Lögrétta - 14.10.1908, Blaðsíða 4
I
192
L0GRJETTA.
blóði og tárum bestu sona og dætra
hjeraðsins á fyrri tímum. Eða höf-
um vjer gleymt þeim stöðum, sem
Gunnlaugur ormstunga og Helga fagra
reikuðu um. Höfum vjer gleymt
Bfrni Hítdælakappa og Oddnýu, eða
Herði Hólmverjakappa og Helgu
konu hans, eða þeim stað og tíma,
er Snorri Sturluson var líflátinn á níð-
ingslegan hátt. Nei, vjer gleymum
þessu og þvílíku aldrei, vjer getum
aldrei gleymt því; því jafntramt sem
það vekur hjá oss angurblíða sorg
yfir hörmulegum skapadómi þessara
ættmanna vorra, þá fylgja því einnig
hugnæmar minningar um tign og
göfgi mannssálarinn'ar, um ást, sem
er sterkari en hel, um hreysti og
manndóm.
Svo má segja, að hjerað þetta sje
einn vígður reitur, helgaður dufti og
endurminningum forfeðranna. Raddir
dauðu hlutanna, hæðanna, fjallanna,
bæjanna, tala sínu máli, er hrífur
huga vorn.
Flest örnefni þessa hjeraðs voru
nefnd sama nafni fyrir IOOO árum
og vjer enn í dag nefnum þau. Þau
eru dýrir forngripir og eiga sína sögu,
sem flest annað.
Þegar vjer heyrum t. d. Knarar-
nes nefnt, þá minnir nafnið oss á
landtöku Skallagríms, þegar knör hans
bar fyrst hjer að landi. Bærinn Akrar
minnir oss á akurlönd Skallagríms og
Grísatunga á Grís húskarl hans, sem
veitti sauðfjárbúi hans forstöðu. Grímsá
hjerna fyrir neðan minnir oss á Grím
háleyska, er fyrstur manna bjó á
Hvanneyri. Nafnið Hvanneyri minnir
oss á malareyrarnar, er þá voru fyrir
neðan bæinn, en gróið hafa upp síðan
og orðið að ágætu flæðiengi, því
fjörðurinn er grynnri nú en hann var
á landnámstíð, er stafar af iramburði
ánna. Andakíll og Andakílsá minna
á andirnar, sem Grímur sá fyrst, er
hann gekk upp með ánni. Skorra-
dalur og Flókadalur minna á þræla
tvo, sem struku frá Katli gufu, er
bjó einn vetur á Gufuskálum í Borg-
arhreppi. Þeir hjetu Skorri og Flóki
°g bygðu sinn í hvorum dal, en fund-
ust síðar og voru drepnir fyrir við-
vikið. Hvítá, sem rennur hjerna fram
hjá, minnir á það, að Skallagrímur
og menn hans höfðu aldrei sjeð jökul-
vatn, sem óblandað öðru vatni er
hvítleitt, fyr en þeir sáu þessa á, og
kölluðu hana því Hvítá. Þá rann hún
að sunnanverðu við Stafholtsey og
einnig um Melrakkadal í Hraunsás-
landi, en var síðar veitt í gegn um
ásinn þar og stóð það í sambandi
við fall Músa-Bölverks.
Svona mætti lengi halda áfram, en
til þess er ekki tími nú.
Hjerað þetta hefur frá landnáms-
tíð verið eitt af auðugustu landbún-
arhjeruðum landsins og efnahagur
manna ávalt yfirleitt betri en annar-
staðar á landinu. Hjer hafa líka 3
bestu og ríkustu búmenn þessa lands
búið, sem hafa orðið öðrum til fyrir-
myndar. Jeg á við Skallagrím, Blund-
keiil og Snorra.
Skallagrímur var fyrirmyndar bú-
maður. Hafði hann jafnan margt
manna, var iðjumaður mesti, smiður
góður. Hann ljet stunda ýmsa ólíka
atvinnuvegi, nautgriparækt, sauðfjár-
rækt, akuryrkju, laxveiði, sjávarút-
veg, selveiðar, hvalaveiðar o. s. frv.
Kvikfjenaður hans gekk sjálfala öllum
vetrum, þvx þá var landið víða skógi
vaxið milli fjalls og fjöru. Hann átti
4 bú. Eitt var á Álftanesi. Þaðan
ljethann sækja selveiðar,fiskiveiðar og
eggver og flytja að sjer rekavið. Hval-
veiði var þar og mikil. Annað bú
átti hann á Okrum. Þar ljet hann
aðallega stunda akuryrkju. Þriðja búið
hafði hann á Grísatungu upp til fjalla.
Hafði hann snemma tekið eftir því,
að fje, sem gekk á fjöllum, var feit-
ara og stærra en það, sem á lálendi
gekk. Fjórða búið, aðalbú hans, var
á Borg. Þar var aðaláherslan lögð á
nautgriparækt
Árla verður að rísa sá, er aura
skal leggja, sagði þessi mikli búmaður.
Þessi spöku orð ættu allir ungir menn
að rista á startsfána sinn og sjá, hvort
þeim fylgir ekki heill og hamingja,
eins og fyrir meira en 1000 árum var.
(Framh.).
Frá fjallatindum til fiskimiða.
Bær brann nýlega á Þrasastöð-
um í Fljótshlíð til kaldra kola og
var alt þar óvátrygt.
Druknun. Sveinn Stefánsson, ung-
lingspiltur frá Hrólfsstöðum í Blöndu-
hlíð, druknaði nýlega í hjeraðsvötn-
Moö því að menii fara nú aptur að nota stetnolíu-
lampa sína, leyfum vér oss aö minna á vorar
Verðið á merkjum vorum, sem viðurkend eru hvarvetna, er
þetta (á brúsum):
„SólarsRær44...................1« a. pt.
Pensylvansk. itandard Wliite 17 a. pt.
Pensylvansk Water Wliite . . 19 a. pt.
í 5 potta og 10 pt. brúsum. Á 40 potta brúsum 1 eyri ódýrari potturinn.
Munið eptir því, að með því að kaupa olíuna á brúsum fáið þér
fulla pottatölu og eigið ekki neina rýrnun eða spilli á hættu, eins og
þegar olían er keypt í tunnum. Háttvirtir viðskiptavinir vorir eru beðnir
um að aðgæta, að á 5 og 10 potta brúsum séu vörumiðar vorir á tappan-
um og hliðinni; á 40 potta brúsum eru miðar á hliðinni og blý (plombe).
P. S. Viðskiptavinir vorir eru beðnir, sjálfs sín vegna, að setja nýja
kveiki í lampana, áður en þeir verða teknir til notkunar, því aðeins
með því móti næst fult ljósmagn úr olíunni.
Með mikilli virðingu.
DJ.P.A. IUU
um.
Riddari af dannebr. varð síra
Þorsteinn Þórarinsson í Eydölum 11.
f. m. Hann hefur í haust gegnt prests-
embætti í 5°
Gagnfræðaskólinn á Akureyri.
Þar eru settir kennarar frá I. þ. m.:
Þorkell Þorkelsson kand. mag., 1.
kennari, og síra Jónas Jónsson, 2.
kennari.
Dáinn er aðfaranótt 2. þ. m. Þor-
steinn Bergmann dbrm. á Saurum í
Helgafellssveit.
Reykjavík.
Dáinn er hjer í bænum 7. þ. m.
Þorsteinn Helgason í Bakkabúð, faðir
þeirra Þorsteins kaupmanns þar og
sjera Bjarna á Siglufirði.
★ ★
*
oooooooooooooooooooooooooooooooooooocooo
eru bygðir á byggingarstöðinni „Álpha“ í Reykjavík undir yfir-
umsjón skipasmiðs Otta Guðmundssonar. í alla báta eru settir
„Alpha“-mótorar, sem allir viðurkenna bestu mótora, sem flutst
liafa til íslands.
Bátarnir eru bygðir lir eik eða hestu furu, af þeirri stærð sem óskað er.
Ailir, sem vilja eignast mótorbáta, semji við smiðinn sjálfan, undírritaðan,
eða, i fjarveru hans, við kaupm. Kr. Magnússon í Reykjavík,
Sandgerði 25. júlí 1908.
Matth. Þórðarson.
0000000000000000000000000000000000000000
ÁTBÉ,
afarmiRié úrvaí,
Svo sem:
Cpli,
cflppcísínur,
^ínBar o. a.
nýkomið í
Jarðarfor konsúls C. Zim-
sens fer fram föstudaginn
1(>. þ. m.
Húskveðjan hyrjar kl.
llv* t- h-
Kvenúr, fundið á Laugavegi, er
geymt á afgreiðslu „Lögrjettu".
Eggert Claessen
yfirrjettarmálaflutningsmaður.
Pósthússtræti 17. Venjulega heima kl. 10—II
og 4—5. Talslmi 16.
Stórt úrval
af Myndum, smáum og stór-
um, eru komnar í 11 A N K A-
STRÆTI 14. Ennfremur stórt
úrval af g ó ð u m og ó d ý r u m
Rammalistum o. 11.
Jón Zoega.
49) Talsími 128.
jffy Auglýsingum í„Lög-
rjettu“ tekur ritstjórinn við
eða prentsmiðjan.
Sigurður Magnússon
læknir
fiuttur í Pósthússtræti 14 A (hús Árna rakara).
Viðtalstími: kl. II—12 og 5—6.
Talsími 204.
jón Xristjánsson
nuddlæknir.
Aðalstræti 18, Talsími 124.
Heima til viðtals daglega frá
kl. 2—3 og 5—6.
Fríkirkjan.
Þeir sem eiga ógoldin safn-
aðargjöld til fríkirkjunnar,
eru beðnir að borga þau i
þessum mánuði.
Reykjavík /4. okt. kjoS.
Jirinbj. Sveinbjarnarson.
Einar Helgason, garð-
yrkjumaður, er fluttur í Bergstaða-
stræti 45.
Prentsm. Gutenberg.