Lögrétta - 27.02.1924, Blaðsíða 4

4
LÖGRJETTa
sex daga útivist. Hann var með 100
tnnnur af lifur. Er það óvenjumikill
afli eftir svo stuttan tíma.
Togaramir. pessir togarar liafa ný-
lega selt afla sinn í Englandi: Baldnr
fyrir 940 sterlingspund; Asa fyrir
958,, Tryggvi gamli fyrir 041 og
HjörSur fyrir um 700 sterlingspund.
Lampi frá 10. öld. Meðal þeirra
■tuna, sem fundust í Arnarhóli, þeg-
ar grafiS var þar fyrir undirstöðu
Ingólfslíkneskisins, var lýsislampi,
e*xn talinn er vera frá 9. eSa 10. öld.
Hann er úr steini, kringlóttur, með
fótstalli, og tekur á að giska hálfpela,
eSa vel það.
Hefir áður verið sagt frá ýmsum
munum, sem þarna fundust og eru
þeir enn í vörslu gjaldkera ISnaðar-
mannafjelagsins, Sigurðar Halldórs-
sonar trjesmiðameistara.
Sauðárkrók 22. febr. FB: Jarðar-
för Björns heitins Jónssonar fyrrum
prófasts í Miklabæ fór þar fram í
fyrradag, að viðstöddu miklu meira
fjölmenni en kirkján rúmaði- A Sól-
heimum, þar sem sjera Björn andað-
ist flutti Sigfús Jónsson fyrrum prest-
vr á Mælifelli húskveðju, en sjera
Lárus Arnórsson flutti kveðjuorð í
Miklabæ áður en líkið var borið til
kirkju. í kirkjunni töluðu sjera Arn-
ór Árnason og Hálfdán Guðjónsson
prófastur. Alls voru sjö prestar við-
ataddir jarðarförina.
24. febrúar.
Trúlofun sína hafa opinberað ung-
frú Charlotte Jónsdóttir og Sigurður
Gíslason stud. theol.
Hannes porsteinsson skjalavörSur
hefir af kenslumálastjórninni verið
settur til þess fyrst um sinn að þjóna
yfirskjalavarðarembættinu við þjóð-
skjalasafnið.
Vestmannaeyjum 23. febr. FB: —
Umsóknarfrestur um bæjarstjórastöð-
una hjér var útrunninn í gær og eru
þessir umsækjendur: Lögfræðingarnir
pórhallur Sæmundsson, Sigurður Lýðs-
son, Páll Jónsson og Kristinn Ólafs-
son fulltrúi, Brynjólfur Árnason,
Halldór Pálsson verkfræðingur og
Aaderup verkfræðingur. Kosning fer
fram 29. febrúar.
FB. Um taugaveikina á Akureyri
gefur Iandlæknir eftirfarandi upplýs-
ingar: Veikin var að stinga sjer niður
smátt og smátt þangað til fimm voru
orðnir veikir. póttist læknirinn geta
rakið uppruna hennar til „Hótel
Goðafoss“ því flestir sjúklingarnir
höfðu náið samband við hótellið. Var
því þessvegna lokað og sjúklingamir
vitanlega einangraðir.Samt hefir veik-
in borist frá Akureyri og kbmið upp
á 2 bæjum í Rev^dælahjeraði (annar
þessara bæja er Hvarf, og þar dó
maðurinn, sem getið var um nýlega,
en ekki á Akureyri) og ennfremur
hefir hún gert vart við sig á tveimur
bæjum í Fljótum.
Vestmannaeyjum 23. febr. FB: —
Niðurjöfnun aukaútsvara er lokið lijer
og alls jafnað niður 220,000 krónum.
Hæstir gjaldendur eru Gísli Johnsen
með 23400 kr., Gunnar Ólafsson og
Co. 16000, Kaupfjelagið Fram 15000,
Kaupfjel. Bjarmi 8000, Kaupfjelagið
Drífandi 7200, ísfjelag Vestmanna-
eyja 6000, Benedikt Friðriksson skó-
smiður 4900, Verslunarfjel. Vestm.-
eyja og Jón Einarsson kaupmaður
4000, Magnús Bergsson bakari 2750,
Th. Thomsen vjelasmiður, Sigurður
Sigurðsson lyfsali og Versl. E. Jac-
obsen 2600, Fjelagsbakaríið, Friðrik
Svipmundsson útgerðarmaður, Gísli
Magnússon útgerðarmaður og Stein-
olíuverslunin 2000, Guðjón Jónsson
jámsmiður 1900, Nýja Bíó 1800,
Brynjólfur Sigfússon kaupmaður 1750,
Gamla Bíó 1600, Ólafur Auðun3son
útgerðarmaður 1550, Ámi Sigfússon
kaupmaður 1350, Páll Oddgeirsson
kaupmaður, Símon Egilsson útgerðar-
maður, Stefán Guðlaugsson útgerðar-
maður 1250, Halldór Gunnlaugsson
læknir, Jón Hinriksson kaupfjelags-
stjóri 1200 og Gísli Lárusson útgerð-
armaður 1000.
Jafnaðai*maðurinn.
Skáldsaga eftir Jón Bjömsson.
Þ4 mimdi hann sigra. Ef ekki með góðu — þá
með illu. Því Iengur og oftar, sem hann hugs-
aði um þetta, því ríkulegri ávexti fanst honum
að ferS sín mundi bera.
Hann kom til Reykjavíkur heitan, bjartan
dag í maá. Honum kom bærinn svo fyrir sjón-
ir, sem hann væri allur eitt bros, mennirnir
venju fremur góðir og glaðir, hrjóstrin kringum
húsin vingjamlegri en fyr — alt því líkt sem
væri það á vegi til vaxtar og lífs. Blóm vom
sprungin út í görðum og buðu þeim, sem fram
hjá fóru, ilmveitslu, kinkuðu kolli í andvaran-
um og drúkku sólveigina. Greinar trjárunnanna
stóðu í þjettu laufi og rjettu veikbygS blöðin,
örlát í sínu fyrsta skrúði, móti vegfarendum. |
Og þar sem ekki voru fædd blöS, sáust þrútnir
laufsprotar gægjast út í ljósið. Andahópunum
á Tjörninni var að fjölga — viltir flokkar slógu
sjer saman við þá, sem fyrir voru, gerSust vin-
ir þeirra og görguðu í sameiningu vorfögnuð
sinn út í lognkyrran bláinn. Flokkar barna og
fullorðinna sáust hjer og þar á gönguferðun
út úr bænum. Menn gengu brosandi og ljettir á
fæti. Vorið — vorið söng í blóðinu.
Þorbjörn gekk beina leið heim. Hann leit yf-
ir herbergi sín. Augun staðnæmdust við mynd-
ina af Freyju. Á sama vetfangi varS hamn gagn-
tekinn af þrá, heitri, þungri þrá, að fá að tála
við hana, mega vera visS um, að hann ætti hana
nú á þessu augnabliki og um alla eilífð. Hann
gat ekki skýrt þessa sterku tilfinningu á ann-
an hátt en þann, að vorfögnuðurinn umhverfis
hann hefði kveikt í honum.
Við þessa löngun f jekk hami ekki ráðið. Hann
ritaði Freyju á brjefspjald og bað hana að tala
við sig heima hjá sjer um kvöldið. Dreng sendi
hann með brjefið niður í Suðurgötuna.
En skömmu áður en hann kom með brjefið,
kom Sigríður Torfadóttir til Freyju og bað hana
að koma með sjer út. Vorið seiddi Freyju eins
og aðra, svo hún ljet tilleiðast. Homafjelagið
ljek á Austurvelli um þetta leyti. Þangað fóru
þær.
Götumar umhverfis Austurvöll voru þjett-
skipaðar fólki, svo ekki.varð þverfótað. Himin-
inn hvelfdist blár og hreinn yfir hauðri og hafi,
Sólin skein í suðri, og hæstu húsin köstuðu
löngum skuggum í norður-átt. En þeir, sem
þarna gengu, tóku ekki eftir neinum skuggum.
Þeir gengu því líkt sem í vímu, brosglaðir, á-
hyggjulausir, með hljómöldur lúðranna eins og
vaggandi bylgju í blóðinu.
• Freyja og Sigríður slógust í hópinn — ljetu
berast með straumnum. Þær urðu örar og heit-
ar í þessari streymandi mannmergð. Einhver ó-
ljós hugsun vakti fyrir þeim um það, að þarna
væri æska íslands — óráðin en lokkandi, hverful
en veruleiki þó.
Stuttu eftir að Þorbjörn sendi brjefspjaldið
til Freyju, gekk hann út. Hann heyrði hljómana
neðan úr bænum og reikaði þangað. Nokkrir
stúdentar slógust í för með honum, þegar hann
kom niður í Pósthússtrætið. Þeir gengu um-
hverfis völlinn nokkrum sinnum. Þorbjöm tal-
aði við þá annars hugar. Öll hugsun hans var
hjá Freyju. Mundi hún vera heima, eða hjerna,
eða einhverstaðar annarsstaðar? Þess vegna að
eins gengi hann hjer, að hann vildi unna sjer
þeirrar nautnar að sjá hana, ef hún væri í þess-
um hóp.
Þegar Freyja og Sigríður höfðu gengið um
stund, var Helgi Thordarsen alt í einu kominn
að hlið þeirra. Með honum var ungur vérslun-
armaður.
—- Við höfum einmitt verið að leita að ykk-
ur, sagði Helgi og leit með þessum glampandi
augum, sem Freyja þekti svo vel, á hana um
leið og hann tók ofan panamahattinn.
— Því þá sjerstaklega að okkur? spurði
Freyja og gat ekki varist því að roðna.
— Þegar veðrið er fallegt, viU maður helst
vera með fallegu fólki. Thordarsen brosti og tók
ekki augun af Freyju.
— Við þökkum fyrir lofið, sagði -Sigríður.
— Nú er vorið komið — fyrir alvöru, sagði
Thordarsen eftir stutta þögn.
— Og Reykjavík er alt í einu orðinn ynd's-
lega fallegur bær, sagði Freyja og leit austur
yfir völlinn.
— Og þó verður hún merkilegri bær í kvöld
— um sólarlagið. Það verður sjón!
— En fjöllin í kvöld, skaut Sigríður fram í.
— Já, umgerðin eykur gildi myndarinnar.
Það eru einmitt fjöllin í kvöld, sem setja feg-
urðarsvipinn á bæinn.
Einhvernveginn atvikaðist það svo, að versl-
unarmaðurinn og Sigríður drógust aftur úr. —
Freyju og Thordarsen fanst þau vera alt í einu
ein — alein, og hlusta á lúðrahljómana úr mikl-
um fjarska. Þau gengu þjett saman, handlegg-
irnir snertust, straumar beggja líkama læstu sig
frá öðrum til hins. Þau töluðu fátt — gátu það
ekki í þessum klið og þessari mannmergð. En
þau vissu það bæði, að eitthvert leyndardóms-
fult samband var á milli sálna þeirra á þessu
augnabliki, því líkt sem þær hverfðust saman.
Við og við leit Helgi á hana. Hún fann það
án þess hún sæi það. Hún vissi, að í augum
hans mundi vera sami glampi, sarni eldur, sama
tilbeiðsla og þar hafði verið oft áður.
Alt í einu stóðu þau frammi fyrir Þorbirni
og stúdentunum.
Þorbjöm tók ofan, roðnaði, hnyklaði brýrn-
ar og leit hvössum augum á Thordarsen og svo
eldfljótt á Freyju — alt í sama vetfangi. Freyju
urðu þessir fundir óvæntir. En hún brosti þó,
— daufu, vanabrosi. Helgi var því líkur og hann
hefði sjeð kött hlaupa yfir götuna — Þorbjörn
var ekki til. Svo gengu þau hvort fram hjá
öðru. Freyja sá á sama vetfangi allan mann-
grúann og heyrði að hljómarnir komu ekki úr
fjarska.
Þarna var Freyja!
Þorbjörn fann undarlegan kulda og hitabruna
gagntaka sig á víxl.
Nú gæti hann farið hjeðan. Hann vissi hvar
Freyja væri — þar sem hann síst vildi. Nú
tala jeg við Freyju í kvöld. Þetta verður að fá
einhvem enda!
Hann kvaddi stúdentana í skyndi og gekk
suður Laufásveg og alla leið suður í Öskjuhlíð
— í sprettinum. Hann nam staðar í klettabelt-
inu vestan í ásnum. Litaðist þar um augnablik
og kom auga á litla, grasigróna flöt milli tveggja,
lágra steindranga. Þar settist hann.
Sviðinn í skapinu hafði horfið við gönguna.
Hann tók nokkur blöð úr vasa sínum, er safnast
höfðu fyrir heima hjá honum meðan hann var í
ferðalaginu, og leit yfir þau.
Það var farið að halla degi. Reykjanesfjall-
garðurinn var að sökkva í bláa misturmóðu —
undir sól og líktist lágri strönd, sem fjarlægð
hvldi til hálfs í faðmi sínum. Gullin spöng sólar-
geislanna lá yfir Skerjafjörð frá landi til lands
eins og men yfir daufblátt lín. Haf og himin
voru hrein í vestrinu, himininn gulhvítur, hafið
bláhvítt, en bæði hreim. En smámsaman sló á
þau roðablæ — fyrirboða sólsetursins. En kon-
ungurinn hvítlokkaði í norðvestrinu, Snæfells-
jökull, svam í móðu f jarskans og brá svip sínum,
mikilúðgum og föstum, á hauðrið vítt umhverfis,
svo það varð stærra af stærð hans.
Fólk var að koma heim til bæjarins — sunnan
frá Skerjafirði, vestan frá sjó, framan af Nesi —
úr öllupi áttum. Niðurinn frá bænum barst til
Þorbjarnar, svo að hann leit upp' við og við.
En urn hann var margt sagt í blöðunum. Hann
las — las í sífellu.
Það var komið undir sólsetur erhannstóðupp.
Hann lagði leið sína vestur yfir mýrarnar, upp
fyrir sunnan loftskeytastöðina. Nógur væri tám-
inn. Hann ætti aðeins eftir að borða. Síðan færi
hann heim og biði eftir Freyju.
Ilann gekk út fyrir vestan íþróttavöllinn Þá
varð honum litið í vesturátt. Hann staðnæmdist
snögglega. Um leið tók hann eftir því, að hjer
og þar stóðu menn og störðu í vestur. Dýrðleg
sjón, undursamlegt litskrúð, guð sjálfur í nátt-
úrunni, blasti við. Á vesturlofti höfðu dregið sig
saman þunnar skýjabylgjur, hver upp af annari.
Blár, tær himininn var á milli þeirra. Sólin var
rjett vfir hafi og varpaði roða á þessar bylgjur.
Hver skarlatsaldan reis upp af annari, dökk-
rauðar næst hafi, blóðrauðar ofar, ljósrauðar
með fjólulitum blæ efst. Hafið flaut, breitt og
voldugt og dult, í þessum santa roða, víða vega.
Snæflellsjökull tók á sig daufan bjarma. En um
Akrafjallið, Skarðsheiði og Esjuna ljek þúsund
þætt litbrigðaslæða. Bærinn stóð eins og í blóð-
baði. Hver gluggi í austurbænum var því líkt
sem ofurlítil sól að sjá.
ÞorbjÖrn stóð um stund frá sjer numinn. Þá
gekk fram hjá honum verkamaður, suður járn-
brautarteinana, óhreinn, beygjulegur, stúrinn á'
svip. Þorbjörn horfði um stund á eftir honum.
Hann leit aldrei við. YLssi ekki um undrið í
vestrinu. Þorbimi varð í sömu svipan kalt í
hug. Þannig hefði kúgunin, fátæktin, þjóðskipu-
lagið farið með þennan mann, að hann yrði
ekki var dýrðar sólarlagsins. Náttúrunni hefði
verið lokað fyrir honum — og þúsundum fleiri.
Þorbjöm borðaði á „Uppsölum“. Þögull og
einn sjer. Þaðan gekk hann beina leið heim.
Enn væri hálf klukkustund þar til Freyja kæmi..
Freyja og Helgi Thordarsen gengu umhverfis-
Austurvöll meðan homin voru blásin. Drúkku
síðan kaffi á „Skjaldbreið“ og gengu að því
loknu suður á Mela.
Freyja gat ekki gjört sjer ljóst, af hverju það
stafaði — en í dag gerði hún alt, sem Þorbjöm:
vildi. Hann hefði skilið þær að, Sigríði og hana,
með þögulu og ástúðlegu ofríki. Og hún hefði:
látið það viðgangast. Hann hefði gengið þjett
við hlið hennar, snert hana með undarlega mjúk-
um en ákveðnum hætti. Og hún hefði skolfið um.
leið af sælum hrolli. Hann hefði boðið henni
kaffi. Og hún hefði ekki getað annað en þakk-
að fyrir. Að síðustu hefði hann ákveðið, að
þau gengju suður á Mela, áður en þau borðuðu.
Því hefði hún tekið með fögnuði. Hvers vegna.
var hún svona leiðitöm í dag?
Hún afsakaði sig með veðrinu, logninu. sól-
skininu, litunum á fjöllunum. Eldur vorsin*
hefði gjört hana öra. Allir væru góðir í dag..
En meðan hún hugsaði um þetta, blossaði sú:
þrá upp með nýju afli, sem hún hafði áður
fundið til — að finna streyma um sig ást þeirr-
ar sálar, er hún ætti alla, óskifta. Hún fann.
brjóstið þenjast út, hjartað berjast, blóðið svella,.
heitt, ungt. Hún vissi, að færi hún óvarlega
nú, þyrfti ekki nema einn neista til þess að-
henni slægi allri í bjart bál. —
— Þetta hefir verið dásamlegur dagur, sagði
Helgi, þegar þau komu suður fyrir kirkjugarð-
inn. Og það ekki aðeins vegna veðursins, bættí
hann við og leit fast á Freyju.
Hún leit austur á Lönguhlíðarfjöllin. SAjona;:
fagurt er vorveðrið hvergi nema hjer.
— Hvert eigum við að fara? spurði Helgi.
— Jeg vil fara suður að sjó og sitja þar í alt
kvöld.
— Já — það skulum við gjöra.
Þau greikkuðu sporið. Freyju varð brátt svo
heitt, að hún fór úr kápunni. Helgi bar hana
— lagði hana yfir öxlina og aftur á bakið og
strauk vanganum nokkrum sinnum um hana.
Þau töluðu fátt. Iíelga var of mikið í hug til
þess. En Freyja gekk í sælli vímu, leit við og
við upp og í kringum sig, teygaði tært, sólvermt
loftið og ljet alla dýrð vordagsins fylla hjarta
sitt fögnuði, skína í gegn um sig.
Þau settust þegar þau komu vestur í fjör-
una. Örlitlar vestanbárur dönsuðu Ijettstígar
upp á steinana og mynduðu meðfram henni allri
brimkniplinga. Sjórinn var spegillygn.
Þau sátu langa hríð þegjandi og horfðu vest-
ur í sólarljómann. Frevja óskaði eftir bát —
litlum hvítum bát, með hvítu segli, hvítum fána,
hvítum árum og hvítu sóltjaldi.
— Þá skyldi jeg fara í hvít föt og róa með
þig hvert á haf, sem þú vildir. Helgi varð alt
í einu skjálfraddaður.
— Jeg er ekki huguð á hafinu. Jeg mundi
vilja vera nærri landi.
— Þá skyldi jeg róa með þig inn í hverja
vík og fyrir hvert annes. En þegar byr kæmi,
drægi jeg mjallhvíta voðina að hún og sigldi
með þig burt — burt. Helgi varð því líkt sem
ákafari í röddinni, eins og honum væri þetta al-
vörumál.
Freyja stóð upp og mætti leiftrinu í augum
hans. Nú skildi hún — alt. Hún þorði ekki að
sitja lengur. Og stóð upp.
— Nú skulum við halda heim aftur. Það er
víst komið að matartáma. Hún dirfðist ekki að
líta á Helga — var hrædd við eldinn í augum
hans.