Lögrétta - 15.04.1908, Side 3

L0GRJETTA.
63
Rekstur
landssímanna 19 0 7.
T e k j u r :
Símskeyti innanlands . kr. 577°>°°
» til útlanda .1— 10047,30
» frá útlöndum — 5256,49
Símasamtöl............— 22482,00
Aðrar tekjur........2— 3614,41
Kr. 47x70,20
G j ö 1 d : •
Laun starfsmanna (þar
með talinn landsíma-
stjórinn), þóknun til
landsstöðva etc. . . . kr. 22087,25
Viðhald á símanum . . — 10352,20
Önnur gjöld...........— 9737>32
Kr. 42176,77
Reykjavík 11. mars 1908.
f. h. landsímastjórans.
Smith.
1) Þar af er kr. 1200,00 fyrir veðursím-
skeyti til útlanda.
2) Viðtengingargjöld, símnefni etc. .
Ameríku-brjef.
(Niðurl.). ---
Þú munt muna eftir Árna Torfasyni
frá Brimnesi og Jóni Jónssyni frá Eyri;
þeir komu hjer austan úr Argyle-ný-
lendu fyrir tveim árum, 'með svo að
segja tvær hendur tómar. Leigðu þeir
þá strax noltkra gripi, og nú eiga þeir
milli 10—20 nautgripi hvor. Þeir eru
báðir dugnaðarmenn og vinna saman;
það er eigi meira en teigslengd á milli
húsa þeirra. Þeir eiga báðir sláttuvjel
og rakstursvjel og fengu 150 tonn af
heyi í sumar. Heldurðu ekki, að það
þætti laglega gert af tveim mönnum
heima á Fróni? Þeir hafa koniið sjer
upp allgóðum loggahúsum og hafa nóg
að bíta og brenna, selja töluvert af
smjöri og eggjum, og eldivið og húsa-
við hafa þeir rjett í kring um sig. Það
munu fáir eða engir hafa gert það bet-
ur á jafnskömmum tíma. En svo er
nú spurning, hvort Jón verður ekki
hrakinn af landi sínu. Því er þann
veg háttað, að á hverju sumri er send-
ur maður frá skrifstofunni til að líta
eftir því, hvort menn þeir, sem tekið
hafa löndin, sjeu komnir á þau eða
ekki. Ef meir en ár er þá umliðið og
maðurinn er ekki kominn á landið, þá
er rjetturinn tekinn af manninum og
landið fært inn í bækur á skrifstof-
Unni sem laust, og getur þá annar mað-
ur tekið það. Þessir eftirlitsmenn eru
einatt mjög svo kærulausir. Þeir eyða
timanum þar sem þeim er þægilegast
og þjóta svo yfir stór svæði, að þeir
vita ekkert nenxa eftir sögusögn ýmsra,
scm þeir spyrja, og er sú fræðsla oft
og einatt röng og villandi. Þannig
hatði einn þessi eftirlitsmaður ekki
fundið hús Jóns á landinu ogþaðver-
*ð fært inn i bækur sem laust. Svo
hafði landi einn tekið rjett á því og
kom liann hjer og fann Jón, sýndi
honum skjöl sin fyrir landinu og
kvaðst flytja á það næsta vor. Jón
skrifaði þá brjef til skrifstofustjórans
°g skýrði frá öllum málavöxtum, en
tjekk ekkert svar. Þeir herrar segja
eins og Pílatus: »Það sem jeghef skrifað,
Það hef jeg skrifað«.
Veðráttan í sumar var hjer yfirleitt
V;utusöm og köld svo að uppskera á
9 hveiti brást. Það var ekki nærri
Þvi þroskað þegar frostin komu og
kh'ipu það, enda voru liafrar sumstað-
ar ljelegir og sömuleiðis fleira. Kaup-
•Oenn gefa aðeins frá 20—30 cenl fyrir
huselið al hveitinu. Mest af því er
kringum 20 cent og sumt undir. Það
hefðu því orðið mestu vandræði að
hfa, ef griparæktin hefði ekki verið,
en fyrir hana munu allir komast af,
og syo er miklu meira fóður í stráinu
af því það var grænt og alt sem ekki
selst, kemur til nota sem fóður. Haust-
tíðin var afbragðsgóð. Snjór er ekki
nærri því enn búinn að taka af gras-
lit. Það er aðeins komið akfæri. Altaf
er og óðum að lagast hjer i bygðinni.
Nú er pósthús komið örskamt liieðan,
IV4 mílu frá mjer, og ætla jeg að
skreppa þangað með þessar línur í
fyrra málið. — Mjög er jeg sólginn í
að heyra, að hve miklu leyti gullvonir
ykkar Frónbúa rætast og ættijegmjer
ósk, þá skyldi það verða yfir allar von-
ir, »svo mitt yrði feðra frón farsælast
af öllum löndum«, að svo miklu leyti
sem gullið getur gert það.
Jeg gleymdi að geta um það áðan,
í sambandi við pósthúspóstinn, að nú
er kauptún komið hjer allnærri; þang-
að eru 5 mílur, það er rúmlega 1 míla
dönsk. Þar fást nú hjer um hil allar
nauðsynjar. Og það er taliö víst, að
járnbraut verði lögð þangað eða rjett-
ara sagt þar um næsta sumar.
íslensk merkiskona
í Vesturheimi.
»Heimskr.« flytur 6. febrúar síð-
astl. mynd af íslenskri konu, sem
sett hefur á stofn í Duluth þar vestra
fæðingarstofnun, sem mikið orð ter
af. Kona þessi heitir Halldóra Ol-
son og er dóttir Guðmundar Stef-
ánssonar, fyrrum prófasts á Staða-
stað, fædd 1854 og gift 1874 Sig-
geiri Ólafssyni frá krossum í Stað-
arsveit. Þau fluttust vestur 1886.
Siggeir stundaði framan af ýmsa vinnu
á ýmsum stöðum, en 1890 settust
þau að í Duluth. Þau eiga tvo syni,
nú fulltíða, en hafa mist sex börn.
Halldóra er systir Sveins kaúpmanns
Guðmundssonar á Akranési.
27. nóv. í haust flutti enskt blað,
sem út kemur í Duluth, mynd af
frú Halldóru og fæðingarstofnun henn-
ar og fyigir sú grein í þýðingu um-
mælum „Heimskr.". Hún hljóðar svo:
»Meðal þeirra mörgu þarfastofnana
hjer í borg, sem vel hafa gefist og
óöfluga eru að ná alþýðuhylli og við-
urkenningu, er fæðingarstofnun sú, sem
Mrs. Halldóra Ólson hefur látið byggja
að 329 N. 58th St. W.
Mrs. Ólson varð fyrst allra lijer i
borg til þess fyrir þrem árum, að sjá
þörflna á því, að koma upp slíkri stofn-
■un, og ljet hún þá tafarlaust byggja á
sinn kostnað spítala þann fyrir konur,
sem síðan hefur náð undramiklum vin-
sældum. En hún hafði ekki, þegar hún
bygði, gert sjer nógu ljósa grein fyrir
aðsókn þcirri, sem verða mundi að
stofnun hennar, því ekki var hún fyr
búin að opna hanatil almenningsnota,
en hún fann að hvert rúm var skipað,
°g siðan hefur aðsóknin verið meiri
en Mrs. Ólson hafði vogað að gera sjer
von um, þcgar hún bygði húsið.
Mrs. Halldóra Ólson, stofnandi og
eigandi þessarar stofnunar, er hin elsta
og vinsælasta ljósmóðir vestan stór-
vatnanna. Hennar langa æflng sem
hjúkrunarkona, undir umsjón hinna
lærðustu og bestu lækna á ættlandi
hennar, íslandi, og yfirsetukvennanám
hennar þar í landi, þar sem hún út-
skrifaðist, hefur veitt henni hina full-
komnustu þekkingu á staríi sinu. Og
þetta, ásamt með ágætum eðlishæfi-
leikum hennar, hefur orkað því, að
spítalastarf hennar hefur hepnast svo
vel.
Mrs. Ólson byrjaði hjúkrunarstarf sitt
snemma á æfinni í föðurlandi sinu, en
þegar hún kom til Ameríku, árið 1886,
sá hún sjer ekki fært að taka upp þann
starfa vegna þekkingarskorls á enskri
tungu. Hún ljet það því vera sitt fyrsta
verk að læra málið, og gekk að þvi
með sinum alþekta dugnaði og fram-
sóknarþrá. Svo vel varð henni ágengt,
að nokkru eftir 1890 gekk hún undir
próf hjá læknanefnd Minnesotaríkis,
og stóðst það svo ágætlega, að hún
fjekk samstundis leyfi til þess að mega
stunda ljósmóður- og hjúkrunarstörf
þar í ríkinu. Frá þeim tíma til þessa
dags hefur hún gefið sig alla við þess-
um störfum sinum, og hefur svo mik-
ið að gera eins og hún getur afkastað.
Hún hefur þannig á 14 ára tímabili
bygt úpp atvinnuveg, sem hver ljós-
móðir eða læknir mætti miklast af, og
sem betur en nokkuð annað sannar
vinsældir hennar og það mikla álit,
sem hún hefur áunnið sjer hjá kon-
um þessa bæjar og nærliggjandi hjer-
aða. Á þessu tímabili sýna skýrslurn-
ar, að hún hefurtekið ámóti 11 hundr-
uð börnum, og af þeirri tölu hafa 112
fæðst á árinu 1907.
Spítali Mrs. Ólson er settur í fegursta
og hæglátasta hluta af vesturparti þess-
arar borgar. Stofnunin er útbúin með
öllum nútíma-þægindum og húsbúnað-
ur allur er eins og best gerist á full-
komnustu stofnunum samskonar í stór-
borgum landsins. Þar fá konur notið
allra þeirra þæginda, hjúkrunar og al-
úðlegrar aðbúðar, sem best gerist í
heimahúsum.
En auk þess sem hún annast þessa
stofnun sína, veitast lienni mörg tæki-
færi til þess að hjúkra ýmsum konum
bæjarins, og hún lætur ekkert þeirra
ónotað, því hið góða hjarta hennar er
þrungið móðurlegum tilfinningum, og
hún er jafnan við þvi búin, að veita
öllum nauðlíðandi alla þá hjálp, sem
í hennar valdi stendur.
Sjúkrahús þessarar konu er jafnan
opið til viðtöku, ekki aðeins þeim kon-
um, sem búa í Duluth, heldur einnig
konum frá öðrum borgum og umliggj-
andi bjeraði.
Sú hepni, sem fylgt hefur Mrs. Ólson
í hjúkrunarstarfi hennar, hefur sann-
fært hana um nauðsyn þess, að hún
stækki sjúkrahús sitt að miklum mun,
og lnin hefur þegar stigið spor til þess,
að koma þessu í framkvæmd. Þegar
sú stækkun hefur veriö gerð, vonar
hún að hafa svo fullkominn spítala, að
hún fullnægi óðfluga vaxandi þörfbæj-
arins.
Það má óhætt fullvrða, að velgengni
Mrs. Ólson í þessu starfi hennár hjer
í borginni sje í fylsta niáta undraverð,
og þess má vænta, að með stækkun
þeirri, sem hún nú er að gera á spí-
tala sinum, eigi hún bjarta og ör-
ugga framtíð í vændum«.
Reykjavík.
Bæjarstjórnin. Fundur 2. þ. m.
Samþ. að veita 350 kr. til vegagerðar
um nokkurn kafla Unnarstígs og að
bygginganefnd meti lóðarræmu þá,
er til þess þarf að taka á Landakots-
túni
Samþ. að veita hverri um sig af
yfirsetukonum bæjarins IOO kr. launa-
viðbót árlega gegn því, að þær sitji
yfir þurfamannakonum án þess að
gera bænum reikning fyrir því.
Samþ. tilboð frá G. Lösel í Kol-
ding og V. Kjögx í Reykjavík um
gröft fyrir vatnsveitupípum utanbæjar,
er bjóðast til að taka að sjer verkið
fyrir 18,335 kr. 3600 kr. trygging
setji þeir fyrir framkvæmd verksins.
Afsalað forkaupsrjetti að erfðafestu-
landi Guðm. Magnússonar, Norður-
mýrarbletti, er hann selur fyrir 5000
kr.
Ettir tillögum Kl. Jónssonar bæjar-
fulltrúa vísað til hiutaðeigenda (bruna-
málanefndar o. s. frv.) til íhugunar,
hverjar ráðstafanir þyrfti helst að gera
út af brunahættu og lífsháska í ýmsum
samkomuhúsum í bænum, sjerstaklega
svo nefndu „Biograftheatri".
Samþ. að gæslumaður verði settur
við Elliðaárnar frá maí til septbr. og
að eldhús verði bygt hjá neðri veiði-
mannahúsunum.
Þessar brunabótav. samþ.: Hús
Tryggva Árnasonar við Hverfisgötu
16,625 kr.; Sv. Jónssonar við Miðstr.
18,204; H. Guðmundssonar við Berg-
st.str. 5977 kr.
Dáin er hjer snögglega síðastl.
laugardagsmorgun konsúlsfrú Guðrún
Nikulásdóttir, kona Kr. 0. Þorgríms-
sonar Svíakonsúis, 49 ára gömul. Þau
giftust 29. nóv. 1882 og eiga þrjú
börn á lífi: frú Guðrúnu, konu H.
Hoffmanns verslunarmanns, Þorgrím,
stúd. júr. á háskólanum í Khöfn, og
Kristinn.
Gamanvísnamálið. Með greinþeirri
sem fram kom í næstsíðasta tbl. »Lög-
rjettu« um þetta mál, frá tveimur al-
kunnum smekkmönnum, sem kynt
höfðu sjer það nákvæmlega, má svo
heita, að kveðinn væri upp í því hæsta-
rjettardómur. Þar er svo að orði
kveðið, að Isaf. hafi dæmt »mjög
ranglega« ogborið tram aósannar saldr«.
Ut af þessu ræðst svo ritstjóri Isaf.
á annan höfund Lögr.-greinarinnar,
eindreginn flokksbróður sinn oggaml-
an virktavin þó.
En ísafoldarleg er hún í meira lagi,
árásin sú, og verður ljcttvæg, er menn
héyra allar ástæður, þótt neista af
sannleika hafi hún við að styðjast.
En því er svo varið, að þegar hann,
margnefndur kviðlingadólgur, ísaf.-
ritstjórinn, átti tal um þetta mál við
greinarhöfundinn (annan), eftir aðfyrsta
grein ísaf. um þetta mál kom út, þá
hafði hann, greinarhöfundurinní Lögr.,
ekki heyrt sjálfur sunginn þann kvið-
ling, sem um var rætt, en bygði um-
mæli sin eingöngu á þvi, sem honum
hafði verið um hann sagt af öðrum.
Síðan fær hann að sjá kviðlinginn og
kemst þá að raun um, að alt uppþotið
sje af misskilningi sprottið. Þá skrifa
þeir tveir mótmælin í Lögr.
Þetta var drengskaparbragð af báð-
um þeim, ekki síst inanninum sem hjer
er um að ræða, og hefði ritstjóri ísaf.
átt að vera þeim þakklátur fyrir léið-
rjettinguna.
Nýr kaupbætir
frá
Lögrjettu.
»Schönbergs , Haandbog« er rit-
verk, sem mjög vel hefur verið um
talað í dönskum blöðum. Það er
handhæg bók, sem hefur alls konar
fróðleik að geyma, 472 bls. í stóru
8. bl. broti og kostar í góðu bandi
kr. 7,50.
»Lögrjetta« hefur nú fengið loforð
fyrir þessari bók á 6 kr. handa kaup-
endum sínum, og geta þeir, sem vilja
sinna því boði, snúið sjer til ritstjóra
blaðsins. Peningar verða auðvitað
að fylgja pöntunum.
Bókin er eiguleg, og mun enginn
iðrast eftir að hata eignast hana fyrir
þetta verð.. En þeir, sem boðinu
sinna, græða þá við það að vera
kaupendur »Lögrjettu«, hálft and-
virði blaðsins
1 kr. 50 ;uu*.
Frá fjallatindum til fiskimiöa.
II. Ellefsen hvalveiðamaður hef-
ur boðist til að flytja alla viði til
heilsuhælisins frá Noregi ókeypis
næsta vor, og er það stórmikill styrk-
ur og boðið höfðinglegt. Áður hafði
sami maður gefið til stofnunarinnar
IOOO kr.
li;»-j arbrmii. Frá Melstað er
fónað i morgun: »13. þ. m. brann bær-
inn á Víðivöllum allur, nema baðstof-
an, þar á meðal fornmerk stofa, Víði-
vallastola, útskorin. Kviknað hafði út
trá eldavjel. Alt óvátrj'gt. Skaðinn
mörg þúsund. Bærinn var eínaheim-
ili, og heitir bóndinn, sem fyrir skað-
anum verður, Sigurður Sigurösson.
Maður bjargaðist nauðuglega úr dyra-
lofti, fleygði út rúmfötum og sjer á
eftir ofan á þau 2 mannhæðir«.