Lögrétta - 12.05.1926, Blaðsíða 3

LÖGRJETTA
8
poka á hlið sjer, festa með reim
upp um öxlina, (líkt og grasa-
fólk tínupoka sinn, en grynnri).
Ef hann þarf að færa lamb til eða
bera það heim, læitur hann það
í pokann, getur svo farið fullum
fetum ferða sinna og gert það,
sem gera þarf með höndunum.
Aldrei má bera unglamb á hand-
legg sjer, það kýtir þau, ekki
lyfta þeim öðru vísi en á fram-
fótum eða herðaskinni.
Betra er að vera hundlaus og
fara alla króka sjálfur, en að hafa
þann hund, ;sem er sígeltandi,
ýflrandi, eða býtur í hælinn. þeir
verða fremur til skaða en ábata.
Best er að velja líflömb fyrir
næsta vetur um sauðburðinn. pau
lömb, sem eru þjettholda og
ákveðin í hreyfingum nýfædd, eru
gædd meiri lífsskilyrðum, heldur
en þau, sem eru fædd lausholda
og óstyrk í hreyfingum.
Hin lausbygðu lömb gjöra meiri
kröfu til móður mjólkurinnar, ef
hún er nóg, verða þau aftur
gerfismikil um fráfærur, stór og
bústin að haustinu sem dilkar,
en sem graslömb (fráfærningar)
mögur og ljeleg.
Feður vorir nytkuðu ær sínar
á sumrin, skáru ljelegustu lömbin
á haustin og drápu Ijelegasta fjeð
úr fóðurskorti í mörgum árum,
enda var fje þeirra kvillafátt og
neytslugrant, en afurðasælt.
Nú láta flestir ær sínar ganga
með dilk, velja líflömb af handa- -
hófi á haustin, oft þau, sem rúa
mikið. Lausbygðu lömbin verða
oft mörg í þeim hóp.
Lúðvík Jónsson skrifaði grein
í Vörð nýlega, 13. tölublað, með
yfirskrift „Um ormaveiki í sauð-
fje og ráð við henni“. Hún byrjar
þannig:
„Oft hefi jeg heyrt gamla fjár-
menn tala um það, hvað fjeð sje
orðið óhraustara eða kvillasamara
en áður var og vandfóðrað, enda
þótt meðferð á því sje miklu
betri nú en fyrrum“.*)
þetta er satt, eftir sögn. Gam-
all og merkur bóndi sagði svo að
jeg heyrði veturinn 1922, að hann
eyddi alt að því helmingi meira
*) Úr því að jeg nefni grein Lúð-
víks Jónssonar, vil jeg geta þess,
að orma í meltingarfærum sauðfjár
mun mega drepa með því að væta
tóbak í steinolíu og gefa það líkt
og við skitu, með þriggja til fjögra
daga millibili, tvisvar eða þrisvar
sinnum. Munntóbak reynist mjer
best.
fóðri í hverja kind nú, en fyrir 30
árum. „Og hef þó ekki ekkert
meiri arð“, bætti hann við.
þessi mikla fóðureyðsla fram
yfir það, sem áður var, skiftist
í marga samtvinnaða þæjtti. Einn
af þeim er handahófsvalið á líf-
lömbunum, en bætt meðferð gerir
þeim ljelegri fært að ná fullorð-
insaldri og auka kyn sitt. Af því
leiðir fleiri eyðsluliði, meðal ann-
ara þann, að með miklu húsfóðri
tapar fjeð sjálfsbjargarhvötinni,
sem er þýðingarmikill liður til
fóðurspamaðar og afurðagjafar.
Bændur og fjármenn, munið eft-
ir uppskerutímanum! Akuryrkju-
bóndinn safnar sjer sáði til næsta
árs af bestu kornöxunum, og not-
ar svo aðeins það besta af þeim,
hitt fer á markaðsborðið fyrir
nauðsynjar. Gjörið slíkt hið sama,
og mun það vel reynast, en kastið
þeirri firru, að aukin fóðurgjöf
ein auki afurðagjöf fjárins.
Stóra-Núpi í apríl 1926.
Guðmundur P. Ásmundsson
(frá Svínhóli).
----o---
Þingtíðindi.
Veðdeild Landsbankans.
þingið hefir samþ. lög um heim-
ild fyrir veðdeild Landsbankans
til að gefa út nýja flokka (serí-
ur) bankavaxtabrjefa, og skulu
teknar hjer upp nokkrar greinar
þeirra:
1. gr. Veðdeild Landsbankans
skal vera heimilt að gefa út
bankavaxtabrjef, alt að 10 milj-
ónum króna. Vaxtabrjefunum má
skifta í flokka, og nefnist sá
þeirra, er fyrst kemur til fram-
kvæmda, 5. flokkur veðdeildar-
innar og hinir í áframhaldandi
töluröð þar á eftir. Fjármálaráð-
herra ákveður, hvenær hverjum
flokki skuli lokið, er stjóm Lands-
bankans hefir gert tillögur um
það. Heimilt er, með samþykki
fjármálaráðherra, að hafa 2
flokka með mismunandi vöxtum
starfandi í senn. En eigi má hvor
flokkur þá vera stærri en 3 milj-
ónir króna. Fyrstu fjögur árin,
eftir að 5. flokkur er settur á
stofn, veitist tillag til þessara veð-
deildarflokka úr ríkissjóði, 8000
kr. á ári.
6. gr. Fje veðdeildarflokkanna
má lána gegn veði í jarðeignum,
erfðafestulöndum og húseignum
með lóð í kaupstöðum og verslun-
um því aðeins, að þæjr sjeu vár
trygðar 1 vátryggingarstofnun, er
bankastjórnin tekur góða og gilda.
Lánsupphæð má ekki fara fram
úr 3/4 af virðingarverði fasteign-
arinnar. Ennfremur er heimilt að
veita lán bæjar-, sýslu- og sveita-
fjelögum.
7. gr. Eignir þær, sem veðdeild-
arflokkamir taka að veði, skal á
kostnað lánþega virða á þann
hátt, er nánar verður tiltekið í
reglugerð fyrir flokkana. 1 reglu-
gerðinni má meðal annars ákveða,
að stjórn Landsbahkans megi
nefna til þá menn, er virða skuli
veðin, og að hreppsnefnd eða
bæjarstjóra, sú er í hlut á, sam-
þykki virðinguna. Svo skal lán-
takandi, að minsta kosti á hverj-
um 5 ára fresti, meðan lánið
stendur, sýna skírteini, sem
bankastjórnin tekur gild fyrir
því, að veðið hafi eigi rýrnað í
verði, svo að veðdeildarflokknum
geti verið nein hætta búin. Láti
lántakandi farast fyrir að senda
bankastjórn Landsbankans þetta
skírteini, má stjóm bankans láta
skoðunargerð af innanhjeraðs-
mönnum fram fara á kostnað lán-
takanda.
8. gr. Lántakendur veðdeildar-
flokkanna skulu, auk þess að bera
ábyrgð á sínum eigin skuldum,
ábyrgjast sameiginlega (in so-
lidum) skuldbindingar hvers
flokksins, þó eigi meira en 10%
af því, sem lán þeirra námu á
síðasta gjalddaga, áður en taka
þurfti til ábyrgðarinnar. Skal í
reglugerð deildarinnai ákveða,
hvenær grípa skuli til þessarar
sameiginlegu ábyrgðar og hvernig
henni að öðru leyti skuli vera
fyrir komið.
9. gr. Eigi má lána nema gegn
1. veðrjetti. Minsta lán skal vera
300 kr„ og skulu lán jafnan
standa á hundraði króna. Láns-
tíminn má vera alt að 40 árum,
sje veðið jarðeign eða vandað
steinsteypuhús eða steinhús, og
alt að 30 árum, sje veðið vandað
timburhús. Sje lánið bæjarlán,
sýslulán eðá sveitarlán, skal því
lokið á eigi lengri tíma en 40
árum.
10. gr. Lán þau, sem veðdeildin
veitir, má hún greiða í banka-
vaxtabrjefum sínum eftir ákvæð-
isverði þeirra, en lánþegi hefur
rjett til að heimta, að banka-
stjómin annist um að koma
vaxtabrjefunum í gjaldgenga
peninga endurgjaldslaust, ef þess
er kostui, en borga verður hann
kostnað þann, sem af því leiðir,
og verðfall.
Einkasala á sfld.
Neðri deild hefur samþykt laga-
frv. um einkasölu á síld og er
talið líklegt, að það nái einnig
samþykki í efri deild. Aðalefnið
er þetta:
1. gr. Ef eigi færri en 20 þeirra
manna, er á síðastliðnu ári ljetu
salta eða krydda sfld til útflutn-
ings, eða gerðu skip út á sfld-
veiðar, eða ætla að stunda slíka
atvinnu á yfirstandandi ári og
leggja fram gögn fyrir, stofna
fjelag í þeim tilgangi að sjá um
hagkvæmari sölu síldar á erlend-
um markaði, þá er ráðherra heim-
ilt að veita slíku fjelagi einka-
sölu á síld til útflutnings, enda
samþykki ráðherra lög fjelagsins.
2. gr. þegar fullnægt er skil-
yrðum 1. gr„ er öllum, sem salta
eða krydda síld til útflutnings,
skylt að láta fjelagið sjá um
söluna, enda er þá og óheimilt að
salta eða krydda síld til útflutn-
ings í skipum í landhelgi.
3. gr. Allir, sem gera út skip
á síldveiðar, eða fást við að salta
eða krydda síld til útflutnings,
eiga rjett til að verða fjelags-
menn.
4. gr. öll síld, sem fjelags-
stjórnin selur, skal seld fyrir
sameiginlegan reikning, þannig að
árlega fær hver eigandi sfldar
sama verð fyrir samskonar vöru
að gæjðum.
5. gr. Að fengnum tillögum fje-
lagsstjómarinnar, setur ráðherra
með reglugerð eða reglugerðum
nánari ákvæði um síldarsöluna,
greiðslu andvirðis síldarinnar og
alt annað, sem að framkvæmd-
um lýtur í þessu efni, eftir því
sem þurfa þykir. Heimilt er fje-
lagsstjóminni að banna að salta
eða krydda síld til útflutnings frá
15. mars til 25. júlí ár hvert, enda
skal bannið auglýst með að minsta
kosti mánaðar fyrirvara.
6. gr. Fjelagsstjóminni er heim-
ilt að ákveða fyrir eitt ár í senn
hve mikla síld megi krydda og
salta til útflutnings. Einnig er
fjelagsstjóminni heimilt að selja
innanlands þá síld, er hún telur
eigi tilvinnandi að flytja út.
7. gr. Allur kostnaður, sem er
samfara síldarsölunni, greiðist af
andvirði síldarinnar, og má setja
nánari ákvæði um þetta í reglu-
gerð.
8. gr. Stjóm fjelagsins skal
skylt að gera árlega tilraunir til
þess að útvega nýjan markað
fyrir síld, og skal í þessu skyni
öelja utan Norðurlanda alt að 5%
af útfluttri síld á ári hverju, þótt
settu þig í hafinu; og það mundi
hlýða yður“. þeir, sem engu trúa,
fullyrða, að enginn hafi slíkt vald
og að Jesús sje svikari.
í guðspjöllunum eru kraftaverk-
in táknuð með þremur orðum:
kraftar (dinameis), undraverk
(perata) og teikn (semeia). þeir
sem líta á þau með Messíasar
spádómana í huga, skoða þau sem
teikn; þeir, sem eru vitni að þeim,
líta á þau sem undraverk. En
Jesús lítur eingöngu á þau sem
krafta, dinameis, — sigrandi
gneista frá yfirmannlegu valdi.
Lækningar Jesú er tvenns konar.
þær eru ekki aðeins líkamlegar,
heldur og andlegar. Og það eru
hinir andlegu sjúkdómar, sem
hann vill lækna, svo að himnaríki
megi grundvallast hjer á jörð-
unni.
þeir sjúkdómar, sem Jesús
læknar, eru einkum: djöfulæði,
magnleysi, holdsveiki, blinda og
heyrnar- og mál-leysi. Djöfulæði
er hið gamla nafn á sinnisveiki
og brjálsemi. Jafnvel Aristóteles
trúði því, að illir andar tækju sjer
bústaði í mönnum. það var al-
menn skoðun, að brjálaðir menn,
tunglsjúkir, þeir, sem þjáðust af
niðurfallssýki, eða geðveiki, væ|ru
undir áhrifum illra anda. Og hinar
margbreyttu skýringar nú á tím-
um á þessum sjúkdómum afsanna
ekki, að þessu sje oft og tíðum
svona varið. En skoðanir manna
á sálarsjúkdómunum, bæði lærðra
manna og almennings, lágu sjer-
lega vel fyrir Jesús, til þess að
nota dæmi þaðan í kenningum
sínum. Hann vildi stofna guðsríki,
en eyðileggja ríki satans. það var
því í verksviði hans, að reka út
illa anda. Hann lagði ekki áherslu
á, að greina í milli, hvort sálar-
lífstruflunin væri manninum sjálf-
um að kenna, eða þar væri um
verulegt djöfulæði að ræða. En
líkamlegir og andlegir sjúkdómar
eru hliðstæðir og í raun og veru
skyldir. Æðisgenginn og tryltur
máður á mikið skylt við hinn
niðurfallssjúka, sá hugarsljóvi
við þann lamaða og magnlausa,
sá óhreini við þann holdsveika, sá
blindi við þann, sem ekki getur
greint sannleikann, sá heymar-
lausi við þann, sem ekki vill
heyra sannleikann, og sá frelsaði
eða læknaði við þann endurvakta.
þegai- Jóhannes sendi úr fang-
elsinu tvo lærisveina sína til Jesú
og ljet spyrja, hvort hann væri sá,
sem koma ætti, eða, hvort vænta
skyldi annars, svaraði Jesús:
„Farið og segið Jóhannesi hvað
þjer heyrið og sjáið: blindir fá
sýn, haltir ganga, líkþráir hreins-
ast, daufir heyra, dauðir upp rísa
og fátækum eru guðspjöllin boð-
uð“. Jesús telur þama upp án að-
greiningar fagnaðarboðskapinn og
kraftaverkin. það eru verk, sem
eru í sama skyni unnin. Hann á
við, að hann læjkni líkamleg mein
manna til þess að hugir þeirra
verði móttækilegri fyrir fagnaðar-
boðskapinn. þeir, sem ekki sáu
áður sólarljósið, sjá nú ekki ein-
göngu það, heldur einnig ljós
sannleikans. þeir, sem ekki gátu
áður heyrt mál mannanna, heyra
nú ekki einungis það, heldur og
rödd guðs. þeir, sem áður voru
óðir af áhrifum satans, em nú
lausir við hann o. s. frv. þetta
eru vitnisburðir þeir, sem jeg hef
fram að leggja.
Jesús er læknir og frelsari. öll
hans verk eru unnin í þjónustu
heilbrigðinnar, kraftsins, hrein-
leikans og frelsisins. Hann er
hamingjunnar spámaður.
Talitha Qumi. „Dauðir upp
rísa“. þetta er eitt af táknunum,
sem eiga að færa Jóhannesi í
fangelsinu heim sanninn um það,
hver Jesús sje. En guðspjalla-
mennimir segja frá þremur upp-
risum, sem eru sögulegir atburðir,
staðfestir af skýrum orðum sjón-
arvotta. Jesús hefur vakið þrjá
menn upp frá dauðum, ungan
mann, barn og einn vin sinn.
Jesús var á leið inn í Nain, hinn
fagra bæ, sem stóð efst á lítilli
hæð skamt frá Nazaret, og mætti
þá líkfylgd. Ungur maður, sonur
ekkju einnar, var borinn til graf-
ar, Ekkjan hafði fyrir skömmu
mist mann sinn, og þetta var
einkasonur þeirra. Nú var hann
líka dáinn. Jesús sá móðurina í
hópi nokkurra kvenna í líkfylgd-
inni, og hún var harmþrungin og
grjet. Hún hafði mist alt og var
nú einstæðingur. Jesús komst við.
— „Gráttu ekki“, sagði hann. Svo
gekk hann að líkbörunum og snart
þær. Ungi maðurinn lá þar með
hjúp yfir sjer, en andlitið var
bert. þeir, sem báru, námu stað-
ar. Allir stóðu þögulir. Móðirin
hætti að gráta og starði á þetta,
eins og aðrir.
„Ungi maður“, sagði Jesú,
„stattu upp, jeg segi þjer að gera
það. Nú er ekki Iengur tími til
hvfldar. þú sefur þarna rólega, og
móðir þín er frá sjer numin af
sorg. Stattu nú upp!“ Og ungi
maðurinn hlýddi, reis upp á bör-
unum og fór að tala. „Og Jesús
gaf hann aftur móður hans“.
öðru sinni, er Jesús kom úr
ferð til Gadara, kastaði maður
sjer fyrir fætur honum. Maður-
inn hjet Jair, dóttir hans var að
dauða komin, og þótt hann væri
safnaðarformaður, trúði hann á
Jesú og bað hann hjálpar. Og
Jesús sagði við föðurinn: „Ótt-
astu ekki, trú þú, og henni skal
verða bjargað“. þeir gengu svo
saman heimleiðis til Jairs. En á
miðri leið kom maður af heimil-
fyrir lægra verð sje en fáanlegt
er á venjulegum markaðsstöðum.
Nú þykir þörf á að reyna nýja
meðferð sfldar til útflutnings á
nýja markaði, og getur þá fjelags-
stjómin látið framkvæma þetta á
kostnað fjelagsins.
9. gr. Heimili fjelagsins og
varnarþing skal vera á Akureyri,
og þar skal að minsta kosti einn
maður úr stjórn fjelagsins vera
búsettur.
10. gr. Fjelagið er ekki útsvars-
skylt, enda greiðir það sfldareig-
endum árlega alt andvirði síldar,
að frádregnum kostnaði.
Fjárlögin.
þau eru nú samþykt af þinginu.
Nd. breytti engu í þeim, er þau
komu til hennar aftur frá Ed.
Tekjur eru áætlaðar kr. 10,834,-
134,00, en gjöld kr. 11,109,646,80.
Tekjuhalli kr. 275,512,80.
Af tekjunum eru skattar og
tollar 10,320,000 kr„ tekjur af
fasteignum 35,100 kr„ tekjur af
bönkum og vaxtatekjur 325,000
kr. og óvissar tekjur 154,034 kr.
— Útflutningsgjald er áætlað 1
milj., áfengistollar (þar með öl
og gosdrykkir) 650 þús„ tóbaks-
tollar 750 þús„ kaffi og sykur-
tollar 1 milj., vörutollar 1 milj.
375 þús„ verðtollar 850 þús„
símatekjur 1. milj. 300 þús.
Af gjöldunum nema greiðslur
af lánum rikissjóðs og 100 þús.
kr. framlagið til Landsbankans
samtals 1,639,977 kr. Af innlend-
um lánum em vextir 186,831 kr„
af dönskum lánum g55,501 kr. og
af enska láninu 190,386 kr. Vext-
ir samt. 632,718 kr. En afborganir
af innl. láhum 264,589 kr„ af
dönskum lánum 599,682 kr. og af
enska láninu 42,988 kr. Afborgan-
ir samtals 907,259 kr.
Borðfje konungs er 60 þús„ Al-
þingiskostnaður 195 þús. og yfir-
skoðun landsreikninga 4800 kr. Til
ríkisstjómar (stjómarráð, hag-
stofa, utanríkismál) eru áætlaðar
322,500 kr. þar af er kostnaður
við sendiherraembættið í Khöfn
62 þús. kr. og kostnaður við sam-
bandslaganefnd 6500 kr.
Til dómgætslu og lögreglu-
stjórnar eru veittar 877,178 kr.
þar af kostar hætstirjettur 58,450
kr„ bæjarfógetaembættið í Rvík
35,388 kr. og lögreglustjóraem-
bættið í Reykjavík 74,140 kr„
landhelgisgætsla 250,000 kr.
Til læknaskipunar og heilbrigð-
ismála eru veittar 945,639 kr.
þar af kostar Lauganesspítali
73,020 kr„ Kleppsspítali 66,525
inu móti þeim og sagði við Jair:
„Dóttir þín er dáin, svo að ástæðu-
laust er að ómaka meistarann
lengra“. En þeir hjeldu samt á-
fram til heimilis Jairs. Utan við
húsið voru söngmenn og fleira
fólk og var þar háreysti. En inni í
húsinu vom konur og skyldmenni.
„Víkið frá“, sagði Jesús, „og grát-
ið ekki. Barnið er ekki dautt,
heldur sefur það“. Hann gekk inn
í herbergið, þar sem bamið var,
ásamt þremur lærisveinum sín-
um og foreldmm þess. Hann tók
hönd bamsins og kallaði: „Tal-
itha Qumi!“ — þ. e. Litla stúlka,
stattu upp! Og undir eins reis
stúlkan upp og gekk um herberg-
isgólfið. „Hún var tólf ára“, bætir
Markús guðspallamaður við frá-
sögnina. En hún var máttlítil, eft-
ir margra daga sjúkdóm, og Jes-
ús bað um að henni væjri undir
eins gefið að borða. Hjer var ekki
um að ræða sýnilegan anda eða
afturgöngu, heldur lifandi líkama,
sem vaknaður var aftur til lífs-
ins.
Lasams var góður vinur Jesú.
Jesús hafði oft borðað í húsi hans
í Betaníu með honum og systrum
hans.
Einu sinni veiktist Lasams og
Jesú vom send boð til þess að
láta hann vita um þetta. „það er
ekki banvænn sjúkdómur“, svar-
aði Jesús, og sat enn í tvo daga