir og kátir og
vildu jafnvel sumir halda slíka sam-
komu árlega. Þetta ættu bændur víðar
að gera.
Viðstaddur,
Paul Herrmann er þýzkur prófessor
í Norðurlandamálum, sem kom hingað
til íslands 1904, og ferðaðist um landið
um sumarið. Hann var heppinn með
fylgdarmann fyrst hann meðal annars
kynti sér náttúru íslands, því að Ög-
mundur Sigurðsson var með honum, en
Ö. S. var ávalt með dr. Þorvaldi Thor-
oddsen, og enginn þekkir landið betur
en hann.
Bók Paul Herrmanns er um jarðfræði
landsins, hraun, eldfjöll, jökla og há-
lendi. Hún segir frá stjórnmálasögu
laudsins, og verzlunarsögu þess. Hún
lýsir fjölda staða, og veit allar sögu-
sagnir um þá. Um Kirkjubæjarklaust-
ur á Síðu eru hér um bil 20 blaðsiður
í bókinni, um Odda næst um því ann-
að eins o. s. frv. Hún er öli 700 bls.
i stærsta 8°. Bókmentir landsins eru
höfundinum kunnar að fornu og nýju.
í bókinni er kafli um Þýzkaland og
ísland, prófessorinn setur ísland á und-
an með kuiteisiuni sem honum er eig-
inleg, og sá kaflinn er ekki sízt hug-
næmur. í bókinni eru kaflar um bún-
að á íslandi, iiskveiðar, bæjagerð og
ferðasaga höfundarins á íslandi, og er
henni skift niður eftir sýslum. Bók-
in grípur yfir flest sem íslandi við vík-
ur nú á dögum og flestallra þeirra
hjúa mun þar vera getið, sem gerðu
þann garð frægan um síðustu aldamót.
1 bók Pauls Herrmanns eru 118
myndir héðan; allar eru þær vel tekn-
ar, og ágætlega prentaðar. Sumar af
myndunum eru komnar áður, líklegast
góður helmingur, en sumum hefir höf-
undurinn bætt við og tekið þær sjálfur
eða útvegað sér þær. Framan við fyrra
bindið er þjóðhátíðarmynd Benedikts
Gröndals töluvert minkuð, en er feg-
urri í bókinni en prentaða myndin var.
Framan við síðasta bindið er mynd af
Kirkjubæjarklaustri og Skaítá, prentuð
með litum. Þessar myndir eru í bók-
inni af mönnum sem nú eru uppi: Þor-
valdur Thoroddsen og Ögmundur Sig-
urðsson (á ferðalagi) Hannes Hafsteinn,
Björn Magnússon Olsen, Indriði Einars-
son, Sigurður Jónsson á Orustustöðum
með konu og dóttur, og Matthías Joch-
umsson. Af Paul Herrmann sjálfum
og Ögmundi Sigurðssyni eru sömuleiðis
myndir, en þeirra er ekki getið í registr-
inu undir nöfnum þeirra.
í bókinni er heill her af manna og
staðanöfnnm, öll eru þau rétt skrifuð
og rétt prentuð, nema höfundurinn hefir
vilst á nafni Þorgríms læknis Þórðar-
sonar, og kallar hann Þórð — það má
mikið vera ef það er ekki það eina,
sem rangt er í bókinni þó að smá
ónákvæmni bregði fyrir víðar.
Paul Herrmann hefir það fram yfir
aðra, sem ferðabækur hafa skrifað um
ísland að hann er söngfróður, og hefir
í bókinni skrifað allmikið um íslenzk-
an söng og íslenzk sönglög. Hann
þekkir íslenzkan tvisöng og skrifar um
hann. í bókinni er íslenzkt tvísöngs-
lag með nótum, gamla lagið við Frið-
rik Barbarossa, og lag séra Bjarna
Þorsteinssonar: „Gissur ríður góðum
fáki“. Hann kynnist islenzkum söng
fyrst þegar hanu kemur að Kirkju-
bæjarklaustri. Hann er þar í góðu
yfirlæti, sýslumaðuriun er heima, og
tvær dætur hans leika á hljóðfæri og
syngja, þær syngja fyrst ýms lög, sem
hann mun hafa þekt öll, svo að hann
spyr þær eftir íslenzkum lögum; jung-
írúrnar láta ekki standa á sér, og
syngja meðal^annars Brynhildarsöngv-
ana úr „Skipið sekkur“, og vel hlýtur
þeim að hafa tekist með lögin, þvi að
þegar P. H. kemur heim þýðir hann
bæði kvæðiu á þýzku og lætur syngja
lögin í samsöng suður í Torgau.
Fjöldi af islenzkum kvæðum er í
bókinni eftir skáldin sem nú eru uppi,
þau eru eftir Matthías Jochumsson,
Gröndal, Pál Ólafsson, Hannes Hafstein
Steingrím Thorsteinason, Björn Olsen
og Guðm. Magnússon. í bókinni eru
kvæði eftir Bjarna Thorarensen, Jónas
Hallgrímssoa, Jón Thoroddsen og Grím
Thomseu. Þýðingarnar eru eítir jung-
frú Lehmanu-Fúhés, Baumgartner,
Poéstion *og Herrmann sjállan. Hans
þýðingar eru ekki kunnar áður. Þýð-
ingar höfundarins eru góðar en ágæti
þeirra liggur að vorri hyggju mest í
djúpum skilningi á því hvað lá á bak
við hjá höfundinum, eða aðalhugsun
kvæðisins. í ferðabókinni er því komin
á þýzku einskonar „Snót“ af íslenzk-
um ljóðum í beztu þýðingum. Auk
þess hefir Poestion gefið út safn af
þýddum kvæSum íslenzkum.
„Sjaldan hittir leiðr i líð“ stendur