Lögrétta - 14.01.1920, Blaðsíða 2

LÖGRJETTA

LÖGRJETTA kemur út á hverjum mið-
v.kudegi, og auk þess aukablöð við og við,
V erð io kr. árg. á Islandi, erlendis 12 kr.
50 au. Gjalddagi 1. júlí.
að ástæðurnar eru þar mismunandi
í hinum ýmsu löndum. En í Noregi
hugsar Verkmannaflokkurinn sjer, að
landbúnaðurinn yrði eftir sem áður
rekinn af einstökum sjálfseignar-
bændum. AS eins sje þess gætt, að
miklar jarðeignir lendi ekki í höndum
einstakra manna, a‘S öll yrkjanleg
lönd verði tekin til notkunar og land-
bændurnir verSi losaöir við rentu-
greiðslur til einstakra auðmanna.
Stefnuskrá norska verkmannaflokks-
ins, sem samþykt var í einu hljóði á
landsfundinum 1919, er bygð á þess-
um hugmyndum.
Þetta yfirlit yfir meginþætti sósíal-
ístakenninganna er nauðsynlegt til
þess aS skilja hugsanir byltingasósí-
aiistanna yfir höfuS, og þá einkum og
sjer í lagi hugsanir bolsjevíkanna.
í Rússlandi var svo ástatt, aS meg-
inþorri hins hugsandi almennings ói
meS sjer byltingahugmyndir, aS svo
iniklu leyti sem hann vildi hrinda af
sjer einveldinu og losna viS keisara-
stjórnina. í æSri stjettunum voru dg
margir, sem hugsuSu á sama hátt. En
samt sem áSur aShyltist rússneska
þjóSin ekki kenningar sósíalista.
Eorgaraflokkarnir vildu losna yiS
keisarastjórnina, en fá í staSinn auS-
valdsfyrirkomulag vesturlandanna og
koma fram meS þess hjálp endurbót-
um hjá sjer eftir fyrirmyndum frá
Vestur-Evrópu. JarSeignamáliS var
J>ar fyrst bg fremst á dagskrá. ÞaS,
sem um var aS gera, var aS ná á
einhvern hátt eignarjettinum yfir
landinu úr höndum hinna stóru jarS-
eigenda og koma honum yfir á bænd-
urna. Öllum hinum frjálslyndu stjórn-
málaflokkum var þaS ljóst, aS breyt-
ingar í þessa átt, yrSu aS fá fram-
gang, þar á meSal kadettaflokknum,
og aS minsta kosti þrír stjórnmála-
f’okkar, trúdóvíkar, nardovíkar og
sosíal-revólutioneri -flokkurinn (sem
Kerensky átti heima í), höfSu lausn
þessa máls á stefnuskrá sinni. Samt
sem áSur var enginn þessara flokka
reglulegur sósíalistaflokkur.
En á síSustu áratugum urSu jafn-
framt þessu skjótar og miklar fram-
íarir í Rússlandi í iSnaSi. Reyndar
lifa enn nál. 75% af íbúum Rússlands
af landbúnaSi og aS eins nál. 10%
af iSnaSi. En samt hefur iSnaSurinn
sett mark sitt á stór svæSi landsins.
Eíns og gerist um iSnaSinn nú á tím-
um, ,er,u yfirráS hans í Rússlandi í
fárra • manna höndum tiltölulega
Margir þeíirra eru útlendingar, og
bækistöSvar iSnaSarins eru einkum í
hínum stóru borgum. Bankarnir hafa
mjög mikil áhrif á atvinnureksturinn
og þar meS mikiS vald. í Rússlandi
er þegar kominn fram fjölmennur
verkmannalýSur, eSa öreigalýSur, og
var hann 1897 orSinn 11 miljónir
MeS iSnaSarstofununum fluttust sósí-
alistakenningarnar til Rússlands og
breiddust út frá þeim til landbúnaSar-
lýSsins. Þær bentu þar, eins og ann-
arstaSar, út yfir stefnuskrá hinna
frjálslyndu borgaraflokka, þar sem
þær miSuSu ekki aS eins aS lýSstjórn-
arfyrirkomulagi á stjórnmálasviSinu,
heldur einnig á hagsmunasviSinu. En
þetta gátu mentastjettir Rússlands
* ekki skiliS.
Innan rússneska sósíalistaliSsins
hafa frá 1903 komiS fram tveir skýrt
aSgreindir flokkar, bolsjevíkar og
mensjevíkar.* Þeir eru s'S.mmála um
takmarkiS, en mjög ósamdóma um
veginn til aS ná því. Mensjevíkar eru
hiiSstæSir hægrisósíalistum vestur-
landanna, trúa á hægfara framþróun
þjóSfjelagsins frá auSvaldsfyrir-
komulaginu til sósíalistaríkisins,
halda, aS vegurinp sje sá, aS ná meiri
hluta atkvæSanna í þjóSþinginu
Þessi aSalflokkur greinist svo í ýmsa
undirflokka, sem fara misjafnlega -
langt í kröfum sinum.
En bolsjevíkarnir eru hliSstæSir
vinstri-sósíalistum Vestur-Evrópu,
trúa ekki á hægfara breytingar þjóS-
fjelaganna úr auSvaldsríkjum yfir 1
sósíalistaríki. Til þess segja þeir aS
vald auSmagnsins sje of mikiS og til-
hneiging hinna drotnandi stjetta of
íík til þess aS verja sjerrettindi sín.
Þeir trúa því ekki, aS undir þingræS
* Rússneska orSiS bolsje þýSir:
meiri hluti og bolsjevíkar: meirihluta-
menn, en mensje þýSir: minnihluti
og mensjevíkar: minnihlutamenn.
isfyrirkomulaginu geti hugmyndir
þeirra sigraS. Þeir segja, aS breyt-
ingar á hagsmunasviSinu eigi aS
skapa framtíSarfyrirkomulagiS, og aS
efnahagsástæSurnar sjeu nú eftir
heimsófriSinn orSnar slikar, aS auS-
valdsrikja fyrirkomulagiS hljóti aS
hrynja til grunna, en sósíalistaríkis-
+yrirkomúlagiS aS taka viS af því.
Þess vegna leggja bolsjevíkar aSal-
ahersluna á, aS koma sem föstustum
skipulagi á verkmannaflokkana og
íylkja þeim til árása á hiS ríkjandi
stjórnarfyrirkomulag. En þaS sama
gera vinstrasósíalistarnir í öllum
löndum.
Friðarsamningar undirskrifaðir.
Loks hafa friSarskilmálar veriS
undirskrifaSir af bandamönnum og
ÞjóSverjum. ÞaS var gert í Versöl-
um og rituSu undir samningana full-
trúar frá ÞjóSverjum og 14 banda-
inannaþjóSum, segir símfregn frá 11.
þ. m. ÞaS er taliS svo, aS friSarsamn
ingarnir hafi gengiS í gildi laugar-
daginn 10. þ. m. kl. 15 mín. yfir 16.
þ. e. kl. 4,15 síSd., og segir fregnin,
aS undirskriftarathöfnin hafi ekki
staSiS lengur yfir en 8 mínútur.
Jafnframt skrifaSi Clemenceau und-
ir fyrirskipun um, aS þýsku herfang-
arnir í Frakklandi skyldu sendir
heim. Og eldri fregnir hafa komiS
um, aS bandamenn hafi gert einhverj-
ar tilslakanir í kröfum sínum um bæt-.
ur fyrir herskipin, sem sökt var í
Scapaflóa. Annars segja fregnirnar,
að þýsku blöSin sjeu dauf í dálkinn
yíir úrslitunum og blöS íhaldsflokk
anna sárgröm. Þýska stjórnin hefur
í ávarpi til þjóSarinnar skýrt frá, aS
friSur sje kominn á, og í því ávarpi
sendir hún þeim landshlutum kveSju,
sem undan þýska ríkinu ganga.
Bandaríkjastjórnin undirskrifaSi
ekki friSarsamningana, og fregn frá
12. þ. m. segir, aS hún hafi tilkynt
þýsku stjórninni, aS vopnahljessamn-
iogar milli ríkjanna sjeu enn í gildi.
í símfregn frá 13. þ. mán. segir,
&S sænski jafnaSarmannaforinginu
Branting telji friSarsamningana brot
á sjálfákvörSunarrjetti þjóSanna og
segist ekki trúa því, aS þessi friSur
geti orSiS endingargóSur. Hann tel-
ur fjárhagsákvæ.Sin áframkvæman-
leg og segir, aS verkefni jafnaSar-
manna hvervetna um heim eigi aS
yera, aS fá þeim breytt.
Aðrar fregnir.
Fyrsti fundur þjóðabandalagsins
átti aS haldast í París síSastl. sunnu-
dag, 11. þ. m., en engar nánari fregn-
ir hafa enn komiS af því fundarhaldi.
I aS er sagt í fregn frá Khöfn, aS
Ðanmörk gangi inn í þjóSabandalag-
iS aS tveim mánuSum liSnum.
Til Danmerkur eru nú komnar
cnskar og franskar hersveitir, sem
elga aS vaka yfir atkvæSagreiSslunni
í. SuSUr-Jótlandi, en hún er nú, aS
f riSarsamningunum loknum, fyrir
dyrum. Khafnarfregn frá 11. þ. m.
segir, aS mikill undirbúningur hafi
veriS þar til þess aS taka sem best á
móti þessum hersveitum, en þær eru
þá þangaS komnar .
Símfregnir frá síSastl. vikum segja
frá mikilli framsókn af hálfu bolsje-
víkahersveitanna í Rússlandi og Si-
beríu. Fregn frá 12. þ. m. segir, aS
her Koltsjaks í Síberíu sje gersam-
lega sundraS. ASalstöSvar hans voru
i.ú síSast í Irkutsk, en þar hefur orS-
iS upphlaup og bolsjevíkar hafa unn-
iS stórsigra þar á næstu grösum.
Sama er aS segja um her Denikins í
SuSur-Rússlandi, aS hann hefur far-
iS mjög halloka fyrir hersveitum
bolsjevíka síSustu vikurnar. ÞaS hef-
ur veriS sagt frá framsókn bolsjevíka
suSur hjá Odessu, og fregn frá 12
ji. m. segir, aS þeir sjeu þá aS vinna
mikla sigra í DonhjeruSunum. Ein
íregnin segir, aS þeir haldi nú meS
l ersveitir inn í Afganistan. Þeir hafa
samiS bráSabirgSafriS viS Eístur, og
hklegt aS á sama hátt verSi bráSlega
samiS viS hin Eystrasaltslöndin. En
rm friSarsamningagerSina mílli
þeirra og bandamanna í París heyr-
ist ekkert nýtt.
Menn telja- útlitiS í NorSurálfunni
y-fir höfuS mjög ískyggilegt. Enskur
fjármálamaSur hefur veriS sendur
vestur um haf til þess aS leita hjálp-
ar í Bandaríkjunum í fjármálavand-
ræSum Evrópu, en símfregnirnar
segja undirtektir þar ekki sem best-
ar. ÞaS er sagt, aS útlit sje fyrir alls-
herjarverkfall í Bretlandi í byrjun
næsta mánaSar, ef eigj rætist þar
betur úr en á horfist, og víSa er út-
htið alt annaS en gott.
Frjettir.
Tíðin. SíSastl. ár epdaSi meS frosti
og norSanátt, en upp úr nýári brá
aftur til sunnanáttar og hlýnaSi. 7.
þ. m. kólnaSi aftur, og hafa veríS
nokkur frost síSan, en þó oft gott
veSur. í Borgarfj.hjeraSi og Þingv.-
sveit er sagt nær jarSlaust, sökum
áfrera, en betra austan fjalls.
Stjórnmálafundur við Þjórsárbrú.
Þar hjeldu Árnesingar og Rangvell-
iugar fjölmennan fund 8. þ. m. Yfir
300 kjósendur höfSu veriS þar úr
báSum sýslunum, auk margra ann-
ara. Fundarstjóri var Björgvin Vig-
fússon sýslumaSur. Allir þingmenn
sýslnanna voru á fundinum. Lögr.
hefur enn aS eins fengiS fáorSar sím-
viStalsfregnir af því helsta, sem á
fundinum gerSist, en þaS var þetta:
FossamáliS var fyrst tekiS fyrir og
áttu innilokunarmenn engan fulltrúa
þar eSur formælanda. Samþykt var
áskorun til Alþingis, um aS þaS beitt-
ist fyrir því, aS tekiS yrSi til aS starf-
rækja aS minsta kosti einn foss hjer
i landinu og Títans-fjelaginu aS öSru
jöfnu veitt sjerleyfi. HafSi mikiS
veriS rætt um máliS og alt á einn veg
um fyrri hluta tillögunnar, en ein-
hver ágreiningur orSiS um, hvort niS-
crlagiS skyldi fylgja meS.
Þar næst var rætt um stofnun lýS-
háskóla á Suðurlandsundirlendinu, og
er það gamalt áhugamál þar, svo sem
l.unnugt er. En nú virSast góSar horf-
ur á því, aS máliS fái framgang. Úr
emum hreppi, Grímsneshreppi, voru
boSnar fram 6000 kr. til fyrirtækis-
ins, og þótti, sem og er, raunsarlega
gert, og var áskorun samþykt á fund-
inum um frjáls samskot til fyrirtækis-
ins í öllum hreppum SuSurláglendis-
ins, sem eru um 30. VerSur svo skóla-
máliS boriS fram á Alþingi, en þar
mun þaS ljetta því leiSina, aS hjer-
aSsbúar leggi sjálfir fram svo eSa
svo mikiS til skólastofnunarinnar, og
verSi margir hreppar eins framlaga-
fúsir og sá, sem byrjaSi, getur orSiS
im mikiS fje að ræða.
Þar næst var rætt um vegamál, og
vildi fundurinn aS vegamálalöggjöfin
yrSi endurskoSuS og ný flokkun á
vegunum færi fram, eftir gæSum
þcirra, og ákvæSum um viShaldiS,
hverjum þaS skyldi ætlaS, yrSi svo
hagaS þar eftir.
Fundurinn vildi aS stjórnarskrár-
frumvarp síSasta þings yrSi samþykt
n aukaþinginu í vetur, þótt hann teldi
þaS nokkuS gallaS, og var sjerstak-
lega látin í ljós ósk um, aS breytt
yrSi viS næstu endurskoðun ákvæS-
inu um, aS þingiS dæmi sjálft um
p.ildi kosninga, og dómsvaldiS í þeim
sökum fengiS hæstarjetti.
Fundurinn stóS í 7 klst., en á eftir
var skemtun, meS dansi.
Slysfarir. í stórviSri 7. þ. m. hvarf
hjeðan vjelbáturinn „GuSrún“, er var
viS fiskveiSar, og hafSi síSast sjest
til hans .frá Akranesi. Er nú taliS
vonlaust um, að hann komi fram úr
þessu. Hafa þar farist fjórir menn:
júlíus SigurSsson frá BygSarenda,
formaSur, SigurSur Jóhannesson, frá
Móakoti, vjelamaSur, SigurSur GuS-
mundsson og Beneditk SigurSsson.
Báturinn var eign Þorgeirs Pálsson-
ar útgerSarmanns. — Af seglskipinu
Muninn fjell nýlega maSur útbyrSis
og druknaSi, er þaS var á leiS hingaS
írá útlöndum, bróSir skipstjórans.
Á gamálskvöld vildi þaS slys til á
Þingeyri viS DýrafjörS, aS skot úr
gamalli fallbyssu lenti í handlegg
Óskars Jóhannessonar Ólafssonar
fvrv. alþm. og meiddist hann svo, aS
taka varS af handlegginn uppi viS
öxl.
Eiðaskólinn. ForstöSumaSur hans,
siera Ásm. GuSmundsson, er nú hjer
i bænum um tíma, til þess aS ráSg-
ast viS stjórnarráSiS um byggingu
skólahúss, sem byrjaS verður á á
komandi vori.
Drengurinn.
Eftir Gunnar Gunnarsson.
Drengurinn og áin.
Áin gaf honum lífiS. ÞaS var byrj-
unin.
Gamla María hafSi sagt honum
þaS. Og gamla María var vitrust af
öllum. Hún vissi alt.
Hún hafSi svo oft sagt honum frá,
lívernig þaS atvikaSist, aS þaS var
eins og hann sæi þaS fyrir augum
sjer:
Vordag einn, þegar hann var ný-
orSinn tveggja ára, hafSi hann leg-
ið fyrir utan bæinn og sofnaS uppi á
brúninni á brekkunni, sem liggur frá
bæjarhúsunum og niSur á árbakkann,
og svo hafSi hann vis't oltiS niSur —
og ef hann hefSi vaknaS viS þaS, þá
hafSi hann liklega grátiS sig í svefn
aftur. HeimilisfólkiS hljóp í tvo
klukkutima alt í kring og leitaSi og
kallaSi, leitaSi og kallaSi upp aftur
og' aftur: Skúli litli! .... Skúli litli,
komdu heim! —- en hann fanst
hvergi. FólkiS hafSi oft horft fram
af brekkunni, en hann lá fast viS
rætur hennar, og ofurlítil þúfa skygSi
á hann, svo aS hann sást ekki aS of-
an. Og svo fór móSir hans aS verSa
h.rædd um, aS hann hefSi dottiS í
ana, en áin beljaði fram jökulgrá, því
þaS var í leysingum, — og út aí
þessu varS mikil sorg og harmatölur.
MóSir hans var grátandi, faSir hans
var þögull, og vinnukonurnar börm-
uðu sjer og voru meS hávær æSru-
orS. En allir leituSu og kölluSu:
Skúli litli, heyrirSu ekki til okkar?
— Komdu heim, Skúli minn! — En
smátt og smátt þagnaSi fólkiS ....
þá heyrSi þaS hann alt i einu gráta.
ÞaS gekk á hljóSiS, og allir stukku
niSur brekkuna. Svo var hann bor-
inn heim og fólkiS hló 0g grjet......
En þegar þaS var nýkomiS upp frá
anni, þá bólgnaSi hún upp. ÞaS kom
vöxtur í hana ofan frá fjöllunum,
svo aS hún flóSi yfir alla bakka og
náSi langt upp eftir brekkunni utan
viS bæinn.
Áin hafSi beSiS, þangaS til fólkiS
fann hann. Gamla María sagði það,
og þaS var enginn efi á, aS þetta var
rjett. Áin hafSi ekki viljaS taka hann.
Hún hafSi gefiS honum lífiS.
Hann hafSi spurt móður sína, hvort
þetta væri ekki rjett, en hún hafSi
þá svaraS svona út í loftiS: Þú mátt
ckki trúa öllu, sem hún gamla María
segir þjer.
Hann hafSi líka spurt föSur sinn.
En faSir hans var þá vant viS kom-
inn og varS önugur. Vertu ekki aS
þessu bulli, drengur, hafSi hann sagt.
Svo gat drengurinn ekki talaS um
þetta viS aSra en gömlu Maríu. —
FaSir minn segir, aS þaS sje bull, aS
áin hafi gefiS mjer lifiS, sagSi hann.
Gamla María sneri aS honum
hrukkótta andlitinu, leit svó undan
cg hristi bara grálokkótta höfuSiS.
ÞaS þurfti ekki meira; hann var al-
\eg sannfærSur. Hann gat ekki efast
um þaS, sem gamla María sagSi. Hún
var svo gömul og vissi alt. Og svo
ieit hún líka út eins og galdrakona.
Því var einhvern veginn svo fariS
um gömlu Maríu, aS þótt honum
reyndar þætti vænna um föSur sinn
og móSur sína, þá var þaS sa'mt hún,
sem laSaSi hann mest aS sjer. Hún
sat við rokkinn frá morgni til kvölds,
á rúmi sínu frammi i baSstofuenda,
og spann og spann. Rokkurinn suS-
aSi hægt og jafnt — og ef maSur sett-
ist á skemil viS hliSina á henni og
bað hana aS segja sjer eitthvaS, þá
ieit hún gömlu augunum niSur á viS
og byrjaSi svo aS segja frá, meS þeim
aivitskumálrómi, aS alt, sem hún
sagSi, jafnt alvarleg mál sem kynja-
ivlstu hugarburSasögur, varS, eins
og hún sjálf komst aS orSi: „heilag-
ur sannleikur." —: Hún hafSi sjeS
huldufólk, sem bjó í steinum og klett-
rm, og í rökkrunum litu húsin þess út
cins og önnur hús. Hún hafSi sjeS
þetta fólk ganga um úti, þegar þaS
hjelt aS menn veittu þvi ekki athygli,
og þaS var altaf rauSklætt eSa blá-
klætt. Hún hafSi þekt mann, sem einu
sinni hafSi fariS á bak á gráan hest,
cn hesturinn þaut undir eins á staS
og maSurinn varS fastur viS hann
þangaS til honum datt í hug, aS til
þess aS losna yrSi hann aS nefna
r-afn hestsins — því þetta var enginn
liestur, heldur var þaS nikurinn, sem
áíti heima í Nikurvatni, og maSur-
inn haf'Si ekki tekiS eftir því fyrri,
cS allir hófarnir á honum sneru öf-
ugt. Hún vissi líka meira um jóla-
sveinana en allir aSrir og kunni sög-
ur um Grýlu og LeppalúSa og marg-
ar sögur um sjóskrímsli og fldiri
kynjadýr. — Ef hann spurSi föSur
sinn eSa móSur sína um eitthvaS af
þessu, sögðu þau, aS þaS væri ekki
satt; hann ætti ekki aS trúa svona
rugli. Gamla María væri ekki meS
öllum mjalla, hún væri farin að
ganga í barndóm. En þau sögSu þetta
aidrei svo aS hún heyrSi. Og drengn-
um var kunnugt um, aS gamla María
vissi margt, en hitt vissi hann ekki,
livaS þaS var, aS ganga i barndóm,
en hann þóttist skilja, aS þaS væri
eitthvaS, sem hún væri ein um, og
því fór fjarri, aS þetta feldi hana í
gi'.di i hans augum. Hann ímyndaSi
sier, aS annaShvort vildu þau faSir
hans og móSir ekki, aS hann fengi
í S vita um 'þetta, sem gamla María
sagSi honum, eSa þá aS þau væru
ckki eins vitur og hún, enda var hún
hka miklu eldri en þau, og miklu
eldri en allir aSrir, sem hann þekti.
En ekkert af því, sem gamla María
sagSi honum, hafSi önnur eins áhrif
á hann og þaS, aS áin hefSi gefiS
honum lífiS.'
Ánni hlaut þá aS þykja vænt um
hann. Hún hlaut aS þekkja hann, þótt
hann þekti hana ekki.
Tímunum saman sat hann í brekk-
unni og horfSi niSur i ána stórum
og undrunarfullum barnaaugum, til
þess aS komast eftir leyndarmálum
hennar, ef unt væri. Hann skildi ekki
ána. Hún var undarlegri en alt ann-
p’ð lifandi, sem hann þekti. HvaSan
kom hún? — Hvert streymdi hún?
.... Daga og nætur streymdi hún á-
fram, — alla daga og allar nætur,
sumar og vetur .... streymdi —
streymdi — streymdi .... áfram —
áfram — áfram.........
Áin varS vinkona hans. Hún var
trygg og þaS var _gott aS leita til
hennar-. Ef illa lá á honum settist
l.ann í brekkuna og ljet hana streyma
fram hjá sjer. Og hún talaSi viS hann,
sefaSi hug hans, dreifSi barnasorg-
um hans og ljet hann dreyma.........
Á veturna varS hann aS vísu aS
vcra án hennar, þá saknaSi hann
hennar og varS stundum nærri veik-
u.r af þrá eftir henni.....
Á sumrin kom hann til hennar svo
oft sem hann hafSi tíma til þess.
Hann sat oft lengi á bakkanum.
ialaSi viS hana og hlustaSi eftir svari
hennar meSan hún rann fram hjá,
blá og róleg, í sólskininu.
— HvaSan kemur þú?
— Jeg kem úr fjöllunum ■— fjöll-
u.num — fjöllunum. ....
— Hvert ertu aS fara?
— Jeg ætla út í hafiS — hafiS —
hafiS.
— HvaS er hafiS ? spurSi hann þá,
-— því hafiS hafSi hann aldrei sjeS,
en bara heyrt sagt frá því, svo aS
þaS var í huga hans eit.thvaS mikil-
vægt og dularfult.
En áin svaraSi þeirri spurningu
ekki. Hún hjelt bara áfram að suSa:
HafiS —- hafiS — hafiS.......
Og hann tíndi blóm, sendi þau á
staS til hafsins og baS þau aS bera
kveSju frá drengnum viS ána.
Einu sinni sagði hann viS föSur
sinn:
— HvaS gerir áin þegar hún kem-
ur út í hafiS ?
— Hún hverfur í hafiS, drengur
nu'nn, svaraSi faSir hans.
— Hverfur hún? Jetur þá hafiS
hana? Þá hlýtur hún aS deyja.
— Áin getur ekki dáiS — dauSir
hiutir deyja ekki, sagSi faSir hans þá
— dálítiS óþolinmóður.
.... Áin dauSur hlutur! Hann
skildi ekki aS faSir sinn gæti sagt
annaS eins og þetta. Áin — sem hafS:
gefiS honum lífiS.......
En nú vissi hann þaS —: áin dó
þegar hún kom út í hafiS.
Og næst þegar hann sat. á bakk-
anum og horfSi á hana streyma
fram hjá, sagSi hann viS hana:
— Því flýtir þú þjer svona út í
hafiS, fyrst hafiS jetur þig?
— HafiS — hafiS — hafiS ....,
svaraSi áin og rann fram hjá hon-
um brosandi og ánægS.
Hann spurSi hana oft um þetta, en
fjekk altaf sama svariS.....ÞaS var
líka svo margt, sem hann vildi vita,
en enginn svaraSi:
-En samt þóttist hann skilja, aS haf-
;S væri eitthvaS, sem undir eins væri
bæSi fagurt og hræSilegt......Hann
v?rS aS fá aS sjá hafiS.
Einu sinni kom hann hlaupandi til
föSur síns. Hann var móSur og meS
iijartslátt, og honum var mikiS niSri
fyrir:
— Pabþi — þaS er skepna í ánni!
— Skepna? — Áttu viS silunga?
— Hvar sástu þá?
Drengurinn sýndi, hvar hartn hefSi
sjeS þá, og faSir hans og einn af
vinnumönnunum sóttu net, til þess
aS veiða þá í, og drengurinn hljóp
á eftir. Hann stóS eins og þrumu-
lostinn þegar hann sá þá draga gljá-
andi silunga upp og fleygja þeim á
bakkann. Svo varS hann frá sjer
numinn af undarlegri gleSi. Silung-
arnir lyftu sporSunum og byltust á