Lögrétta - 10.12.1919, Blaðsíða 2

1
LÖGRJETTA
LÖGRJETTA kemur út á hvtrjum m\8-
vikudtgi, og auk þess aukablöS við og vi8,
Vtr8 kr. 7.J0 árg. á Islandi, erlendis kr.
10.00. Gjalddagi 1. júH.
ati komiS og góður rómur geröur aS
c'rindi aöalræSumannsins, en þa8 var
, um hag og horfur íslensku kirkj-
unnar“. Tveim dögum seinna sat
biskup og frú hans veitslu mikla og
eirðulega á heimili Sjálandsbiskups.
og var þangaíS boöiS öllum helstu
guSfræðingum borgarinnar (háskóla-
kennurum og andlegrar stjettar
mönnum). Ekki var þar neitt áfengi
á borSum, heldur var sódavatn eitt
saman haft til drykkjar, því Sjálands-
biskup er bindindisvinur mikill; en
ekki skemtu menn sjer lakar fyrir
þaS. Margvísleg sæmd önnur var
biskupi sýnd þar í borginni, eins og
íiærri má geta.
Hinn 26. okt. flutti biskup messu
hjá íslenska söfnuSinum í Kaup-
mannahöfn . (í kirkju Abel-Katrine-
stofnunarinnar). Var þar húsfyllir,
tnda mun enginn íslenskur biskup
hafa sungiS messu yfir íslenskum
söfnuði áður þar í borginni.
Því næst hjelt biskup í fyrirlestra-
ieiðangur sinn út um Dandörku. Fór
hann til Hróarskeldu, Odense, Hor-
sens, Aarhús, Herning, Viborgar og
Álaborgar. Fluttí hann sitt erindið :
liverri borg, nema tvö í Álaborg. í
fyrirlestrum þessum talaSi hann um
islensku kirkjuna í fortíð og nútíð,
en einn fyrirlesturinn var um sálma-
kveiSskap eftir siðabót, og sjerstak-
k-ga um kveSskap Hallgríms Pjet-
urssonar. ASsókn var hvervetna mik-
il að þessum fyrirlestrum, og miklu
lofsorSi lokiS á þá í blöðum. Lætur
biskup mikiS yfir þeim hlýju viðtök-
um, sem honum voru hvervetna sýnd-
ar og velvild þeirri, sem hann varS
þar var til Islands og íslendinga. —
Enn flutti biskup, aftur kominn tií
Khafnar, þ. 9. nóv., erindi í hátíSa-
sal „Kristilegs fjelags ungra rnanna"
tim „trúfesti guös gagnvart hinni ís-
lensku kirkju“, að viSstöddum mesta
mannfjöldá.
MeSan biskup var í fyrirlestraleiS •
angrinum í Danmörku, barst honum
brjef frá stjórn Olaus Petri-stofnun-
arinnar við Uppsala-háskóla, undir-
skrifaS af erkibiskup Svía, sem er
formaður stjórnarnefndarinnar og
jafnframt prokanslari háskólans, þat
sem honum var boSiö til háskólans,
a?> flytja þar erindi um kirkju íslands
og stööu hennar í kristninni. Olaus
Petri-stofnunin er sjóður, sem varíð
cr til þess að bjóða kunnum guð-
fræSingum annara landa til aS flytja
fyrirlestra í Uppsölum. Hafa þar flutt
gestafyrirlestra (eSa „Olaus-Petri-
fyrirlestra", eins og Svíar nefna þá)
ýmsir lærSir menn utan úr heimi, frá
Hollandi, Sviss, Þýskalandi, Ung-
verjalandi, Noregi og Danmörku. Ai
NorSmönnum 0g Dönum hafa sinn
úr hvoru landi flutt Olaus Petri-
fvrirlestra í Uppsölum, þeir Tand-
berg biskup í Osló og dr. Poulsen
Vjebjarga-biskup. Fyrirlestrana gef-
ur sjóðurinn síðan út i bókarformi,
og er þaS orSið snoturt safn. Biskup
tók þessu sæmdarboSi og fór ásamt
frú sinni til SvíþjóSar. Komu þau
fyrst til Stokkhólms og dvöldu þar
á annan dag sem gestir hjá hr. R.
I.undborg, forstjóra.
Næsta dag fóru þau til Uppsala.
Erkibiskupinn, herra Nathan Sö-
derblom, sem er æSsti maSur (pró-
kanslari) háskólans, tók þar viS
þeim biskupshjónunum og Annie,
tióttur þeirra, sem dvelur vetrarlangt
í Stokkhólmi, meS mikilli bliSu, og
voru þau gestir hans, meSan þau
dvöldu í Uppsölum. Biskup flutti er-
indi sitt á háskólanum, klæddur
biskupshemþu sinni og talaSi þrjá
stundarfjórSunga fyrir troSfullu húsi.
Erkibiskup bauS hann velkominn
tneS ræSu, og aS loknu erindi flutti
hann honum hjartnæmar þakkir.
TalaSi hann afar hlýlega til íslands
og baS biskup_aS lokum aS bera þau
boS til íslenskra stúdenta og kandi
data, aS ef þeir ættu leiS til Uppsala,
skyldi þaS vera Svíum gleSi aS taka
á móti þeim. Erkibiskupinn, sem er
einn af langfremstu tignarmönnum
evangeliskrar kristni á vorum dög
um og stórlærSur guSfræSingur á
besta aldri (fæddur 1866), er fróSur
í fornum fræSum íslenskum og skif-
ur þau á frummálinu.
Fyr um daginn, sem fyrirlesturinn
skyldi haldast, skoSaSi biskup vor
hina frægu Uppsala-dómkirkju, há-
skólann og háskólabókhlöSuna. HafSi
erkibiskup valiS honum til fylgdar
dr. Linderholm, prófessor í kirkju-
sögu, hinn lærSasta mann, en einn
af bókavörSunum fór rneS þeim um
alt bókasafniS og sýndi þeim aS lok-
um tvæi* bækur, sem geymdar eru
eins og helgir dómar, í lokuSum
kassa meS gleri yfir, en þaS eru biblia
Vulfila hin gotneska (codex argue
teus) handrit frá 5- eSa 6. öld, rituS
meS silfurbókstöfum á purpuralitaS
bókfell, og Edda Snorra Sturlusonar
(codex Uppsaliensis) — hiS fræga
handrit, sem dr. Finnur hefur lagt
til grundvallar Edduútgá'fu sinni, og
upplýsir eitt Edduhandrita um Sæ-
mund sem höfund eldri Eddu.
Frá Uppsölum fór biskup til
Stokkhólms og dvaldist þar einn dag.
Honum hafSi af erkibiskupi veriS
boSiS aS prjedika þar í Storkyrkan,
stærsta, merkasta og elsta guSshúsi
höfuSborgarinnar, sömu kirkjunni
sem Olaus Petri forSum var prestur
viS, og þar sem hann hóf siSabót
sina, og bein hans hvíla undir kirkju-
gólfi. Þar söng biskup hámessu
sunnudaginn 16. nóv., og fór sú at-
höfn fram meS fádæma viShöfn og
eftirminnilegum hátíSablæ, aS sögn
sænskra blaSa. Kirkjan var svo fjöl-
skipuS sem verSa mátti, og kom
þangaS margt stórmenni. Fleira var
þar af körlum en konum. Úrvalssöng-
flokkur söng sálmana og tveir prest-
ar voru biskupi til aSstoSar viS
messugerSina.
Sænsk blöS ljúka miklu lofsorSi á
ræSu biskups og segja, aS enga
aanska ræSu hafi Svíar skiliS jafn
' vel. Var þaS fyrir þá sök, aS biskup
flutti hana meS þeim framburSi, sem
íslendingum er tamastur, er þeir tala
dönsku, en þeir eru fastmæltari en
Danir, sem kunnugt er. Eftir prje-
tíikun gekk biskup fyrir altari, ásamt
tveim prestum, og lýsti blessun yfir
söfnuSinn og mælti á sænsku.
AS lokinni embættisgerS voru þau
biskupshjón í boSi hjá sendiherra
Dana i Stokkhólmi, kammerherra H.
Zahle, sem jafnframt er sendiherra
fslands hjá Svíum. Veitti biskup því
cftirtekt, aS tvær voru flaggstangir
úr skrifstofuglugga sendiherrans, og
skýrSi hann biskupi frá, aS önnur
væri fyrir danska, en hin fyrir ís-
lenska fánann.
Koma biskups vakti hina mestu eft-
irtekt 5 SvíþjóS, og fluttu öll höfuS-
blöSin í Stokkhólmi myndir af hon-
um og lofsamlegar ritgerSir um komu
hans og frammistöSu alla.
Þess ljet biskup getiS viS oss, aS
ijöldi blaSamanna hefSi sótt á sinn
r'und, en því miSur höfSu sumir þeirra
lagt honum önnur orS í munn, en
hann talaSi.
Þegar biskup var í Stokkhólmi
kom honum enn boS frá Uppsölum
og buSu stúdentar honum til veitslu
En þá var tíminn orSinn svo naumur,
nS hann varS aS hafna því boSi og
lialda hiS skjótasta til Kaupmanna-
hafnar, til aS missa ekki skipsins.
Eins og áSur er á vikiS, sóttu marg-
ir blaSamenn eftir viStali viS biskup
og spurSu hann 'einkanlega eftir
bannlögunum, hvernig þau reyndust.
— Biskup ljet vel af lögunum. Hann
sagSist hafa fariS um landiS i þrjú
sumur og hvergi sjeS drukkinn mann
nema á SiglufirSi, en þar væri fjöld:
skipa og útlendinga um síldveiSa-
timann. Hann kvaSst vitanlega ekk-
cit þekkja til þess, hvernig einstakir
ruenn kynnu aS fara kringum lögiu
hjer i bænum; mönnum hætti til aS
bera út sögur, sem oft væri eins dæmi.
og síSan látiS heita svo, sem undan-
tekningarnar væru hiS algenga. En
þaS sagSist hann geta boriS vitni um,
aS bannlögin hefSu haft blessun t
tör meS sjer fyrir f jölda mörg heimili
hjer í bænum, og úti um sveitir lands-
ins væri drykkjuskapur meS öllii
iiorfinn.
Minning.
Risa úr hafi háfjöll
og undrableikir jöklar
\fir albláu landi
i ljóshafi sumarssunnu
og sólbros mjer senda
um úthafsöldur, einrænum manni,
sem leitar aS lífsteinum
i ókunnum álfum.
Hugur svífur aS sól
og sjer um fjalidali algræna
og bygSir bænda
bryddar silfurlindum;
skína móti mjer örnefni
trá unglingsárum
og. heilla hug minn af hæsta flugi
i bæ fósturforeldra.
Því bifast barmur hratt,
tn hugsun gleymist
cg ótal kendir þyrpast aS hjarta
á vinafundi,
og gleSi fullkomna gefa
þeim, sem kemur,
og þeim, sem mót tekur,
eSa sára sorg, ef vinur er látinn
og fósturfólk úr garSi gengiS?
Hugur, þú sóttir sorg
t:m sólarveg, á löngu fiugi,
c>g færSir hjarta heim tíSindi þung,
og segir mjer lát fóstra og fóstru,
þeirra blessuSu hjóna,
sem bjuggu mjer skjól
meS börnum sínum,
og kendu mjer gott aS elska og
geyma.
Risa úr stríSi og styrjöld
minningar meS helgiblæ
um hetjur fallnar;
íslenskt ættstórt bændafólk,
scm barSist í illærum
fyrir erfingjum gamalla kongsþanka,
og framtíS fagra landsins —
tslands.
LjóS þetta tileinka jeg fósturfor-
eldrum minum, Jóhannesi Jónssyni
og GuSbjörgu Gissurardóttur, Skaft-
fellingar bæSi, sem bjuggu í Mör-
tungu á SíSu og fluttust þaSan aS
RauShól á HjeraSi austur, og síSan
aS Geitavík í BorgarfirSi og bjuggu
þar síSan, og dóu á sóttarsæng, hann
áriS 1905, sjötugur aS aldri, og hún
T9T4. 79 ára. FriSúr og virSing fylgi
tninningu þeirra.
Kaupmannahöfn í nóv. 1919.
Jóhannes S. Kjarval.
Kosninoii) f fleykjöufk,
Lítil athugasemd.
í ritstjórnargrein í Lögr., um kosn-
inguna, var svo um mælt, aS þorri
SjálfstæSismanna hefSi „svikiS‘‘
kosningabandalagiS,, sem gert var
rnilli fylgismanna Sveins Björnssonar
(Sjálfstæðism.) og fylgismanna Jóns
Magnússonar (Heimastjórnarm.) fyr-
ir alþingiskosninguna 15. nóv. Og í
óSru nr. blaSsins talar Sveinn Jóns-
son um, aS svo mikil brögS hafi ver-
iS aS þessum „svikum“, aS ekki munt
tleiri en 50 SjálfstæSismenn hafa
greitt Jóni Magnússyni atkvæSi.
AuSvitaS verSa engar sönnur á þaS
tærSar, hvernig menn hafi greitt at-
kvæSi viS leynilega kosningu. En jeg
hygg mig vera kunnugri þeim líkum
og gögnum, sem á verSur aS byggja,
ef kveSa skal upp dóma um þetta,
tn þeir eru báSir, ritstj. Lögr. og
Sveinn Jónsson, og get eftir þeim
kunnugleika fullyrt, aS hvorttveggja
er mjög ofmælt, bæSi aS allur þorri
SjálfstæSismanna hafi „svikiS“, og aS
eigi hafi fleiri en 50 þeirra kosiS J
M. Satt er þaS,. aS til voru „svik“ —
hægt aS nefna fáeina SjálfstæSis-
rnenn, sem höfSu undirgengist sam-
komulagiS, en sneru viS blaSinu síS-
ustu dagana, og beittu sjer þá fyrir
kosningu Möllers og Sveins. Hálf-
velgja var líka til hjá einstöku mönn-
um, þar á meSal hjá Sveini Björns-
syni sjálfum. En allur þorri þeirra
SjálfstæSismanna, sem höfSu undir-
gengist bandalagiS, hefur óefaS hald-
:S þaS, og sumir þeirra unnu ötullega
og drengilega aS kosningu Jóns
Magnússonar.
Þrátt fyrir þetta má vel vera, aS
tiltölulega fáir SjálfstæSismenn hafi
■veriS í tölu kjósenda J. Magn. En
ástæSan til þess er þá aSallega sú,
aS áhrif þeirra manna, sem bandalag-
18 gerSu, hafa ekki náS svo langt eSa
veriS svo mikil, aS þeir gætu fengiS
fjöldann af SjálfstæSismönnum til
þess aS fylgja sjer svo langt, aS gefa
Heimastjórnarmanni atkvæSi. EÍ
þetta eru ekki „svik“, heldur áhrifa-
leysi.
Ýmislegt kom fram viS kosningu
þessa, sem vert væti aS gera aS um-
t ilsefni. Hjer skal einungis vikiS aS
einu. Margir ungir menn, sem fylgdu
Möller, virtust skoSa kosninguna
nokkuS líkt eins og litiS er alment á
Irappleiki. Mannamunurinn var öllum
í augum uppi. Jón Magnússon hafSi
viSurkenda yfirburSi yfir alla keppi-
nauta sína, ámóta og t. d. Sigurjón
Pjetursson hafSi um Iangt skeiS yfir
aSra glímumenn hjer í bænum. Aldrei
var eins mikiS lófaklapp og kæti viS I
glímusýningar, eins og þá sjaldan þaS
kom fyrir, aS einhver miSlungsmaS-
urinn eSa jafnvel væskill slampaSist
á aS fella Sigurjón; þaS þótti hiS
mesta „sport“ — en allir þeir sém
klöppuSu voru jafn-reiSubúnir til aS
viSurkenna yfirburSi Sigurjóns á
eftir. Álíka fögnuSur kemur fram hjá
áhorfendum þegar strákhnokkar bera
sigur af hólmi í knattspyrnu viS full
orSna menn. Og í þetta sinn þótti
)ngstu kjósendunum æSimörgum þaS
vera skrambi mikiS sport, ef ekki
meiri maSur en Möller gæti komist
iram fyrir sjálfan Jón Magnússon.
En eldri mönnunum sýnist nokkuS
mörgum sem best mundi fyrir þetta
rýfullvalda rilciskríli aS slíkar sport-
rilhneigingar rjeSu ekki úrslitum al-
þingiskosninga oft eSa í mörgum
kjördæmum.
Ekki tjáir þó aS leyna hinu, aS
ívamkoma Heimastjórnarflokksins á
þingi hin síSustu árin átti sinn þátt
i úrslitunum hjer í Reykjavík, eins og
í fleiri kjördæmum, en út i þaS mál
skal ekki fariS aS sinni.
Jón Þorláksson.
Úti um heim.
Eystrasaltslöndin.
Þau eru eitt af þeim svæSum NorS-
urálfunnar, sem heimsstyrjöldin hef-
ur veriS háS á. Og alt fram til þessa
liefur þar veriS ófriSarástand. Fram-
tíS jiessara landa er enn í óvissu. Á
íriSarþingi bandamanna var þeim
ætlaS sjálfstæSi, eSa sjálfsákvörSun-
i:rrjettar um framtíS sína. En Rúss-
land, sem þau lutu áSur, átti engan
þátt í þeirri friSargerS. Á stríSsárun-
um náSu ÞjóSverjar þar yfirhönd, og
ætluSu Eystrasaltslöndunum sjálf -
stæSi í bandalagi viS Þýskaland, eSa
undir verndarvæng þess.
Þegar stjórnarbyltingin hófst í
Rússlandi og keisarastjórninni var
rteypt, mynduSu þjóSirnar í Eystra-
raltslöndunufn lýSveldi á grundvelli
Kerenski-laganna frá 30. marts 1917.
En mikil vandræSi var viS aS stríSa,
m. a. vegna þess, hve alþýSa manna
er mentunarsnauS í þessum löndum.
ÞaS er taliS, aS best hafi þetta tek-
ist í Eistlandi, en þó alt annaS en vel
Fram til 23. apríl í ár stjórnaSi þar
iandsráS, sem á máli landsmanna heit-
ír Maapaew, og kosiS var meS al-
mennum kosningum. En í þessu ráSi
fengu aS eins fáir menn sæti úr
mentastjettum landsins, því þærstjett-
ir eru aS mestu leyti þýskar. AS eins
2 af hundraSi af Eistum eru sagSir
hafa náS nokkurri æSri mentun. t
íáSinu voru 5 flokkar. Tveir af þeim
iildu fara gætilega í sakirnar og
hjeldu saman. í þeim áttu þýsku
mentastjettirnar nokkur atkvæSi, og
allsf voru i þessum flokkum ráSsins
29 menn. En hinir þrír flokkarnir
voru róttækari byltingaflokkar og
höfSu til saman 28 atkv. Fyrnefnda \
heildin viSurkendi eignarrjettinn og
vdldi halda honum, en hin síSari vildi
afnema hann. Þetta ráS kaus 17
rnanna bráSabirgSastjórn og voru
ráSherrarnir, hver um sig, aS eins
LáSir þeim flokki, sem þá hafSi val-
ið, og settu lög samkvæmt því, hve'-
á sínu sviSi, svo aS öll löggjöfin fór
á ringulreiS. Einn gaf út lög á grund-
velli eignarrjettarins, annar gaf út
log, sem kollvörpuSu honum. Land-
búnaðarráSherrann átti t. d. heima í
einum af þremur byltingaflokkum
landráösins og gaf út lög um, aS jarö-
eignir aSalsins, sem aö mestu leyti er
þýskur, skyldu af honum teknar og
þeim skift milli smábændanna og
verkalýösins. Þetta varS til þess, aS
gera mentastjettir landsins, bæSi
Þióöverjana og þá af Eistum, sem tii
þeirra stjetta töldust, nýju stjórnar-
stefnunni andvíga.
Svo var gengið til þingkosninga í
vor, sem leið, og þingiS kom saman
í Reval 23. apríl. En kosningarnar
höföu gengiS svo, að byltingaflokk-
arnir höföu fengiS mikinn meirihluta.
KosiS haföi veriS eftir reglum hins
almenna kosningarjettar og bæS:
menn og konur haft atkvæSisrjett.
25 af hundraði kusu. Byltingaflokk-
srnir 3 fengu samtals 78 þingsæti, en
hinir 2 flokkarnir, sem kallast Maalit,
eSa lýveldisflokkar, fengu til saman
30 þingsæti, en þar að auki þýski
f'okkurinn 3 og rússneski flokkur-
inn 1. 1 tilkynningu, sem send var út
um heiminn, er þingiS kom sáman,um
kosningaúrslitin og fyrirætlanir hins
Huri id Dlupyar
Verksmiðja
(yviiilar jhsnr.
stóra meirihluta, var þaS sjerstaklega
tekiS fram, aS /fyrir íægi til úrlausn-
ar hin mikla jaröeignabreyting, þ. e.
íýrirkomulag skiftingar hinna stóru
aöalsmanna-landeigna milli hinna
jarSeignalausu bænda. Eins og menn
siá á þessu, er ekki munurinn mik-
ill milli skoöana þessara flokka, sem
íáöin hafa fengið í Eistlandi, og
Bolsjevíkanna í Rússlandi, svo aS
þaS er skiljanlegt, aS- Eistur hölluS-
ust nú fremur að því, aS semja frið viS
þá, er Bolsjevíkastjórnin hjet þeim
viðurkenningu á sjálfstæöi þeirra, en
aS berjast móti þeim í bandalagi viS
heri þeirra Koltsjaks og Denikins og
stuSningsmanna þeirra, sem bæöi
höfðu þaS markmiS, aS sameina
Rússaveldi keisaratímanna, og þar
meS draga Eystrasaltslöndin aftur
undir veldi Rússa, og líka aS berja
niöur einmitt þær byltingar heima
fvrir hjá þeim, sem þing þeirra nú
laldi aðalmál sitt.
Hjá Lettum var ástandiS líkt. Þar
myndaSi Ulmanis ráSaneyti 18. nóv.
1918. ÞaS er sagt, að ráBherrarnir i
þeirri stjórn hafi fæstir veriS færir
um aS gegna þeim störfum, sem þeir
tókust á hendur. Þessu ráSaneyti
var steypt í apríl, sumir segja fyrir
tilstilli Goltz hershöfSingja og hins
þýska hers þar eystra, eöa meS stuSn-
ingi úr þeirri átt. En sú hreyfing
átti skamman aldur og ráSaneytiS,
sem þá fjekk völdin, sat aS eins fáar
vikur. í maí tók nýtt ráöaneyti viS
og heitir sá, sem þar haföi forustuna,
Needra. Hann var úr húsmanna
ilokki og tók aS sjer innanríkisráS
herrastarfiS ásamt forsætisráSherra-
ombættinu. En utanríkismálaráS-
herra varS. Meyerowits, og var hann
þá i sendiför til friöarþingsins í
París 0g átti aS fá viSurkenningu
þess fyrir sjálfstæSi Evstrasaltsland-
ínna. En bandamenn áttu þá í samn-
ingum viö þá Koltsjak og Denikin
og Meyerowitz kom ekki málum sín-
v.m fram á þann veg, sem hann vildí.
svo aS hann sneri óánægSur heim frá
París. Eftir þetta hallaðist hann aS
því, eins og stjórn Eistlands, aS
scmja frið viS Bolsjevikastjórnina í
Rússlandi. Lithauensbúar höfSu átt
í sífeldum erjum og óeirSum bæSi viS
Rússa og Pólverja, og þráSu friS.
ÞaS varS svo úr, aS fulltrúar frá öll-
um Eystrasaltslöndunum, Finnlandi,
I.ettalöndum (Kúrlandi og Lívlandi),
Eistlandi og Lithauen komu saman í
Dorpat til þess að ræSa um friðartil-
iioS frá Bolsjevikastjórninni í Rúss-
landi.
En þetta, sem hjer hefur veriS
sagt, að stjórnir Eystrasaltslandanna
tóku aS semja um friS og sættir viS
Bolsjevíka, hlaut aS æsa hinn þýska
hluta íbúanna gegn þeim. Og mót-
staöan kom ekki aS eins frá ÞjóS-
verjunum, heldur,einnig frá mörgum
þjóðlega sinnuöum mönnum, sem
barist höfSu bæSi fyrir sjálfstæði
landanna og móti Bolsjevíkastefn-
unni. FriðarsamningagerSin í Dorpat
varS því til þess aS hrinda af staS
uppreisnarhreyfingu, sem fyrst og
íremst beindist gegn stjórn Letta, og
þá hreyfingu studdi Goltz hershöfS-
ingi meS hinum þýsku hersveitum,
som voru þar eystra, og tóku þær
h.öndum saman viS rússneskar sjálf-
boSaliðssveitir, sem staSiS höfðu þar
móti Bolsjevíkahernum. Á þennan
hátt hófst ófriöurinn þar eystra
h.aust, sem leiS.
Upphaflega var það meS samþykki
bandamanna, aS þýski herinn, sem
sat í Eystrasaltslöndunum þegar
opnahljessanmingarnir voru gerðir,
skyldi vera þar áfram og hjálpa Lett-
um í baráttu þeirra viS Bolsjevíka.
íiann og þeir áttu aS vera eins og
varnarveggur til hindrunar útbreiSslu
Bolsjevíkastefnunnar vestur á bóg-
inn. Margir af þýsku hermönnunum
voru þá ráönir af stjórn Letta, þeirri
sem þá var viS völd, til þessarar her*
þjónustu og áttu aS launum aS fá
borgararjettindi þar eystra og jarS-
næSi til þess aS setjast þar síðar aS
•dS búskap. En stjórn sú, sem þar
kom til valda siSastl. vor, neitaSi aS
/