Lögrétta - 20.01.1915, Blaðsíða 4

i6
LÖGRJETTA
f HEGNINGARHÚSINU fæst:
Þorskanetaslöngur
Og
Táinn kaðall ,,Verk“.
Rvík 13. jan. 1915.
SIG. PJETURSSON.
innar sjálfrar. Ungmennafjelagiö þar
er nokkuS mannfleira en á ísafirSi og
er aS koma sjer upp sundlaug. Þrir
dalir liggja upp frá Bolungarvík og
austan við hana bera margir háir
drangar viö loft á fjallabrúnum viS
sjóinn.
Nokkrir Bolvikingar náSu sjer
surtarbrandi úr StigahlíS til brenslu.
Einn byrgSi sig meS 7 skippundum.
Jeg fór fótgangandi frá Bolungarvík
og inn i Hnifsdal; liggur vegurinn
i fjörunni, eSa rjett viS hana, og er
grýttur mjög, og sumstaSar tæpur.
Og svo hanga fjöllin himinhá allstaS-
ar uppi yfir manni. Eru þau snar-
brött, hömrótt, skriSu- og snjóflóSa-
hætt. SjóbúSir eru sumstaSar undir
þeim. Þar sem tæpast er liggur veg-
urinn á tæpum hamrastalli, eSa þá eft-
ir kaSli upp á hamar, eSa og upp
skofu l^ratta og mjóa. Mjer leitst
ekki á stallinn, hann var háll af snjó
og klaka. Ekki heldur á kaSalinn,
sýndist hann veikur. Svo jeg gekk
upp skoruna; gat þó ekki fótaS mig
þar nema á sauSskinnsskóm.
I Hnífsdal var jeg 3 nætui,
tóku ungmennafjelagar þar vel á móti
mjer, en þar hjelt jeg fyrirlestur upp
á eigin reikning, fjekk lánaS skóla-
hús ókeypis, en setti aSeins 10 aura
aSgang fyrir fullorSna, en ókeypis
fyrir börn. Voru fyrirlestrarnir tveir
og áheyrendur alls um 200 manns.
Kæmust U. m. f. aS svona kjörum hjá
öllum húseigendum, þá yrSu áheyr-
endurnir miklu fleiri, og því mikiS
meira almenningsgagn aS fyrirlestr-
unum. Börn eru eins góðir áheyrendur
og fullorðnir og stundum betri.
Meira aS segja, sje talaS á barna-
máli, þá skilja þau sumar hugsjónir
betur en margir fullorðnir. Og meS
öllu, sem er sögulegt, fylgja þau á-
gætlega.
III. í Álftafirði.
Frá ísafjarSarkaupstaS gekk jeg
inn í ÁlftafjörS. Tók þaS 3j4
tíma, og er nokkru styttra en á milli
Bolungarvíkur og Hnífsdals. En lík-
ur, og litlu betri, fanst mjer vegur
sá. Þar hangir líka annaS snjóflóSa-
og skriSufjalliS yfir. En dálítiS skóg-
arkjarr er utan í þvi. Jeg hjelt einn
fyrirlestur þar, — í SúSavík — á
sama hátt og í Hnífsdal. Var vel sótt
og viStökur góSar. ÞaS er fallegt út-
sýni inn í Vigurey og austur á
Drangajökul, upp til Kofra og annara
fallegra fjalla í vestri og suSri.
Margir þaSan voru nú á sjó eins og
í Hnífsdal, og hefSu enn fleiri. kom-
iS á fyrirlesturinn, ef þeir hefSu ver-
iS heima. Jeg sá þar fiskafla mikinn.
En langt verða nú flestir ísfirSingar
aS sækja hann — oftast fara út úr
djúpinu sjálfu, út á reginhaf, því
flestallar fisktegundir leggjast nú
meir og meir frá innfjörSunum. ÞaS
eru nú helst hrognkelsin, sem halda
sig í þeim. Til beitu hafa þeir mikiö
kúskeljafiskinn, enda eru allir Vest-
firSir vestanvert í sýslunni meira
eSa minna rauSgulir af skeljasandi.
Eins er vestan til í BarSastrandar-
sýslunni. Einna mest fiska þeir á mót-
orbátum og hafa bæSi segl og ár'ar
á þeim. SögSu sumir, aS mikiS vant-
aSi á aS bátar þessir væru nógu góö-
ir; þyrfti meöal annars aö búa svo
um, aö vjelin gæti ekki sett gat á
bátinn.
Frjettir.
Innlendar.
Nýtt botnvörpuskip. Halldór Þor-
steinsson er nýlega farinn hjeöan til
Englands í þeim erindum, aö kaupa
þar nýtt botnvörpuskip, er útgeröar-
fjelagiö „Eggert Ólafsson" ætlar aö
eignast aö hálfu móti Halldóri skip-
stjóra sjálfum.
Hafnargarðurinn nýi í Vestmanna-
eyjum varö fyrir stórskemdum í brimi
27. f. m. Þó hefur þaö komið fram
viS nánari rannsókn, aö tjóniS er eigi
eins mikiS og af var látiö í fyrstu.
Aflabrögð voru nýlega sögS góS
við Vestmannaeyjar og Snæfellsnes.
Flóðbylgja. „Vísir“ segir þá frjett,
aö í stórviörinu á 3ja jóladag hafi
flóSbylgja skolliS á land í Vík í Mýr-
dal, og gerSi skemdir á húsum og
vegum, og segjast menn ekki hafa
þar sögur af annari eins áöur.
Skipstrand. Enskur botnvörpung-
ur strandaSi nýskeS hjá Krossdal viS
FáskrúðsfjörS. Mönnum var bjargaS,
en skipiS sagt mjög brotiS.
Launakjaranefndin, sem á aS fjalla
um óskir þjóöarinnar um afnám eftir-
launa og rannsaka launakjör embætt-
ismanna, er nú skipuS, aS því er
„ÞjóÖv.“ segir, og eru í hana teknir
þessir menn: Jón Jónatansson fyrv.
alþm., og núv. alþ.mennirnir Jón
Magnússon bæjarfógeti, Jósef Björns-
son, Pjetur Jónsson og Skúli Thor-
oddsen. Jósef kvaS vera tilnefndur
formaöur af ráöherra.
Líknarsjóður Sigríðar Melsteð heit-
ir sjóSur, sem hr. Bogi Th. MelsteS
sagnfræöingur í Khöfn stofnaði á
síðastl. sumri meö gjafabrjefi dags.
18. ág. 1914. Skipulagsskrá sjóösins
fjekk kngl. staSfestingu 13. okt. í
baust. SjóSinn myndar jöröin Keldna-
kot í Stokkseyrarhreppi, sem er 11,12
hndr. aö dýrleika,, og verður hún;
æfinleg eign sjóSsins, er hvorki má
selja nje veösetja. SjóSurinn er ætl-
aður ógiftum, heilsuveikum, bág-
stöddum konum.
Úr Þingeyjarsýslu er skrifaö 24.
des.: „Veturinn meS haustinu snjó-
laus fram vfir 20. nóv. VíSast góöar
jarðir síöan og lítiS gefiö skepnum.
HjeSan af ættu menn aS þola vetur
og vor eins og í fyrra, nema aö nú
er dýrt aö afla matfóðurs eins mikils
og þá. Þó hafa veriö keyptar 100 tn.
af síld til skepnufóðurs. MatbyrgSir
á Húsavík munu góöar handa mönn-
um fram á sumar. En til skepnufóS-
urs ekki, eins og ekki er heldur viö
aS búast í þessari dýrtíS.“
Kýr og kálfar. ÞaS kom fyrir á
BöSmóSsstöSum í Laugardal aS kýr
átti 6 kálfa á einu ári, 3 í hvort sinn
og ekki ár á milli. í siSara skiftiS
fæddust allir kálfarnir dauöir.
' Ættingjasjóður. Jöröina HlíS í
Grafningi í Árnessýslu hefur hr.
B. Th. MelsteS sagnfræöingur í
Khöfn meS gjafabrjefi, dags. 18. ág.
1914, ánafnaö sjóöi, er ber nafniö
„Æfinleg erfingjarenta SigríSar Mel-
steS“, og á úr sjóSnum að veita erf-
ingjum Boga styrk, sjeu þeir honum
ekki fjarskyldari en svo, aS þeir sjeu
afkomendur Bjarna bróSur hans, eSa
Ingileifar systur hans.
eru nú fullprentuS. Benedikt Sveins-
son ritstj. hefur annast ritstjórnina
á umræöum neöri deildar, en Einar
Þorkelsson, er skrifstofustjóri var á
síðasta þingi, á umræöum efri deild-
ar og sameinaðs alþingis. Er sú út-
gáfa nákvæm og vel úr garöi gerö,
aö því er sjeö veröur, og meS ná-
kvæmari tilvitnunum í þingskjöl og
upplýsingum um gang málanna, en
venja hefur veriö, og enn á sjer staö
meS umræSur n. d., sem viröast vera
gefnar út af nokkuö mikilli óvand-
virkni. Má sem dæmi þess nefna, aö
hvergi er getið um ráSherraskiftin,
eöa nein grein gerð fyrir því, hvers
vegna umboSsmaSur ráSherra (Kl.
Jónsson landritari) mætti á þinginu
nokkra daga. Einar Þorkelssón hefur
samiö öll yfirlit yfir þingtíðindin,
og er fyrst nákvæmt yfirlit yfir um-
ræöurnar eftir efnisskipun ög í staf-
rofsröS, og er stafrofsröðin til mik-
ils gagns fyrir notendur þingtiöind-
anna. Næst er aöalefnisyfirlit yfir öll
þingtíöindin (hvert þingskjal og um-
ræöur), og er þaö vafalaust eitthvert
hiö allra fullkomnasta efnisregistur,
er samiS hefur veriS á íslensku. Auk
tilvitnana í þingtíðindin, þar sem vís-
aS er til þingskjala og umræSa, er
getiS, hverjir hafi veriS flutníngs-
menn og hverjir hafi skipað nefnd
í hverju máli, og jafnframt er þess
getið, hverjir hafi tekiö til máls við
hverja umræöu og hvar ræSur þeirra
er aS finna í þingtíSindunum, og enn-
fremur hver úrslit málsins hafi orSið.
Til þess aS gera yfirlitiö enn full-
komnara hefur höf. taliS allar fyrir-
sagnir, er málin hafa haft eöa geta
haft, og vísaö siöan til þess, þar
sem allar áðurnefndar upplýsingar er
aö finna. Getur ekki hjá því fariS, aS
hvert mál finnist í fljótu bragSi.
Varla getur hjá því fariS, aö allir
þeir, er þurfa aS nota þingtíöindin,
veröi Einari Þorkelssyni þakklátir
fyrir þetta afarnákvæma registur, og
aö þaö verði honum til maklegrar
sæmdar. Þá kemur 3. kafli yfirlits-
ins um nefndarmenn og nefndarmál,
svo mælendaskrá, þar næst eru starfs-
menn alþingis taldir, og aS síðustu
er yfirlit yfir alþingiskostnaðinn til
15. þ. m. nákvæmari en venja hefur
verið undanfariS. Þingafarakaup al-
þingismanna er 22,889 kr., til starfs-
manna 5,617 kr., prentun, prófarka-
lestur og ritstjórn 15,408.65, bók-
band, ritföng, bækur o. fl. 1,219.72,
ljós og hiti 1,114.31 og ýms útgjöld
2,697.25. Samtals 48,945 kr. 93 au.
Til samanburSar má geta þess, aö
þingkostnaðurinn 1913 varS 87791 kr.
72 au.
Aftan viS umræSur neöri deildar
er viðauki, sem hefur inni aö halda:
Konungsfulltrúar, landshöfSingjar og
ráöherrar 1845—1914, alþingismanna-
tal eftir tímaröS og i stafrofsröS
1845—1914, embættismenn alþingis
1845—J9!4 °& skrifstofustjórar al-
þingis 1875—1914. Hafa þeir Einar
Þorkelsson og Jóhann ættfræöingur
Kristjánsson samiS viöauka þessa,
sem minningarvott þess, aS nú eru
liSin 70 ár síöan aS alþingi hóf starf
sitt og aö þaS hefur nú verið háS
40 sinnum. ÞaS eru og liðin 40 ár
síSan aS alþingi fjekk löggjafarvald
og hefur þaS veriS háS 25 sinnum
með löggjafarvaldi.
Samskot handa Belgum:
K....................... kr. 20.00
M...........................— 5.00
Eielga .................... — 1.00
Nanna .................... — 1.00
Baldur .................... — 1.00
Kr. 28.00
Menn lesi samskotaáskorun í 2.
tbl. Lögr. þ. á.
Heloa Siourðardðttir
frammistöðukona, áður á e. s. Skálholt,
nú síðast á e. s. Fredrik VIII. Andaðist
á Atlantshafi í júní síðastl.
Kveðja frá nokkrum vinkonum hinnar
látnu.
Lengi viS höfðum hlakkað til að sjá þig
heimkoma til vors kæra lands af sævi.
Hollvinan trygga, til hvers er að þrá þig?
Tæmt er nú stundaglasið þinnar æfi.
Þar sem að fyrir himni’ og hafi blánar,
hvilir þitt göfga lik í skauti Ránar.
Yfir þjer söngur Atlantshafsins ómar;
ailvel þjer hæfir hvílan sú hin hjarta:
Mörg fögur perla’ á marabotni ljómar,
Mörg fögur perla skein og þjer i hjarta.
Minningu þinni munum við ei gleyma
meðan við finnum blóð i æöum streymá.
Við syrgjum þig og biðjum sumarblæinn
blíðustu ástarkveðju þjer að flytja.
Duftið þótt hyrfi niðrí svalan saéinn,
sál þín mun ljettfleyg æðri heima vitja.
Sterkari’ en hel er drottins kærleiks-
kraftur,
kemur sú tið við munum sjá þig aftur.
S. S.
Af því aS pappírssendingar frá
Leith hafa teppst þar sakir stríös-
ins, getur 1. hefti Skírnis þ. á. ekki
komiS út fyrri en meö 2. hefti í ap-
rílmán. næstk.
GENERAL.
Stofnsett 1885.
Varnarþing í Reykjavík.
SIG. THORODDSEN. Sími 227.
Umboðsm. óskast á Akranesi, Kefla-
vik, Vík, Stykkishólmi, Ólafsvik.
Klædakverksmidjan
„Álafoss"
keml)ir, spinnur, tvinnar, þæfir, ló-
, sker, pressar, litar, gagneimir (af-
dampar) og býr til falleg tau.
Vinnulaun lægri en hjá öðrum klaeða-
verksmiðjum hjer á landi.
„Álafoss“-afgreiSslan: Laugaveg 34
Rvik sími 404.
Bsoi fl. 1. Dóröarson.
PrentsmiSjan Rún.
122
sagt, hvar þaö er. EítthvaS hitti mig, ög
fjell jeg niöur lúkuna; þaS er alt, sem jeg
veit, þangað til jeg raknaöi viö í rúmi
mínu.“ — „Svo mikiö er víst, aö þjer verS-
ur nú ekki hegnt fyrir þaö, aS þú kastaðir
tóbakstuggunni ofan í hann Kúlpepper.“
— „ÞaS hugsa jeg,“ mælti Tommý og
brosti, þrátt fyrir sársaukann, „en jeg
skyldi hafa leikiS betur á hann, ef jeg
heföi vitaö, aö vjer mundum lenda svo
fljótt í orustu. Jeg vildi jeg gæti snúiS
mjer viS, Keene; jeg held, aö þá færi betur
um mig.“
Jeg sneri vesalings Tommý viö og fór
svo frá honum. Ungi Hollendingurinn
blundaSi; hann var grannvaxinn, fríöur
sýnum og kvenlegur í andliti. Jeg bar góö-
an þokka til hans, því aS hann haföi mist
föður sinn og átti nú aö sitja fanginn hin
bestu ár sín.
ÞaS var nú hringt til máltíöar, og flýtti
jeg mjer, til þess aS ná i minn skerf.
AS loknum morgunverSi tóku allir aftur
til starfa; neöri þiljurnar voru þvegnar,
ný segl sett upp og fallbyssunum komiö
í samt lag. Hinir dauöu voru sveipaSir
inn í rúm sín og fleygt fyrir borö. Fleiri
voru sendir á staS til aöstoöar á hinu
skipinu og fangarnir fluttir á skip út og
látnir vera fram i, því aS þar haföi verið
búiö um þá. — Um miðdegi var alt svo
undirbúiö, aS vjer gátum fest skipiS aftan
í skip vort og undiS upp segl á Kallíópe.
Þá settust allir aS miSdegisverSi og var
síöan leyft aS sofa til kvölds.
Vindurinn var stööugur um nóttina og
sjórinn sljettur, og feginn varö jeg aö geta
fleygt mjer út af. Jeg svaf jiangaö til kl. 4
um morguninn, en þar eS mjer þótti kistan
eigi allskostar mjúk, er jeg hafSi fleygt
mjer niSur, fór jeg inn í rúm offiserans, er
haföi morgunvörö, og svaf þangaö til Bob
Kross kom ofan og sagSi, aS kafteinninn
mundi bráöum koma upp á þiljur. „Þetta
var laglegt handarvik," sagSi jeg viö Bob
Kross, er jeg gekk aftur á og leit á hiö
hertekna skip aftan í oss; „kafteinninn fær
sjálfsagt hrós fyrir.“ — „Hann á þaö líka
skiliö,“ mælti Bob Kross, „því aö, eins og
jeg sagSi áöur, hugSi hvorki jeg nje aSrir,
aS hann mundi slíkur skipstjóri sem hann
er. Vjer hugðum aö herra Hippesley mundi
taka honum fram, en þaS er ekki. Mein-
ingin er, aö kaft. Delmar vefur stórmensku
sína utan um sig, eins og kápu, svo aö
enginn áttar sig á honum, þangaö til að
kringumstæðurnar neyöa hann til aS kasta
henni utan af sjer.“ — „Þetta mun satt
vera, Bob; i morgun hló hann sjálfur og
jeg einnig, en þegar eftir á varS hann
dulari en nokkru sinni áöur.“ SÍSan sagði
jeg Bob frá lista Kúlpeppers, og haföi hann
gaman af. — „Jeg er viss um, aS honum
líkar vel viS ySur, herra Keene, enda vor-
uð þjer þarfur og ötull.“ — „Vitið þjer,
aS timburmaSurinn segir, aS naumast veröi
gert viS skip vort, nema þaS sje sett i
skipakví, og verði svo álitið, er skoöunar-
gerö fer fram, þykja mjer allar likur til,
aS vjer veröum sendir heim. ÞaS er full-
komin von mín, þvi aS jeg er orðinn leiS-
ur á þessum Vestur-Indlands feröum, og
þætti mjer gaman aS sjá móöur mína. Vjer
höfum nú góSan byr, og haldist hann,
veröum vjer komnir til Jamaica eftir 14
daga, eöa skemmri tíma.“ Kafteinninn kom
upp á þiljur, og slitum viS þá talinu.
ÁSur en kvöld var komið, voru hjálpar-
siglur og segl komin upp á hertekna skip-
inu, og gekk oss þá betur. Eftir 10 daga
komum vjer til Port Royal. Kafteinninn
fór i land, og þaS, sem oss þótti enn vænna
um, var þaö, aö vjer losuðumst viö alla
fanga og særöa. Samkvæmt álitsgerS
timburmannsins, var Kallíópe skoöuð og
svo kveSiS á, aS hún skyldi halda heim
til aögerðar. Dott var falinn á hendur
aSmírálnum. Eftir 10 daga sigldum vjer
til gamla Englands. Tommý og 2. lauti-
nantinn voru báSir í afturbata, áSur en vjer
sigldum inn i sundið.
Kafteinn Delmar hafði sýnt hinum unga
Hollendingi mikla kurteisi; hann hafSi
eigi sent hann í land meS hinum öSrum
föngum, heldur látið hann vera á Kallí-
ópe. Honum batnaöi seint, en komst brátt
úr allri hættu, og löngu áöur en vjer kom-
um til Englands, var hann kominn á skriS,
en haföi hendina í fatla. Á heimleiöinni
virtist mjer gamli Kúlpepper ekki vera eins
innundir hjá kafteininum og áSur, þó hann
væri auömjúkari en nokkru sinni áöur.
FerSin gekk vel, og eftir 7 vikur köstuS-
um viS akkerum viS SpíthöfSa.
Þegar vjer nálguSumst Englands strend-
ur, gat mjer eigi annaS fundist, en aS kaft.
Delmar yrði þurrari og mjer er óhætt aS
segja önugri við mig, en nokkru sinni áS-
ur. Þetta meiddi mig, því aS jeg fann, aö
jeg átti þaS ekki skiliö, og var jeg aS
hugsa um, hvernig á þessu mundi geta
staðiS, er jeg gekk fram og aftur eftir
þiljunum; komst jeg þá aS þeirri niður-
stööu um síðir, aö stærilæti hans væri
vaknaö á ný. Aö ööru leytinu var hann á
heimferð til ættjaröar sinnar, þar sem hann
haföi margt göfugt stórmenni aö hitta, en
aö hinu leytinu var hann mintur á móSur
mína og aö hann hefði tekiö niður fyrir
sig meö henni, ef svo má aS orði kveöa
um konu, er haföi lagt alt í sölurnar fyrir
mann, er var henni ofar aö ættgöfgi. Víst
er um þaö, aS jeg var afleiðingin af þess-
ari sameiningu, og þóttist jeg vita, aS hann
blygðaSist sín fyrir þaS og þess vegna fjar-
lægöi mig frá sjer og bældi niöur tilfinn-
ingar sínar til mín. Hann hefur og máske
hugsaS, aS móöur mín mundi leiSast til aö
opna þaö fyrir mjer, er jeg haföi meS
hans eigin hendi og bar næst hjarta mjer,
eða hann hefur hugsaS sem svo, aS jeg
væri ekki lengur drengur, heldur hávax-
inn æskumaSur, er kynni aS leiðast til aS
123
gera kröfu til handleiöslu hans. Þetta voru
hugsanir mínar, og eftir þeim hagaði jeg
mjer. Jeg þarfnaSist eigi ráöa nokkurs
Bobs Kross í þessu tilliti.
Þegar kafteinninn fór af skipi, baS jeg
ekki um leyfi til aS fá að sjá vini mína,
eins og aSrir ungir offíserar, og eigi held-
ur, er hann kom aftur á skip út, er hann
geröi nokkrum sinnum eftir að skipið var
komið inn á leguna og veriS var aö taka
af því reiöann, áSur en þaS væri lagt upp
i skipakvína. Eigi aö síSur gladdi jiaS mig
stórlega, aS mín var getiö meS miklu hrósi
meöal annara offísera, er skjölin voru
prentuS, sem vjer höfSum meÖferSis, og
voru Jió aö eins jirír nefndir af hinum
yngri offiserum.
Þegar Kallíópe kom inn í skipakvína,
ljetu skipasmiöir illa af henni; sögSu þeir,
aö hún jjyrfti algerörar viðgeröar, er mundi
vara nokkra mánuði. Kafteinninn var far-
inn til Lundúna. MeSan hann dvaldi í
Portsmúdd haföi jeg aldrei talaö eitt orö
viS hann, nema j)egar skyldan bauS, og
svo fór hann burtu, aö hann mintist alls
ekkert á ætlun sina meö mig. Um síSir
fjekk jeg brjef frá honum, er var bæSi
kalt og þurt; sagöi hann aS jeg gæti, ef
mjer svo líkaöi, ráSist á öSru skipi og
skyldi hann mæla meS mjer viS skipstjór-
ann, eöa þá veriö kyr á varðskipinu og
beSiö jiangaS til hann fengi annaö skip og
hann yröi svo heppinn aö taka mig meS.
Jeg svaraöi honum Jiegar aftur og þakk-
aöi honum fyrir velvild hans; kvaSst jeg
mundi dvelja á varðskipinu, þangaS til
hann fengi annaS skip, því aS jeg hirti
eigi um aS sigla meö nokkrum öðrum skip-
stjóra; hann heföi komiS mjer fram hing-
aS til, og vildi jeg heldur bíSa 4 mánuöi
en aS fara á mis viö handleiSslu lians.
Einasta svariö, er jeg fjekk, var skipun
frá flotaráSinu, aS jeg skyldi flytja yfir
á varðskipiS, er Kallíópe væri tekin til aS-
geröar. Jeg þarf naumast aö geta j)ess, aS