Lögrétta - 04.07.1906, Blaðsíða 2

130
L0GRJETTA.
Lögrjetta kemur út á hverjum Mið-
vikudegi og auk þess aukablöð við og við,
minst 60 blöð alls á ári. Verð: 3 kr.
árg. á íslandi, erlendis 4 kr. Gjalddagi
1. júlí.
Skrifstofa opin kl. 10*/>—11 árd. og kl.
3—4 síðd. á hverjum virkum degi.
Innheimtu og afgreiðslu annast Arin-
björn Sveinbjarnarson, Laugaveg 41.
vísaði hann til reikningsins og gat
helstu atriða hans. — Gat formaður
þess jafnframt, að bankinn hefði áunn-
ið sjer traust innanlands og utan,
hlutabrjef bankans stæðu tiltölulega
hátt erlendis og færu stöðugt hækk-
andi; reynslan hefði einnig sýnt, að
þörf hefði verið á að fá meiri peninga
og starfsfje inn í landið, enda hefði
bankinn þegar flutt mikla peninga til
landsins. Kvað hann ástæðu til að
þakka framkvæmdarstjóra bankans
fyrir frammistöðu sína það sem kom-
ið væri.
Formaður gat þess ennfremur, að
samkvæmt reikningságripum bankans
og skýrslu bankastjómar, hefði um-
setning bankans þá 6 mánuði, sem
liðnir eru af yflrstandandi ári, verið
miklu meiri en fyrstu 6 mánuði síð-
astl. árs.
2. Framlögð,og útbýtt meðal fund-
armanna, endurskoðuð reikningsupp-
gerð með tillögum um, hvernig verja
skuli arðinum.
Samþykt var með öllum samhljóða
atkvæðum, að verja arðinum á þann
hátt, sem lagt er til á bls. 4 í reikn-
ingnum. — Fá hluthafar þá 5a/2°/o af
hlutafjenu fyrir reikningstímabilið.
3. Framkvæmdarstjórninni var í
einu hljóði gefln kvittun fyrir reikn-
ingsskilum.
4. Kosinn fulltrúi í fulltrúaráðið
af hálfu hluthafa samkvæmt 16. gr.
reglugerðar bankans. — Statsgælds-
direktör P. 0. Andersen, er frá átti
að fara samkvæmt hlutkesti, var end-
urkosinn í einu hljóði.
5. Endurskoðunarmaður var end-
urkosinn, amtm. J. Havsteen, sömu-
leiðis í einu hljóði.
6. Þessar breytingar á reglugerð
bankans, voru samþyktar, samkvæmt
lögum nr. 65 og 66, 10. nóvbr. 1905 :
a. við 8. gr. í stað orðanna í 4. línu
greinarinnar: „er ekki
nemi minna verði en
helmingi" komi: „er ekki
nemi minna en 3/8“.
b. — 9. gr. töluliður C orðist þannig:
„Innstæða, sem greidd
verður þegar heimtað er,
hjáÞjóðbankanum í Kaup-
mannahöfn, Noregsbanka,
Englandsbanka eða Scot-
lands, svo og hjá öðrum
bankastofnunum, sem að
minsta kosti 5/7 fulltrúa-
ráðs bankans álíta full-
tryggar og taldar eru til
fyrsta flokks".
c. —10. gr. 2 fyrstu liðir (málsgr.)
greinarinnar faila burt og
fyrri hluti greinarinnar
orðast þannig: „Af málm-
forða bankans skal ávalt
vera fyrir hendi í bank-
anum og útbúum hans
svo mikið, að það svari
að minsta kosti til 3/10
hlutum seðlafúlgu þeirrar,
sem úti er í hvert skifti,
enda sje það gjaldgeng
mynt og 5/# hlutar þess
gullmynt.
d. —33. gr. í staðinn fyrir „l.apríl"
í annari línu, komi: „1.
maí“.
7. Samþykt í einu hljóði að auka
hlutafjeð upp í 3 milljónir króna frá
1. jan. 1907 að reikna.
Fleira var eigi gert og var svo
fundi slitið.
H. Hafstein. Kl. Jönsson,
fundarstjóri.
Amtsráðsfundur
Suðuramtsins.
Hann var haldinn hjer 25. f. m. Fund-
inum stýrði fyrv. amtmaður Júl. Havsteen,
en þessir eru amtsráðsmennirnir sem á
fundinum sátu: Jón bóndi Einarsson í
Hemru í Skaftaf.s., sr. Skúli Skúlason
1 Odda á Rangárv., sr. Vald. Briem á
Stóranúpi í Árness., Ág. bóndi Jónsson
í Höskuldarkoti í Gullbr.s., Þórður hrepp-
stj. Guðmundsson á Hálsi í Kjósars. og
Hjörtur skólastj. Snorrason á Hvanneyri
í Borgarfj.s., sem er vara-amtsráðsmaður
og kom 1 stað sr. Guðm. Helgasonar í
Reykholti.
Auk venjulegra reikningaskila og reikn-
ingaskoðana er þetta hið helsta, sem
gert var á fundinum:
Vegagerd í Vestmannaeyjum. Forseti
skýrði frá, að hann hefði fyrir hönd amts-
ráðsins samþ., að sýslunefnd Vestmanna-
eyja tæki 1000 kr. lán upp á sýslusjóð,
sem varið yrði til varnar sjávarágangi á
vegi í eyjunum og endurbóta á honum.
Hœkkun sýsluvegagjalds. Samþ. álykt-
un sýslun. Vestmannaeyja um að hækka
sýsluvegagjaldið á yfirstandandi ári um
1 kr. á hverjum verkfærum karlmanni.—
Sömul. ályktun sýslunefndar Kjósarsýslu
um hækkun sýsluvegagjalds þar upp í 2
kr. og samkyns ályktun úr Árnessýlus
um hækkun sama gjalds upp í 2 kr. 25 a.
Mosfellsveitar-v ’gurinn. Forseti skýrði
frá, að hann hefði fyrir hönd amtsráðs-
ins leyft, að sýslunefndin í Kjósarsýslu
veitti 3000 kr. til þjóðvegarins upp Mos-
felssveit, til móts við fjárveitingu þá, að
upphæð 4000 kr., sem ræðir um í 12.gr.
fjárlaganna 1606—7, þannig, að Mosfels-
hreppur legði til 1000 kr. að minstakosti.
— Sömul. hefði hann leyft 2,500 kr. lán-
töku f þessu skyni upp á sýslusjóð.
Mótorbátur. Forseti lagði fram brjef
sýslumannsins í Gullbr.- og Kjósars., er
skýrir frá, að sýslun. Kjósars. hafi, út af
beiðni frá Jóni búfr. Jónatanssyni i Braut-
arholti um, að sýslunefndin legði tje úr
sýslusjóði til kaupa á mótorbáti handa
Kjósar- og Kjalarness-hreppum, falið
hverjum sýslunefndarmanni að leíta fjár-
framlaga í sínum hreppi til kaupa á hluta-
brjefum 1 hlutafjel., sem tæki að sjer
flutninga á mótorbáti um sýsluna nokk-
urn hluta ársins, eftir fastri áætlun. Enn
fremur falið oddvita sínum að kaupa
hlutabrjef fyrir sýsluna fyrir alt að 1000
kr., ef nægilegt fje fengist og auk þess
bátur af þeirri stærð og með þeim út.
búnaði sem fullnægði kröfum manna.
Sýslumaður skyldi samþykkja lög fjelags-
ins.— Hafði sýslumaður óskað samþykkis
forseta fyrir amtsráðsins hönd á ioookr.
lántöku sýslunnar til hlutabrjefakaupanna,
en forseti sá sjer ekki fært, að veita það
samþykki. Fór þá sýslumaður fram á, í
öðru brjefi, að þessar 1000 kr. mættu
skoðast innifaldar 1 2,500 kr. láninu til
Mosfelsheiðarvegarins. Þetta samþ. amts-
ráðið.
Halldór á Á/afossi. Forseti hafði samþ.
fyrir hönd amtsráðsins, að Kjósarsýsla
gengi 1 ábyrgð fyrir alt að 1500 kr. láni
handa Halldóri Jónssyni á Álafossi.
Vogastapa-vegurinn. Forseti hafði sam-
þykt þá ályktun sýslun. Gullbr.s., að
verja 2,250 kr. úr sýslusjóði til vegagerð-
arinnar frá Hafnarfirði að Vogastapa,
mðti þeim 2,500 kr., sem veittar eru til
þessa á fjárlögunum.
Nýr sýsluvegur. Samþ. ályktun sýslu-
nefndar Vestur-Skaftafelssýslu um, að
vegkaflinn frá svonefndu Klifi, fyrir of-
an Kerlingardal (um Höfðabrekku ofan
Kaplagarða, þar til á póstveginn kemur),
sem nú er hreppavegur, verði tekinn upp
í tölu sýsluvega.
Fjallskilareglugeri. Samþ. viðauki við
reglugerð um fjallskil í Vestur-Skaftaf.s.
og öðlist gildi 15. sept. þ. á.
Logferjur. Samþ. ályktun sýslun. Ár-
nessýslu um niðurlagning lögferjanna á
Brúará hjá Böðmóðsstöðum í Grímsnesi,
á Hvítá hjá Arnarbæli í Grímsnesi, og
Þjórsá hjá Þjórsárholti.
Útsvarskœrumál. Ámtsráðið vísaði frá
sjer kæru hrepsnefndar Hvammshreps 1
V.-Sk.f.s. yfir lækkun sýslunefndar á út-
svari Halldórs umbm. Jónssonar í Vík
um 25 kr., með þeim ummælum, að gerð-
um sýslunefnda íslfkum málum yrði ekki
riftað.
Gudna Þorbergssyni, sem verið hefur
sæluhússvörður á Kolviðarhóli, en flutti
þaðan í vor, veittar 200 kr. fyrir umliðið
fardagaár.
Skógrœktarfjel. Rvíkur veittar 150 kr.
styrkur úr jafnaðarsjóði yfirstandandi ár.
Kvennaskóla Rvikur veittur 100 kr.
styrkur.
Hvanneyrarskólinn. Forseti lagði fram
brjef viðvíkjandi nauðsynlegum ráðstöf-
unum til afhendingar á skólastofnuninni
með öllu tilheyrandi, skyldum og rjett-
indum, sem skyldi fara fram í næstu far-
dögum. Hann skýrði og frá, að kaupin
á Kvígstöðum, fyrir hið ákveðna verð,
hefðu átt sjer stað.
Áætlun var samin um tekjur og gjöld
skólans skólaárið 1906—7, og voru tekj-
ur gerðar 6,822 kr, 95 au., en gjaldlið-
irnir eru þessir:
Kr. au.
1. Afborganir og vaxtagreiðsla 3,566, 50
2. Laun skólastj., kennara og
bústýru, samt...................1,650, „
3. Hjúalaun, verkalaun o. fl. 1,000, „
4. Bókakaup handa lærisvein-
um................................100, „
5. Önnur útgjöld...................506, 45
Yfirlit yfir efnahag skólans lítur þann-
ig út:
Eignir:
1. Hvanneyri með Kvígsstöð-
um........................20,600, „
2. Hús og húsaefni .... 41,540, „
3. Kirkjan...................5,000, „
4. Lifandi peningur .... 12,347, „
5. Jarðyrkjuverkfæri, heyskap-
aráhöld o. fl..............1,767, „
6. Bækur og kensluáhöld . . 365, „
7. Smíðatól o. fl............. 225, 75
8. Skip og veiðarfæri . . . 416, “
9. Heyfirningar og búsafleifar 4,080, „
10. Annað lausafé..............4,276 15
xi. Útistandandi skuldir. . . 1,236, „
12, I sjóði hjá skólastjóra . . 2, 84
Samtals kr.: 91,874, 70
Skuldir:
1. Óborguð lán:
a. til landsjóðs...........11,800, „
b. til Ræktunarsjóðs . . . 10,690, 40
c. til Landsbankans . . . 1,500, „
d. til Islandsbanka . . . 9,250, „
e. til hins alm. Kirkjusjóðs 400, «
2. Innist. skuldir búsins . . 414 „
Mismunur: 57,820, 30
Skipaðir í stjórnarnefnd skólans yfirst.
skólaár sr. Guðm. Helgason 1 Reykholti
og Þórður Guðmundsson á Hálsi, en til
vara Björn búfr. Jónsson á Akranesi.
Hjörtur skólastjóri lýsti yfir, að hann
mundi ef til vildi sækja um forstöðu hins
fyrirhugaða bændaskóla á Hvanneyri og
gaf amtsráðið honum meðmæli sín.
Fjárkláðinn.
í „Lögrjettu", 12. og 15. tbl. þ. á.,
hefur herra alþm. Guðj. Guðlaugsson
skrifað um fjárkláða, sem komið hef-
ur upp í Strandasýslu í vetur. Lýsir
hann þar {afarilla ástandinu í Kald-
rananeshreppi og getur þess jafnframt,
að kláði muni vera kominn upp á
Þórustöðum í Bitru og Miðhúsum í
Bæjarhreppi, sem og einnig var.
Eftir því, sem Guðj. skýrir frá, hef-
ur kláðinn á 2 bæjum í Kaldrana-
neshreppi verið orðinn svo afar-vond-
ur, að undarlegt má virðast, að hans
skyldi ekki verða vart miklu fyr. Á
Þórustöðum og Miðhúsum var hann
lítið orðinn útbreiddur, en hefði vit-
anlega útbreiðst hefði ekki verið að
gert. Mikil bót í máli var það,
hvað Bæjarhrepp snertir, að Miðhús
eru einn afskektasti bær hreppsins,
og að samgöngur höfðu engar orðið
þaðan inn í hreppinn yfir veturinn og
enda mjög litlar í fyrra sumar.
Guðjón tekur það fram, að baðari
Kaldrananeshrepps sje skynsamur,
vandvirkur og í alla staði heiðarlegur
maður og vona jeg, að hið sama
megi segja um baðarana sem víðaftt,
að þeir hafl verið þannig valdir; að
minsta kosti hika jeg ekki við að gefa
báðum þeim mönnum, er baðanirnar
höfðu á hendi hjer í hreppi, þennan
vitnisburð, að því viðbættu, að bænd-
ur, allir sem einn, kostuðu kaps um,
að baðanirnar gengju sem best og
fylgdu nákvæmlega hinum settu regl-
um um meðferð fjárins á eftir. Samt
er það á daginn komið, að kláði hef-
ur komið upp á þessum bæ, Miðhús-
um, þó brögð yrðu ekki mikil að hon-
um. En þrátt fyrir þetta er jeg enn
ekki hlyntur þeirri skoðun, sem kemur
fram í greinum Guðj., að kláðamaur-
inn lifi í fjárhúsunum frá ári til érs
og að húsin þannig sýki fjeð. Jeg
hef ekki, frá því fyrsta að fjárkláð-
inn kom hingað, þótst geta rakið spor
hans á þennan hátt. Vorið 1893
læknaði jeg t. d. margar kláðakind-
ur í sjerstæðu húsi eftir að þær voru
rúnar. Var kláðinn í sumum þeirra
orðinn megn, því lengi hafði ekki
verið smalað. Þegar rúið var, voru
allar kindur, sem kláði fanst í, látn-
ar inn í húsið, þegar búið var að taka
af þeim ullina. Eitthvað degi síðar
voru þær svo baðaðar fyrir utan hús-
dyrnar, og hleypt inn jafnóðum, því
inni var ekki hægt að vera fyrir rúm-
leysi. Má því nærri geta, að rúnar
kindurnar hafa ekki mikið bleytt hús-
inð eða sótthreinsað það. í þessu
sama húsi voru svo hafðir lambhrút-
ar veturinn eftir (1893—1894), og
varð einskis kláða vart í þeim um
veturinn, en í hinum lambhúsunum
var hann altaf að koma upp þegar á
veturinn leið.
Jeg skal nú að vísu játa, að þetta
er einstakt dæmi og að af einstökum
dæmum sje ekki rjett að draga mikl-
ar ályktanir, en jeg hef kynst nokkr-
um fleiri tilfellum líkum þessu, sem
öll hafa bent ísömuátt. Þættimjer
ilt, ef farið yrði að koma þeirri skoð-
un í gildi, að fjárhúsin geymi kláða-
maurinn lifandi árum saman og þar
af leiðandi berjast fyrir því, að gera
þau óskaðleg með kostnaðarsömum
sótthreinsunum, eða rífa þau. Vona
jeg fastlega, að Guðjón hugsi sig vand-
lega um áður en hann gengur langt
í því að beita áhrifum sínum til þess,
að farið yrði að grípa til þeirra ráða
til þess að fá kláðanum útrýmt, þrátt
fyrir það, að hann, eftir því sem ráða
má af greinum hans í „Lögr.“, hefur
orðið fyrir átakanlegum vonbrigðum
þegar hann síðastliðinn vetur stóð
augliti til auglitis við fjárkláðamaur-