Lögrétta - 22.05.1912, Blaðsíða 3

L Ó G R JE T T A
107
Aðalfundur
h 1 u t a f j e 1 a g s i n s L ö g r j e t t a verður haldinn í
Bárnbúð, salnum uppi, þriðjudag 28. þ. ni. kl. i) siðdegis.
Dagskrá samkvæmt fjelagslögunum.
St jóriiin.

Mmningarguðsþjónusta verður haldin í Fríkirkjunni á greftrunardag Friðriks konungs VIII., föstudaginn 24. þ. m. kl. 12 á hád. Safnaðarmeðlimir, sem engin áfallin gjöld skulda, fá afhenta aðgöngumiða hjá hjá gjaldkera safnaðarins á Smiðjustig 6. — Kirkjan verður opnuð kl. II f. h., fyrir þá, sem aðgöngumiða hafa, en eftir ki. II3/4 er aðgangur ölium frjáls, meðan rúm leyfir. Safnaðarstjórnin.

Kvennanámsskeið. Samkv. aug-
lýsingu síðastl. haust hjelt jeg undir-
rituð námsskeið fyrir stúlkur frá 15.
okt. til 1. þ. m. Það var sótt af 33
stúlkum, 15 þeirra voru búsettar í
Reykjavík, en hinar voru úr 9 sýsl-
um víðsvegar á landinu. Nokkur
skifti urðu á stúlkum í janúar, voru
sumar ráðnar á hússtjórnarskóla og
saumastofur síðari hluta vetrar. Náms-
greinar voru: íslenska, danska, enska,
skrift, reikningur, saga og söngur.
Flestar stúlkurnar tóku þátt í öllum
námsgreinum, sem kendar voru; þó
var þeim, sem minni tíma höfðu tii
lesturs, gefinn kostur á að sleppa úr,
og fáeinar tóku aðeins þátt í einni
námsgrein. í sumum námsgreinum
var stúlkunum skift í tvær deildir,
þeim námsgreinum, sem undirbún-
ingurinn var misjafnastur í og þátt-
takan almennust.
Jeg hef í hyggju af hafa námsskeið
fyrir stúlkur næstkomandi vetur, ef
til vill með nokkuð breyttu fyrirkomu-
lagi. Gott væri að þær stúlkur, sem
kynnu að vilja nota það, gæfu sig
fram i tíma.
Iðnskólanum, 17. maí 1912.
Hólmfriðnr Árnadóttir.
Fyrirlestrar um drauina. Her-
mann Jónasson fyrv. alþm. hjelt hjer
enn nýlega tvo fyrirlestra um drauma,
skýrði frá, hvernig draumaleiðslu-
ástandi sínu væri varið og bætti nýj-
um draumum við þá, sem hann sagði
í vetur. Ætlar hann að gefa þessa
fyrirlcstra sína út einhvern tíma í
sumar.
Saiuskotin. Lögr. hefur tekið við
til þeirra 10 kr. frá M. og 10 kr.
frá J. Sveinbjörnsson lögfr. í Khöfn.
Jón ólafsson alþni. er nú á ferð
til Austfjarða og halda þeir þing-
menn Sunnmýlinga þingmálafund á
Reyðarfirði 25. þ. m.
Aldamótagarðnrinn austan við
Gróðrarstöðina er nú að mestu tek-
inn til notkunar. Þar hafa verið út-
vísaðir 50 reitir, er ýmsir hafa tekið
til ræktunar, en tilbúnir eru 8, sem
enn eru óleigðir og kostur er á að
fá. Þeir, sem þess kynnu að óska,
geta snúið sjer til Einars Helgasonar
garðyrkjumanns.
Blaðið »Ingólfur« er nú keypt
af mótstöðumönnum sambandssátta-
málsins og á Ben. Sveinsson alþm.
að verða ritstjóri þess.
»FlÓra« kom um síðastl. helgi
kring um land frá Noregi. Með
henni kom Gísli J. Ólafsson síma-
stjóri frá Akureyri og frú hans, al-
flutt hingað. Meðal farþega var og
Ben Bjarnason skólastj. á Húsavík.
Mannamát. Dáinn er hjer síðastl.
föstudag Einar Pálsson, faðir Matth.
Einarssonar læknis og þeirra syst-
kina, en sonur síra Páls Jónssonar, er
síðast var prestur í Viðvík. Einar
heitinn var lengi við verslun á Akur-
eyri, en síðustu árin á Faskrúðsfirði.
Ilann var hjer í kynnisför hjá syni
sínum. Banameinið var sykursýki.
9- þ- m. andaðist hjer í bænum
Sigurður Þórðarson, faðir Þórðar yfir-
prentara í Gutenberg og þeirra syst-
kina. Jarðarförin fór fram í gær.
5. þ. m. andaðist hjer Lárus Gísla-
son verslunarskólasveinn frá Vest-
mannaeyjum, sonur Gísla Lárussonar.
Ferðasag'a.
Eflir rfr. Ilelga Pjelurss.
18.
í dag ljetti af haustrigningunni
um stund og í sólglætunni sáust
hvítvængjuð seglskip kljúfa bláa
báru, og annars mörgeimskip líka,
sem drógu reykinn á eftir sjer; en
hitt sá jeg ekki, þó að jeg viti það,
hvernig skrúfan þrælaði þeim á-
fram. Þetta var nú í gær. í dag
er alt daprara og þó leikur Ijós-
græn báran yfir hvítgráum sand-
inum og mig mundi ákaft langa til
að leika mjer.svolitið líka með bár-
unni og í henni, ef jeg væri ekki
svona skrambi kulvís. Og þar að
auki er það ekki hægt, því að bú-
ið er að laka upp öll baðrúmin
lijer. Jeg skil varla í, livað fólkið
er kveifarlegt, það sem er við nokk-
urnveginn lieilsu. Sje ekki í manni
andvökuhrollur eða slíkt, þá er
mikil ánægja að fara í sjó, þó að
frost sje, ef annars er gott veður,
eins og ýmsir Íslendíngar liafa
sýnt, og sumir hjer líka raunar.
Mjer er sagt, að í Kaupmannahöfn
sje til eitthvert sundfjelag, sem
nefnist »Víkingar«. Ekki veit jeg,
livort íslendingar eru í því fjelagi,
svo margir sem þeir eru hjer. Jeg
lief heyrt, að eitthvað 2000 íslend-
ingar muni vera að strjálast og ein-
stæðast hjer í Danmörku og margt
af því kvenkyns, og á sumt á
hættu að verða illa danskt. En jeg
sje að jeg verð að hætta. Mjer
tekst ekki að varpa svo af mjer þess-
ari skapþyngd, sem stundum ásækir
mig, að jeg geti farið nógu gaman-
samlega með efnið og svo, að ís-
lenskunni sje sómi að. *En íslensk-
an er eitt af því, sem mjer liggur
við að lofa guð fyrir. Eða goðin.
Jeg kemst svo að orði af því að
jeg vil ekki láta halda, að jeg trúi
á Jehóva. Hvers vegna tekst ekki
betur að festa íslenskuna í íslensk-
um brjóstum en raun ber vitni?
Hvers vegna verða börn íslend-
inga í Danmörku og Veslurheimi
dönsk og ensk í máli fremur en
íslensk? Hvers vegna er ekki þetta
eitt aðalumræðuefnið þing eftir
þing? íslendingar í útlöndum ættu
ekki að tapast islenskunni, heldur
græða út það, sem best er íslenskt.
19.
Það má víst nieð lalsverðum
sanni segja, að heimskan sje undir-
rót alls ills, missýningar, misskiln-
ingur og ónóg þekking. Flest ilt,
sem fyrir mig hefur komið um
æfina, get jeg rakið til einhverrar
heimsku, stundum eigin lieimsku,
miklu oftar til lieimsku annara.
Ilversu mikið ilt leiðir ekki af því, að
almenningur veit eiginlega ekki enn-
þá,að mennþurfaað anda? Oghversu
miklu minna væri ekki um illmæli
og álygar, að minsta kosti sjer til
skemtunar, ef menn vissu meir í
annara brjóst, og myndu livernig
það er, þegar blóðið logar í djúp-
um sárum, eins og Jónas, sem
sjálfur mun reynt hafa, segir af
einhverri sinni meslu snild. Leitt
er þaö annars, að Jónas skyldi ekki
segja meira af hörmum sínum, úr
því að hann kunni svona vel að
æpa eftir nótum, eða rjettara sagt:
í hljóðstaf. Hví skyldi jeg ekki oft
minnast Jónasar? Hann hefur kent
mjer svo mikið og slcemt mjersvo
vel. 1 lionum var svo vel stefnl að
því, sem best er íslenskl — en því
miður líka svo sárt fundið til. Hví-
líkur einssæðingsskapur! Þegar jeg
geng um þessa saurgráu götugeil, sem
nefnist sct. Pederstræde, og annars
oftar, kemur mjer í hug maður,
sem gengur eftir stjettinni nokkuð
valtur á fólum, hverfur inn úr dyr-
um þar að götunni, sundlar, þegar
liann kemur inn í myrkrið, svo að
hann snýst öfugur í stiganum, fellur
niður og fótbrotnar. Og furðan-
lega rólegur beið hann dauða síns,
svo mikið sem þar fórst. Ogkarl-
menni var Jónas, eins og meðal
annars sláttuvísurnar sýna. Jeg lief
aldrei fyr en í sumar slegið nógu
vel til að kunna að meta þær. Pað
þarf að hafa skemt sjer við orfið
til að geta kveðið svona:
»Fellur vel á velli
verkið karli sterkum;
syngur enn á engi
eggjuð spík og rýkur
grasið grænt á mosa,
grundin þýtur undir«.
Það þarf að liafa þetta yfir á
teig, með Ijáinn í höndunum og
kunna vel á lionum að halda;
annars meta menn ekki til fulls, hvað
vel er kveðið. Vísan minnir mig
á aðra, miklu eldri, en þar var nú
fastar liöggvið og blóðugar, og hætt
við, að kvöl liafi komið á móti
skemtuninni; en svo má helst ekki
vera. En skemt hefur Egill sjer
stundum »að samtogi sverða«.
Heyrið:
»Höggvum hjaltvönd skyggðum,
hæfum rand með brandi,
reynum randarmána,
rjóðum sverð í blóði« o. s. frv.
Jeg lield, að það muni hafa verið
talsverður ættarsvipur með Jónasi
og Agli. En vitanlega var Jónas
gerður af svo miklu meiri vanefn-
um líkamlega lieldur en ættfaðir
hans. Forfeður Egils höfðu ekki
soltið, öld eftir öld, og aldrei kúg-
ast látið, og Egill hefur verið hált
á fjórðu alin og mjög fáir þurft að
reyna við hann afl. En hálsdig-
urð Jónasar og herðar minnir á
Egil, og svo granstæðið, sem var
mikið, og breiðir kjálkarnir. Og
sjálfsagt líka nokkuð augun. Og
Egill unni konu sjer lil ama um
tíma. Því að Ásgerði þólti Þórólf-
ur fríðari, sem von var. Og held-
ur gerði Egill sjer upp veiki en
vera í brúðkaupi bróður síns. En
þó fjekk hann konunnar eftir fall
Þórólfs, eins og kunnugt er af sög-
unni. Síðustu setningarnar tvær eru
nokkuð til lýla, en kenna einhverj-
um að lesa betur Egilssögu. Og
er eilt'í trú minni, að osssjenauð-
syn á að læra að lesa betur sög-
urnar en enn liefur gert verið, og
meira að segja kenna öðrum Norð-
urlandabúum líka að lesa þær. En
þar er nú við raman reip að
draga, sem er fyrirlitning Norður-
landabúa og misskilningur á ís-
lendingasögum og ýmsu því öðru,
sem íslenskt er. Og kemur það
nú nokkuð til af þvi, að vjer höf-
um of mjög kúgast látið, og þor-
um ekki að líta eins og vert er á
það, sem vjer eigum best, höfum
látið setja á oss útlend gleraugu
stundum, þar sem vjer mundum
sjá betur berum augum. Sá, sem
skilur vel orðið »ný-íslenska«, veit
hvað jeg á við.
Ffí Ijátii líl ttiia.
Læknahjeröð. Fljótsdalslæknis-
hjerað er veitt Ólafi Lárussyni lækni
í Hróarstunguhjeraði, en Hinrik Er-
lendsson, sem þjónað hefur Fljóts-
dalshjeraði, er settur læknir í Horna-
firði.
Dáin er á Ekru í Hjaltastaðaþinghá
í N.-Múlasýslu 25. mars síðastl. frú
Guðríður Magnúsdóttir, ekkja síra
Stefáns Jónssonar, er síðast var prest-
ur á Kolfreyjustað, háöldruð, merk
kona og væn. Hún andaðist hjá
yngsta syni þeirra hjóna, Magnúsi
bónda á Ekru.
Raflýstur sveitabær. „Suðurl."
segir frá því, að Guðmundur Þor-
Nú eru þau tækifæri á förum, aö fá huseignir
keyptar hjá mjer mcð 20 ára afborgun. Pó hef jeg nú
tvær húseignir með þessum skilmálum lil sölu. Húsin
eru mjög nýleg og í ákjósanlegum hluta liæjarins. Mjög
lítil afborgun.
Sjerstakt tœkiíæri.
•Tóli. Jóhaimesson.
Laugaveg 19.
Þingmálafundur
Reykvíkinga
verður haldinn iníiiivttlag-imi 27. þ. m. (annan
hvítasunnudag) kl. 4 e. h. í Barnaskólaportinu.
Reykjavík 20. maí 1912.
Lárus H. Bjarnason. Jón Jónsson.
leifsson bóndi á Bíldsfelli í Grafningi
hafi komið upp raflýsingu á bæ sín-
um og noti bæjarlækinn, „litla
sprænu“, til þess að framleiða raf-
magnið.
Rangárbrúin, sem smíðuð hefur
verið hjer á landsjóðsverkstæðinu í
vetur sem leið, var send austur á
leið með „Peiwie" síðast, og átti að
skipa henni upp á Eyrarbakka, en
var eigi hægt þá vegna brims og fór
skipið með brúna austur á firði, en
átti að losna við hana aftur á vest-
urleið. Jón Þorláksson landsverk-
fræðingur er nú eystra, en kemur
heim fyrir hvítasunnu.
Hof í Vopnafirði var 15. þ. m.
veitt síra Einari alþm. Jónssyni á
Desjarmýri.
Prestskosning hefur nýlega farið
fram í Staðastaðarprestakalli og fjekk
síra Jón Jóhannesen á Sandfelli í
Öræfum þar flest atkvæði.
Bændaskólannin á Hvanneyri var
sagt upp síðasta apríl, eins og lög
gera ráð fyrir. 15 piltar fóru alfarnir
frá skólanum. Komust þeir nú suður
með „Ingólfi", sem í þetta sinn hagaði
ferðum sínum svo, að hann fór úr
borgarnesi 2. maí. Hefur hann ekki
gert það fyrirfarandi ár, og oft verið
mjög óþægilegt fyrir pilta að komast
burtu að vorinu.
Þess er vert að geta, að nú var í
fyrsta sinn matarfjelag meðal pilta.
Voru flestir piltar í því, en þó ekki
allir, og enginn kennarinn. Yms-
ir höfðu spáð illa fyrir þessum fje-
lagsskap, en þær spár urðu nú allar
htakspár. Fæðiðvarðnú enn ódýrara
en nokkurn tíma áður, eða kr. 128,50
yfir allan námstímann. I matarnefnd
voru þeir Ólafur Runólfsson frá Vík
í Mýrdal og Magnús Andrjesson frá
Hvanneyri. Til næsta árs eru kosnir
í matarnefnd Ingimar Jóhannesson og
Guðmundur Kristjánsson, báðir úr
Dýrafirði. Vonandi er að þeim tak
ist eins vel stjórn fjelagsins og hin-
um, og það geti orðið til þess, að
stuðla að því, að fátækum, efnilegum
piltum verði hægra að stunda námið.
X.
Slys. Símað er frá Khöfn í gær-
kvöld, að elsti sonur hertogans af
Kumberland hafi farist við bifreiðar-
slys á leið til konungsjarðarfaraiinn-
ar í Danmörku.
jflagnús Signrðsson
yfirdómslögmaður
er fluttur
í Kipkjustræti 8 B (uppi).
Dugleg stúlka
getur fengið vist á Laugarnesspítala.
Hátt kaup í boði. Lysthafendur
snúi sjer til yfirhjúkrunarkonu spí-
talans.
Eftirmseli.
Hinn 15. febr. síðastl. andaðist að heim-
ili sínu, Drngerðarstöðum í Grindavík,
húsfreyja Sigríður Bjarnadóttir verslun-
armanns og anleggshaldara við Hólma-
búð, Hannessonar spltalahaldara íKald-
aðarnesi. Móðir hennar, kona Bjarna
Hannessonar, hjet Valgerður Þórðar-
dóttir, ættuð úr Árnessýslu. Sigríður var
fædd 23. mars 1836 að Hólmabúð í Vog-
um; ólst hún þar upp með foreldrum
sínum þar til hún misti föður sinn 9 ára
gömul. Fluttist hún þá með móður sinni
að Brekku í Vogum og var þar með
henni þar til hún giftist 9. nóv. 1859
Sæmundi Jónssyni Sæmundssonar bónda
á Húsatóftum. Byrjuðu þá bú á Brekku
og bjuggu þar 1 tvö ár. Fluttu þau sig
þaðan að Járngerðarstöðum og bjuggu
þar síðan, þar til Sigrlður misti mann
sinn 16. sept. 1905. — At 12 börnum, er
þau hjón -áttu, eru 3 á líú: Margrjet,
húsfreyja á Járngerðarstöðum, Bjarni,
fiskifræðingur og kennari við mentaskól-
ann 1 Reykjavík, og Valgerður, kona
Kristjáns bónda Sigurðssonar á Járn-
gerðarstöðum; dvaldi Sigríður sál. hjá
þeim hin síðustu ár æfi sinnar. — Sig-
ríður heitin var í hvfvetna merkiskona,
er gegndi hinu langa húsmóðurstarfi
sfntt með dugnaði og sóma, og var góð
og umhyggjusöm eiginkona og móðir.
Hún var mjög greind kona og fróð um
margt, en yfirlætislaus, glaðlynd og
skemtin í viðræðum; kom þar jafnan
fram hygni og góð dómgreind. Mjög
var hún manni sínum samtaka í gest-
risni við hvern þann, er bar að garði
þeirra; var og oft gestkvæmt á heimili
þeirra þá tíð, er þau máttu njóta sín
með fullum kröftum. Ekki síður Ijet
Sigríður sál. sjer umhugað um að gleðja
og hjálpa þeim, sem bágt áttu. Vann
hún vissulega þannig margt góðverkið í
kyrþei. Munu margar fátækar barna-
konur og börn, sem voru í nágrenni við
hana, þakklátlega minnast margs góðs
frá hennar hendi. Var hún og elskuð
og virt af öllum, sem hana þektu.
Jarðarför hennar fór fram hinn 26.
febr. sl, að viðstöddu miklu fjölmenni.
K Þ
Tjald til sölu nú þegar í Berg-
staðastræti 27.
Jarðarför Sigurðar Gissurssonar, föður Jóns
Sigurðssonar járnsmiðs, fer fram á morgun
(fimtudag) kl. Ir/= frá heimili hans, Laugaveg54.
Atvinna óskast.
Verslunarmaður, sem er vanur allri
bókfærslu og öðrum störfum, sem
lúta að verslun — hvort heldur er
innan eða utan búðar — óskar at-
vinnu nú þegar.
Kaup eftir samkomulagi.
Ritstjóri þessa blaðs vísar á.
8teiiiuiin Giiðimiudsdótiii*
massagelæknir er flutt á Laufásveg 20.