Ingólfur - 18.10.1911, Blaðsíða 3

INGÓLFUR
167
svo mikilli græðgi og smjatta á eftir,
alt þetta hlýtur að hrópa til þeirra með
gjallandi rödd um lækning grásleppu-
bölsin*! Við skulum íyrir alla muni
hefja alvarlega baráttu á móti siginni
grásleppu, með sálmasöng og æfilöngu
bindindisheiti, og danileikum og ræðu-
höldum og heila kleresíinu! Það er
ílt að heita hundur og vera það ekki,
það er ílt að vera taliuu vitlaus og
skrælingi og vera það ekki — en með
aðstoð Templara er góð von um að við
getum orðið hvorttveggja!
Þetta er bara vitfirring — kann ein-
hver að segja. Það getur vel verið;
en svo sannarlega sem tveir og tveir
eru fjórir er þetta þó ekki meiri vitfir-
ing en það, aem í þrælalögunum felst.
Það er óholt að drekka sig ölvaðann
á hverjum degi, en það er engu minni
óhollusta að því, að éta á sig ræpu í
síginni grásleppu á hverjum degi. Því
þá ekki að gerahvorutveggju jafn hátt
eða lágt undir höfði? Vegna þess að
fáir éta signa grásleppu í óhófi — geri
eg ráð fyrir að Templar litli glókollur
segi. Það er eflaust satt; en þeir eru
líka tiltölulega fáir, sem drekka áfengi
í 6höfi hér á landi, og þó ná þrælaá-
kvæðin alveg jafnt til okkar hinna.
Þesavegna er alveg eins mikil skyn-
semi í því, að banna öllum að éta signa
grásleppu af því að einhver kynni ef
til vill að éta á sig ræpu, eins og því
að banna öilum að neyta áfengis, af
því að einhver kynni að drekka sig
fullan í því!
Framhjá þessu skeri ætla nú bann-
menn auðsjáanlaga að synda með því,
að reyna að stimpla það sem glœp, að
fá sér í staupinu, eða verða ölvaður; og
sú fullyrðing er það, sem hlýtur að
liggja til grundvallar fyrir þessu hneyskl-
anlega ákvæði sem prentað er upp í
upphafi þessa máls.
Mér er nú spurn: Göta þessirmenn
búist við miklum eða góðum árangri
af þessu löggjafaratarfi, þegar þeir byggja
það á öðrum eina heimsku þvættingi
eins og þetta. Það kann að vera að
einhverjir Templarar séu svo nndarlega
úr garði gerðir af náttúrunnar hendi,
að þeir telji það synd eða glæp, að
drekka einn bjór eða eitt staup af
brennivíni. Það er margt aem hendir
til þess, að skoðanir þeirra' um rétt og
rangt séu öðruvíai lagaðar enn annara
menskra manna. En það virðist vera
til of mikils ætlast af þeim herrum, að
við hinir förum að taka undir í þessum
hysteriska og móðursjúka hjálpræðis-
hers-kór þeirra og förum að telja það
ósæmilegan glæp í dag, aem við töldum
hverjum manni heiroilt og syndlaust 1
gær, bara vegna þess að þeir hafa bögl-
að saman einhverju sem þeir kalla lög,
og þar sem því er alegið föstu að þetta
sé glæpur. Lög eru ekki haldin bara
vegna þess að þau heita lög; þau eru
því að ein» haldin, að þau eigi »ér ein-
hverja rót í meðvitund manna um rétt
og rangt; það eiga þeasi lög ekki, og
því má gera ráð fyrir, að þau verði
aldrei haldin.
Nei, þið herrar Templarar og bann-
berserkir, aldrei fáið þið nokkurn mann
með nokkurnveginn óbilaðri skynsemi
tíl að trúa því, að það sé synd að drekka
eina flösku af öli sem inniheldur
af áfengi, en að það sé engin synd að
drekka öl sem inniheldur 2°/0 af áfengi.
Af þeirri einföldu ástæðu, að það fer í
bága við alla heilbrygða móralaka með-
vitund og jafnvel ykkar eigin kenning-
ar. Þið þykist heyja baráttu ykkar á
kristilegum grundvelli; reynið þið þá
að minnaat þess, að það var Kriatur
»em breytti vatni í vín. Pað er sama
hvernig þið snúið ykkur og engist í
heilugum hlykkjum og vafningum, þið
getið aldrei talið heilbrygðri skynsemi
trú um, að áfengisnautn sem slík sé
synd; það er sama hvernig þið krossið
ykkur og »ignið í bak og fyrir, það
eru regin ósannniudi sem þið byggið
baráttu ykkar á, og verst af öllu er
það, að þið vitið það sjálfir.
Bankabókarastaðan.
Hr. bankastjóri Björn Kristjánsson
bauðst til þess að fyrra bragði í „ísa-
foId“ um daginn, að færa fram órækar
sannanir fyrir þvi, að skýrsla sín til
stjórnarráðsins um tillögur bankastjórn-
arinnar um bankabókarastöðuna hafi
verið rétt og að einungis einn af banka-
stjórunum hafi lagt með séra Rikkarði
Torfasyni. Þetta kvaðst B. Kr. mundu
sanna, ef skýrsla hans yrði vefengd.
Vér bentum á það í síðasta blaði, að
skýrsla þessi hafi verið marg-vefengd;
alt um það hefir hr. B. Kr. enn ckki,
svo menn, viti lagt fram þessar sannan-
ir sínar.
Vér bentum einnig á það í síðasta
blaði, að hr. B. Kr. bæri siðferðisleg
shylda til að færa sönnur á sitt mál,
vegna þess, að þe»si skýrsla hans er
lögð til grundvallar fyrir árás á stjórn-
ina í aðalstuðningsblaði ha'ns; vér shor-
um því enn á ný á hr. B. Kr. að
legqja liið állrábráðasta fram opinber•
lega þessar sannanir, er hann bauðst
til að fyrra bragði.
Manni dettur ósjálfrátt í hug, hvort
jafnvel „ísafold" sé farin að efast um
að þessi skýrsla hr. B. Kr. sé rétt, þar
sem hún er nú upp á síðkastið farin
að leggja mjög mikla áherslu á það, að
gæslustjórarnir eigi engan ætkvæðis-
rétt eða tillögurétt að hafa um skipun
bókarastöðunnar. Hvaðan kemur nú
„í»afold“ sú viska? Hvar er gerður
sá greinarmunur á framkvæmdarstjór-
um og gæslustjórum í reglugjörð bank-
ans? Hvergi. Þetta er bara vandræða-
legt yfirklór hjá „ísafold„.
„ísafold" var bent á það um daginn
hér í blaðinu, að skurðgoð hennar, hr.
Björn Jónsson fyrverandi, hafi veitt
póstafgreiðslustöður án þess svo mikið
sem að leita álits póstmeistara, þóttsvo
sé fyrirshipað í reglugerðinni, að sá
starfi shuli veittur „eftir uppástungu
póstmeistarau. Þetta hlýtur því jafn-
vel eftir skoðun „ísafoldar“ að vera
hið hremmilegasta lagabrot,
Vill nú „ísafold“ stuðla til þess, að
sá maður er drýgt hefir slíkt lagabrot
í ráðherrasessi, komist í þann ráðherra-
sess aftur? Vill hún verða þess vald-
andi, að slikur lagabrjótur komist aft-
ur til nokkurra valda í landinu? Oss
þykir það ólíklegt um „ísafold“ sem
orðin er svo vandlætingasöm í seinni tíð.
Bindindisheimilið.
(Úr þýsku blaði).
Stúdent nokkur var boðinn til mið-
degisverðar hjá foreldrum tveggja kunn-
ingja siuna. Maturinn var ágætur, en
ekkert að drekka með matnum nema
templaradrykkir, þvi húsfólkið var alt
f bindindi. Hjónin voru mjög vingjarn-
leg við gestinn, og eftir borðun bauð
frúin honum að sýna honum fallegar
myndir sem hún ætti inni í sínu her-
bergi. En óðar en hún er búin að láta
aftur hurðina á eftir þeim, dró hún,
hálf-feimnislega, flösku og tvö glös út
úr skáp, og helti á fyrir þau. „Kæri
ungi vinur“, «agði hún, „ég hefi sár-
kent í brjóati um yður við borðið, því
að auðvitað hefðuð þér viljað víndropa
með matnum, en maðurinn minn og
synir mínir eru svo voðalega strangir
með þesskonar, að hér má alls ekki
hafa áfengi um hönd. En ég er nú
vön því frá blautu barnsbeini að fá
mér glas af víní. Eg vona að yður
smakkist það líka, og að þér látið ekki
á þessu bera“.
Stúdentinn sór auðvitað að steinþegja,
naut með ánægju þess er að honum var
rétt, og fór svo inn í stofuna aftur.
Þá gaf húsbóndinn honum bendýngu að
finna sig einslega inn í skrifstofu sína,
og dró þar brosandi, með miklu augna-
depli, fram úr horni flösku af gömlu
Búrgundarvíni. „Yeslings maður“, sagði
hann, „að þér skylduð geta sett í yður
bansett vatnsgutlið! Það er hræðilegt,
þetta bindindisfargan í konunni minni
og drengjunum. En mér er nú — yður
að segja — svo farið, að ég þoli þetta
alls ekki. Ég má til, heilsunnar vegna,
að fá ærlegt glas ofan á það. Skál,
og svo tönn fyrir tungu!“
Þegar flaskan var búin í besta
gengi fór stúdentinn aftur inn til vina
sinna, ungu mannanna, og þeir fóru
með hann upp í lestrarherbergi sitt.
Þegar þangað var komið, hrópaði ann-
ar þeirra: „Hamingjunni lesist lof!
Það var mikið að við gátum loks feng-
ið að vera einsamlir. Foreldrarnir okk-
ar ætla hreint að gera út af við mann
með bindindissullinu sínu. Nú skulum
við svei mér fá okkur ósvikið og ær-
lega neðan í því.“
Útdráttur úr bæjarþingsdómi,
uppkveðnum 10. nóv. 1910.
„Stefndur Einar M. Jónasson hefir und-
ir rekstri málsins látið bóka það, að
stefnendur hafi svikið lánveitingu eða
lánveitingarloforð og hafa stefnendur
krafist þess að orðið svikið sé dæmt
dautt og ómerkt, og hann dæmdur til
hegningar fyrir ærumeiðing þá er í orð-
inu liggi, með því að orð þetta ogum-
mæli hans í sambandi þarvið séu til-
hæfulaus. Stefndur Einar M. Jón&sson
heldur því aftur á móti fram, að um-
mælin séu réttmæt og auk þess ekki
ærumeiðandi.
Það þykir ekki alveg ástæða að
sekta stefndan Einar M. Jónasson végna
þessa fyrir ósæmilegan rithátt eða ósæmi-
lega framkomu fyrir rétti, en um hegn-
ing fyrir meiðyrði og ómerking, vísast
til meiðyrðamáls ef til kemur.
Jön Magnússon.u
Þessi dómur var uppkveðinn í máli,
er Landsbankastjórarnir höfðuðu gegn
Einari M. Jónassyni yfirdómslögmanni
í fyrra.
Hr. B. Kr. þykist láta sér mjög ant
um að hreinsa nafn sitt, og þykist af
þeirri ástæðu hafa höfðað mál sitt gegn
Ingólfi. Yér höfum áður sýnt það ljós-
lega, að það er ekki annað en „hum-
bug“ og skollaleikur af hr. B. Kr., er
hann þykist ætla að hreinsa nafn sitt
með þessari málshöfðun gegn Ingólfi,
sem ekki hefir sagt annað en að aðrir
hafi meiðyrt hr. B. Kr., án þess að
hann hafði gert tilraun til að hrinda
meiðyrðunum ; og vér höfum bent hr.
B. Kr. á að beinasti vegurinn hefði
verið, að snúa sér til þeirra, sem upp-
tökin áttu að meiðyrðunum, í þessu til-
falli hr. Tryggva Guunarssonar. Með
því átti hr. B. Kr. að hreinsa sig ef
hann gat.
Eu hér er nú líka annað verkefni
fyrir hann. í dómsútdrætti þeim, sem
hér er prentaður, er neitað dæma dautt
og ómerkt orðið „svikið“, sem haftvar
Fyrirlestur
um
Uannmáliö
heldur Dr. Guðm. Finnbogason fimtu-
dag 19. þ. m. kl. 9 siðd. í BÁRUBÚÐ.
Aðgangur 25 aura við innganginn.
Húsið opnað kl. 81/2.
AtVÍnmi við jarðabæt-
ur geta 6—10 menn fengið nú þegar.
Helgi Jónsson
Tungu
um bankastjórana. Hinsvegar bendir
dómarinn þeim á, að þeir geti farið í
sérstakt meiðyrðamál útaf þessum um-
mælum, ef til þess kæmi. En það nieið-
yrðamál er éhhi homið enn, og er þó
bráðum liðið ár síðan dómur þessi var
upphveðinn.
Hvað sem öllu öðru líður, verðum vér
að telja það gersamlega ófært, að menn
í jafnábyrgðarmikilli stöðu og banka-
stjórarnir eru, telji það samboðið em-
bættisstöðu sinni, að liggja undir svo
freklegum meiðyrðum sem þetta. Það
er svo fjarri því, að t. d. hr. B. Kr.
telji skyldu sína að hreinsa sig, að hann
stefnir Ingotfi fyrir það að benda á að
hann hofi verið meiðyrtur. En sá sem
meiðyrti hann, er látinn óáreittur!
Svona hreinsar hr. B. K. nafn sitt.
Frá Gróttu tll Gvendarbrunna.
12. þ. m. voru gefin saman í hjóna-
band frk. Ólöf Björnsdóttir, dóttir Björns
sál. Jenssonar adj. og Pétur Haldórs-
son bóksali, sonur Haldórs Jónssonar
bankagjaldkera. Hjónavíxlan fór fram
í dómkirjunni, og var viðstaddur mesti
fjöldi manns.
„Alliance Francaiseu. Máuudagskveld-
ið var héldu nokkrir menn hér í bæ
fund með sér, og var þá ákveðið að
setja á stofn félag með þeim mönnum,
er áhuga hafa á frakkneskri tungu, og
bðkmentum. Gengu þar á fundinum
núml. 30 menn í þann félagsskap, og
var kosin nefnd til að undirbúa laga-
smiði, o. s. frv.; í nefndina voru kosn-
ir þeir Magnús Stepensen, fyrv. lands-
höfðingi, dr. Guðm. Finnbogason, Brynj-
ólíur Björnsson tannlæknir, Pétur Gunn-
arsson hótelstjóri og Páll Þorkelsson
gullsmiður. Var áformað, að félagið
setti sig í samband við alsherjarfélagið
AUiance Francaise, sem hefur deildir
um allan heim.
Dr. Ouðmundur Finnbogason ætlar
að halda fyrirlestur um bannmálið á
morgun kl. 9 í Bárubúð; sjá auglýs-
ingu hér í blaðinu.
Þingmannsefni höfuðstaðarinn hafa nú
komið sér saman um að halda þing■
málafund á sunnudaginn kemur í barna-
skólaportinu, eins og sjá má af auglýs-
ingu hér í blaðinu. Er þar ætlast til
að hvert þingmansefni megi tala í hálf-
tíma fyrst, eu hafa síðan 10 mínútur
til andsvara.
Með „Sterling“ um daginn komu
hingað meðal annara dr. Guðm. Finn-
boga*on, Mr. Courmont, franski dósent-
inn, Bjarni Jónsson viðskiftaráðunaut-
ur og frú hans, próf. Björn M. Olsen
og fleiri.