Landið - 23.02.1917, Síða 2

3°
LANDIÐ
er áreiðanlega tryggasta og bezta félagið.
Sérstök deild fyrir ísland, með íslenzka hagsmuni fyrir augum.
Enginn eyrir út úr landinu. Ekkert annað félag býður slíkt.
Aðalumboðsmaður á íslandi:
é. S. Cyjélfsson, tftoyRjavíR.
Riga, og ennfremur kvað hafa verið
orusta í Rúmeníu, norðaustan til,
en engar úrslitafréttir komnar.
Ur Vesturheimi fréttist um upp-
reisn á eynni Kúbu og árásir á
landamæri Bandaríkjanna, af hálfu
Mexlkóbúa. En í Mexikó eru stöð-
ugar óeirðir.
Ekki þykir líklegt, að til ófriðar
dragi milli Bandarikjanna og Þjóð-
verja. Um orðsendingar á milli
þeirra hafa komið ýmsar fregnir,
sem eru ekki allar jafn-trúlegar. Er
ekki gott að henda reiður á, hvað
er að gerast, ef nokkuð er.
Bkki skaðar
að líta á ódýra
skófatnaðinn
skapinn á vetrum. Þégar nú öll
þjóðin borgár prestum sínum og
mörgum fleiri miklu minni laun
eftir allan námskostnaðinn, þá er
varla ástæða til að telja þetta sí
og æ eftir, eins og þó sumir bænd-
ur gera. (Frh).
Vitastíg’ 14.
um, sem alkunnugt er, að einmitt
í þeirri stétt eru margir duglegustu
menn landsins, sem hvorki skortir
mentun né sanngirni.
Embættislaun yfirleitt lág.
Þegar laun embættismanna eru
athuguð í samanburði við laun al-
gengra verkamanna, er ekkert svo
nemi hafa þurft á sig að kosta,
þá eru þau óneitanlega lág. Eftir
IO til 15 ára undirbúning með
miklum tilkostnaði og vinnutapi á
þeim árum, sem aðrir hafa inn-
unnið sér stórfé, tá prestar þetta
um 1500 kr. í árslaun, því auka
tekjurnar eru víðast varla fyrir
kostnaði við embættisrekstur. —
Læknar fá með aukatekjum líklega
almennast um 1800 til 2000 kr.
Kennarar við æðri skólana margir
rúm 2000 kr. Sýslumenn um 3000
til 5000 kr., eftir hæð aukatekna,
og nokkrir æðstu embættismenn
þetta frá 4000 til 6000 kr. En há-
setar á botnvörpungum hafa haft,
auk fæðisins, 2000 til 2400 kr. f
árstekjur. Vélastjórar á skipum
yfir 3000 kr. á ári, en skipstjórar
og stýrimenn á gufuskipum, líka
auk fæðis, margfalt meira, já, sumir
meira en ráðherrar vorir. Óbreyttir
verzlunarmenn fá 2000 kr. og þar
yfir, og algengir kaupamenn hafa
nú á viku frá 25 kr. upp í 40 kr.
Þar munu 34 kr. á |viku nokkuð
alment, sem gera má með fæði og
þjónustu, húsnæði og skóleðri fullar
44 kr, á vikuna, eða réttara 170
kr. á mánuði, en það gerir í árs-
kaup meira en 2000 kr., því oft
eru þessir menn sér engu arðminni
í haust- og vorvinnu né við veiði-
t
r
Rögnvalður ðlajsson
húsameistari.
Hann andaðist í Vifilsstaðahæli
14 þ m , eftir langan sjúkleik,
aðeins 42 ára gamall (fæddur 5
des. 1874)
Rögnvaldur heitinn var óvenju-
miklum gáfum gæddur, skarpur
staðfastur og drengur góður Og
þótt hann hafi hnigið í val á bezta
aldri, og heilsuleysi bagað hann
mikinn hluta æfinnar, hefur hann
samt reist sér óbrotgjarnan minnis-
varða — þær kirkjur og önnur
hús, sem reist hafa verið undir
hans umsjá, og aukna smekkvísi
manna um byggingar.
Rögnvaldur heitinn var ættaður
af Vesturlandi, og fæddur á Dýra-
firði.
XJtlöncl.
Ekki hefur enn ræzt úr siglinga-
teppunni á Norðurlöndum. Liggja
skipin flest aðgerðalaus í höfnum,
en Norðmenn sigla þó enn til Eng-
lands. Mótmælt hafa Norðurlönd
hafnbanni Þjóðverja, og kvað því
hafa verið vel tekið, og þykir lík-
legt, að skaðabætur fáist fyrir sökt
skip, að ófriðnum loknum.
í Danmörku er skortur á stein-
olíu og kolum og hafa járnbrauta-
og sporvagnaferðir verið takmark-
aðar.
Á vesturvígstöðvunum heýrist
getið um framsókn af hálfu Breta,
en engin markverð tíðindi þaðan.
Að austan berjast Þjóðverjar og
Rússar nyrst á herlínunni, hjá
SLIPPFÉLAGIÐ
1 REYKJAVlK
hefur nú miklar birgðir af:
Manilla af öllum stærðum. HÖPsegldúk nr. 0—4.
Botnfarfi á tré og járnskip.
Allskonar málningu og pensla.
Vörur þessar seljum vér lægra verði
en alment gerist.
fáein orð um
stofnnn brnnabótafélags
jslanðs.
(Nl.).
Það væri nú hægt að gleyma
þessu öllu, ef reglug. fæli í sér
nokkur réttindi fyrir vátryggjendur.
Allir þeir, sem áður hafa brnnfært
kjör þau, sem útlend ábyrgðarfélög
hafa boðið, telja nú mestu hlunn
indi, að mega njóta þeirra áfram,
þar sem allir þeir erviðleikar, er á
leiðinni verða til að öðlast hnossið(!l),
eru smávægilegir < samanburði við
þann réttarmissir, sem tjónþoli
verður að biða, ef um brunabætur
er að ræða Skulu þá fyrst talin
akvæði 1. gr., málsgr 4., um ið-
gjaldahækkun félagsm., þá 51, gr.,
sbr 16. gr. laga, um hið smámuna
lega afdrag af brunabótunum, 30
kr 73 gr., um niðurfærslu vátrygg
ingar 77. gr., með tilliti til mjög
margra undantekninga. 81. gr., sem
einnig gengur að nokkru leyti í
uiótsögn við 26. gr. 87. gr. er svo
nærgöngul, að lengra verður tæp-
ast gengið. 84. gr er eigi í frjálsu
samræmi við 103 gr. 101. gr., um
15—20°/o afdrag án byggingar-
skyldu. 112. gr.1) Komið gæti fyrir,
að undir hana yrði dregið fleira,
en ákvæði hennar ná til. 113. gr,
sbr. 74 gr, ef virðingarmenn eða
umboðsmenn hafa upphaflega eigi
gefið fullnægjandi skýrslu. 80 gr
er mjög ósanngjörn og gæti valdið
mörgum ósannanlegum vafningum.
115. gr., um að greiða eiganda
iðgjald af */6 hluta ábyrgðar nær
engri átt.
Reglugerðin, sem er sniðin eftir
nýjustu óg fullkomnustu byggingar-
reglum, getur heldur ekki átt við
á þeim stöðum, þar sem byggingar
með mismunandi stfl og útbúnaði,
hafa verið reistar á 50 ára tíma-
bili og fyrri, en gerir þó auðvitað
jafnframt ráð fyrir því, að ýmsir
þeir annmarkar kunni að vera á
húsum, að þau fáist ekki trygð
sem III. fl. hús í félaginu, En þar
hjá hefur einnig borist, að bjarga
ætti því við, með því að taka af
þeim hærra iðgjald. Hvaða lög
eru nú þaðf Ekki 22 nóv. 1907.
Síðan fer virðingin fram samkv.
26. gr. reglug., með fullu tilliti til
byggingarkostnaðar á þeim tfma
Hvernig skyldu nú lánsstofnanir
meta þann grundvöll fyrir veðgildi
húsa? Ef nokkurt samræmi á að
vera í verðgildi þeirra, til skyldu
og réttinda, ættu þó húseigendur
að eiga heimtingu á þvf, að vá-
tryggingar virðingin sé höfð til
fyrirmyndar.
Þannig mætti telja aftur og fram,
J) T. d. veitti einhver ráðstöfunum
brunamálastjórnar mótstöðu, til að
vernda rétt sinn.
Arni Biríksson.
J_Jjeild8ajaT ] Tals. 265 og 554. Pósth. 277. i smá8aia. i
— Tefnaðarvörur, Prjónavörur mjög fjölbreyttar. —
Saumavélar með fríhjóli
og
5 ára verksmiðjuábyrgð.
Smávörur er snerta saumavinnu og hannyrðir.
Pvotta- og lircinlætisvörur, beztar og ódýrastar.
Tækifærisgjaflr — Jólagjaflr — Leikföng.
en réttast að fara eigi lengra út i
það, en snúa sér heldur að úmbóta-
tilraunum og þá fyrst á lögunum,
sem þurfa að fást, ef lögin eiga
a® komast í framkvæmd. Skal ég
þvf leyfa mér að benda á:
i. Að ákvæði 3. gr. séu gefin
frjáls, að öðru leyti en því, að
vátrygging sé innlend. Með þvf
efldist sjóðurinn bezt, með sam
. hygð og áhuga, enda stafaði þá
eigi óbein áhætta af þvingun-
inni.
2 Að iðgjöld séu eigi færanleg
upphæð, miðað við brunabætur
sbr. 12. og 13 gr., heldur greiði
landsjóður áhalla þann, er verða
kynni fram yfir brbsj. og endur
tryggingar, móti endurgreiðslu
at brunabótasjóði að því er til
vinst.
Að því er Akranes snertir, mætti
enn hreyfa þeirri spurningu, hvort
lögin frá 3 nóv. f. á. ættu hér við,
þar sem fyrst og fremst, að tals-
verður hluti bygðarinnar er reistur
á jörð, sem liggur í öðrum hreppi
í annan stað, þar sem eigi er i
ferm. af landi löggiltur sem verzl-
unarlóð. Bendir það einnig til þess,
að svo er ekki, þar sem enn eigi
hefur álitist fært, að leggja löghald
á eignir manna til afnota fyrir
verzlanir. Einnig þótt að umget-
inn staður hafi unnið þá hefð, að
vera kallaður verzlunarstaður eða
kauptún, eru allar slfkar bygging-
ar reistar á eigin eign eða með
samningi; takmörkin því engin eða
óglögg. íbúar jnnan þeirra hugs-
anlegu marka miklu fremur tæpir
30 en 300, eða J/io af lögmæltum
mannfjölda. — Þó er eitt tromp á
hendinni enn, sem eigi verður lagt
á borðið fyr en tvísýnt er um
spilið.
Þorsteinn Jónsson.
„írú og þekking'*,
bók ar. Fr. Bergmanns.
Eftir Judex.
(Frh.). -----
2. gr.: »Nútíðarguðfrœdin%.
í þessum kafla sýnir höfundur
með ljósum rökum fram á, að það
sé vanþekking á býsna háu stigi,
að halda því fram, að aldrei hafi
verið talað tim „nýja guðfræði"
fyr en á vorum dögum. Á dög-
um nýja testamentisins hafi guð-
fræði Farfseanna verið „gömul guð-
fræði", en guðfræði Páls postula
„ný guðfræði", kristindómurinn,
þegar hann fluttist hingað til lands,
„ný guðfræði, og kenning kirkju-
föður vors, Lúthers, á hans dögum,
„ný guðfræði*.
Hina nýju guðfræði skilgreinir
höfundur þannig, að hún sé við-
leitni f þá átt, að snfða hinum
gömlu trúarhugmyndum kristin-
dómsins hæfilegan nútímabúning,
er sé í samræmi við þekkingu og
hugsanalíf vorrar aldar. Ný guð-
fræði haldi því fram, að sum rit
gamla testamentisins beri frekar að
skoða sem söguleg rit Gyðinga-
þjóðarinnar, er mannleg fingraför
sjáist á, en óskeikult guðs orð.
Þannig sé biblían, eftir skoðun nýrr-
ar guðfræði, ekki eintómt guðs orð,
heldur guðs orð innan um mann-
legt orð Um kraftaverkin farast
höfundi þannig orð: „Ný guðfræði
„neitar alls ekki svonefndum krafta-
„verkum, eins og henni er svo oft
„borið á brýn. Þau eru henni eðli-
„leg afleiðing þess, að guðdómur-
„inn er hafinn yfir heiminn. Þeir,
„sem kraftaverkum neita, trúa annað-
„hvort ekki tilveru guðs, eða þeir
„eru algyðistrúar, og hugsa sér
„guð lokaðan inni í sköpunar-
„verkinu".
Hin nýja guðfræði vill, að trúar-
skoðunum sé sniðinn stakkur sam-
kvæmt þekkingu og framförum tfm-
anna. Öll guðfræði, sem á það
skilið að nefnast því nafni, hefur
ávalt verið guðfræði þess tíma, sem
hún hefur komið fram á. Síra Fr.
heldur því fram, að guðfræðin hljóti
að taka breytingum og stakkaskift-
um á sama hátt og læknisfræði,
lögfræði og hver önnur grein
þekkingarinnar. — „Guðfræðin má
sízt við því", segir höfundur, „að
„neita andlegum framförum mann-
„kynsins. Hún verður að ganga í
„bandalag við hvert framfaraspor,
„sem mannkynið stfgur*.
3. gr.: Biblíurannsókn ad fornu
og nýju.
í þessum kafla sýnir síra Fr.
fram á það, að biblfurannsókn sé
ekkert nýmæli í heiminum; heldur
hafi átt sér stað á flestum öldum.
Rannsókn sé ætlunarverk vfsind-
anna á öllum sviðum, ekki sfzt
sögulegra vfsinda. Það sé listin, að
aðgreina, sundurliða og dæma um
það efni, er fyrir hendi er. Biblfu-
rannsókn hafi margir fmugust á,
og setji hana f samband við trú-
SÓDI
^ Agætur sódi, mulinn,
^ fjórum sinnum sterkari
p. en venjul., og þar að
auki að mun ódýrari en
30 annar sódi — fæst hjá
0'
ö
H
Jini íjjartarsyni S Co.
?