Lögrétta - 16.07.1913, Síða 4

120
L0GRJETTA
Lögr]etta kemur át á hverjnm mið'
vikudegi og auk þess aukablöð vlð og v!ð,
minst 60 blöð als á ári. Verð: 4 kr. árg.
á ísiandi, erlendis 5 kr. Gjalddagi 1. júli.
Kenning Únítara.
FundarræSa eftir séra Rögnvald Pétursson.
(Frh). ----
Eðli mannsins er sérstæð eining,
óskift tilveruheild. Það er ekki um ytri
og innri mann að ræða í fornum skiln-
ingi. Persónuleiki mannsins er samein-
ing sllaraflanna, samverkandi í llkams-
myndinni, — efnismyndinni. Að hve
miklu leyti þau öfl eru takmörkuð og
mótuð og mynduð af líkamsbygging-
unni, er ókunnugt um, en sjálfsagt eru
þau það að miklu leyti. Því eitt er
víst, að samfara andlegum þroska mann-
kynsins hefir líkamsbygging mannsins
tekið ýmsum smábreytingum, er allir
hljóta að álíta að hafi verið nauðsynlegar,
til þess að ið andlega llfið næði fram-
förum—því tilveran gerir ekkert: að nauð-
synjalausu.
En nú þótt maðurinn sé ekki tvískifts
eðlis, þá er það þó skoðun allflestra,
að nú, og síðan hann náði þvl stigi að
vera persónuheild út af fyrir sig, lifi
hann eilíflega, eins þótt hann deyi hér
á jörð. En kemur það ekki í mótsögn,
ef persónuleiki mannsins er sameining
sálaraflanna, er bæði skapast eftir þeirri
byggingu, sem líkaminn öðlast, og eru
samverkandi líkamanum? Nei! Vegna
þess að eftir að persónuleiki mannsins
er fullmyndaður, byrjar hann aftur að
gagnverka á líkamann og breyta hon-
um, og að Iokum getur hann komist af
án hans. Hver einstakur maður er
dæmi þess. Yfir þroskaárin er líkam-
inn að breytast og persónuleiki manns-
ins að skapast. Eftir það tímabil breyt-
ist persónuleiki mannsins ekkert, en lfk-
aminn heldur áfram að breytast, og það
ekki inum andlegu öflum til hjálpar,
heldur oft og tfðum hið gagnstæða, því
hann hrörnar. Persónuleikinn er þá
orðinn sjálfstætt starfandi. Og það er
mikill munur mannsins í sjón, frá því
hann er fertugur og þangað til hann
deyr áttræður, en þó er maðurinn sá
sami, sem persónuheild, og verður, þótt
hann deyi.
Það er vísindaleg staðhæflng, að ekk-
ert, er til hafi orðið, geti orðið að engu,
né orðið til af engu. Svo er þá einnig
með lífið ; það hefir orðið til, og ekki
þá heldur a f engu, og getur því ekki
orðið a ð engu. En lífi mannsins er
það lengra komið, að það er orðin sér-
stæð persónuheild, fram yfir inar óæðri
líftegundir. Og sú persónuheild verður
ekki að engu. — Það er lfka skylt dæmi,
þó það eigi ekki að öllu við: segjurn
að heimurinn farist, deyi, eins og vér
segjum um líkamann, myndi þá guð,
sem er líf þessa heims, ekki verða leng-
ur til? Nú getur ekki heimurinn dáið
þannig, að hann verði að engu fremur
en líkami mannsins. En getur þá guð
orðið að engu, líf alheimsins? Heimur-
inn getur dáið, en dauði hans boðar þá
um leið nýjan himinn og nýjan heim,
og dauði hans er að eins myndbreyting
eða myndaskifti. Tæki ef til vill langan
tíma, en tíminn er alls ekkert atriði á
mæli eilffðarinnar.
Frh.
jtiesa-steinnmn.
Árið 1868 ferðaðist þýskur trúboði,
F. Klein að nafni, í Arabíu, þeim
hluta hennar þar sem Móabítar
bjuggu forðum. Honum var þá
sýndur þar inerkilegur steinn (minn-
ismerki), fullur með letri á framhlið-
inni. Stærð hans var, hæð um 4
fet, breidd um 2 fet og þykt rúm-
lega 1 fet. Trúboðinn vildi kaupa
steininn, því að honum var það þeg-
ar ljóst, að hjer var um merkilegan
stein að ræða. En þá er hljóðbært
varð, að hjer væri um letraðan stein
að ræða, fóru fleiri að keppa um að
eignast hann. Forngripasafn í Berlín
bauð í hann 1500 kf., en Frakkar
buðu þá 6700 kr. í hann. Arabar
vildu þá og ætluðu að selja Frökk-
um, en þá er tyrkneska stjórnin
komst að þessu, krafðist hún, að pen-
ingarnir fyrir steininn yrðu greiddir til
sín. Arabar urðu þessu svo gramir,
að þeir brutu steininn í marga mola.
Frökkum hafði þó tekist að ná í
nákvæmt eftirrit af letri steinsins, og
hafa þeir einnig látið smala saman
brotunum og setja þau saman, svo
að steinninn er nú geymdur í Louvre-
safninu í París í heilu líki að heita
má.
Letrið á steini þessum hefur verið
lesið, fyrir síðustu aldamót, þýtt, út-
skýrt og gefið út; og augljóst er
orðið, að Mesa konungur Móabíta
hefur Iátið reisa og áletra stein þenn-
an um 900 árum fyrir Krists fæðingu,
til þakklátrar endurminningar fyrir
frelsun sína og þjóðarinnar (Móabíta)
undan ánauðaroki ísraelsmanna.
I 2. kon. 1. 1. í biblíunni stendur:
„Eftir dauða Akabo brautst- Móab
undan ísrael". Og í sömu bók 3.
kap. er frásögn um herferð þeirra:
Jórams konungs í Ísraelsríki, Jósafats
Júda-konungs og konungsins í Edóm
á hendur Móabítum, til þess að gera
þá aftur skattskylda Gyðingum. Þess-
um 3 konungum tókst nú að
sönnu að vinna sigur á Móabítum í
orustum og vinna borgir þeirra „úns
eigi var annað eftir en steinmúrarnir
í Kír-Hareset“. „En er Móabskon-
ungur (Mesa) sá, að hann mundi fara
halloka í orustunni, tók hann með
sjer 700 manna, er sverð báru, til
þess að brjótast út þar sem Edóm-
konungur var fyrir, en þeir gátu það
ekki. Þá tók hann frumgetinn son
sinn, er taka átti ríki eftir hann, og
fórnaði honum í brennifórn á múr-
unum. Kom þá mikil reiði yfir ís-
rael, og hjeldu þeir burt þaðan og
hurfu aftur heim í land sitt", (2. Kon.
3. 25.-27).
Á þennan hátt segir Biblían frá
herferð þessari og afdrifum hennar.
ísraelsmönnum hepnaðist ekki að
gera Móabítana aftur skattskylda.
Mesa konungur og Móabítar hjeldu
frelsi sínu.
Mesa-steinninn er svo reistur og
letraður til þakklætis og minningar
um frelsun þeirra.
Letur steinsins byrjar á þennan
hátt:
„Jeg, Mesa, sonur Chemosh-Meleck,
„konungur Moabo, Dibónítinn. Bróð-
„ir minn ríkti yfir Móab í 30 ár og
„jeg ríkti eftir föður minn. Jeg
„reisti þetta minnismerki hana Chem-
„osh við Korkah. Minnismerki fyrir
„frelsun, því að hann frelsaði mig
„frá öllum aðsækjendum og Ijet mig
„sjá óskir mínar rætast á öllum mín-
„um fjendum". o. s. frv.
Þessi steinn sannar nú ýmislegt
merkilegt.
1. sannar hann, að Mesa og Móa-
bítar frelsast undan yfirráðum ísraels,
eins og Biblían bendir til.
2. sannar hann, að Móabítar hafa
átt ritmál á dögum Mesa konungs,
um 900 f. Kr.
3. sannar hann, að þetta ritmál er
mjög líkt Hebreskunni, máli Gyð-
inga; enda telur Biblíun Móabíta af-
komendur Lots, bróðursonar Abra-
hams.
4. sannar hann, að ritmálið hjá
Móabítum er svo fulkomið á Mesa
konungs tímum, að greining er gerð
á sjerhverju orði (settur punktur á
milli allra orða), en ekki ritað alt í
einni samanhangandi klausu, eins og
nýguðfræðingarnir hafa haldið fram
að hafi verið gert á ritum Biblíunn-
ar (G. T.).
5. sannar hann, að það getur ekki
verið rjett, sem nýguðfræðingar halda
fram út af rannsóknum rita Gamla
testam. að Gyðingar hafi ekki átt til
ritmál fyrri en á 8. öld f. Kr. (100
árum seinna en Mesa-steinnin er
reistur). Prófessor A. H. Sayce í
Oxford, sem nú er talinn einn hinn
lærðasti maður í assýriskum og he-
breskum málum, segir um letrið
á Mesasteininum: „Formið á stöf-
unum á Mesasteininum sýnir, að
Móabítar hafa notað ritmál (á minn-
ismerki) um langan aldur áður en
þessi steinn er reistur og letraður".
Getur nú nokkur fengist til að trúa
því, að Gyðingar hafi ekki þekt staf-
rof, nje haft nokkra hugmynd um
ritlistina, fyrri en hundruðum ára síð-
ar en frændur þeirra, Móabítar? Lík-
legra væri, að Gyðingar hafi þekt og
notað ritmál að minsta kosti eins
snemma og Móabítar, og það ekki
síður greinilegt ritmál en þeir.
x.
Gerlarannsóknarstöðin
í Reykjavík, Lækjargötu 6, tekur
að sjer alls konar gerlarannsóknir
fyrir sanngjarnt verð og er venju
lega opin kl. II — 2 virka daga. —
Jafnframt útvega jeg, sem aðal-
umboðsmaður á íslandi fyrir sjón-
færavnrksmiðju C. Keiclierís í
Wien, Austurríki, hinar bestu ódýr-
ari smásjár (microskop) með inn-
kaupsverði og hef sýnishorn af þeim
á rannsóknarstöðinni.
Gísli Guðmimdsson.
Lýöskdlinn í Bergstaðastr. 3
starfar næsta vetur með líku sniði og
undanfarið. Byrjar i. vetrardag.
Skólastjóri verður Ásmundur Gestsson
kennari, sem áður hefur kent við
skólann. Hann hefur verið í Dan-
mörku undanfarið ár á Statens Lærer-
kursus; kemur heim í ágústmán n. k.
— Umsóknir sendist merktar: Lýð-
skólinn í Bergstaðastræti 3, Rvík. —
Nánar auglýst síðar.
Eggert Claessen
yfirrjettarmálaflutnlngsmaður.
Pósthússtræti 17. Venjulega heima kl. 10—11
og 4—5. Talsfml 16.
IJndirrltadur tekur að sjer mál-
færslu- og innheimtu-störf. Til við-
tals kl. 6—71/2 e. m. á Grettisgötu
20 B. Talsími 322.
Marínó Hafsteln.
pseignir til sölu.
Neðangreindar húseignir fást keyptar :
Klapparstígur Nr. 20.
Grettisgata Nr. 10.
Yitastígur Nr. 11.
Semjið við
Eggert Claessen
yfirrjettarmálaflutningsmann.
Furðuvark nútímans.
100 skrautgripir, allir úr hreinu amerísku
gull-))double<í, fyrir aðeins kr. 9,25.
10 ára ábyrgð.
1 ljómandi fallegt, þunt 14
kar. gull-double anker-gangs
karlmanns-vasaúr, sem geng-
ur 36 tíma, ábyrgst að gangi
rjett í 4 ár, 1 fyrirtaks leð-
ur-mappa, 1 tvöföld karlm,-
úrfesti, 1 skrautaskja með
manchettu-, flibba- og brjóst-
hnöppum með patent-lásum,
1 fingurgull, 1 slipsnæla, 1
kven-brjóstnál (síðasta nýung),
1 hvítt perluband, 1 fyrirtaks vasa-ritföng,
1 vasa spegill í hulstri, 80 gagnsmunir fyrir
hvert heimili, alt safnið, með 14 kar. gyltu
karlmanns-uri, sem með rafmagni er húðað
með hreinu gulli, kostar aðeins kr. 9,25 heim-
sent. Sendist með póstkröfu. — Welt-
versandhaus H. Spingarn, Krakau, Östrig,
Nr. 464. — Þeim, er kaupir meira en 1
safn, verður sendur ókeypis með hverju
safni 1 ágætur vasa-vindlakveykjari, Sjeu
vörurnar ekki að óskum, verða peningarnir
sendir aftur; þess vegna er engin áhætta.
jíí. jlÆagnús (Jfc») Ixknir,
sjerfræðingur í húðsjúk-
dómum.
Yiðtalstími kl. 9—11 árdegis.
Kirkjustræti 12.
Húseignín nr. 12
i Xirkjustræli
fæst keypt. Nánari upplýs-
ingar hjá Halldóri yfirdómara
Daníelssyni, Aðalstr. 11.
Oddur Gríslason
yfirrjettarmálaflutningsmaður,
Lauf'ásveg 22.
Venjul. heima kl n—12 og 4—5
IQT* Auglýsingum í „Lög-
rjettu“ tekur afgreiðslan við
eða prentsmiðjan.
Prentsmiðjan Gutenberg.
KOL.
Þeir, sem kynnu að vilja selja Laugarnesspítala hjer um bil
1G0 tonn góð ofnkol heimflutt í kjallara spítalans íyrir miðjan
ágústmán. þ. á., sendi m jer skrifleg tilboð með lægsta verði fyrir 20. þ. m.
Laugarnesspítala 14. júlí 1911.
Einar Markósson.
TJrn leið og hjer með auglýsist að undirritaður
liefur aðalumlíoð fyrir „Continentale-V ersi-
elieniug'-Oesellseliaft,,4 Manuheim, til
þess að vátryggja skip og vörur gegn sjóskaða, gefst
einnig til kynna að „lT'oi-siliriiigs Ak.lítiesel-
slíatiet Hansa“, Stoelcliolm, jafnóðum og
samningar, sem gerðir eru við þetta fjelag, eru útrunnir,
mun hætta að starfa. „Oontiiientale“ er fjelag,
sem hefar starfað í hjer um bil 29 ár og heíur mikið
álit á sjer. Stofnfje er 2 miljónir marka, varasjóður er
V2 miljón. Fjelagið hefur síðan 1. dag maímánaðar tekið
að sjer 50°/o af vátryggingum »Hansa«-fjelagsins og ið-
gjöld og skilmálar eru hinir sömu og hjá )>Hansa«.
Qarl cKrolle.
danska
smjörlihi er besl.
Biðjið um legundírnar
„Sólcy” „Ingólfur” Mehla"eða Jscifoíd”
Smjörlihið fœ$Y einungij fra :
Offo Mönsfed h/f,
Kaupmnnnohöfn oQjf\ró$am
i Oanmörhu.
Carlsberg- brug’g’húsin
mæla með
Garl$ber£ inyrkum skattefri
alkóhóllitlum, ekstraktríkum, bragðgóðum, haldgóðum.
Garl$berg $kattefri porter
hinni extraktríkustu af öllum portertegundum.
Carlsberg sódayatn
er áreiðanlega besta sódavatn.
Þakpappi
fæst með innkaupsverði
hjá
clofí. *3ófíannossynif
Laugaveg 19.