Lögrétta - 22.01.1908, Blaðsíða 3

L0GRJETTA.
11
tvískifting kjósenda eftir efnahag og
fara allir fulltrúar, sem kosnir eru til
fjögra ára í senn, frá í einu, í stað
þess að áður lór helmingurinn frá í
hvert sinn. Gegn því, að ganga að
þessu, hafa íhaldsmenn komið kosn-
ingu til amtsráðanna svo fyrir, að
þeir megi eiga von á því, að hafa
þar yfirráðin, með því að atkvæði
stóreignamanna til þeirra hafa þar
margfalt gildi, líkt og nú hafa þau
við kosningar til landsþingsins. En
samþykki amtsráðanna þarf til fulls
gildis allra mikilvægra ráðstafana
landsveitastjórnanna, sjer í lagi að
því, er allar auknar álögur snertir.
Ihaldi við bæjastjórnirnar er hins
vegar öðruvísi fyrir komið, aðallega
með því, að kref jast samþykkis stjórn-
arvaldsmanna ríkisins og stjórnarráð-
anna. Blöð ráðherranna, Bergs og
Lassens, láta mikið yfir samkomulagi
þessu og telja nú bygða trausta brú
milli Fólksþings og Landsþings, er
leiði til þess, að nú komist á smám-
saman eindrægni um stórmál þau,
sem verið hafa lengi þrætuepli milli
þinganna, sem sje tollmálið, rjettar-
farsbreytingin og loks varnarmálin.
Nánari frjettir af þessu verða að
bíða næstu blaða.
yílheims-iþróttamðt.
r
Olympigitir leikar.
fjóðhreysti — Pjöðfrægð.
Mikilsyerð tímaniót.
XJ. M. F. í.
Stjórn vor og þjóð.
Allir þeir, er lesið hafa veraldar-
sögu, munu kannast við nafnið „ Ólyrn-
Pyskir leikaru. Voru það fornleik-
ar Grikkja, er varpað hafa fegurðar-
og frægðarblæ yfir alla sögu þeirra,
svo að sama nafnið lifir enn, og hef-
ur það nýlega fengið merkingu svo
víðtæka, að hún nær um heim allan.
„Ólympiska leika“ kalla menn nú
alheims-íþrbttambt þau, er nýlega eru
hafin, og skulu framvegis háð í ýms-
um löndum með ákveðnti millibili.
Árið 1906 var mikilsvert tímamót
í íþróttasögu Norðurlanda, því þá
sóttu þau í fyrsta sinn „Ólympiska
leika*', er þá voru 'háðir á Grikk-
iandi. Unnu Norðmenn, Svíar og
Danir þar ýms verðlaun, þó við
marga hrausta drengi væri að tefla.
Vakti hluttaka þessi eftirtekt manna
um heim allan, — því öll eru lönd
þessi talin smáríki, — og því meiri
var heiðurinn og frægðin, er íþrótta-
menn þessir öfluðu ættjörðum sín-
um. Enda kunnu þær að meta það
fyllilega.
Hraustu flokkur og harðsnúinn —
Iveir tugir manna — var það, er
Norðmenn sendu, og var víða til
þess tekið. Báru þeir af flestum öðr-
um, sem flokksheild, í samtökum og
á'æðni. Heillaóskir norsku þjóðar-
innar fylgdu þeim úr garði. Þeir
áttu a9 tefla um hreysti og frægð
þjóðarsóma norsku þjóðarinnar
frammi fyrir augum alheimsins. Og
nú var langt liðið síðan, er Noreg-
ur hafði hætt sjer fram á taflborð
heimsins í þessu tilliti.
Förin varð sigurför. Norðmenn
unnu allmörg verðlaun í ýmsum í-
þfóttum, einn varð t. d. „alheims-
meistari" 1 skotlist. Og flokkurinn
sjálfur fjekk verðlaun fyrir fagra og
hrausta framgöngu.
Meðan á þessu stóð, streymdu sím-
skeytin daglega til Noregs og boð-
uðu sigur norsku þjbðarinnar. Hjer
tefldu fáeinir menn um heiður og
frægð heillar þjóðar.
Vjer höfum unnið! Vjer höfum
unnið! hljómaði um allan Noreg.
Blóð þjóðarinnar brann í hverjum
barmi! — í Kristjaníu var „Aþenu-
förunum" tekið með tveim höndum
sem heimsfrægum konungssonum, er
komu úr langferð með pálmaviðar-
sveig þjóðfrægðarinnar um enni sjer.
Eru það líka dýrustu verðlaun í
heimi. Hákon, hinn nýkjörni kon-
ungur Norðmanna, kom til móts við
„ Aþenufarana", heilsaði þeim í nafni
þjóðarinnar og þakkaði þeim sóma
þann hinn mikla, er þeir hefðu gert
ættjörðu sinni. Og norska þjóðin
bar þá á höndum sjer. Það gerðu
og Grikkir fyrir þúsundum ára síðan
við sigurvegara sína.
I sumar verða „Ólympisku leik-
arnir" háðir í Lundúnaborg. Eru
þéir þá farnir að færast svo nærri oss,
að vjer munum að sumri fá skýrar
frjettir af leikslokum, þar eð vjer er-
um í símtengslum við umheiminn.
„En hvað höfum vjer Islendingar
með þetta!" inunu margir segja. Já,
mjög margir. Svarið liggur beint
við: Illa er íslendingum farið aftur,
síðan þeir þreyttu afl við hýðbirni,
sund við konunga og vígfimi við vík-
inga og villumenn víða vegu milli
Vínlands og Miklagarðs. Illa er þeim
farið aftur, ef engan fýsir í sumar
að tefla um frægð og sóma landsins
vors litla, er vjer elskum allir, og
reyna að láta það ekki falla í gleymsku
og dá að óreyndu I
Ekkert mundi fremur vekja eftir-
tekt á lítilli, afskektri þjóð, en ef
hún gæti sent fáeina menn á alheims-
iþrbttambt, þar sem úrvalalið góðra
og hraustra drengja þreytir kapp-
leika sína. Mundi það vekja eftir-
tekt mikla, jafnvel þótt sendimenn
vorir sköruðu eigi sjerstaklega fram
úr á neinn hátt. Hluttakan sjálf bæri
vott um líf, þroskun og menning,
miklu fremur en allar skrumgreinar
og skrumræður.
Nú stendur fyrir dyrum tækifæri
til að sýna, að vjer sjeum sjerstök
þjóð með sjálfstæðu þjóðlífi og þjóð-
areinkennum. Vjer stöndum á tíma-
mótum — krossvegum — og eigum
að velja um það tvent, að sýna, hvort
þjóðernis- og sjálfstæðisbarátta vor er
innileg alvara eða glamur tómt.
Ungmennafjelag íslands (samband-
ið) vill gangast fyrir því, að sendir
verði 4 menn til Lundúna í sumar,
og sýni þeir þar íslenskar glímur,
taki þátt í hnefaleik, grískum glím-
um og ef til vill fleiru. Eiga þeir
allmikið á hættu, er fara mundu, svo
auðsætt er, að þeir þyrftu að kosta
mjög miklum tíma til undirbúnings,
því eigi mundi þá fýsa, að verða
þjóð sin til minkunar.
Er svo til ætlast, að 1 eða 2 yrði
frá Akureýri, 1 eða 2 úr Reykjavík
og 1 úr Þingeyjarsýslu, því frá þess-
um þrem stöðum vitum vjer nú besta
glímumenn.
Formaður Sambands U. M. F. í.,
hr. Jbhannes Jósefsson, gengst fyrir
máli þessu af kappi miklu, og er
það þá í góðum höndum. Fáir Is-
lendingar munu sýnt hafa annan eins
áhuga og kapp í íþróttum og allri
líkamsþroskun og hann, og enginn
heldur náð eins langt og hann á
jafnskömmum tíma! í grískri glímu
vann hann oss frægð mikia síðastlið-
ið sumar, er hann lagði að velli
besta »miðþungaglímumann« Dana,
Henry Nielsen, og eru þó margir
Danir frægir mjög í þeirri list. I
sömu ferð lagði hann einnig að velli
frægan glímumann á Skotlandi, þó
eigi væri á opinberu leikmóti. Hnefa-
leik, aflraunir og margskonar íþróttir
hefur hann einnig iðkað af kappi
miklu, og er það kunnugt öllum þeim,
er það vilja vita. Og það eitt er
víst, að óhætt mundi að trúa hon-
um og þeim, er hann kysi sjer til
fylgdar, fyrir sóma þjóðar vorrar,
bæði hvað íslenskar glímur snertir
og eins aðrar íþróttir, er þeir tækju
þátt í.
Önnur lönd kosta að miklu leyti
(hvað miklu veit jeg eigi nákvæml.)
för íþróttamanna sinna á alheims-
íþróttámót þessi. Telja þau það
sjálfsagða skyldu sína. Stundum gera
það einnig auðmenn og auðkýfingar,
er sýna vilja landi sínu og þjóð sóma.
(Niðurl.).
Hafnarfirði 17. jan. ’o8.
Helgi Valtýsson.
Keykjavik.
Nýtt verkmannafjelag er stofnað
hjer í bænum og hefur Sigurður Jóns-
son frá Fjöllum gengist fyrir því.
Slys af byssu. Ungur maður mað-
ur hjeðan úr bænum, Sigurður P.
Sveinbjarnarson, var að skjóta hjer
austur með sjónum á föstudaginn og
var svo lengi burtu, að farið var að
leita hans um kvöldið. Fanst hann
æði langt austur frá Rauðará skot-
inn til bana. Hafði skotið farið inn
í síðu hans og svo upp á við, og er
talið líklegast, að hann hafi dottið
með byssuna, því hálka var mikil.
Nokkurn spöl hafði hann gengið eltir
að hann fjekk skotið, því byssan
fanst á öðrum stað. Sigurður var
nýlega kvæntur og hafði verið efnis-
maður.
Bæjarstjórnin. Fundur 16. þ.
m.: Leikfjel. Rvíkur veittur 500 kr.
styrkur úr bæjarsjóði yfirstandandi ár.
Samþ. útmæling á 600 ferfaðma
lóð undir kennaraskólann fyrirhug-
aða við Laufásveg.
Kosnir ásamt formanni til þess að
búa undir alþingiskjörskrá: Kr.Jóns-
son yfird. og Halld. Jónsson banka-
gjaldkeri.
Samkv. tillögum kjörstjórnarinnar
við bæjarfulltrúakosninguna 24. þ. m.
samþykti bæjarstjórn þá tilhögun við
kosninguna: að hún fari fram í 6
bekkjum barnaskólans á fyrsta gólfi
að vestanverðu, að skipaðir sjeu kjör-
stjórninni til aðstoðar bæjarfulltrúarn-
ir: Ásg. Sig., H. Jónss., H. Hafl., J.
Þorl., Kr. Ó. Þ. og Þ. Þorst., og
þessir borgarar utan bæjarstjórnar:
Sighv. Bjarnason bankastj., H. Thor-
steinson cand. jur., Alb. Þórðarson
og Pjetur Zóphóníasson bankaritarar,
E. Briem skrifst.stj., J. Hermannsson
skrifst.stj., Pálmi Pálsson adjunkt, E.
Claessen og O. Gíslason yfirrjettar-
málafl.m., K. Nikuláss. versl.stj., Sig.
Eggerz cand. jur., Þórh. Bjarnarson
prófessor og Ól. Rósenkranz leikfimis-
kennari.
Samþ. útmæling á landi, sem leigja
á Edv. Brandt, í Fossvogi.
Raflýsingarnefndin lagði til, að
samþ. beiðni Gas- og Rafmagnsfjel.
um aukning á lóð þeirri á Melunum
um 4000 ferálnir, og ennfr. 14,000
ferálna viðbót, er fjel. telur nauðsyn-
legt að geta haft til notkunar er tím-
ar líða.
Samþ. brunabv. á þessum húsum:
Jóns Árnasonar við Vesturg. 8,850;
O. Helgasonur í Norðurbæ 1,603;
Ól. Theódorsonar við Laufásveg
11 >35 5> J- Sigurðssonar við Laugav.
7,853; Th. Jensens við Fríkirkjuveg
35,916; M. R. Jónssonar við Hverf-
■sg- 3,915; H. P. Duus við Aðalstr.
15,072; Jóh. Lárussonar við Hverf-
isg. 4,094 kr.
Y axtaniðurfærsla. Símskeyti f j ekk
íslandsbanki í gærkvöld frá Khöfn um
að þjóðbankinn danski hefði fært vexti
niður í 71/2°/o, og hefur íslandsbanki
frá því í gærkvöld einnig fært vext-
ina niður í — Bankastjóri kveðst
vænta, að innan skamst lækki vext-
irnir meira.
Bólan. Stjórnarráðið hefur fengið
skeyti um, að bólan sje komin til
Brest á Frakklandi, og síðar annað
um, að hún sje komin til Leith og
þar 12 veikir. Þetta var eftir að
„Laura" fór frá Leith. Nú kom
„Laura" snemma í nótt sem leið,
og voru allar ferðir milli skips og
lands bannaðar fyrst um sinn. Stjórn-
arráðið spurðist fyrir um það, með
símskeyti, í Leith, hvernig veikin
hagaði sjer, og fjekk það svar, að
bólunnar hefði fyrst orðið vart þar
II. þ. m., en út breiddist hún ekki.
Enginn hefði sýkst nálægt höfninni.
Zimsen konsúll fjekk og símskeyti
frá Khöfn um þetta, og var sagt, að
engin hætta væri þar talin standa af
bólunni í Leith og skip þaðan ekki
sett í sóttvörn.
»Laura« var því látin laus úr sótt-
vörninni kl. tæpl. 5 í dag.
Ný bók um landsrjettindi Islands
er væntanleg áður langt um líður frá
þeim dr. Jóni Þorkelssyni skjalaverði
og Einari Arnórssyni kand. júr. Þar
eiga að koma fram ýms gömul skjöl,
sem ekki hafa áður verið prentuð.
Jarðarför Andrjesar Bjarnasonar
söðlasmiðs fór fram í dag, og var
þar margt manna.
Símskeyti
frá útlöndum.
Iíhöfn 15. jan.: Holger Drach-
mann dáinn.
Samningar viðvíkjandi Eystrasalti
(að komast á) með Þjóðverjum, Rúss-
um og Svíum; en Danir þar utan við.
Snjóar hafa verið mjög miklir í
Danmörku og víðar í Evrópu og
járnbrautir tepst. Eftir eina nótt var
t. d. snjórinn á götum í Khöfn alin
á dýpt. Landsímar slitnuðu mjög af
snjóþyngslunum og varð t. d. um
tíma, að senda símskeyti milli Par-
ísar og Lundúna yfir New-York.
Frá fjallatindum til fískimiða,
Laust prestakall. Reykholt í Borg-
arfjarðarprófastsdæmi (Reykholts og
Stóraássóknir) er laust. Metið nú kr.
1783,47. Á prestakallinu hvílir jarða-
bótalán samkv. lhbr. 14. júlí 1892,
upphaflega 1200, sem afborgast á
20 árum. Veitist frá næstu fardögum,
með launakjörum eftir nýju lögunum
um laun presta frá 16. nóvbr. 1907.
Sá, sem fær veitingu, er skyldur til
að taka við Gilsbakkaprestakalli til
þjónustu, þegar það losnar. Auglýst
23. janúar 1908. Umsóknarfrestur til
10. mars.
Mannalát. 3. þ. m. andaðist