Lögrétta - 12.03.1919, Blaðsíða 2

38
LÖGRJETTA
LÖGRJETTA kemur út á hverjum miS-
vikudegi, og auk þess aukablöð við og við,
Verð kr. 7.50 árg. á Islandi, erlendis kr.
10.00. Gjalddagi 1. jútí.
Ktirl Liebknecht og Rósa Luxemburg.
I.
Danskur blaSamaSur, Anker Kirke-
by, hefur, eftir dauöa Liebknechts,
skrifaö í Politiken um heimsókn sína
hjá honum í Berlín í vetur, meðan
mest gekk þar á. Veröa hjer sögö aöal-
atr. úr þeirri grein. Hann hyggur, aö
nafn Liebknechts muni í sögunni
geymast í framhaldsröö af nöfnum
þeirra Cromwells, Mirebeaus, Robes-
pierres og Lenins. Liebknocht var
lugfræöingur og fyrir stríöiö var hann
kallaður „málfærslumaöur fátækling-
anna“. Heimskunnugt varö nafn hans,
er hann aleinn reis upp í þýska þing-
mu, og greiddi atkvæöi á móti fjár-
veitingu til ófriðarins. Þar meö reis
hann einn gegn öllum valdhöfum
landsins, gegn straumi tímans,
gegn dægurþytnum og gegn flokks-
bræðrum sínum. Og hann hjelt
sjerskoðunum sinum á lofti í blindri
trú á hugsjón sína. Síðar var hann
ciæmdur í 4 ára fangelsisvist, og fyrir
stríðið haföi hann setið í fangelsi á
annaö ár. Þegar stjórnarbyltingin
hófst haföi hann setið iy2 ár í fang-
elsinu en þá voru dyr þess opnaðar
og hann gekk út úr fangaklefanum
upp á þak keisárahallarinnar, og dró
þar upp rauða flaggið. Jafnframt var
skorað á hann, að taka sæti í ráðu-
” neytinu, en hann svaraöi: „Ráðherra
vil jeg gjarnan vera, en ekki meö
þeim mönnum, sem á stríðstímunum
.hafa ofurselt sósíalistaflokkinn til
auðvaldsins.“ í staö þess að taka
sæti í bráðabirgðastjórninni, stofnaði
hann þá í fjelagi við Rósu Luxem-
burg minsta dagblað Berlínar: „Rauða
íiaggið“. Hann skrifaði greinar í
livert tölublað þess, og jafnframt kom
hann daglega fram í mannþyrping-
um á götum og torgum borgarinnar
og hjelt ákafar ræður.
„Rauða flaggiö“ haföi bækistöð
sina í bakhúsi í Königgrátzerstrasse
40, hjá prentsmiðju á 3. lofti. Þangaö
var Liebknecht vanur að koma á
hverju kvöldi kl. 7 og lesa prófarkir
Nú fór danski blaðamaðurinn þangaö
til þess aö reyna aö hitta hann, sat
þar lengi á trjekassa á miðju gólfi,
beið og skemti sjer við aö horfa á
myndir, sem afgreiðslustúlkurnar
höfðu klipt út og límt á veggina. En
I.iebknecht kom ekki þaö kvöld. Hús-
rannsóknirnar voru þá byrjaöar í
Berlín, og hann var öðru hvoru tek-
inn fastur, er liðsmenn andstæðinga
hans mættu honum á götu. Blaða-
maðurinn sá hann fyrst í ræðustom-
um og fylgdi honum frá einum fund-
inum á annan. Hann lýsir sunnudegi
i úthverfi Berlínar. Loftið er drunga-
legt, þrungið þoku og regni. Á auöu
almenningssvæði bíöa 10 flutninga-
bílar. Þaö eru ræðustólar, og kringum
þá hafa safnast um 20 þúsundir
manna. Það eru fylgismenn Lieb-
knechts. Menn biðu tímum saman.
Byltingamannaforsprakkarnir koma
ekki á ákveðnum tímum, og ekki
eítir ákveðnum vegum, fremur en
Kússakeisari áður fyrri. En loks koma
nokkrir bílar, þjettskipaðir sjóliös-
mönnum og ryöjast eins og skriö-
drekar inn á völlinn. Rjett á eftir
sjest þar í lyftingu Rósa Luxemburg.
Hún er lágvaxin, en digur, af Gyð-
ingaættum, meö langt nef Og stóran
munn, og veifar gamalli regnhlíf, ti!
þess að vekja eftirtekt. En þar, sem
hópurinn er þjettastur, má sjá grann-
vaxinn mann, á að giska um fimtugt,
í slitnum frakka, og stendur lykkjan
upp úr hálsmálinu aö aftan. Hann
reisir höfuðiö og lyftir upp öörum
handleggnum með skipandi tilburö-
um. Þetta er Liebknecht. Hann er
hálf-Júdi. Frá fangelsisvistinni er
höfuð hans vjelklipt. Andlitið er ó-.
frítt, með óreglulegum dráttum, oy
hörundsliturinn grábleikur, en hakan
órökuð, meö úfnum skeggbroddum,
og ber alt útlitið enn vott um fangels-
isvistina. Fötin fara illa, og á fótun-
um hefur hann gamla fjaðraskó.
Hann minnir töluvert á alþýöutrú-
boða. Það er ekkert aðlaðandi í fasi
hans eða framkomu, og röddin, sem
rýfur þokuna, er ófögur og hás, eins
og frá ryðguðu sagarblaði. En Lieb-
knecht er æföur ræðumaður. Inni-
fyrir brennur hatursins eldur. En
hann lætur hann ekki fá vald yfit
sjer. Með yfirburðaró kuldans drotn-
ar hann yfir áheyrendunum og segir
þeim skoðun sína án nokkurs tauga-
titrings. Hann fer ekki með neinar
utan að lærðar setningar; liann opn-
ar aö eins fyrir því, sem innifyrir er,
og glóandi loginn stendur fram úr
munni hans. Meö æsingaþrótti
gremjunnar hvæsir hann hvert orö
fram, tilgerðarlaust og hljómlaust).
Hann á ekkert af hinum skáldlega
guömóöi Jauré’s, ekkert af hinum
hlýja söng Björnson’s, ekkert af hinni
titrandi samkend P. Sabroe’s. Þat>
koma fyrir hjá honum háfleygar setn-
ingar, en þær lyfta honum ekkert.
Og hreyfingar hans eru alt af þær
sömu upp aftur og aftur. Venjuieg
ast heldur hann sjer við ræöustólinn
íneð annari hendinni, en með hinni
heggur hann út í loftið, meö einum
útrjettum fingri, eins og til þess aö
slá föstu hverju orði, sem hann segir,
En af því aö yfirfrakkinn er orðinn
honum ofstór eftir fangelsisvistina,
fellur frakkaermin oft fram yfir
höndina, svo að menn sjá stundum
ekki annað en tóma ermi með fing-
urgómi eða nögl fram úr.
Eftir ræöuna fylgdu um 30 þus-
undir manna honum inn í miðja Ber-
Hn og fagnaðarópin dundu í sífellu
alt í kring um hann. Liebknecht rjeð
í raun og veru þetta kvöld öllu í
Berlín. Ein af fylgisveitum hans
rieðst þá á borgarkastalann og Lieb-
knecht kom sjálfur til og leysti yfir-
foringjann úr höndum sinna manna.
Hann kom í veg fyrir, aö kanslara-
böllin væri tekin. Tveir flutningabíl-
ar, sem 80 vopnaðir menn fylgdu,
voru stöðvaðir á götunni af múgnum
og mennirnir afvopnaðir, en bílamir
voru fullir af byssum. í mannþröng-
irxni kringum þá segist blaðamaður-
inn hafa mist sjónar á Liebknecht.
Um kvöldið beiö hann hans enn á
bækistöð „Rauða flaggsins", en Lieb-
knecht kom ekki. Honum var þá vís-
að á, hvar hann mundi nú vera að
hitta, og um nóttina hitti hann Lieb-
knecht loks í híbýlum Spartacus-
tjelagsins í Wilhelmsstrasse 74. Þetta
var venjuleg 6 herbergja íbúð á 2
lofti, sem breytt var í skrifstofur.
Þar voru borö og stólar, og á borö—
unum blekbyttur. Liebknecht tók á
móti gestinum í því herberginu, sem
áður hafði verið eldhús. Hann var
þar að skrifa. Upp úr brjóstvasa hans
stóð heil röð af gulum blýöntum.
Hann var ófratnfærinn í látbragði
og bros hans bar vott um feimni.
Ilann fiktaði vandræðalega við úr-
festi sína og blaðam. segist aldrei
hafa fundið eins til þess og þarna, að
hann væri óvelkominn gestur. Lieb-
knecht afsakaði, að hann væri for-
ugur um fætur, en það segist hinn
lika hafa verið, því hann hafði elt
Liebknecht allan daginn. Annars var
I.iebknecht ekki hjegómlegur, segir
hann. Blaðamaðurinn baö um í nafni
þriggja Norðurlandablaða og tveggja
heimsblaða, að mega tala við hann
og birta samtalið. Liebknecht kvaöst
hafa neitað öllum, sem til sín hefðu
komið í þeim erindum, og sagðist
ekki geta gert þar nokkra undantekn-
ingu. „Jeg vinn að stjórnarbyltingu,
annað ekki“, sagði hann. Blaðamað-
urinn bað um ljósmynd. Liebknecht
sagðist ekki hafa látið ljósmynda sig
síðustu 20 árin. Blaðamaðurinn bað
þá um nokkrar upplýsingar um einka-
líf hans. „Jeg á ekkert einkalíf“, svar-
aði Liebknecht. „Jeg vinn aö stjórn-
arbyltingu, annað ekki.“ Þá dró
blaðamaðurinn upp meðmælabrjef
frá Stauning ráðherra. „Jeg þekki
liann," sagði Liebknecht, og bandaði
hendi móti blaðinu; „hann er ekki
minn vinur.“ Blaðamaðurinn bjóst þá
til að kveðja og fara, en tautaði um
leið eitthvað í þá átt, að í Danmörk
gætu menn ekki skilið, að Liebknecht
skyldi vera á móti því, að þjóðþing
væri kallað saman; það virtist þó
vera það eina rjetta, að lofa þjóðinni,
eíns og eftir ensku og frönsku stjórn-
arbyltingarnar, að ákveða sjálfri
framtíð sína. — En þarna hafði hann
hitt lagið á Liebknecht, og hliðið var
opnað til viðtals við hann.
„Jeg skal segja yður það, án þess
að jeg ætli það til birtingar opinber-
lega,“ sagði hann, „að engin af hin-
urn borgaralegu byltingum, sem sag-
an hefur frá að segja, hefur komið
stjórnmálahugmyndum sínum í fram-
kværnd með þvaðri og ræðuhöldum,
heldur með valdi. Og hvernig ætti
það nú að takast fjórðu stjettinni, ör-
eigasjettinni, sem ekki hefur tekist
j.'ríðju stjett hins borgaralega þjóð-
f ielags. Það væri barnaleg hugmynd,
að ætla sjer að koma fram þjóðfje-
lagsskipun þeirri, sem fyrir okkur
vakir, með atkvæðagreiðslum. Þjóð-
fundurinn verður ekki annað en frarn-
hald af þingskúmaþvaðrinu. Þegar
stjórnarbyltingin varð í Englandi
1649, var henni ekki hrundið fram
með ræðum í þinginu, heldur var
geröur út her til þess að ryðja hin-
um nýja tíma braut. Og sigurinn
fjekst, ekki með orðaglamri og at-
kvæðagreiðslum, heldur með sverðum
bændariddaranna, og loks með ein-
ræðisvaldi Cromwells. Og hvernig
var frönsku stjórnarbyltingunni 1789
hrundið áfram? Var það í ræðustói-
um þingsins, sem byltingamennirnir
sigruðu þá? Nei, það var með stofn-
t'ti einræðisvaldsins, sem endaði í
skelfingarstjórninni. Og þó höfðu
byltingamennirnir bæði í Englandi
og Frakklandi þingmeirihluta til þess
að framkvæma byltinguna. En það
nægði ekki. Og hvað voru svo þess-
ar óverulegu borgarabyltingar í sam-
anburði við þá þjóðfjelagsbyltingu,
sem hjer er umaðræða? Þaðvoruekki
nema smáværingar, sem þá skildu
aðalinn og borgaraflokkana, hjá því
takmarkalausa og ósættanlega hatri,
sem nú skilur auðvald og vinnulýð.
Hjer er um að ræða síðustu stórstyrj-
cld veraldarsögunnar, styrjöldina um
það, hvort peningavaldið skuli standa
tða falla. Við stöndum á tímatak-
mörkum, þar sem ekkert samkomu-
lag getur komið til mála, engir útúr-
krókar, engin málamiðlun. Annað-
hvort sósíalistaríkið eða ekki. Auð-
vald og vinnulýður hafa ekki framar
um neitt að tala hvort við annað á
þingsamkomum. Nú er ekki um ann-
að að tala, en úrslitastríð á hólm-
göngusvæðinu upp á líf eða dauða.
Blaðamaðurinn skaut því inn í, að
sjer virtist stjórnin nú þegar hafa
gert töluvert í því, að koma hugsjón-
um sósíalista í framkvæmd, þar sem
hún hefði sett keisarann frá, rofið
herinn, sett framkvæmdalífinu reglur
samkvæmt kenningum sósíalista, lög-
leitt 8 tíma vinnudag og hækkað
verkalaunin.
„Hún hefur, þvert á móti, nú þegar
eyðilagt byltinguna," svarði Lieb-
knecht. „Hún hefur látið gamia
skipulagið halda sjer, og notar sömu
starfsmennina, sem áður voru verk-
íæri Hohenzollanna og Ludendorffs.
Hún lætur borgaralegt þing koma í
stað verkmannaráðs með fullkomnum
sósíalista-sniði, og hún heldur uppi
gömlu sjettaskiftingunni, með yfir-
stjett, sem á alt, og undirsjett, sem
á ekkert."
„En hvernig hugsið þjer yður þá,
að reisa hið nýja þjóðfjelag?.' spurði
hlaðamaðurinn.
„Með valdi,“ svaraði Liebknecht.
„Með því að láta fyrst um sinn bylt-
ingamenn verkmannaflokksinsog her-
mannaflokksins eina ráða öllu. Þeir
vilja ekki annað en rjettlæti gagnvart
öllum, vilja gera að virkileik hug-
myndina um hið upplýsta einveldi.
Annars eiga allir að hafa atkvæðis-
riett, þótt herforingjar og auðmenn
-"erði undanskildir, meðan þeir eru til.
öll stjettaskifing, allar orður 0g titl-
ar hverfa. Konur og karlar hafa jafn-
rjetti. Til þess að allir geti fengið
atvinnu, styttist vinnutíminn; sex
tímar á dag eiga að verða lengsti
vinnutimi. íbúðum, matreiðslu, upp-
eldi og heilbrigðismálum verðut
þannig fyrir komið, að allir fái að-
gang að nauðsynlegustu gæðui^i lífs-
ins. Eignir keisarans verða gerðar
upptækar. Ríkisskuldirnar feldar úr
gildi. Herlán sömuleiðis, ef þau yfir-
stiga vissa upphæð. Allar stærri jarð-
eignir verða teknar eignarnámi, og
þeim skift niður í húsmannalóðir, og
búsmennirnir mynda samvinnufjelög.
AJlir bankar, allar námur, skipa-
smíðastöðvar, verksmiðjur og hluta-
fjelög, sem reka iðnað eða verslun
skulu tekin úr einstakra manna hönd-
um og rekin af rikinu. Verkamenn
i hverri iðnaðar- eða atvinnustofnun
skulu sjálfir kjósa hina nýju stjórn-
endur stofnananna. Allar sjereignir,
sem fara fram úr ákveðinni upphæð,
skulu gerðar upptækar ...
Blaðamaðurinn segir, að sjer hafi
ekki hugkvæmst annað betra til svars
við öllu þessu, en að leiða fram gegn
Liebknecht mest metna flokksbróður
hans i Þýskalandi, Kurt Eisner for-
sætisráðherra í Bayern (sem síðar
var myrtur). Það hafi verið sagt, að
síðast þegar Kurt Eisner var í Berlín,
hafi hann reynt að stilla Liebknecht
0g draga úr ákafa hans, en að lokum
hafi hann sagt, er honum varð lítt
ágengt: „En góði vinur, haldirðu
svona áfram, þá sundrarðu öllu
Þýskalandi.“ Þá átti Liebknecht að
liafa svarað: „Betur að svo færi.“
Þessi saga segir blaðamaðurinu að
gengið hafi meöal þýskra stjórnmála-
rnanna, en Liebknecht gerði hvorki
að játa henni nje neita.
Svo kvaddi blaðamaðurinn, en bað
Liebknecht um leið, að lofa sjer aö
heiEa upp á Rósu Luxemburg, sem
hann vissi að var í næsta herbergi.
—- „Vinkona mín talar ekki mikið,’*
svaraði Liebknecht. „Hún skrifar. Jeg
skal sjá um, að þjer fáið greinar
hennar.“ Svo rjetti hann fram hönd-
ina til kveðju, litla og mjúka, eins og
kvenmamíshönd, og þótt kveðjuhand-
takið væri fast frá blaðamannsins
hálfu, var engan kraft að finna á
móti. í næsta herbergi fyrir framan
varð dálítil viðstaða, því Liebknecht
lagði svo fyrir, um leið og hann
fylgdi gestinum til dyra, að hann
fengi með sjer vissar greinar eftir
Rósu Luxemburg, sem komið höfðu
í „Rauða flagginu". í þessu herbergi
sá blaðamaðurinn seinni konu Lieb-
knechts og átti tal við hana. Hún
er rússnesk gyðingastúlka, fríð sýn-
um og gáfuleg. Þegar hann kvaddi,
lofaði hún að senda honum bók, sem
nýkomin var út á sænsku, um mann
hennar.
Blaðamaðurinn segist svo alla nótt-
ina hafa verið að lesa greinar og
flugrit eftir Rósu Luxemburg heima
í herbergi sínu í gistihúsinu. Hann
segist ýkjulaust geta kallað hana
fremsta blaðagreinahöfund Þýska-
lands, meistara í sinni grein; hugsan-
ir hennar sjeu skarpar sem sverð og
ljósar sem fægðir demantar, og tak-
markið hið eilífa rjettlseti. Þau Lieb-
knecht og hún sjeu nú bæði dauð þemi
dauðdaga, sem sje hlutskifti þeirra,
sem fæðist fyrir tímann. Um Lieb-
knecht hafi margir undrast það, að
hann hafi fengið að lifa svo lengi
sem raun varð á. í „Rauða þinginu“.
b. e. á samkomu hermanna- og verk-
manna-ráðanna í Berlín, segist hann
hafa setið við hliðina á undirforingja
írá Königsberg, sem sendur hafi verið
ti! Berlínar sem fulltrúi hermanna-
og verkmanna-ráðs þeirrar borgar,
fjörugum manni, sem bar heiðurs-
merki fyrir hraustlega framgöngu,
og eindregnum byltingamanni. Hann
sagðist hafa orðið að lofa því, áður
en hann fór að heiman, að skjóta
I.iebknecht. Svo var hann á samkomu
hjá honum, þegar til Berlínar kom,
Og heyrði hann tala. Segist hann þá
hafa sagt við þá, sem í kring stóðu.
að annaðhvort tali Liebknecht í þetta
sinn alt öðruvísi en hann sje vanur,
eða þá, að alt sje lýgi, sem um hann
sie sagt. En honum var sagt, að Lieb-
knecht talaði alveg eins og hann væri
vanur. En þá kvaðst hann hafa sím-
að heim: „Get ekki skotið Lieb-
knecht", og hann bætti við, að ef
menn heyri hann tala, þá hljóti menn
aí elska hann.
Danski blaðamaðurinn endar grein
sína með þeim ummælum, að Lieb-
knecht sje dáinn þeim fegursta dauða.
sem mönnum sje unt að deyja, dáinn
fyrir stóra hugsjón. En hann segist
skrifa um hann með þurrum tárum,
eg það vegna þess, að hann hafi bar-
ist fyrir sínum kristilega fagnaðar-
boðskap, ekki knúinn af kærleika,
heldur af hatri, ekki af því, að hann
elskaði þá fátæku, heldur af þvi, að
hann hataði þá ríku.
II. .
Þau Liebknecht og Rósa Luxem-
burg voru bæði drepin kvöldið 16.
janúar. Um morguninn hafði komið
út í „Rauða flagginu" óvenjulega
hvöss grein eftir Liebknecht og hafði
stjórnin látið gera alt upplag blaðs-
ins upptækt. Það virðist svo, sem út-
sendarar stjórnarinnar hafi undan-
farna daga alt af verið á hælum Lieb-
knecht’s, því það er sagt, að hann hafi
enga nótt sofið heima, heldur alt af
úti í gistihúsum, og sína nóttina á
hverjum stað. Einnig er sagt, að alt
af hafi beðið hans bíll á götunni, úti
fyrir hverju húsi sem hann steig inn
í, búinn til þess að þjóta á stað með
hann, ef hann þyrfti að flýja. En
það hafði kvisast, að hann kæmi dag-
lega, þessa síðustu daga, til fjölskyldu
i Mannerheimstræti 43. íbúar hússins
aðrir höfðu veitt því eftirtekt og sagt
frá því á lögreglustöðinni. Maðurinn,
sem Liebknecht heimsótti, heitir
Markussohn og sonur hans var rit-
stjóri „Rauða flaggsins". Þetta kvölu,
rjett fyrir kl. 8, kom tilkynning um
það á lögreglustöðina, að þau Lieb-
knecht og Rósa Luxemburg væru
bæði inni hjá Markussohn, 0g flokk-
ur af hinu svonefnda borgarvarðliði,
sem er sjálfboðalið, var þegar sendur
þangað. Alt hafði gengið fljótt, og
nú brutust hennenn inn í íbúðarhei-
bergi Markussohns. Húsbóndinn og
kona hans voru b.æði heima, og innj
í stofunni hjá þeim voru, eins og frá
hafði verið sagt, þau bæði, sem leit-
að var að. Rósa Luxemburg lá þar á
legubekk, en Liebknecht stóð á gólf-
mu. Þau voru bæði þegar handtekin.
Meðan á þessu stóð, lcom Markus-
sohn yngri heim. Þegar hann sá, að
húsið var umkringt af hermönnum,
ætlaði hann að flýja, en hermennirnir
kölluðu til hans og sögðu, að ef hann
stæði ekki kyr, yrði hann skotinn.
Hann hlýddi, og var þá einnig hand-
tekinn. í herbergjunum fanst allmik-
ið af skjölum, snertandi starfsemi
Spartacus-flokksins, og einnig stór
peningaupphæð. Var lagt hald á
hvorttveggja. En þau Liebknecht og
Rósa voru flutt af hermönnum í „Ho-
tel Eden“, og samstundis var öllu
símasambandi við hótelið slitið. Það
hvisaðist þó von bráðar, að þau væru
liandtekin, og nú þarna niður komin,
svo að mannfjöldi þyrptist að hótel-
ínu, og vildu ýmsir þegar í stað brjót-
ast þar inn og ráðast á þau. Voru
þau þá leidd út um hliðardyr og átti
að koma þeim þaðan í bílum undan.
En þar var þá orðið fult fyrir af
íólki. Rósa Luxemburg var barin, svo
að hún fjell meðvitundarlaus niður
á götuna. Síðan var henni lyft upp
í bíl og átti að flytja hana i fangeiss.
En skamt frá hótelinu var bíllinn
stöðvaður. Þar var enn mannþyrp-
iug, og flaug sú fregn um, að Rósa
Luxemburg væri fangi í bílnum. Mað-
ur einn hljóp þá upp í bílinn og skaut
kúlu gegn um höfuð henni. Síðan
ruddust fleiri upp í bílinn, rifu líkið
úí úr honum og fóru burt með það.
Iíefur það ekki fundist síðan; en
haldið er, að því hafi verið fleygt í
skurð, sem þar er nálægt.
Liebknecht var einnig fleygt inn í
bíl hjá „Hótel Eden“ og haldið á stað
með hann áleiðis til Moabitfangels-
isins. En á leiðinni gegnum Tiergart-
cti stöðvaðist bíllinn, og varð að fá
annan í hans stað. Liebknecht var
beðinn að koma út og ganga nokk-
urn spöl. En er Liebknecht kom út,
tók hann til fótanna og hljóp burt.
Hermennirnir hrópuðu og sögðu hon-
um að standa kyrrum, en hann
skeytti því ekki, og voru þá send
5 skot á eftir honum. Eitt af þeirn
hitti hann milli herðablaðanna, og
fjell hann þegar dauður niður. For-
inginn, sem flutti hann, kveðst hafa
sagt honum, er hann stje inn í bíl-
mn, að ef hann gerði tilraun til að
fiýja, yrði beitt vopnum gegn hon-
um. Hafði hann í mannþyrpingunm
við hótelið fengið högg aftan á háls-
inn og var þar með blæðandi sár.
Út úr þessu tvöfalda morði reis
álcöf æsingaralda eftir á. Fylgismenn
þeirra Liebknecht’s heimtuðu hefnd-
ir og hótuðu öllu illu. Þungar sakir
voru bornar á þá, sem verið höfðu
við að handtaka þau Liebknecht og
Rósu og þá, sem áttu að flytja þau
til fangelsisins, og þótti þeim alt hafa
illa tekist. Margar sögur gengu um
öll atvik, sem að morðunum lutu,
aðrar en þær, sem hjer eru sagðar.
Stjórnin fyrirskipaði opinbera rann-
sókn í málinu, svo að þeirn yrði
hegnt, sem sekir reyndust, ef til
þeirra næðist. En um árangur af
þeim rannsóknum hafa ekki komið
l’ingað fregnir enn.
III.
Karl Liebknecht var 47 ára gam-
all. Faðir hans var hinn nafnkunni
sósíalistaforingi, sem ásamt Bebel
stýrði lengi þýska sósíalistaflokkn-
um. Liebknecht yngri varð stúdent
og do.ctor í lögfræði, og síðan mála-
fiutningsmaður í Berlín. 1902 var
hann kosinn inn í prússneska þingið
Hann skipaði sjer í flokk hinna kröfu-
börðustu sósialista, og það er sagt,
að hann hafi stundum þótt vandræða-
maður við að eiga í flokknum.
Nokkru síðar var hann dæmdur í I y2
árs fangelsisvist. Að henni lokinm
fór hann til Ameríku. En 1912 er
hann korninn heim aftur, og var þá
kosinn af sósíalistunum í Potsdam
inn í Ríkisþingið. Varð hann bar
cinn af forsprökkunum í ákærunum
gegn stjórnendum Kruppsverksmiðj-
unnar 0g vakti með því almenna eft-
irtekt á sjer.
Þegar heimsstríðið byrjaði, fylgdi
hann í fyrstu flokki sínum. 3. ág. 1914
hjelt flokkurinn fund, til þess að taka
aístöðu til ófriðarins, og var það fyr-
irfram samþykt, að í þingsalnum
skyldi flokkurinn koma fram óskift-