Lögrétta - 22.09.1909, Blaðsíða 1

fc
Aígreiðslu- og innheimlum,:
ARINBJ. SVEINBJARNARSON,
Laugaveg 41.
Talsími 74,
Ritstj óri:
þorsteinn gislason
Pingholtsstræti 17.
Talsimi 178,
M 4^.
Reykjavík 22. september 1909.
IV. árg.
Augnlækning ókeypis i. og 3. þrd. f mán-
kl. 2—3 á pítalanum.
Forngripasafnið opið n—12 frá 15 jún.—
15. sept.
Lækning ók. í læknask. þrd. og fsd. 12—1.
Tannlækning ók. (í Pólthússtr. 14) 1. og 3.
md. í mán. 11—1.
Landakotsspftali opinn f. sjúkravitj. io'/i
—12 og 4—5.
Islands banki opinn 10—21/. og 5 xJr—7.
Landsbankinn io’/i—2I/i. Bnkstj. við 12—1.
Lagaskólinn ók. leiðbeining 1. og 3. ld. f
mán. 7—8 e. m.
Landsbókasafnið opið hv. virkan dag kl.
12—3 og 5—8.

V HThAThömsen-
%
HAFN/VRSfR' IM81920 21-22 •KOLASI'2-LÆKJAKT IZ
• REYKJAVIK-
ginnir ekki fólk með ímynd-
uðum eða óeðlilegum af-
slætti. Pað sneiðir hjá öllu
»humbugi« í verslun. Meg-
inregla þess hefur ætíð ver-
ið og mun ætíð verða:
Aðeins vandaðar vörur
með sanngjörnu Yerði.
Petta sjá og skilja all-
ir hugsandi og skynsamir
menn, og versla því í
m

Lárus Fjeldsted,
Tflrrjettarmálafærslumaður.
Lækjargata 2.
Heima kl. 1 1 — 12 og 4—5.
Bóka- og pappírsverslun
Arinbj. Sveinbjarnarsonar
Laugaveg 41.
Talsími 74.
Peningabrjef hefurtapast ágötum
bæjarins. Finnandi er beðinn að skila þvf
á Lindargötu 17.
„Norðri“
vikublað, gefið út á Akureyri, rit-
stjóri Björn Líndal yfirjettarmálaflutn-
ingsmaður, er eitt hið hreinskilnasta
blað landsins; segir hispurslaust skoð-
un sína, hvort sem vinir eða óvinir
eiga í hlut, og færir rök fyrir. — Ein-
dregið minnihluta blað. — Ef þjer
hafið eigi keypt blaðið hingað til, þá
fáið nokkur tölublöð at því lánuð,
lesið þau með athugli og hugsið yð-
ur vel um, hvort blaðið sje eigi þess
vert að kaupa það. — Árgangurinn
kostar 3 kr. Nýir kaupendur, sem
borga fyrirfram, fá í kaupbæti það
sem út er komið af skáldsögunni
„Jakob", eftir norska skáldið Alex.
Kjelland, einni af hans allra bestu
skáldsögum. Einnig fá nýir kaup-
endur ókeypis það, sem út kemur af
þessum árgangi, eftir að pöntun þeirra
re komin ritstjóranum í hendur.
5 græðireitinum
við Rauðavatn (Baldurshaga) eru nú
í haust og að vori til sölu stórar
plöntur af Lerkitrjám (Larix sibirica),
Reyniviðum (Sorbus anenparia), sænsk •
um Reyniviðum (Sorbus skandica) og
Axelberreyniviðum (Sorbus aria), all-
ar vel til fallnar til útplöntunar í
görðum.
Þeir, sem vilja fá plöntur af áminst-
um tegundum, eru beðnir að panta þær
hjá Guðmundi Davíðssyni, Frakka-
stíg 12.
Verðið er 5 aurar pr. stk., án
flutnings.
£anðsbankinn og
Thorejjelagið.
Lausafregnir úr stjórnarherbúðunum.
Nú fer að líða að því, að veittar
verði bankastjórastöðurnar við Lands-
bankann. Umsóknarfresturinn er út-
runninn í lok þessa mánaðar. Margir
eru nefndir, sem ætli að sækja, en
fáar umsóknir eru þó sagðar fram
komnar enn.
Einn þeirra, sem þegar hafa sótt,
er Halldór Jónsson, sem verið hefur
gjaldkeri bankans frá því að hann
var stofnaður og er kunnugri starf-
semi bankans en nokkur maður ann-
ar, að bankastjóranum einum undan
skildum. Annar er Gunnar Hafstein,
sem verið heíur nú í 15 ár við einn
helsta bankann í Khöfn, Landmands-
bankann, þann banka, sem Lands-
bankinn hefur haft mest v’ðskifti við.
Bankastjóri Landmandsbankans, etaz-
ráð Glúckstad, hefur gefið G. H. ein-
dregin meðmæli, segir þar, að hann
hafi vanið hann við öll bankastörf,
sjerstaklega með það fyrir augum, að
búa hann undir að taka við forstöðu
Landsbankans. Yfir höfuð telur hann
G. H. sjerlega vel fallinn til þess,
að takast á hendur forstöðu Lands-
bankans. Slfkur vitnisburður frá öðr-
um eins manni og Glúckstad etaz-
ráði er stórmikils virði, og ætti að
verða þungur á metunum þegar til
veitinganna kemur.
Má vera, að hann verði það líka.
Ekki er alveg óhugsanlegt, að hlut-
drægnin lúti í lægra haldi við þessa
veitingu. Hún hefur verið hóflaus
hjá ráðherra alt til þessa við allar
veitingar. En það getur verið, að
hann sje nú farinn að sjá að sjer.
Það er jafnvel ekki ólfklegt, að þær
miklu óvildaröldur, sem risið hafa
móti honum út af afsetning Tryggva
Gunnarssonar, skipun viðskiftaráða-
nautsins o. fl., hafi haft einhver áhrif
í þá átt. Og sje svo, þá væri vel farið.
En getgáturnar um þessa veitingu
fara í aðra átt. Það hefur lengi verið
talað, að þeir Björn kaupm. Krist-
jánssonogjónGunnarsson verslunarstj.
hefðu loforð fyrirbankastjórastöðunum
og eru þó báðir af öllum taldir óhæfir
menn eða lítt nýtir til starfsins. Nú
kvað þójón Gunnarsson verastrykaður
út, en eiga í þess stað að fá nýja
stöðu, sem stjórnin hafi umráð yfir
og ætli að launa með 3500 kr. árs-
launum. Samt geta menn þess til,
að ekki verði aðrir bankastjórar en
auðsveipir stjórnarþjónar. Á það
verði lögð aðaláherslan, en ekki hitt,
að velja þá hæfustu.
Lausafregnir setja þetta í samband
við Thorefjelagsvinfengi stjórnarinnar
og fjárbrallið, sem því hefur verið
samfara. Það flýgur fyrir, að ráð-
herra muni hafa lofað Thorefjelaginu
um l/2 miljón kr. nú þegar eftir ný-
árið. Og svo er þess getið til, að
Landsbankinn muni eiga að lána fjeð.
Væri nú þetta rjett, þá er svo sem
auðsjeð, að stjórnin verður að hafa
li
%
1
MiiliDriar-ítsÉi niikla.
s
A morgun
og það sem eftir er af vikunni gefum við Heilsnhæliiiii á
'VífilstöÖvno 272^/ú af allri þeirri upphæð, sem inn kemur fyr-
ir vörur þær, sem seldar verða fyrir peninga út í hönd á næst-
komandi þremur dögum í
Vefnadarvöru-, Fataefnis-, Járnvöru- og Sköfatnaðardeildinni.
Heilsuhælið fær þar af leiðandi 2^2 eyrir af hverri krónu,
sem keypt er fyrir.
Iíauj>l>EetÍSSeÖlai*lliI* verða enn fremur gefn-
ir út þessa daga.
Kaupandinn vinnur þvi tvent í einu:
1. Hann fær þá vöru, sem hann þarfnast, með ágætis verði, ásamt
þeirri IO°/o ívilnun, sem Nýlenduvörudeildin veitir honum.
2. Hann styður um leið ágætt fyrirtæki, sem stofnað er til líkn-
ar þeim sjúku.

tangarhald á bankastjórunum. Enga
aðra en skuldbundna skósveina sína
gæti hún fengið til annars eins glap-
ræðis, þvert ofan í gerðir þingsins.
Tilgátur og lausafregnir um þetta
ganga manna á meðal. Lögr. selur
ekki söguna dýrara en bún keypti.
Allir muna, með hverri ákefð ráð-
herra sótti eftir að ná f je út úr land-
sjóðnum handa Thorefjelaginu á þingi
í vetur, þótt það mistækist þá. Sje
fregnin sönn, sem hjer hefur verið
sögð, þá er hann nú vel á vegi með
að hafa sitt fram, þótt þingið neitaði.
Sama kvöldið, sem þingið neitaði
ráðherra um fje til Thóreskipakaup-
anna, rjeðst hann í reiði sinni á Lands-
bankann og skipaði rannsóknarnefnd-
ina góðu, sem ekkert fann af því, sem
hún átti að finna. Mundi það hafa
verið hugsað þá þegar, að ná fjenu
þar handa fjelaginu, ef hitt brigðist?
JiHingarnir og góðgætið.
Það var hreinasti óþarfi fyrir Hann-
es Þorsteinsson að fara að skrifa með
nafni um bitlinga sína. Endurskoð-
unarbitlinginn afsakar hann með því,
að hann hafi áður verið endurskoð-
ari. En einmitt af því að hann fór
yfir í meirihlutann hjelt hann því
starfi. Forsetabitlinginn afsakar hann
með því, að aðrir forsetar hafi haft
hann á undan honum. Jú, mikið
rjett. Þeir höfðu á hendi ritstjórn
alþingistíðindanna, sem gaf talsvert
í aðra hönd, og til þess að ná í það
sóttist hann eftir að fá forsetasætið,
— sótti það með dæmafáu kappi og
hlaut það með eins atkvæðis mun
innan flokksins. En nú vil jeg
leggja eina spurningu fyrir forseta,
og svari hann nú afdráttarlaust með
nafni: Er það satt, að hann sem
forseti hafi látið ávísa sjer 6oo kr.
til utanfararinnar sælu, sem ekki
stóð yfir nema 3 vikur?
I
Um Björn Kristjánsson má líkt
segja, að honum hefði verið sæmra
að þegja. Hann segist ekki hafa
fengið einn eyri úr landsjóði til ut-
anfarar sinnar með ráðherra og hafa
farið ferðina eingöngu í sínar þarfir.
Er það þá ekki rjett, sem kvísast
hefur, að hann hafi hafið úr land-
sjóði 4—500 kr. ettir að hann kom
heim? Svari hann þessu.
Aðgœtinn.
M atnsveitan.
Lögrjetta frá 8. þ. m. hefur það
eftir einum bæjarfulltrúanum að nú
sje verið að laga og bæta það, sem
bæta þurfi við vatnsveituna. Jeg
varð hissa, þegar jeg las þetta; mjer
finst að bæjarfulltrúarnir ættu að
fylgjast svo mikið með jafn mikils-
varðandi fyrirtæki sem vatnsveitan
er fyrir bæinn, að þeir ættu að geta
sagt rjett frá því, sem gerist.
Sannleikurinn er sá, að það var
haldið áfram að þekja skurðhrygginn
austan á Rauðarárholti, og með þvl
átti víst að leggja síðustu hönd á
verkið, þrátt fyrir það, þótt skýrsla
verkfræðings bæjarins væri orðin
kunn bæjarstjórninni.
Það verður vandasamt að finna
ráð til þess að koma í veg fyrir það,
að þeir herrar Hansen og V. O.
Kjögx fái ekki ráðrúm til að hypja
sig í burtu hjeðan frá hálfunnu vatns-
veituverkinu, ef bæjarstjórnin ætlar
að einskisvirða skýrslu sjálfs hæjar-
verkfræðingsins, sem helst er útlit
fyrir, þar sem á næst síðasta fundi var
felt að bera upp fyrir bæjarstjórn-
inni tillögu frá lagaskólastjóra L. H.
Bjarnason um, að skora á borgar-
stjóra að láta ransaka vinnu V. O.
Kjögx við vatnsveituna, og svo deg-
inum eftir lætur hún bæjarbúa sjálfa
leggja tíma og peninga í að hylja
gallana með torfþökum. Mjer hef-
ur altaf verið það óskiljanlegt, og
er það enn, hvernig þessir útlendu
þjónar bæjarstjórnarinnar hafa kom*
ið fram öllu, sem þeir hafa viljað,
verki þessu viðkomandi, þar sem bæj-
arstjórnin er þó skipuð mörgum vitr-
um og dugandi mönnum. Lössl,
sem hafði á liendi lagningu pípnánna,
komst undan því að ransaka þær.
Hansen hafði það fram, að halda V.
O. Kjögx áfram við verkið í vetur,
þrátt fyrir megna óánægju bæjarbúa,
og V. O. Kjögx hefur lánast það,
að tyrfa og láta bæinn tyrfa fyrir
sig vatnsveituskurðinn, þó ekki sje
nándanærri sú dýpt til pípnanna,
sem áskilin er í útboðsskilmálunum.
Og ekki einasta það, heldur hefur
honum haldist uppi að leggja píp-
urnar sumstaðar alveg við yfirborð
jarðar, sem er beint ofan í útboðs-
skilmálana. í vetur, þegar jeg vakti
máls á þessu við borgarstjórann, þá
sagði hann að verlcið yrði unnið með
hinni mestu vandvirkni, pípurnar hefðu
þurft að liggja svona1). Hansen væri
mjög umhugað um verkið, við yrð-
um að treysta honum; en nú, þegar
það er upplýst að ekki hefur mátt
treysta honum, þá á að treysta bruna-
hönunum. Nú á vatnsveitufyrirtækið
að eiga tilveru sína undir þeim, et
passað er að hafa þá opna í frostum,
svo að vatnið sje á stöðugri rás um
pípurnar, — þá á þeim að vera óhætt.
Og hver á svo að borga kostnaðinn,
sem leiðir af því eftirliti? Ekki lík-
lega bæjarbúar, því þeir eiga heimt-
ing á því eftir útboðsskilmálunum, að
pípurnar liggi svo djúpt í jörð, að
frost nái þeim ekki.
Það var svo sjálfsagt, þegar fyrir
bæjarstjórninni lá skýrsla frá verk-
fræðingi bæjarins um verkið, að hún
1 einu hljóði samsinti að gera gang-
skör að því, að verktakandi bætti
um handaverk sín, og einnig, að hún
1) Aðrir sögðu, að það sparaði V. O. K.
dymamit, sem hann væri skyldugur að
I leggja til. G. B.