Lögrétta - 23.06.1915, Blaðsíða 4

104
LÖGRJETTA
þessa lands, og setjast rólegir og á-
nægöir kringum kjötpottinn og ala
sig og aðra letimaga, sem svo yrðu
lánssamir aö vera inni undir hjá
þeim í þaö og það skiftiö. En von-
andi er að óhamingja íslands komist
aldrei á svo hátt stig, aö nokkur
þeirra veröi nokkru sinni kjörinn til
ráðherra eSa í æSsta valdasæti lands-
ins, hverju nafni sem þaS svo kynni
aS nefnast. —
Jeg er ættaður úr Dalasýslu, fædd-
ur þar og uppalinn. Ann jeg því Dala-
mönnum alls hins besta. Og þaS verS
jeg aS segja, aS oft hef jeg liöiö stóra
önn fyrir þá, aS þeir skyldu vera
þau börn aö glæpast á aö kjósa
Voga-Bjarna fyrir þingmann sinn, og
jiaS jjví fremur, sem jæir svo oft hafa
átt völ á mjög mikilhæfum og vönd-
uöum mönnum til þingsetu fyrir sína
hönd. Mjer sárnar oft, hvaS þeir virS-
ast láta hann leiða sig mikið með
fagurgala sínum og slagorðum í garö
mótstöðumanna sinna í stjórnmálum
(sbr. „innlimun", „danski málstaSur-
inn“ o. s. frv.), og telja sjer trú um
gagnsemi hans á þingi til varðveislu
rjettinda lands og þjóöar, sjálfstæðis
og frelsis, — jafnvel þö hann sje einn
fremstur í flokki óreiöumanna, sem
ekkert láta tilsparað til aö hindra all-
a- heilbrigöar samkomulagsleiðir og
samningatilraunir milli íslands og
Danmerkur. Mig sárkennir til vegna
minna kæru Dalamanna ,þegar jeg
hugsa til þess, að Bjarni frá Vogi
skuli vera þingmaður þeirra. Jeg
heyri því haldið fram af svo mörgum,
aö í Dölum hljóti aö vera fleiri og
meiri fáráSlingar og lítilsigldir menn
en annarstaðar á landinu. Og ekki
mega þeir Dalamenn t. d. kaupa hátt
á uppboöum, og er þeim þó þar ekki
einum að lá, án þess aS vera vændir
um barnaskap og vitleysu. ESa skyldi
menn ekki reka minni til ummælanna
í garð þeirra í sumum Rvíkurblöö-
unum í fyrra vor, eftir eitt slíkt opin-
bert uppboö, þar sem ær þóttu kom-
ast í hátt verð: „Kjósendum Bjarna
frá Vogi er trúandi til alls“. En
Bjarni virSist treysta þeim til ]>raut-
ar til fylgis viS sig og sinn málstað.
Mig minnir ekki betur en aö hann
hafi sagt þaS í ræöu einni í vor á
einum SjálfstæSismannafundi í Rvík,
scm síöan var birt í Ingólfi, aö þó
allir íslendingar brygöust þessum há-
fleyga(!) og göfuga(!) málstað
hans, og hans nóta, ])á tryði hann
ekki ööru en að J)eir BreiSfirSingarn-
ir hjeldu þar saman. — í engu geta
Dalamenn frekar sjeö sóma sinn en
þvi, að láta þessa beitu, eöa hvaö þaö
nú er, aS engu verða, og krefjast þess
af Bjarna, aö hann fylgi hinni nýju
stjórn aö málum eSa leggi aö öðrum
kosti niður þingmensku. Og svo vona
jeg aö verSi bjart og heilbrigt yfir
]>eim Dalamönnum við næstu alþing-i
iskosningar, aö þeir þá líti ekki viS
honum sem fulltrúa sínum á þingi,
heldur velji þangaö einhvern dugleg-
an og mæatn mann, helst bónda, sem,
án tillits til jjess hvað best er fyrir
sjálfan hann, vill vinna aS sannri heill
og sóma íslensku jrjóöarinnar.
Jóhannes Ólafsson.
Brjef
írá utlöndum.
Nú eru Italir komnir í ófriSinn við
Austurríkismenn og Þjóöverja, svo
hann harðnar og vex.
Dýrtíöín vex einnig. Þau fáu lönd,
sem standa fyrir utan ófriSinn, stynja
undan útgjöldum, sem þau verða aS
hafa til þess aö halda úti miklum her,
til aö verja hlutleysi sitt. Menn þurfa
't d. ekki lengi aö dvelja í Noregi til
þess aö heyra j)ar þungar kvartanir
u'ndan herkostnaöi og vaxandi út-
gjöldum. Margir velmegandi menn
veröa að greiöa jjriSjunginn af tekj-
tim sínum í opinber gjöld til ríkis og
sveitar. Þeir, sem eru ríkir, greiöa
jafnvel töluvert meira en þriðjung-
inn.
Svisslendingar veröa nú aö hafa yf-
ir 200,000 manna undir vopnum síö-
an ítalir gengu í ófriðinn. Slíkt gleip-
ir miljón eða meira fyrir þeim á
hverjum degi.
Hollendingar hafa þó orðiS aS
verja enn meira fje til þess aö verja
hlutleysi sitt.
En hvaö eru þessar miljónir í sam-
anburSi við alt þaö, sem þeir veröa
að missa og þola, sem eiga í ófriðn-
um, einkanlega þeir, sem eiga þar
heima, sem orustur eru háSar eSa
varnarvirki og skotgrafir liggja. All-
ar þjóöir prísa sig sælar, sem sleppa
viS ófriSinn.
Engir hafa liSiö eins mikiö og
Belgir. Alt land jteirra er einn víg-
völlur. Næst jteim hafa Pólverjar orö-
iö hart úti. Meiri hluti Póllands er
vigvöllur. Galicía er einnig pólverskt
land, og hún er öll einn vígvöllur.
Pólverjar mega nú berjast meö þeim
þremur stórþjóSum, sem hafa skift
þeim á milli sín.
Danir á Suöur-Jótlandi eru um 150
þús. manna. Þá er ófriSurinn hófst,
kváöu Prússar upp 12 þúsund vopn-
færra danskra manna í ófriðinn meS
sjer og hlýddu allir orðalaust. Síðan
hafa fleiri og fleiri verið kvaddir
þaöan. Fjöldi Suðurjóta er fallinn,
aörir orSnir örvasa, sumir í varö-
haldi. Úr einni lítilli sókn, Töftlund-
arsókn, eru t. a. m. fallnir 18 menn.
Finnlendingar fá aö kenna á ó-
friönum á annan hátt. Fyrir nokkr-
um árum tóku Rússar af þeim öll
vopn, til þess aS eiga hægra meö aö
kúga þá, og ljetu ]>á í staö herþjón-
ustu greiSa um 20 miljónir króna á
ári hverju í rússneska ríkissjóöinn.
ætla Rússar aS leggja á Finnland 240
miljónir finskra marka (1 mark =
72 aurar) í herkostnað handa Rúss-
um, og þykir Finnum þaS þungt
gjald, sem von er. Ríkisskuldir Finn-
lands eru áöur 173 miljónir marka,
svo að jiær tvöfaldast til jirefaldast
nú, og enn má búast viS miklu meira,
þvi aö jiessar 240 miljónir eiga aö
ganga upp í áfallinn herkostnað.
Vjer íslendingar eigum gott aö
vera eigi í sambúö viö neina stórjijóö
og vera lausir við ófriöinn. x.
Eggert Claessen
yfirrjettarmálaflutningsmaður.
Pósthússtræti 17. Venjulega heima
kl. 10—11 og 4—5. Talsími 16.
Oddnr Gíslason
yfirrjettarmálaflutningsmaður.
LAUFÁSVEG 22.
venjul. heima kl. 11—12 og 4—7.
EIRÍKUR EINARSSON,
yfirdómslögmaður,
Laugaveg 18 A, (uppi). Talsími 433.
Venjul. heima kl. 12—1 og 4—5 e. h.
Vátryggið fyrir eldsvoða í
GENERAL.
Stofnsett 1885.
Varnarþing í Reykjavík.
SIG. THORODDSEN. Sími 227.
Umboðsm. óskast á Akranesi, Kefla-
vík, Vík, Stykkishólmi, Ölafsvík.
Nokkrar huseignir,
á góðum stöðum í bænum fást keypt
ar nú þegar. Mjög góðir borgunar-
skilmálar. Væntanlegir kaupendur
snúi sjer til SVEINS JÓNSSONAR.
Til viötals í veggfóðursverslun Sv,
Jónssonar & Co., Kirkjustræti 8, kl.
3—6 síðdegis.
Fjármark
mitt er: Andfjaðrað aftan hægra,
fjööur aftan vinstra og biti framan.
ILLUGI G. PÓSTUR.
Hvítsstöðum.
Álftaneshrepp. Mýrasýslu.
byrjar eins og venjulega 1. október og stendur til 14. maí n. k. Heima-
vistir eru í skólanum, og selur skólir.n fæði. Síðastl. skólaár var fæöis-
gjaldið 135 kr. og skólagjald 15 kr„ en næsta skólaár er búist viö aö
íæðisgjald hækki eitthvað dálítið vegna þess aS allar nauösynjar eru dýrar.
Skólinn leggur til rúm með stoppuöum dýnum og púðum. Námsmeyj-
ar þurfa því að leggja sjer til yfirsængur, kodda og rekkjuvoöir.
Helming af fæðis- og skólagjaldi skal borga viö komu í skólann, en hitt
mánaöarlega síðara hluta skólaárs uns lokiö er.
Á skólanum eru kendar Jiessar námsgreinar:
íslenska, danska,, reikningur landafræði, saga, náttúrufræði, dráttlist,
skrift, söngur, leikfimi, handavinna og hússtjórnarstörf. Þeim sem óska er
veitt tilsögn í ensku.
Sjerstök áhersla er lögö á handavinnuna, og hússtjórnarkenslan veröur
aukin frá þvi sem veriö hefur.
Skilyrði fyrir inntöku í skólann eru:
a. Aö umsækjandinn hafi engan næman sjúkdóm.
b. Að umsækjandinn hafi vottorð um góða hegðun.
c. Að umsækjandinn sanni með vottoröi að hann hafi tekið fullnaðar-
próf samkvæmt fræðslulögunum, ella gangi undir inntökupróf jieg-
ar hann kemur á skólann. Nemendur, sem setjast vilja í aðra eSa
jiriSju deild, skulu sanna fyrir kennurum skólans aö þeir hafi kunn-
áttu til þess, ella taki próf.
Umsóknir um skólann skulu sendar fyrir lok ágústmánaöar n. k. til
formanns skólanefndarinnar Árna Á. Þorkelssonar á GeitaskarSi.
Reglugerö skólans er prentuö í B-deild stjórnartíðindanna 1915, blaðs.
10—15, og er þeim sem vilja hægt að kynna sjer þar nánar inntökuskil-
yrðin og annað um fyrirkomulag skólans.
Forstöduuefndin.
Hj úkr unar s t arf.
Hiö nýstofnaða hjúkrunarfjelag „Líkn“, í Reykjavík, óskar eftir út-
lærðri hjúkrunarkonu. MeSmæli og umsóknir sendist til formanns fje-
lagsins, frú Chr. Bjarnhjeðinsson, Laugaveg 11, Reykjavík, sem gefur
einnig nánari upplýsingar, ef óskaö er.
Umsóknir sendist fyrir 1. ágúst þ. á.
Stjórnin.
við unglinga- og barnaskóla Isafjarö-
ar er laus. Laun: 1600 kr.
Þá er og laus kennarastaða við
sama skóla. Laun: 1200 kr.
Við veitingu á þessum kennara-
stööum verSur sjerstaklega lögö á-
hersla á, að umsækjendurnir sjeu vel
færir um að kenna íslensku, ensku,
reikning og eölisfræði.
Umsóknir sendist skólanefnd ísa-
fjarðar.
Umsóknarfrestur til 31. júlí n. k.
IsafirSi 28. maí 1915.
ÞORVALDUR JÓNSSON
p. t. form. skólanefndar ísafjarðar.
Klæðaverksmiðjan
Álafoss
kembir, spinnur, tvinnar, þæfir, ló-
sker, pressar, litar, gagneimir (af-
dampar) og býr til falleg tau.
Vinnulaun lægri en hjá öðrum klæða-
verksmiðjum hjer á landi.
„Álafoss“-afgreiðslan: Laugaveg 34
Rvík sími 404.
Bogi I ]. Dóríarsoo.
Prentsmiðjan Rún.
200
197
opnum augum, var jeg þó fastráðinn í því
aö gera það, svo mikið sem mjer þótti fyrir
aö neySast til þess. Jeg dirfSist ekki aö
dæma um þaS, hversu hegningarverð slík
atvik væru, er skorað væri á mann að
leggja veraldlega velferS sína í sölurnar,
hætta á aö svifta annan vísvitandi lífi, en
eitt er víst, aö þótt þetta veröi dæmt í öðr-
um heimi, verður þaö í þessum heimi jafn-
an talið afsakanlegt meöal hermanna. Jeg
gerði þess vegna það, sem flestir í minni
stöðu mundu hafa gert í sömu kringum-
stæöum; jeg hratt því úr huga mjer eftir
megni, þangað til tíminn kæmi og ákvæöi,
hvernig færi. Jeg áleit, að jeg mundi verða
dæmdur fyrir breytni mína í heild sinni og
að iörun, þegar undir hepni væri komiS,
hvort jeg mundi deyja, væri viðlíka virði
og iörun á sóttarsænginni.
Þegar skipasmiSirnir voru kallaöir út,
fór jeg til gestahússins og settist að mið-
degisverði með ofurstanum. Við höfðum
naumlega drukkið úr rauðvínsflösku, þeg-
ar tími var kominn til aö halda af staö.
Við gengum út fyrir borgina og til hins á-
kveöna staðar; þar var mótstööumaöur
minn fyrir og fulltingismaður hans. Ofurst-
inn haslaöi völlinn, en er jeg kom á þaö
svið, er mjer var markað, sá jeg að sólin
skein í augu mjer. Jeg benti honum á þetta
og beiddist þess, að jeg mætti standa öðru-
vísi. Hinn fulltingismaðurinn heyrði það
og fjelst góðfúslega á þaS, að jeg hefSi
rjett til að beiðast þess, og ófurstinn gerði
þegar afsökun fyrir ógætni sína. Þaö var
því haslaður völlur á öðrum stað, og
ofurstinn leiddi mig á minn staS; sá jeg
])á að einn af hinum hvítþvegnu stólpum
var fyrir aftan mig, til þess að gera mig
að vissu skotmarki mótstöðumanns míns.
„Jeg er ekki vanur við þetta verk, Keene,“
svaraöi ofurstinn, „og geri kynleg glappa-
skot.“ Jeg benti þá á stefnu, er báðum væri
hent; síöan voru skammbyssurnar hlaönar
og okkur fengnar þær; við skutum, er
merki var gefið. Jeg fann að kúlan kom í
mig, en mótstöSumaöur minn fjell; jeg
var afllaus, og þó jeg stæði, gat jeg ekki
hreyft mig. Kafteinn Green og ofurstinn
fóru til mótstöðumanns míns; kúlan hafði
fariö í gegn um brjóstið á honum.
„Hann er dauður, steindauöur,“ sagði
Green. — „Já,“ svaraði ofurstinn; „minn
kæri Keene, jeg samgleðst yður; jijer hafiö
drepið hinn versta fant, sem nokkurn tíma
hefur vanvirt einkennisbúning hans há-
tignar.“ — „Ofursti Delmar,“ svaraöi kaf-
teinn Green, „jiessi orð máttu vera ótöluð.
Brestir vorir og heimska deyja með oss.“
— „Þjer hafið rjett að mæ;la, kafteinn
Green,“ svaraði jeg; „jeg get að eins látið
i ljósi undrun mína yfir því, að ofurstinn
skuli hafa leitt mig í kynni við þann mann,
á hvers minningu hann ræðst nú svo beisk-
lega. „Breytni ofurstans frá því, er hólm-
gangan byrjaöi, haföi á einn eSa annan hátt
vakið grunsemi mina, og ótal atvik rifjuö-
ust nú upp fyrir mjer eins og leiftur, og
komst jeg alt í einu á þá niöurstöðu, að
hann væri óvinur minn, en ekki vinur; en
mjer blæddi mjög; nokkrir dátar, er gengu
framhjá, voru kallaðir til hjálpar, sumir
báru burtu likama Stapletons, en aðrir báru
mig aftur til gestahússins. Það var sent
eftir lækni, og var sár mitt ekki hættulegt.
Kúlan haföi farið djúpt inn í lærið á mjer,
en hafði ekki hitt á neina stóra æð; hún
var þegar dregin út og jeg látinn vera i
næöi í rúminu. Ofursti Delmar kom upp
til mín, eins ög áður, en jeg tók oröum hans
meö miklum kulda. Jeg kvaðst álíta ráð-
legt fyrir hann að fara burt, þangað til
fyrntist yfir þetta atvik, en hann kvaöst
verða hjá mjer, hvað sem fyrir kæmi.
Skömmu síðar kom kafteinn Green inn
til mín og sagði: „Jeg er viss um, kafteinn
Keene, að þaö gleður yður, aö majór Stap-
leton er ekki dauður; hann hefur liöiö í
ómegin, en hefur raknaö við, og læknirinn
hefur góðar vonir um hann.“ — „Það gleð-
vakti hjá rúmi minu meiri hluta dags-
ins.
Þetta atvik tálmaði burtför minni og þaö
var ekki fyr en þrem vikum seinna, aö jeg
var svo heill, að jeg gæti farið út. Lávaröur
Verselý hjelt til Lundúna, er hann þóttist
viss um, að jeg væri úr allri hættu, en
ofurstinn varð eftir. Mjer þótti mjög vænt
um, hvað hann var mjer innilegur og al-
úðlegur og vorum við orðnir mestu mát-
ar. Hann haföi boöist til að fylgja mjer
til Portsmudd, og lýsti jeg ánægju minni
yfir því. Heföarmeyjan Delmar haföi látiS
í ljósi mikla viðkvæmni og hræSslu, með-
an jeg lá; hið sama hafði herra Warden
gert og oft komiö til að vitja um mig.
Jeg jióttist vera svo umkringdur af vin-
um og velvildarmönnum, aS mjer þótti
naumast fyrir þessu atviki.
Viö lok fimtu vikunnar var jeg nægi-
lega heill til jiess að geta haldið til Ports-
mudd, og fýsti mig þangað, j>ví aS Circe
var komin af bakkastokkunum og búið að
reisa neðri siglurnar. Jeg kvaddi hefðar-
meyjuna Delmar, sem bað mig að koma
sem fyrst til Madelene-hallar, og enn ]>á
einu sinni gisti jeg í Billets gestahúsi, á-
samt Delmar ofursta, er fylgdi mjer j>ang-
að.
Bob Kross var hinn fyrsti, er heimsótti
mig, því aö jeg hafði skrifað honum, til
J>ess að láta hann vita, að jeg mundi koma.
Hann haföi heyirt hversu hætt jeg var
kominn, j>ví að ]>að stóS í dagblöðunum.
Frjettir hafði hann einnig að segja og þær
góSar. Alt var á góðum vegi með fregát-
una; hún lá á sjónum, eins og önd; reiö-
inn var kominn langt og offíserarnir virt-
ust dugandis menn; einnig var alt í himna-
lagi með hjónaband hans; konan var eft-
ir óskum, karlfauskurinn sætur sem síróp
og Bob hafSi lagt grunninn undir ungan
Kross. Því næst fórum viö að tala um sjó-
sakir, og gaf jeg honum ýrnsar bendmgar
viövíkjandi útbúnaSi skipsins, og skildi
hann svo við mig.
Morguninn eftir kom fyrsti lautinant-
inn til þess aö heilsa mjer, og var það
bæði aö sjá og heyra á honum, aö hann
væri góður sjómaöur og duglegur maður,
eins og um hann hafði veriö sagt. Jeg
gekk meö honum ofan að herskipakvínni,
til j>ess að horfa á fregátuna, þar sem hún
flaut á sjónum, og síðan út á skipskrokk-
inn, til þess að sjá hina offíserana og þá af
sjóliöum, er ráöist höföu. Jeg hafSi alla
orsök til þess aö vera ánægöur og fór svo
aftur til gistihússins, til j>ess aS snæða
meö Delmar ofursta. Hann virtist hafa
mikiö álit á mjer, og eftir að skotiS hljóp
úr byssu hans, er j>ví nær var orðiö mjer
að bana, var hann ójireytandi í því, að
láta mjer í ljósi kærleika sinn. Jeg verð
að játa, að jeg hef aldrei hitt siöaðri nje
skemtilegri mann. Viö urðum því mestu
aldavinir, og gaf hann mjer oftlega stór-
gjafir, er jeg feginn vildi komast undan.
Stundum, er viö vorum einir, bar svo viö,
að hann vildi minnast á ætterni mitt og
faðerni, en jeg þagði jafnan um það efni
og fór aö tala um annað; það var aö eins
í eitt skifti, aö jeg sagði við hann, að fað-
ir minn og móöir mín væru dauð.
Þegar jeg kom til Portsmudd, voru
nokkur brjef er biðu mín og þar á meðal
2 eða 3 frá móSur minni, er haföi lesið
í blöSununr, hve hætt jeg var korninn,
og fýsti mjög að heyra frá minni eigin
hendi, hvernig nrjer liði. HefSi mjer dott-
ið í hug, að fregnin bærist til hennar,
hefSi jeg skrifaö ömmu minni frá Made-
lene-höll, en jeg hugsaði aö hún mundi
ekki verða búin aö frjetta JraS, er jeg
kæmi til Portsmudd; I angist sinni haföi
hún gleymt því aö láta ömmu mína jafnan
skrifa mjer.
Þegar jeg hafði lesið brjefin, læsti jeg
þau ofan í skrifborS mitt og flýtti mjer