Lögrétta - 16.12.1920, Blaðsíða 4

4
LÖGRJEJTA
Tilkynning.
í tilefni af breytingu þeirri á starfssviði Verðlagsnefndarinnar, að
það skuli frá 2. þ. m. að telja, ná yfir alt landið, tilkynnist hjer með,
samkvæmt 1. gr. reglugerðarinnar dags. 28. september J>. á., um fram-
kvæmd laga nr. 10, 1915 og nr. 7, 1917, að óleyfilegt er hjer eftir, hvar
sem er á landinu, án leyfis nefndarinnar, að hækka verð á vörutegundum
þeim er hjer segir:
Korn- og mjölvörum, jarðeplum, sykri, ikaffi, mjólk, einnig dósa-
mjólk, feitmeti, fiski, kjöti, fatnaði og fataefnum, skófatnaði, segldúk,
veiðarfærum, olíum til ljósa og vjela, bensíni og byggingarefnum.
Fyrirspurnir eða umkvartanir til Verðlagsnefndar, lútandi að verð-
lagi, skulu vera skriflegar.
petta er gert heyrin kunnugt til leiðbeiníngar og eftirbreytni þeim,
er hlut eiga að máli.
Reykjavík, 9. desember 1920.
Björn Þórdarsson,
Hjeftinn Yaldimarsson.
mætti segja — en hjartaS í honum er
ekkert læknishjarta. Hvers heldurSu
aö hann hafi spurt mig í gærkvöldi í
trúnaöi o,g römmustu alvöru: Þolir
þ ú aS sjá alt þetta fólk deyja?
spurSi hann .... Jeg gerSi mjer lít-
ið fyrir, og spuröi hann aftur hver
skollinn gengi að honum. Því slíkar
hugsanir eiga yfirleitt ekki aS geta
hent nokkurn lækni. ViS gerum það
sem viS getum — og þar meö búiö.
Þaö erum ekki viö, sem berum ábyrgö
á slátruninni....... Viö erum ekki
einu sinni samsekir. En mjer þqtti
þetta nú samt leiöinlegra Gríms
vegna, en jeg þorfii að láta í ljósi. Á
mig hefur þetta alveg öfug áhrif.
Mjer hefur aldrei fundist jeg vera
eins vel í jafnvægi ■— eins stæltur og
sterkur og einmitt þessa dagana — í
gær og í dag. Mjer finst það hrein-
asta unun, aö fá nú einu sinni færi á
að beita öllu afli minu. Drepsótt
eins og þessi bætir aö því er mig
snertir ofurlítiS upp þá skyssu, sem
mjer varö á, þegar jeg gerðist lækn-
ir, en ekki járnsmiöur.
— Já en, vinur minn góöi — sagSi
ieg undrandi, því Pjetur var auösjá-
anlega alveg hreinskilinn: honum
fanst hann áreiöanlega vera í ess-
inu sínu, og hann var í miklu betra
skapi en hann átti aS sjer. — Já, en
vinur góöi — hefur þá allur þessi
sjúkdómur og neyö, já, allur þessi
dauöi engin áhrif á þig.
— Var jeg ekki einmitt að skýra
það fyrir þjer, hvernig það hressir
rnig allan, að hafa einu sinni ærlega
að gera.....Sjúkdómur og neyð —-
guð mánn góður — jeg held það sje
nú rjett þetta venjulega í veröldinni
— og dauðinn........Allir eigum við
i’ú að deyja. — Þar að auki hef jeg
oft tekið eftir því, hvernig líkamleg-
ar þjáningar ljetta venjulega á huga
manna.......Og dauðinn, Jón Odds-
son, dauðinn er eiginlega ekki ann-
að en ramt lyf, sem við v e r ð u m
að taka inn, og því er sama hvort við
tökum það fyr eða síðar! Þegar það
er búið, þá e r það búið........
— Og hvað þá? spurði jeg.
— Hvað þá — Pjetur skildi mig
auðsjáanlega ekki undir eins.
— Já — hvað er svo á eftir?
—- Það sjest á sínum tíma, sagði
hann brosandi og varð alt í einu al-
varlegur. — Nei. — Það, sem við
mennirnir þurfum um fram alt að
brjótast í gegnum — og það sem er
svo erfitt — það er lífið .... ekki i
sjúkdómum og neyð — því þá geng-
ur það af sjálfu sjer. Nei — það er
lifið milli hryðjanna, ef jeg mætti svo
segja, lífið frá degi til dags, lífið í
sambandi við það fólk sem við lifum
með og kærum okkur um. Þ a ð
getur verið erfitt, þ a ð getur oft
svift okkur bæði hugrekki og gleði.
En þetta hjerna núna — nei — vertu
í eilífri náðinni. — .... Þeir, sem
veikir eru ættu að þakka fyrir það,
sem sjúkdómurinn ljettir á sál þeirra,
þakka fyrir þann andlega stórþvott,
sem hann gefur þeim tækifæri til og
þeir hafa svei mjer ekki vanþörf á.
Og við, sem frískir erum, ættum að
þakka fyrir, að við getum einu sinni
ekki að eins beitt öllum kröftum okk-
ar, heldur einnig látið í ljósi það lít-
ið, sem við eigum til af hjálpsemi og
góðvild.
— Svo dagar kraftaverkanna eru
þá enn þá ekki úti, sagði jeg háðs-
lega. — Pjetur horfði á mig rólegum,
ljósum augum og skildi ekki, svo jsg
bætti við: Jeg á við það, 'að þú ert
að verða mælskur.
— Látum það nú vera — sagði
hann kæruleysislega og var auðsjá-
anlega farinn að hugsa um eitthvað
annað. Veitstu að Grímur Elliða-
grímur og Páll Einarsson eru aftur
farnir að umgangast hvor annan.
— Hvað segirðu! sagði jeg og varð
þungt um mál og þessi óskiljanlegi
ótti, sem nú hafði þyrmt mjer um
stund, lagðist aftur eins og bjarg á
hjarta mitt. — Það getur ekki verið
satt — það hlýtur að vera misskiln-
ingur.
— Jeg sá Pál þó rjett nýlega koma
út úr húsi Gríms. En það var nú
reyndar ekki Grímur sjálfur, sem
íylgdi honum til dyra, það var frú
Vigdís.
Augu okkar mættúst snöggvast og
j e g að minsta kosti skammaðist
min eins og hundur fyrir þær hugs-
anir, sem snöggvast skaut upp hjá
mjer......
— Hann hefur verið með einhver
skilaboð frá skrifstofunni, sagði jeg
cftir stutta en kveljandi þögn.
— Getur verið, svaraði Pjetur og
þagnaði aftur. En þegar jeg sá hann
standa brosandi með beygingum og
hneigingum í sömu dyrunum og jeg
skaut honum út um í gærkvöldi,
brosti jeg ósjálfrátt við endurminn-
inguna. Mjer fanst falla eitthvað svo
skringilegur blær yfir þetta sjálf-
boðastarf mitt, sem aflraunamaður.
— Jeg skil annars ekki hvernig i
ósköpunum sá maður getur stigið
fæti inn fyrir þær dyr, — En mjer
kemur það reyndar ekkert við. Og
mín vegna getur hann að minsta kosti
gengið út og inn eins og hann vill
hier eftir — hvar sem honum þókn-
ast. Mjer þykir þetta leiðinlegt —
jeg hef altaf haft meira álit á frú
Vigdísi, en flestum öðrum konum.
— Elefur þú það ekki enn þá?
spurði jeg og var í alt búinn — því
rnjer fanst Pjetur dæma hana eft-
ir fljótfærnis líkum.
— Ó-jú — svaraði hann, eins og
hann áliti það ekki ómaksins vert, að
ræða þetta efni lengur.
— Nei —1 hægan, hægan, sagði jeg
í bræði. Jeg ætlaði að krefja hann
reikningsskapar fyrir ummæli hans,
en kom engu orði upp.
— Hvað er að sjá þig maður.
Rödd hans var nú orðin alt önnur —
hann var aftur sá gamli Pjetur Ólafs-
son. — Blessaður vertu ekki svona
aistur. Auðvitað er það jeg, sem er
ekkert nema illgirnin og asnaskapur-
inn. í alvöru dytti mjer auðvitað
aldrei í hug, að trúa neinu illu um
frú Vigdísi. En mig tók það bölvans
sárt, að sjá þennan mann koma á
þennan hátt út úr húsi Gríms Elliða-
Gríms. Jeg þold hann nú einu sinni
ekki.
Svo töluðum við ekki meira urn
það.
En þegar við skildum skömmu
seinna og jeg var aftur orðinn einn,
gat jeg ekki dulist þess, að jeg hafði
íengið mörg ný umhugsunarefni og
nýja óró við að etja.
Leið mín lá fram hjá húsi Karls
Bogasonar.
Þegar jeg nálgaðist þetta stóra, tví-
lyfta, gula hús, vaknaði jeg af hugs-
unum mínum og óróa við hávaðann,
sem í fyrstu kom mjer á óvart, þó
liann væri engan veginn óvenjuleg-
ur. Jeg tók alt í einu eftir því, hvað
Grímur hefði hitt naglann vel á höf-
uðið þegar hann sagði, að stöðugt
stæði öskur út úr því húsi. í fyrstu
snart þetta mig illa. En því nær sem
ieg kom húsinu, því meira hressandi
áhrif hafði það á mig, að heyra,
hvernig ungt og ókúgað líf og lífs-
þróttur brautst þarna fram í öllu
veldi sínu. Mig langaði beinlínis til
að skygnast inn — að eins eitt and-
artak. Mjer þótti þess vegna vænt
um, að frú Margrjet opnaði dag-
stofugluggann, um leið og jeg gekk
íram hjá, og bandaði til mín hend-
inni. Jeg flýtti mjer í áttina til henn-
ar, til að heilsa henni, í þeirri von
að hún byði mjer inn.
— Eruð þjer genginn af göflunum
roaður. — Ekki feti nær — hrópaði
hún til mín og stansaði m,ig úti á
miðri akbrautinni. Og svo var hún
hrædd, að röddin var nærri reiðileg.
Höfuð hennar hvarf eitt augnablik,
cg jeg heyrði hana hasta á eitthvað
að baki sjer inni í stofunni — og svo
kom hún aftur fram.
Frjettir.
Konungur og drotning eru nú á
ferð milli bandamannarikjanna, til
að þakka fyrir sameining Suður-Jót-
lands við Danmörku, og er tekið þar
með miklum fögnuði. Þau komu til
Róm 13. þ. m., segir í tilkynning frá
danska sendihefranum hjer, og verð-
ur nánár sagt frá förinni í næsta
blaði.
Misskilningur í „Tímanum“. í upp-
talning stjórnarfrv. í síðasta tbl., sem
lcoma fyrir næsta þing, er eitt um
seðlaútgáfu íslandsbanka, bráðab.-
lög, sem áður eru kunn. „Tíminn“
heldur, eða lætst halda, að hjer sje
um eitthvað nýtt að ræða, og er með
miklar vandlætingar út af þessu. En
hvernig svo sem svör stjórnarinnar
verða við fyrirspurnum þeim, sem
,,Tíminn“ hefur beint til hennar, þá
getur þetta frv. ekki skoðast sem
neitt svar upp á þær.
Innflutningur á sykri. Það hefur
\erið vítt í blöðunum hjer, að stjórn-
in hafi .neitað einhverjum nýlega um
innflutningsleyfi á sykri. En þessu
máli er svo varið, að um áramót eru
til a. m. k. xoo tonn af sykri, sem inn
var kominn áður, og svo hefur verið
veitt innfl.leyfi til Austur- og Norð-
urlands á 30 tonnum. Eitthvað af
sykri er með íslandi, eftir eldri heim-
ildum, og loks hefur landsverslunin
afráðið að kaupa um 250 tonn, sem
koma með Gullfossi næst. Að öllu
þessu athuguðu þótti ekki ástæða til
að veita frekari innflutningsleyfi,
sagði atvinnumálaráðherra, er Lögr.
spurði um málið. Þar að auki væri
þess að gæta, sagði hann, að sykur
hefði farið smálækkandi í verði, svo
að það hefði verið skaði, ef menn
hefðu keypt snemrna á lækkunar-
tímabilmu.
Sýslanir. 2. þ. m. var Jón Proppé,
kaupm. í Ólafsvík, skipaður umboðs-
maður þjóðjarða í Arnarstapa og
Skógarstrandarumboði og Hallbjarn-
areyrar. 23. f. m. var Jón Magnússon
í Skuld skipaður yfirfskimatsmaður
í Reykjavík, með umdæmi frá Þjórsá
að Öndverðarnesi. |
Stúdentafjelögin ætla að halda
skemtifund hjer næsta laugardags-
kvöld, með dansleik á eftir. Þar les
Indriðf Einarsson upp kafla úr hinu
nýja leikriti sínu, Dansinn í Hruna,
G. Björnson landlæknir fer með
kvæði, Sig Eggerz o. fl. tala og söng-
ur og hljóðfærasláttur á eftir.
Brjef til Austfirðinga. Þegar jeg
l’cr suður á síðastl. vetri, báðu
margir mig að skrifa sjer ferðasögu
mína, og hvernig mjer geðjaðist að
Suðurlandi. Ferðasagan er fljótsögð.
Jeg var 13 daga frá því jeg fór að
lieiman þar til jeg kom í Sandgerði.
Þar var jeg vertíðina. I Sandgerði
eru tvær verslanir og vjelbátaútgerð
rnikil, og taldist mjer svo til, að þar
leituðu hafnar alt að 50 bátum af
allri stærð. Tíðin var afskapleg eins
og allir vissu, en nægur afli þegar á
sió var farið. Aflabrögð voru afar-
mismunandi, og mjer datt í hug, hve
ida þeir væru settir, er komu þangað
alókunnugir og rjeðu sig upp á part
úr afla. Því að suinir bátar fengu t.
d. ein 30 skpd. yfir vertíðina en aðrir
a fjórða hundrað. Höfnin er afar-
vond og innsigling þröng og getur
orðið hættuleg í brirni. Innsiglingin
er farin eftir ljósum, sem sjást alls
ekk.i ef hríðarkóf er, og verður þó
bver bátur að borga 40—50 kr. fyrir
þau. Annars er flest talið vera svo
dýrt í Sandgerði, að óvíst er að
nokkurstaþar sjer dýrara á landinu.
Húsakynni þau er verménn hafa eru
siæm og vart mönnum bjóðandi, og
flest fanst mjer óþægilegt. Drykkju-
skapar varð þar ekki vart, og er það
mikið af jafnmikiu fjölmenni. Voru
þar rnargir bindindismenn bæði úr
Görðunum og af Akranesi. Margir
dugnaðarmenn voru þar saman komn-
ir og aflamenn að því skapi. Get jeg
nefnt fremstan Björn Ólafeson af
Akranesi, Halldór Þorsteinsson frá
Vörum, Kristján úr Reykjavík o. fl.,
en svo virtist mjer sem þar væru líka
formenn sem í\mínu bygðarlagi hefðu
verið álitnir óhafandi.
Natíðsynlegt tel jeg ókunnugum, er
engan þekkja og ráða sig, að hafa
ráð kunnugra manna, og álit jeg rjett
að snúa sjer í' jxví til erindreka Fiski-
fjelagsins fyrir Sunnlendingaf jórð-
ttng, sem er Þorsteinn Gíslason, gæt-
irtn og athugull maður vel kunnugur
þar unx slóðir og drengur góður. Fje-
lagslif í Sandgerði virtist mjer dauft
enda var rnjer sagt, að það hefði
ætíð verið þar lítið. 6 vjelbáta rak í
land í Sandgerði og er slikt mikið
tjón bæði eigendum og öllum er eitt-
hvað erti við það riðnir. — Með vertíð-
arlokunum rjeð jeg mig á botnvörp-
ung, og er það í flestunr tilfellum
vissasti atvinnuvegurinn af þeim er
að sjávaratvinnu lúta, en ekki dugir
öðrum að gefa sig að henni en þeim,
er þola bæði heitt og kalt. — Til
Englands hef jeg farið þrjár ferðir
og fengið besta veður, en trúað gæti
jeg því, að af geti farið gamanið í
skammdegisferðunum. Þá má og geta
ðess, að mjer virðist botnvörpuskip
íslendinga í engu standa að baki þeim
er jeg hef sjeð frá öðrum löndtlm, 'og
er það' vonunx framar eins og sá út-
vegur er ungur hjer á landi. — Við
tækifæri hugsa jeg mjer að láta kunn-
ingja mína vita betur hvað mjer líður.
J. s.
Söngskemtun kvað Símon Þórðar-
son ætla að halda einhvern tíma um
jólaleytið, eftir áskorun ýmsra
tnanna. Hann hefur nú ekki lengi
sungið hjer heinxa einsamall, en
nokkrum sinnum með söngfjelögun-
um og þykir með bestu söngmönn-
um hjer um slóðir.
Þjófnaðarmálin. Undirrjettardómur
er nú fallinn í þeim. Þessir unglingar
fengu skilyrðisbundinn dóm, þ. e.
þeir sleppa við hegningu, ef þeir gera
sig ekki seka í glæpsamlegu fram-
ferði framvegis: Sigg. Siggeirsson
6 X'5 daga vatn og brauð, Jón Ein-
arsson 5X5, Helgi Skúlason 2X5,
Alb. Sv. Ólafsson 3 X 5, Brynj. M.
Hannesson 1 X 5 og Stgr. Kl. Guð-
mundsson 3 daga vatn og brauð. —
Kristján D. Bjarnason var dæmdur í
12 mánaða og Gústav Sigurbjarna-
son í 9 mánaða betrunarhússvinnu.
—■ Guðjón Guðmundsson var dæmd-
ur í 3 X 5 daga vatn og brauð, Ólaf-
ur Magnússon í 1 X5, Lydia Theil í
3 X 5 og Vidar Vik í 4 X 5 daga
vatn og brauð; þessi síðasttoldu
íjögur fyrir að hafa haft verslunar-
viðskifti við drengina og keypt af
þeim vörur þær, sem þeir stálu. —
Málið fer til hæstarjettar.
Fjárkláði hefur gert vart við sig
á nokkrum stöðum í Snæfellsness- og
Hnappadalssýslu, segir Mrg.bl.
Útsvör í Keflavík. Þar hefur nú
Matth. Þórðarson kaupm. langhæst
útsvar, 5000 kr.
Strand á Mýrdalssandi. Þar strand-
aði síðastl. laugard.kvöld, skamt aust-
an við Kúðafljót, þýskt vjelskip stórt,
senx „Martha“ heitir, og var á leið til
Vestmannaeyja ineð salt. Skipsmenn
voru 13, og komust allir til bæja
cskemdir.
Kol eru nú sögð mjög að falla í
verði erlendis.
Hf. Kol og Salt. Við forstöðu þess
tekur nú um áramótin Theodór Jak-
obsson frá Svalbarðseyrí.
Mannasiðir. Þar er meinleg prent-
villa á bls, 121 í 4. 1. a. n. Þar stend-
ur: ósönn meiðyrði fyrir: ósönn neyð-
yrði. Þetta eru eigendur. bókarinnar
beðnir að leiðrjetta í henni.
Dánarfregn. Dáin er, 5. þ. m. á
Flögu í Skaftártungu frú Guðríður
í'álsdóttir, ekkja sjera Sveins Eiríks-
sonar í Ásum, 75 ára gömul, nxóðir
I'áls Mentaskólakennara, Gísla sýslu-
inanns í Vík og þeirra systkina.
Kappglíma fór hjer fram síðastl.
sunnud. í Iðnaðarmannahúsinu, milli
fjelaganna „Ármanns“ úr Rvík, og
„Harðar“ af Akranesi. 7 menn glímdu
úr hvoru fjelaginu. Hörður hafði 25
vmninga, en Ármann 21. En glímu-
mönnunum voru gefnar einkunnir eft-
ír hverja glíniu, 0g samkvæmt þeim
útreikningi fjekk Ármann 226 stig,
en Hörður 208, og dómnefndin dæmdl
Ármanni vinninginn. Húsfyllir var af
áhorfendum og fylgdu þeir glímunni
með mestu athygli. Allir glímumenn-
irnir fjellu nema einn: Hallgrímur
jónsson Sveinssonar prests á Akra,
nesi, og stóð enginn, sem við hann
glímdi, neitt að ráði í honum.
Guðmundur Sigurjónson, sem var
alkunnur glimumaður hjer fyrir
nokkrum árum, meðan glímurnar
stóðu með mestum blóma, er nú kenn-
ari Ármannsfjelagsins, og hefur mik-
inn hug á, að glæða líf í glímunum
að nýju, því ekkii verður því neitað,
að þeim hefur farið aftur hjer síðari
árin. Guðmundur hefur verið vest-
an hafs nokkur ár, og síðari ófriðar-
arin var hann í her Kanadanxanna á
vesturvígstöðvunum. Kom hann heiiíl
hingað síðastl. haust.
Leiðrjettingar. í greininni í síðasta
bl., um Eyðilegging Vesturlanda.
voru nokkrar prentvillur, svo sem í
I. dlk. 6. 1. a. n. og einn fyrir um einn,
i 2. dlk. í 45 a. n. bar f. ber, í 4. dlk.
24.1. a. o. verks*miðjuvísindin f.verkn-
aðarvísindin. ,
Til jólagjafa
er nýjasta bókin:
LJÓÐMÆLI
eftir Þorstein Gíslason.
Kosta í kápu (324 bls.) kr. 13.50,
; bandi kr. 18.00, kr. 20.00 og kr.
24.00.
ísl. fiskur erlendis. í símsk. frá 9.
þ. m. er sagt frá því, að birtst hafi i
Noregi skýrsla- frá norska ræðis-
manninum í Bilbaó um fisksölu á
Norður-Spáni og segi þar, að fisk-
innflutningur frá íslandi hafi mjög
aukist þar síðustu árin í samanburði
við innfIutning annarstaðar frá. ísl.
fiskurinn sje þar nú í mestum metum,
í stað norska fisksins áður, og sje ísl.
iiskurinn seldur hærra verði en sá
norski. Isl. fiskurinn ráði nú alstaðar
fískverðinu.
Fossavirkjun. Áhugi á henni virðist
nú víða urn land fara rnjög vaxandi.
Þingeyingar tala um virkjun á Goða-
fossi Oig Akureyringar um virkjun á
fossinum í Glerá.
Maður f jell útbyrðis og druknaði af
vjelskipinu „Svölu“ nýlega, á leið til
Spánar: Arthur Ólafsson, frá ísafirði.
Hriðarverðlaun Nóbelssjöðsins fyr-
ir árið 1919 hafa verið veitt Wilson
Bandaríkjaforseta, en fyrir árið 1920
Leon Bourgeois, formanni Þjóða-
bandalagsins.
Stefanía Hafliðadóttir.
F. 6. apríl 1891. D. 10. sept. 1920.
—3
Undir nafni foreldranna.
—x—
ó, hve brátt lauk æfi þinnar skeiði,
og þú, dóttir kær, ert byrgð und leiði;
svona ung er sárt að þú ert hnígin,
sól er runnin bak við feigðar skýin,
fyrir skemstu’ er skein þó björt í heiði.
Vini þeim, sem varstu trygðum bundin,
viðkvæmust mun dapra skilnaðs stundin;
það fór svo, að örfá spor þið áttuð,
er þið hugglöð saman feta máttuð,
» ur.s þú hlautst að hníga’ í d^uðans blundinn.
Samt mun hann þjer síst af öllu gleyma;
snmarblóm þíns lífs hann má nú dreyma,
brúðaraugun blíðu, hreinu’ og skæru,
brosin hlýju, innilega kæru
endur minning eftir skilja heima.
Vel sje þjer, sem varst svo blíð í hjarta,
vel sje þjer, sem ljóss í heiminn bjarta
tmg og hrein og óspilt hjeðan gengur
og sem nú þarft heldur ekki lengur
um þitt sára sjúkdóms böl að kvarta.
Flyt nú kæra kveðju syitrum báðum;
komum við og finnum ykkur bráðum,
J.-ví við trúum að oss veiti aftur
ódauðleikans mikli guðdómskraftur
vina fund á frelsis degi þráðum.
Hvað rná betur sviða draga’ úr sárum;
segið mjer, hvað varnar fremur tárum;
er ei þessi vænsta vonin eina
víssulega hollust bótin meina
þegar lýkur þessum jarðlífsárum?
J. Þ.
Fjelagsprentsmifijan