Lögrétta - 16.08.1916, Blaðsíða 2

140
LÖGRJETTA
Matth. Jochumsson:
L j ó ð m æ 1 i.
Úrval.
Valið hefur í samráði við höfundinn Guðm. Finnbogason dr. phil.
Stór bók og eiguleg.
Kostar kr. 3.50. Innbundin kr. 4.50.
Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar.
LÖGRJETTA kemur út á hverjum mið-
vikudegi, og auk þess aukablöð við og við,
minst 6o blöð alls á ári. Verð 5 kr. árg. á
íslandi, erlendis kr. 7.50. Gjalddagi 1. júlí.
en það var að gefa út Árbækur Espó-
líns, sem er nokkurskonar framhald
af Sturlungu og rekur sögu landsins
fram á daga höfundarins. Þetta rit
hefur síðan verið leiSarsteinn allra
þeirra, sem fengist hafa viS sögu
lands vors á síSari öldum, og jafn-
framt er það ritaS á hreinu og fögru
sögumáli, sem hafði mikil áhrif í þá
átt að hreinsa og bæta íslenskuna.
Me5 útgáfu þessarar tveggja rita,
Sturlungu og Árbóka Espólíns, bjó
fjelag vort því aS nokkru leyti í hag-
inn fyrir Fjölnishreyfinguna, sem
hófst á 4. áratug 19. aldarinnar. En
jafnframt gaf fjelagið á árunum 1820
til 1830 út ýms önnur rit, svo sem
LandafræSi Gunnlaugs Oddssonar, á-
gæta bók fyrir sinn tíma, LjóSmæli
Stefáns Ólafssonar, Paradísarmissi
Miltons, þýddan af Jóni Þorlákssyni,
Grasafræði Odds Hjaltalíns o. fl. Eft-
ir 1830 verður bókaútgáfan nokkuð
strjálli um hríð, og kemur það af því,
að fjelagið tekur þá aö sjer að styðja
Björn Gunnlaugson í því að mæla
landið og koma uppdráttum landsins
þeim er hann gerði á prent, en það
var mjög kostnaðarsamt fyrirtæki og
hefði orðið fjelaginu um megn, ef þaö
hefði ekki fengiö ríflegan styrk til
þess frá stjórninni. Þetta er eitthvert
hið þarfasta verk, sem Bókmentafje-
lagið hefur unnið aS, og er bæSi Birni
Gunnlaugssyni og fjelaginu til ævar-
andi sóma. Uppdrættirnir komu út,
hinn stærri 1845, en binn rai1111! 1849.
MeSan á þessu kostnaSarsama verki
stóS, gaf þó BókmentafjelagiS út ýms
merk rit, svo sem Messías Klopp-
stokks í þýSingu Jóns Þorlákssonar
(1834—38), Frumparta íslenskrar
tungu eftir KonráS Gíslason (1846),
og kvæSi þjóSskáldanna Bjarna og
Jónasar, sem höfSu svo mikil áhrif á
kveSskap íslendinga á síSari hluta 19.
aldar (1847), auk ýmsra smærri rita.
Enn fremur gekst fjelagiS fyrir því
á þessum árum, aS fá sýslumenn og
presta til aS semja sýslna og sókna
lýsingar og senda fjel., og varS úr
því mikiS safn og merkilegt, sem nú
er geymt í Landsbókasafninu, og hef-
ur orSiS ýmsum aS notum (t. d. dr.
Kr. Kálund í Islandslýsingu hans).
Á þessu tímabili (1816—1851)
hlóSust næstum því allar fram-
kvæmdir fjelagsins, bæSi um bókaút-
gáfu, útsending bóka og innheimtu
á Hafnardeildina af þeim ástæSum,
sem jeg áSur tók fram. ÞaS varS
smám saman aS venju, aS Hafnar-
deildin innheimti eigi aS eins öll til-
lög erlendra manna, heldur og mest
af tillögum manna hjer á landi, en
Reykjavíkurdeildin innheimti aS eins
tillögin úr Reykjavík og þar í grend,
og sendi þó mest af þeim til Hafnar-
deildar til útgjalda fjelagsins þar.
Hún varS því í reyndinni nokkurs
konar innheimtustofnun fyrir Hafn-
ardeildina í Reykjavík og þar í grend-
inni. ViS þetta drógust mestallar árs-
tekjur fjelagsins til Hd. og þeim
fylgdu framkvæmdirnar. Samt safn-
aSi Rvd, smátt og smátt nokkrum
sjóSi af sínum árstekjum, og oft sendi
hún Hd. góSar tillögur til fram-
kvæmda, sem Hd. tók til greina. T. d.
átti Rvd. frumkvæSiS aS landsmæl-
ingarfyrirtækinu. En þaS er ekki fyr
en seint á þessu tímabili, áriS 1846,
aS Rvd. fer aS gefa út nokkuS hjer
heima. Stendur þetta eflaust í sam-
bandi viS þaS, aS landsprentsmiSjan
var flutt til Reykjavíkur 1844, svo aS
þá fyrst var unt aS fá hjer bækur
prentaSar, en meSfram stafar þessi
röggsemi deildarinnar af því, aS
Reykjavík var þá vaxinn nokkuS
fiskur um hrygg og meiri kostur þar
á ritfærum mönnum, en áSur hafSi
veriS. Fyrsta bókin, sem Rvd. gefur
út, eru Skýringar yfir fornyrSi Lög-
bókar eftir Pál Vídalín, 0g sá ÞórS-
ur Sveinbjörnsson um útgáfuna (1846
—1854).
ÞaS sem gerSi aS fjelagiS gat af-
kastaS svo miklu á þessum fyrstu ár-
um sínum og þó safnaS miklum sjóði
(1837: 12800 kr.), var aSallega tvent:
þaS greiddi framan af engin ritlaun
og ljet fjelagsmenn ekki fá neinar
bækur fyrir tillög sín. Hvorugt gat
gengiS til lengdar, og seint á þessu
tímabili kemst breyting á þetta. Frá
1840 fer fjelagiS aS greiSa ritlaun og
1845 er samþykt aS láta fjelagsmenn
fá bækur fjelagsins ókeypis. ÞaS
hafSi sannast á fjelaginu, aS „leiSir
verSa langþurfamenn", Af því aS
menn fengu ekkert fyrir tillög sín,
gengu margir úr fjelaginu, einkum á
Islandi. Á hinum fyrstu árum hafSi
fjelögum fjölgaS óSum og komst fje-
lagatalan á Islandi brátt upp í 600,
en um 1837 voru fjelagsmenn á ís-
landi komnir niSur i 28, og var þaS
mjög ískyggilegt. Menn vonuSu, aS
þetta mundi lagast og fjelögum
fjölga, ef fjelagiS tæki upp þann siS,
aS láta fjelaga fá bækur fyrir tillag
sitt, og sú varS líka raunin á þegar
fram liSu stundir,
AnnaS tímabil í sögu fjelagsins tel
jeg stjórnarár Jóns SigurSssonar sem
forseta i Hafnardeildinni 1851-1879.
Þessi ár marka djúpt spor í sögu fje-
lagsins. Jón Þorkelsson rektor, sem
þó hafSi átt í töluverSri deilu viS
Jón SigurSsson út af fjelagsmál-
um, ann honum þess sannmælis,
aS „enginn af forsetum Bókmenta-
fjelagsins hafi veriS jafn dugleg-
ur og Jón SigurSsson og aS
undir einskis forseta stjórn hafi fje-
lagiS gefiS út svo margar og merki-
legar bækur“. Jeg hef áSur ritaS all-
greinilega um starf Jóns SigurSsson-
ar fyrir BókmentafjelagiS, í Skírni
1911, og get þvi vísaS til þess og til
Minningarrits þessa afmælis. Hjer
skal aS eins drepiS á hiS merkileg-
asta.
Jón SigurSsson sá fram á þaS aS
besta ráSiS til aS fjölga fjelagsmönn-
um og halda þeim í fjelaginu var aS
láta þá fá á ári hverju svo mikiS i
bókum, sem svaraði árstillagi þeirra
eSa ríflega þaS. Þetta markmiS setur
hann sjer frá upphafi og kemur því
í framkvæmd frá árinu 1853 og síS-
an. Bókaútgáfuna, sem hafSi næstu ár
á undan legiS mikiS til í dái, eykur
hann stórum. Skömmu eftir aS Jón
tekur viS stjórn Hd.ar fer sú deild aS
snúa sjer aS útgáfu stórra safnrita
um sögu íslands og bókmentir, lands-
hagi og stjórnarmálefni. Þessi rit eru
Safn til sögu íslands og ísl. bók-
menta, íslenskt fornbrjefasafn, Bisk-
upasögur, Skýrslur um landshagi á
íslandi og TíSindi um stjórnarmál-
efni íslands. Jón SigurSsson átti
ekki frumkvæSiS aS öllum þessum
framkvæmdum sjálfur—þaS var Gísli
Brynjólfsson, sem átti fyrstu hug-
mynd aS Safni t. s. ísl. og Jón Pjet-
ursson aS Fornbrs., en hann kom öllu
þessu í verk og átti sjálfur drýgst-
an þáttinn í flestum þessum safnrit-
um. ÞaS þarf ekki aS taka þaS fram,
hve mikla vísindalega þýSingu Safn,
Biskupasögur og FornbrjefasafniS
hafa fyrir sögu vora og bókmentir.
AS Safni vann Jón mikiS sjálfur og
hefur fjelagiS haldiS því riti áfram
jafnan síSan; í Biskupasögum, 1.
bindi, á hann útg. Kristnisögu, en
GuSbr. Vigfússon hitt, og í síSara
bindinu á Jón ýmsa merkilega sögu-
þætti um siSaskiftin; um hiS fyrsta
bindi Fornbrjefasafnsins annaSist
hann eingöngu sjálfur og ljet eftir
sig stórmikiS safn til framhaldsins,
og var þaS ómetanlegur stuSningur
fyrir þann mann, sem hjelt verkinu
• áfram eftir Jón látinn, dr. Jón Þor-
kelsson yngra. Til Skýrslna um
landshagi og Tíðinda um stjórnar-
málefni útvegaSi hann ríflegan styrk
hjá stjórninni, svo aS þau rit urðu
f jelaginu ekki þungbær. Þessi rit voru
nauðsynlegt skilyrði fyrir því, aS
bæði Jón SigurSsson og aðrir, sem viS
landsmál fengust, gæti haft eftirlit
meS gjörSum stjórnarinnar, og varla
mun Jóni á öllum sínum langa stjórn-
málaferli hafa komiS til hugar meira
snjallræði en þetta, aS knýja stjórnina
til að birta gjörðir sínar og nota til
þess BókmentafjelagiS, án þess þó
aS bendla þaS viS deilumál dagsins.
Fjelag vort veitti Jóni þannig óbein-
línis góðan styrk í stjórnmálabaráttu
hans.
Auk þessara safnrita komu margar
merkilegar bækur frá Hd. í stjórnar-
tíS Jóns SigurSssonar. Nefni jeg af
þeim aS eins Sálmasöngbók Pjeturs
GuSjohnsens, sem varð til aS gjör-
breyta sálmasöngnum hjer á landi,
Fiskibók Jóns SigurSssonar og Varn-
ingsbók,Minningarrit fjelagsins 1867,
Skýrslu um Forngripasafn íslands
I—II, Prestatal og Prófasta eftir
Svein Níelsson, KvæSi Jóns Thor-
oddsens og skáldsögu hans Mann og
konu. Alls gaf Hd. út í stjórnartíS
Jóns rúmar 1410 prentaðar arkir, sem
svarar rúmlega 22,560 blaðsíSum í 8
bl. br.
Jafnframt hjelt heimadeildin áfram
bókaútgáfu þeirri, sem hún hafði
byrjaS í lok næsta tímabils á undan,
en alt var þaS í smærra stíl, því aS
tekjurnar voru smáar. Telst svo til aS
bókaútgáfa heimadeildarinnar hafi á
þessum árum veriS hjer um bil sjött-
ungur móts viS bókaútgáfu Hafnar-
deildar.. Deildin undi því illa, aS tekj-
urnar leyfðu ekki aS gefa meira út og
eitt sinn (1872) var gerS tilraun til
þess af deildarinnar hálfu aS ná undir
sig meiru af árstekjum hjer á landi,
en sú tilraun mistókst. Af bókum
þeim, sem heimadeildin gaf út á þess-
um árum, má nefna hina alþýðlegu
mannkynssögu Páls MelsteS, Islensk-
ar rjettritunarreglur, ísl. málmynda-
lýsing og Skýring hinna almennu
málfræðilegu hugmynda eftir H. Kr.
FriSriksson, Úr Hauksbók 0g GuS-
mundarsögu útg. Jón Þorkelsson, Um
siðabótina á íslandi eftir Þorkel
Bjarnason, Um eSli og heilbrigði
mannlegs líkama eftir J. Jónassen o.
fl. og Frjettir frá ísl., sem deildin
byrjaði aS gefa út 1873. Forsetar
Reykjavíkurdeildarinnar á þessum ár-
um voru þeir Pjetur Pjetursson, Jón
Þorkelsson og Magnús Stephensen.
Jafnframt bókaútgáfunni lagði Jón
SigurSsson mjög mikla stund á aS
safna handritum til Handritasafns
Hafnardeildarinnar. Þegar Jón tók
viS, átti deildin aS eins 37 handrit,
en 1217 sex árum eftir dauða hans og
var flestum þeim handritum safnaS af
honum. Rvd. hafSi líka eignast nokk-
uS af hdr. og voru söfn beggja deilda
síðan seld Landsbókasafninu, og eru
þar nú vel geymd, en líklega væri nú
mikið af þessu merka safni týnt og
tröllum gefiS, ef J. S. og fjelagiS
hefði ekki haldiS handritunum saman.
MeSan Jón SigurSsson var forseti
Hd., datt engum í hug aS leggja hana
niður. En skömmu eftir dauSa hans
kemur upp sterk hreyfing í heima-
deildinni í þá átt aS flytja Hd. heim.
Og þaS er einmitt þessi stefna, sem
setur mót sitt á hiS næsta (þriðja)
timabil í sögu fjelagsins, sem nær frá
dauða Jóns SigurSssonar (1879) til
vorra daga. Þær ástæSur, sem höfSu
lagt mestallar framkvæmdir fjelags-
ins í hendur Hd. voru ekki framar
fyrir hendi. Reykjavík var orðin
reisulegur bær og þar var komin miS-
stöS hins andlega lífs hjer á landi.
Prent og annaS, sem til bókaútg. þarf,
var yfirleitt ódýrara hjer en i Höfn
og hægt að fá fjelagsbækur prentaSar
hjer. Samgöngur innanlands höfðu
stórum batnaS, svo aS nú var bóka-
útsending frá Reykjavík fult svo auS-
veld og ódýr eins og frá Khöfn. Svo
vakti þaS og fyrir mönnum, að þaS
mundi efla mentalíf þjóðarinnar, ef
BókmentafjelagiS yrði algerlega inn-
lent. Af þessum og fleiri ástæðum
stafar barátta sú, sem nú hefst og
miðar aS þvi aS flytja Hafnardeildina
ina heim. Hin fyrri heimflutnings-
barátta hefst árið 1883 meS því, aS
Reykjavíkurdeildin samþykkir eftir
tillögu, sem upphaflega var runnin
frá Gesti Pálssyni, breytingar á lög-
um fjelagsins, sem fóru í þá átt, aS
afnema Hd. Deila þessi milli deild-
anna stóS í 6 ár og endaði meS ó-
sigri fyrir Reykjavikurdeildina aS
því er snerti aSalmáliS. Hd. tókst aS
verja tilveru sína meS því aS neita
aS bera upp til atkvæða lagabreyting-
artillögur, sem hin deildin hafði sam-
þykt á löglegan hátt. En hins vegar
vann Rvd. þó það á, aS hún hafði
fram jafnari skifting á fjelagstekj-
unum milli deildanna og fjekk aukiS
starfsviS sitt aS nokkru.
Hin síSari heimflutningsbarátta
hófst áriS 1906 og stóS til 1911. Hún
var aS því leyti ólík hinni fyrri, að
í fyrri baráttunni áttu deildir fjelags-
ins hvor viS aðra, en síðari baráttan
hjelt sjer lengst af innan vjebanda
Hd. og stóS þar milli tveggja and-
stæðra flokka innan deildar; harðn-
aði deilan milli flokkanna ár frá ári,
þangaS til aS alt í einu dettur alt í
dúnalogn áriS 1911 og báSir flokk-
arnir koma sjer saman um frumvarp
til nýrra laga, sem fela í sjer tvent í
einu, bæSÍ sameining deildanna í eitt
fjelag meS heimili í Reykjavík og
gagngerða breyting á fyrirkomulagi
fjelagsins, sem fer í þá átt aS tak-
marka fundarhaldiS en auka vald
stjórnarinnar og gera hana fastari 1
sessi. Samningarnir, sem gengu a
undan þessu samkomulagi, og leiddu
til þess, gerSust aS mestu bak viS
tjöldin og er öll sú saga nú sögS í
fyrsta sinn í Minningarritinu, sem fje-
lagsmönnum verður sent, áSur langt
um líSur. Reykjavíkurdeildin tók
auSvitaS fegins hendi tilboSi Hd.-
fiokkanna um lagabreytinguna, og
voru hin nýju lög samþykt fyrst á
aSalfundi Reykjavikurdeildar 8. júlí
1911 og síðan á aðalfundi Hd. 31.
okt. s. á. SíSan er fjelag vort ein
heild meS heimili í Rvík
Forsetar fjelagsins á þessu síðasta
tímabili hafa veriS: I Rvd.: Magnús
Stephensen, Björn Jónsson, Björn M.
Ólsen (tvisvar), Eiríkur Briem og
Kristján Jónsson. I Hd.: SigurSur L.
Jónasson, Ólafur Halldórsson, Val-
týr GuSmundsson og ÞorvaldurThor-
oddsen. Framkvæmdir fjelagsins í
bókaútg. hafa veriS mjög miklar, og
skal jeg ekki þreyta fjelagsmenn á
því aS telja upp bækurnar nema hin-
ar allra helstu. Frá Hafnard. komu
AuSfræSi Arnljóts Ólafssonar, ísl.
fornsögur I—III, frh. af Safni t. s.
ísl., KvæSi Stef. Ólafssonar 2. útg.,
ísl. gátur, þulur og skemtanir I—IV,
frh. af fornbrjefas., sem byrjar fyrst
í Hd., en síðan tekur Rvd. þaS aS
sjer, LandfræSissaga Islands, sem
byrjar í Rvd., en kemur síðan út hjá
Hd., ísl. ártíðaskrár útg. af J. Þ.,
Landskjálftar á Islandi eftir Þ. Th.
1899 og 1906, Flóra íslands, Isls.
Boga MelsteSs I—II, Bygging og líf
plantna eftir H. Jónsson, Lýsing Is-
lands eftir Þ. Th., Æfisaga Jóns
Indíafara útg. af Sigf. Blöndal. —
Frá Rvd.: Tímarit Bókm.f. 1.—25.
árg., 1880—1904. Sýslum.æfir eftir
Boga Benediktsson I—IV. Þegar
TímaritiS hætti, var Skirnir aukinn
og endurbættur og hefur hann komiS
út í þeirri nýju mynd síSan 1905. ViS
þessa breyting á Skírni brá svo, aS
fjelagatalan hjer á landi, sem hafði
lækkaS mjög mikiS á árunum 1888
til 1905, fer nú aS fjölga hröðum fet-
um og eru nú í fjelaginu 1200 manns,
sem er fleira en nokkru sinni áður.
Annars skal jeg ekki fjölyrða um
stjórn fjelagsins og framkvæmdir síS-
an deildirnar sameinuðust, máliS er
mjer of skylt til þess. AS eins skal jeg
geta þess, aS fjárhagur fjelagsins er
í allgóðu lagi.
Þegar vjer nú aS lokum lítum yfir
framkvæmdir fjelagsins á hinni liðnu
öld, verSur varla annaS meS sann-
girni sagt, en aS þaS hafi yfirleitt
starfaS vel og gert bókmentum vor-
um mikiS gagn. Ef stofnendur fje-
lagsins, þeir Rask og Árni Helgason,
mættu lita upp úr gröf sinni, þá er
jeg sannfærSur um, aS þeir mundu
gleðjast yfir þeim þroska, sem fóstur-
barn þeirra hefur tekiS, og ekki
kvarta undan því, aS þaS hafi brugS-
ist þeim vonum, sem þeir gerðu sjer
um þaS, meðan þaS var í reifunum.
I þessu stutta yfirliti yfir sögu fje-
lagsins hef jeg af embættismönnum
fjelagsins aS eins minst á forsetana,
af því aS það eru þeir, sem aðallega
hafa markS þá stefuju, sem fram-
kvæmdir fjelagsins hafa tekiS. Þetta
er ekki rjettlátt. ASrir embættismenn
fjelagsins hafa engu síður boriS hita
og þunga dagsins og eiga engu síður
þakkir skiliS. Lengst af hafa skrifar-
arnir, og á síðari tímum sjerstaklega
bókaverSirnir, veriS önnur hönd for-
seta í öllum störfum. Og gjaldkerum
fjelagsins eöa fjehirðum, sem þeir
hjetu áður, má segja þaS til lofs, aS
fjelagiS hefur aldrei á þessum 100
árum, svo jeg viti, tapaS einum eyri á
ráSsmensku þeirra. En þær mörgu
þúsundir, sem hafa stutt fjelagiS á
þessum árum meS því aS ganga í þaS
og leggja því árstillög, eiga líka skil-
iS okkar bestu þakkir, ekki sist hinir
mörgu alþýðumenn. ÞaS er einkenni-
legt fyrir BókmentafjelagiS og á sjer
ekki staS um samskonar fjelög í öSr-
um löndum, aS þaS á engu síður fje-
laga og styrktarmenn meðal óbreyttra
alþýðumanna, en meðal mentamanna.
Þetta sýnir, hve djúpar rætur fjelag-
iS hefur fest í akri þjóðlífsins og er
oss dýrmætur vottur þess, aS þaS hef-
ur, aS minsta kosti aS nokkru leyti,
náS þeim tilgangi sínum, aS „efla
mentun hinnar íslensku þjóðar". GuS
gefi, aS fjelag vort aldrei missi sjónar
á þessu háa markmiði sínu, og aS því
auðnist aS halda vinsældum sínUm
meðal alþýSu manna.
Fjelag vort er aS vísu ekki auðugt
í samanburSi viS samskonar fjelög í
öSrum löndum, en eftir íslenskum
mælikvarSa hefur þaS góðan grund-
völl til aS halda áfram þeim störf-
um, sem fjelagiS á ólokiS viS, og til
aS hefja ný störf á þeirri öld, sem nú
er aS byrja. En skilyrðið fyrir þroska
þess og þrifum er þaS, aS allir góður
íslendingar leggist á eitt aS styðja
þaS og styrkja og hefja þaS á hærra
stig og hærra og sjerstaklega aS
menn vandi vel stjórnarkosningar,
svo aS ekki verSi kosnir aSrir en þeir,
sem líklegir eru til aS hafa fult vit
á, hvernig fjelagiS getur best náS til-
gangi sínum, aS „styðja og styrkja
íslenska tungu og bókvísi og mentun
og heiður hinnar íslensku þjó5ar“,lík-
legir til aS stjórna fjelaginu meS at-
orku og dugnaði, gætni og hagsýni.
Ef vjer leggjumst á eitt um þetta,
þá er jeg sannfærður um, aS fjelagiS
á sjer fagra og góða framtíS fyrir
höndum á öldinni sem kemur.
AS lokum er þaS mín innileg ósk
og bæn, bæn sem jeg vona aS þiS
allir, háttvirtu fjelagsbræður, getiS
tekiS undir af hug og hjarta, aS guS,
sem ávöxtinn gefur, blessi starf fje-
lags vors á ókomnum árum, svo aS
þeir sem lifa næsta aldarafmæli geti
litiS yfir öldina, sem þá er liðin, meS
ekki minni, heldur margfalt meiri á-
ánægju en vjer yfir þá öld, sem nú er
aS hverfa í tímans skaut.
Kvæðaflokkur,
fluttur á 100 ára afmæli hins íslenska
Bókmentafjelags 15. ágúst 1916.
Eftir Þorstein Gíslason.
I. KÓR.
Frá upphafi vega
um aldanna sviS
ýmsir strengir óma
meS eilífum niS.
Ýmsir strengir óma
enn hiS sama lag,
sem leikiS var frá fyrstu
viS lífsins stóra brag.
Sem leikiS var frá fyrstu
viS lífsins gleSi og stríS
og aldrei mun breytast
um eilífa tíS.
Aldrei munu breytast
alviskunnar ráS,
nje lögmálsorS lífsins
í lýða hjörtu skráS.
LögmálsorS lífsins
þótt leyfi enga töf,
þau verða sem þau voru,
hjá vöggu og gröf.
Þeir verSa sem þeir voru
um veröld fjær og nær
hljómar þeirrar hörpu,
sem höndin drottins slær.
Hljómar þeirrar hörpu,
sem hjarta hvert á,
er straumbylgjur eilífðar
strengina slá.
Vöggugjöf lífsins
er ljósheimaþrá.
En vængir hugans skamt
yfir víddirnar ná.
AS sækja lengra’ og lengra
ei látiS verSur af,
því óskin bendir útyfir
eilífðar haf.
Ljá oss, drottinn, ljós þitt
í leitina þá,
sannleikans leitina,
sálnanna þrál
Sú, er þrá í sál
eftir sannleika ól,
ljái hún oss ljós sitt,
lífgjafans sól!