Lögrétta - 04.02.1914, Blaðsíða 4

26
L0GRJETTA
Hann er nafnlaus, en ritaður að tíl-
hlutun og á ábyrgð miðstjórnar
Sjálfstæðisflokksins — aðallega eftir
tilmælum Björns heitins Jónssonar.
Hann er ekki að öllu leyti saminn
af E. H. Einn maður úr flokkstjórn-
inni tók að sjer að leggja til efnið
í nokkurn hlut ritlingsins. Alt ann-
að um ritlinginn en það, sem hann
bar með sjer, var trúnaðarmál flokks-
stjórnarinnar, og ritsj. ísaf. fjekk
vitneskju um það fyrir þá sök eina,
að hann stóð flokkstjórninni svo
nærri. Af því að vjer teljum rit-
stjórann prúðmenni í anda, eins og
hann er það ásýndum, getum vjer
ekki hugsað oss annað en að það
sje af hugsunarleysi og vangá, að
hann reynir að ná sjer niðri á and-
stæðing sínum með því að Ijósta
upp trúnaðarmálum flokks síns. Ekki
svo að skilja samt, að E. H. og
Skallagrími megi ekki standa alveg
á sama.
Línurnar, sem ísafold prentar upp
eru þessar:
„Eitthvert ótvíræðasta innlimunar-
markið á oss er danski fáninn hjer
á landi. Eithvert ótvíræðasta sjálf-
stæðismerkið, sem vjer getum fengið,
er fslenskur fáni. Vjer eigum heimt-
ing á íslenskum fána, hvenær sem
vjer viljum koma honum upp. Eigi
að eins fyrir þá sök, að vjer erum
sjerstök þjóð. Eigi að eins fyrir þá
sök, að vjer eigum rjett á að vera
sjerstakt ríki. Heldur eftir sjálfum
stöðulögunum. Og minni rjett ætti
enginn að telja oss hafa en þann,
sem oss er þar skamtaður. Þar
stendur, að verslun og siglingar sje
sjermál vor".
Nú spyrjum vjer aftur: Hvenær
hefir Sk Gr. sagt nokkurt orð, sem
ríði bág við ofanprentaðar línur?
Hefur hann neitað því, að danski
fáninn hjer á landi sje innlimunar-
mark?
Nei.
Hefur hann neitað því, að vjer
eigum heimting á íslenskum fána?
Nei.
Hefur hann neitað þvf, að vjer
eigum samkvæmt stódulógunum heimt-
ing á íslenskum fána?
Nei. Hann hefur ekkert um það
sagt. Ekki nokkurt orð. Hann hefur
eingöngu bent á það, sem prófessor
Einar Arnórsson segir í bók sinni,
„Rjettarstöðu Islands":
„Með því að verslunarflaggið þarf
viðurkenningar annara rfkja, og ís-
land er þar ekki í fyrirsvari fýrir sig
eftir stöðulögunum, þá þarf tilstyrk
Dana til viðurkenningar fslensks
Samkvæmt konungsúrskurði 5.
október 1866 verða á kostnað gjafa-
sjóðs Jóns Þorkelssonar (Thorkillii)
tekin til uppfósturs frá næstu kross-
messu tvö börn úr Kjalarnesþingi
hinu forna. Börnin verða tekin á
6—7 ára aldri, og eiga að alast upp
á kostnað sjóðsins að öllu leyti til
18 ára aldurs. Verða þvf þeir, sem
uppeldi þeirra hafa á hendi, að veita
þeim slíkt líkamlegt uppeldi til mat-
ar og fata, sem tíðkast á góðu sveita-
heimili, og lögboðna andlega fræðslu.
Þeir, sem kynnu að vilja taka
börn þessi til fósturs og uppeldis,
eru beðnir að snúa sjer til fyrstu
skrifstofu stjórnarráðsins, sem gefur
allar nánari upplýsingar.
Þess skal getið, að í ráði er, að
sjóðurinn bæti einu barni við til
uppfósturs árlega í næstu 12 ár.
Tilboð óskast fyrir 15. apríl næst-
komandi.
§t|órnarráð íslands,
2. febrúar 1914.
verslunarfána. Og þetta gildir jafnt,
hvort sem skipið siglir í landhelgi
eða utan hennar".
Skalla-Grímur hefur lika bent á
það, að þessi skoðun prófessorsins
virðist vera viðurkend af flestum ís-
lendingum, sem vit hafa á málinu.
Og hann hefur enn fremur bent á
það, að þar sem íslendingar viður-
kenni þetta, þá geti þeir ekki með
rjettu fárast út af því, að danskur
forsætisráðherra lýsir í ríkisráðinu af-
stöðu sinni til þess, að vjer fáum
fána, sem skipum er ætlað að nota
f landhelgi við ísland.
Vjer trúum því ekki, fyr en vjer
tökum á, að ísafold sje svo aftur
farið, að hún skilji það ekki, þegar
henni er bent á það, að þetta er alt
annað mál en hitt, hvort vjer eigum
heimtingu á fslenskum fána.
Og sannast að segja hefði ekki
átt að þurfa að benda henni á það.
Til minna er naumast ætlandi af
blaðamönnum vorum, en að þeir lesi
það, sem þeir taka sjer fyrir hendur
að andmæla, og að þeir skilji mælt
mál, ef þeir lesa það, tilsagnarlaust.
Skalla-Grímur.
í ráði er að verja vöxtunum af
gjafasjóði Jóns Þorkelssönar (Thor-
killii) til þess að ala upp fátæk börn
úr Kjalarnesþingi samkvæmt erfða-
skrá gefandans og konungsúrskurði
5. október 1866. Er svo til ætlast,
að byrja í ár með 2 börn, og bæta
svo við einu barni árlega, uns þau
eru orðin 12 alls. Skilyrði fyrir því,
að geta orðið uppfósturs aðnjótandi
af sjóðnum, eru, að börnin sjeu fullra
6 ára, að börnin sjeu fædd f hinu
forna Kjalarnesþingi, þ. e. Kjósar-
og Gullbringusýslu og Reykjavík, og
að foreldrar þeirra sjeu bláfátæk, eða
börnin munaðarlaus. Vottorð hlut-
aðeigandi sóknarprests og hrepps-
nefndar verður að fylgja þessu til
sönnunar.
Umsóknir um, að verða uppfóst-
urs aðnjótandi, verða aðvera komnar
til stjórnarráðsins fyrir 30 aprfl
næstkomandi.
§fjórnarráð íslands,
2. febrúar 1914.
er framvegís opin á virkum dögum
kl. 10—2 og 4—7.
cTrífíirfijan.
Aðal-safnaðarfundur sunnudaginn
þann 15. febrúar kl. 5 e. m. í Frí-
kirkjunni. Á fundinum verða born-
ar upp breytingar á safnaðarlög-
unum m. fl.
Safnaðarstjórnin.
í stórbriminu
28. jan. tók út 9 stykki af nýjum
dráttarsleskjum. Bið jeg finnendur
að gera mjer aðvart.
Reykjavík 30. jan. 1914.
Jul. Schou.
Vatnsstígvjel og sjóstígvjel
kosta kr. 18,50, trollarastígvjel kr.
35,00. — Efni og vinna vönduð.
Jón Stefánsson.
Langaveg 14.
mg.
Þjóðkirkjusöfnuðurinn f Garðasókn (Hafnarfirði) hefur ákveðið, að
láta byggja kirkjú á næstkomandi sumri.
Kirkjan á að byggjast úr steinsteypu.
Óskað er eftir tilboðum f verk þetta, og sendast þau f lokuðum
brjefum til formanns sóknarnefndarinnar, Steingríms Torfasonar, er lætur
væntanlegum lysthafendum í tje uppdrætti og lýsingu á byggingu þessari,
ásamt útboðsskilmálum.
Þeir, sem vilja gera tilboð f bygginguna, verða að koma fram með
þau innan 14. þ. m. Að öðrum kosti verða þau ef til vill ekki tekin
til greina.
Hafnarfirði 1. febrúar 1914.
't Sóknarne/nd Gardasóknar.
50 aura
geíur Klæðavcrksmiðjan ,,Tðunn“ fyr*ir
pundið af hvítri, g'óðri og vel þurri
haustull.
Yerð á annari 1111 þar eftir.
Dvergur,
trjesmíðaverksmiðja og timburverslun
(Flygenring & Co.),
Ilafnarflrði. Símnefni: Dvergur. Talsími 5 og ÍO.
Hefur jafnan fyrirliggjandi: Hurðir — Glugga — Lista ogyfir höfuð
alls konar timburvörur til húsabygginga og annara smíða. — Hús-
gögn, ýmiskonar, svo sem: Rúmstæði — Fataskápa — JÞvottaborð
og önnur borð af ýmsum stærðum.
Pantanir afgreiddar á alls konar húsgögnura. — Rennisraíðar
af öilum tegundura.
Miklar birgdir af sænsku timbri, cementi og pappa.
Timburverslunin tekur að sjer byggingu á húsura úr timbrl og
steinsteypu, og þar sera vjer liöfum fengið betri kaup á timbri í
þetta skifti en alraent gerist, væntura vjer að geta boðið viðskifta-
raönnura vorum hin allra bestu viðskifti, sera völ er á.
brúkuð íslensk alls-
konar borgar enginn
betur en
Helgi Helgason
(bjá Zimsen)
Reykjavík.
DAMER, som sender denne An-
nonse til „Klædefabr. Kontoret“, Kö-
benhavn S., faar frit tilsendt 4 mtr.
125 ct. b. sort, mörkblaa, marine-
blaa, brun el. grön flnulds Klæde
til en flot Dragt for 10 Kr.
Prentsmiðjan Gutenberg.
14 15
mikla virðingu fyrir lærdómi, þar eð
hann var fákunnandi sjálfur, heilsaði
herra Gallagher að hermanna sið, segj-
andi með hendina á hattinum: »Nýr
drengur, herra minn, kominn til skól-
ans«. — »Fari það kolað, að jeg þekki
hann«, hrópaði Gallagher; »það er
drengurinn, sem beit gatið á hana
ömmu sína, hann herra Keene eða
tanna-Keene, eins og þeir kalla hann að
minsta kosti. Látið okkur eiga saman.
Og þetta mun vera miðdegisverður hans
þarna í körfunni; skiljið hana einnig
eftir. Hann verður bráðum góður
drengur, eða hann skal fá að komast
á loft«.
Benjamin lagði frá sjer köifuna,
snerist á hæli og fór út úr skólanum,
en skildi mig eftir fyrir framan há-
sæti hins tilkomandi kennara míns,
jeg segi hásæti„ því að hann hafði ekki
skáborð, eins og skólakennarar eru
vanir að hafa, heldur nokkurs konar
ferkantaðan hápall, hjer um bil 18
þumlunga háan, og ofan á hann var
sett önnur aflöng yfirbygging af sömu
hæð, og var það sæti hans; hvort-
tveggja var fóðrað með bættu og slitnu
ullarefni. Þegar jeg síðar gætti betur
að, sá jeg, að hápallurinn var úr þrem-
ur gömlum, loklausum rauðavínsköss-
um, er hann líklega hefur krækt ein-
hverstaðar í með gjafverði. Tveir þeirra
voru á hvolfi, til þess að mynda neðri
ferhyrninginn, og hinn þriðji á hvolfi
þar á ofan. Herra Gallagher sat með
miklum tignarsvip uppi á efri kassan-
um og hafði fæturna á hinum neðri,
og með þessu móti gnæfði hann svo
hátt upp, að hann gat sjeð yfir alla
lærisveina sína; hann var ekki hár
maður, en breiðvaxinn, með rauðleitt
hár og þykt, rautt vangaskegg. Mjer
virtist hann næsta ógurlegur, einkum,
er hann opnaði hinn stóra munn sinn,
svo að skein í tennur hans, því að þá
var eins og jeg sæi mynd stóra, rauða
ljónsins hjá húsinu hennar móður
minnar. Jeg hafði, satt að segja, ald-
rei orðið eins lotningarfullur á æfi
minni, eins og þegar jeg sá þennan
kennara minn, er sat fyrir framan mig,
eins og rómverskur lýðstjóri, og hjelt
á stuttu, sívölu sniðmáti, eins og veldis-
sprota. Jeg hafði ekki verið mínútu í
skólanum, er jeg sá hann lyfta upp
hendinni; sniðmátið þaut hvínandi á
stað, þangað til það small á höfðinu
á dreng í hinum enda skólans, er
hann hafði ætlað sendinguna. Dreng-
urinn, er hafði verið að tala við sessu-
naut sinn, neri á sjer skallann og fór
að hrína.
»Hvers vegna færirðu mjer ekki snið-
mátið mitt, þorparinn þinn?« mælti
Gallagher. »Fljótt nú, Jonny Target,
eða sú verður raunin á, að þú kemst
á loft«. — Drengurinn, er ekki var
alllitið ringlaður af högginu, áttaði sig
nú nægilega til þess að hlýða skipun-
inni og fór kjökrandi með sniðmátið
til herra Gallaghers og fjekk honum
það. »Jeg held að tungan í þjer verði
þjer lil meira ills en gagns, Jonny Tar-
get; það er óstjórnlegur limur og þarf
sífell sniðmát ylir sjer«. Jonny neri
augun og mælti ekki orð. — »Herra
Keene«, sagði hann eftir litla þögn, »sástu
hvaða þrumandi skell drengur þessi
fjekk áðan, og veistu fyrir hvað það
var?« — »Nei«, svaraði jeg. — »Hvar er
kurteisi þín, dýrið þitt? Gerðu svo vel
að gleyma því ekki framvegis að segja:
nei, herra minn, eða nei, herra Galla-
gher. Tekurðu eftir því, sem jegsegi;
segðu nú: já — hvað þá?« — »Já, hvað
þá?« — »Já, hvað þá, litli heimsking-
innþinn; segðu: já, herra Gallagher, og
mundu það, eins og sóknarpresturinn
segir, að þetta er í síðasta sinn, sem
jeg spyr þig«. — »Já, herra, Gallagher«.
— »Þarna sjerðu, að það er ekkert
þvílíkt og að komast í skóla. Þú ert
þegar búinn að læra kurteisi, og þá
komum við aftur að hinu, hvers vegna
Jonný Target fjekk höfuðskellinn, svo
að hann fór að hrína. Jeg ætla að
segja þjer það; það var af því hann
var að slúðra. Gættu að því, að hið
fyrsta, sem drengur þarf að læra, er,
að halda munni, og það er það, sem
jeg set þjer fyrir í dag. Sittu þarna
kyr, og segirðu eitt orð, meðan þú ert
í skólanum, mun reka að því, að þú
kemst á loft; það er að segja, jeg legg
þá meiningu í það núna, að jeg ætla
að flá þig lifandi, eins og þeir fara
með álana, og með því að það er
nokkuð sárt, hæfir það vel byggingu
þinni«. Jeg var nógu viti borinn til að
sjá, að ekki mundi vera að spauga
með herra Gallagher, svo að jeg setti
mig niður og skemti mjer við það, að
hlusta eftir þvi, er drengirnir voru
spurðir um, og horfa á hegningarnar,
því að fáir sluppu. Loksins kom
hvíldartiminn og miðdegisborðhaldið:
drengjunum var slept út og hver tók
körfu sína, eða hljóp heim til að borða
með foreldrum sínum. Jeg sat einn
eftir, andspænis herra Gallagher, og
sárlangaði í mat minn; jeg mændi
vonaraugum til körfu minnar, en mælti
eigi orð. Herra Gallagher, er virtist
utan við sig, sagði loksins: »Herra
Keene, þú mátt nú fara út úr skólanum
og æpa þig hásan, til þess að bæta
upp mistan tíma«. — »Má jeg þá taka
matinn minn, herra minn?« mæltijeg.
— »Matinn þinn, já víst máttu það, en
jeg ætla fyrst að líta ofan í körfuna
og sjá, hvað er í henni, því gættu að
því, að það eru sum matvæli, er ekki
eiga við nám, og ef þú neytir þeirra,
þá geturðu ekki lært, er leiktíminn er
úti. Það er alt holt, er meltist Vel, en
það, sem er óholt fyrir maga lítilla
drengja, getur komið þjer í klipu, og
þá verður endirinn sá, að þú kemst á
loft, það er að segja: þú færð að kenna
á stikunni eða vendinum; það eru tveir
aðstoðendur minic, sem jeg ennþá ekki
hef haft þá ánægju að koma þjer í
kynni við; alt verður að bíða sins
tima. Sje það alt satt, er jeg hef heyrt,
munuð þið kynnast áður en langt um
líður«.
Síðan rannsakaði herra Gallagher
körfu mína. Millý móðursystir min
hafði sjeð um, að jeg væri vel nest-
aður; þar voru brauðsneiðar með
nautakjöli ofan á, brauð og ostur og