Lögrétta - 22.08.1928, Blaðsíða 3

4
LÖGRJETTA
urnar um, að hann hefði birtst
mönnum eftir dauðann, áttu auð-a
velda leið að hugum þeirra, og er
þær sögur urðu fleiri og fleiri,
varð endirinn sá, að þeir trúðu
þeim í fullri alvöru og fengu aðra
trugjarna menn og konur einnig ,
til að trúa þeim. Ef guðdómleiki
hins dána sannaðist eftir dauða
hans, þá var hægt að halda þeim \
saman, sem fylgt höfðu honum
í lífinu og leggja fastan grund-
völl undir hina almennu kirkju, en
annars ekki.
En þeir, sem ásaka hina fyrstu
kristnu kynslóð fyrir heimsku og
svikræði og vilja með því gera að
engu trúarvissu hennar, gleyma :
alt of mörgu, sem ekki verður
fram hjá gengið í þessu máli.
Fyrst og fremst í vitnisburði
Páls. Fariseinn Páll hafði gengið
í Gamaliels skóla. Hann gat hafa
verið við aftöku Krists, og þá í
hópi fjandmanna hans, og honum
hlaut að vera kunnugt um hana,
þótt hann væri þar ekki við stadd-
ur. Og enginn efi getur á því leik-
ið, að hann hafi heyrt sögurnar
um líkránið og svikin í sambandi
við sögumar um upprisuna. En
Páll, sem var frægur maður bæði
meðal Gyðinga og heiðingja, segir
í brjefinu til Korintumanna:
„Kristur dó vegna synda vorra,
var grafinn og reis upp á þriðja
degi, samkvæmt ritningunum, og
birtist Kefasi og síðan lærisvein-
unum tólf. Þar næst birtist hann
yfir fimm hundruð bræðrum í
einu og eru flestir þeirra enn á
lífi, en sumir eru dánir“. Brjefið
til Korintumanna er viðurkent að
vera eftir Pál og hefur enginn,
sem leitað hefur eftir fölsunum
eða afbökunum í hinum fomu rit-
um, vefengt það. Það getur ekki
verið skrifað síðar en vorið 58, og
þá aðeins 20—30 árum eftir kross-
festinguna, svo að það er eldra
en öll guðspjollin. Margir af þeim,
sem þekt höfðu Jesú í lifanda lífi,
og það gerði fjöldi manns, voru
þá enn á lífi og hefðu getað and-
mælt postulanum. f Korintu var
fjöldi Asíumanna og milli hennar
og Júdeu voru sífeldar samgöng-
ur. Brjef Páls voru öllum ætluð;
þau voru lesin upp á samkomum
og gengu í afskriftum frá einni
kirkjunni til annarar. Þessi hátíð-
legi vitnisburður Páls hlaut að
verða kunnur í Jerúsalem, og þar
voru enn á lífi ýmsir af óvinum
Jesú, sem þá hefðu getað birt
andmæli og afsannanir á því, sem
hann hjelt fram. Páll hefði ekki
dirfst að skrifa þessi orð, ef hann
hefði álitið, að unt væri að hrekja
þau með óyggjandi sönnunum. Og
þar sem fullyrt er að yfimáttúr-
legur viðburður, sem fór svo mjög
í bág við almenna trú og þekk-
ingu eins og upprisa Krists, hafi
átt sjer stað, og fullyrðingin er
borin fram í lítilli fjarlægð við
staðinn, þar sem viðburðurinn átti
a/ð hafa gerst, og í trássi við álit
og hagsmuni voldugra andstæð-
inga, þá sýnir það, að upprisu-
sagan hefur ekki verið skoðuð sem
heilaspuni hugsjúkra manna,
heldur staðreynd, sem erfitt væri
að neita, en ljettara að halda
fram. Um opinberun Krists fyrir
fimm hundmð bræðmm höfum
við ekki aðrar frásagnir en brjef
Páls, en við getum ekki látið okk-
ur koma til hugar, að Páll, sem
var einn af mestu og hreinhjört-
uðustu mönnum hinnar fyrstu
kristni, hafi sjálfur spunnið þetta
upp, síst þegar þess er gætt, að
hann hafði lengi ofsótt þá, sem
trúðu á upprisuna. Það er mjög
líklegt, að opinbemn þessi hafi
átt sjer stað í Galíleu, á fjalli því,
sem Matteus talar um, og að post-
ulinn hafi þekt einhverja af þeim,
sem voru þar við staddir.
Guðspjallamennimir segjanokk-
uð slitrótt en með falslausri ein-
lægni frá æfiferli postulanna. Það
kemur fram hjá þeim, ef til vill
án þess að þeir ætlist til þess, að
postularnir hafa alls ekki búist
við upprisunni og að þeir áttu
mjög erfitt með að trúa henni.
Þegar lesnar eru með athygli frá-
sagnir þessara fjögra sagnaritara,
sjest að postulamir voru jafnvel
í efa um, hverju trúa skyldi,
nokkra stund eftir að þeir höfðu
staðið augliti til auglitis frammi
fyrir hinum upprisna. Þegar kon-
umar á sunnudagsmorguninn
koma til lærisveinanna og segja
þeim, að gröfin sje tóm og Jesús
sje lifandi, þá segja þeir, að þær
sjeu óðar. Þegar Jesús síðar birt-
ist lærisveinunum í Galíleu, þá
„sáu þeir hann og tilbáðu hann,
en nokkrir efuðust", segir Matte-
us. Og þegar hann birtist þeim
við kvöldborðið, geta sumir þeirra
ekki trúað sínum eigin augum, og
þeir era í efa þangað til þeir sjá
hann matast. Tómas efast alt til
þess er hann fær að þreifa á líkama
Krists. Svo lítið era þeir viðbúnir
upprisunni, að þeir verða í fyrstu
hræddir í hvert sinn, sem hann
birtist þeim. „Þeir hjeldu að þetta
væri andi“, segir í gömlu frásögn-
unum. Þeir eru ekki eins fúsir á
að látast blekkjast og lastmæl-
endur þeirra á síðari tímum halda
fram. Sú hugsun, að þeir fái að
sjá hann aftur lifandi, er svo fjar-
læg þeim, að þeir halda að hann
sje einhver annar. María frá Mag-
dölum heldur fyrst að hann sje
garðvörður Jósefs. Kleófas og fje-
lagi hans þekkja hann ekki, er
hann verður þeim samferða. Sím-
on „vissi ekki að það væri Jesús“,
er hann ásamt fleirum sá hann á
vatnsbakkanum. Ef þeir hefðu
vænt hans og beðið komu hans
með óþreyju — hvers vegna urðu
þeir þá hræddir? Væri þá ekki
eðlilegast, að þeir hefðu undir eins
þekt hann? Því fer mjög fjarri,
að lestur guðspjallanna gefi
nokkra ástæðu til þess að ætla,
að vinir Krists hafi spunnið upp
sögurnar um upprisu hans, en alt,
sem þar er skráð, styður hitt, að
þeir hafi trtúað á hana vegna
knýjandi staðreynda atburðanna,
eftir mikið efastríð.
En hver var þá ástæðan til ef-
ans? Hún var sú, að þrátt fyrir
alt tal Jesú við þá, lifði enn hjá
þeim hin gamla vantrú Gyðinga á
ódauðleika manna. Trúin á upp-
j risu dáinna manna var andstæð
hugsunarhætti Gyðinga. Óljósar
! bendingar í þá átt finnast hjá ein-
; stöku spámanní, svo sem Hóseas
; og Daníel. en skýrt kemur hugs-
! unin fyrst fram á einum stað í
| sögu Makkabeanna. Á Krists dög-
um hafði almenningur mjög óljós-
ar hugmyndir um slíkt, og leit á
það sem fjarlægt kraftaverk, sem
ætti heima í leyndardómum til-
verunnar og gæti ekki átt sjer
stað fyr en á degi hinnar miklu i
byltingar. Sadúsear þvemeituðu
j upprisu framliðinna. Farisear ját-
uðu henni reyndar, en aðeins sem
fjarlægum launum allra rjett-
látra, ekki sem umbun, er veitst
gæti nokkram einstökum. Þegar
Heródes Antipas, sem var mjög
hjátrúarfullur, sagði um Jesú, að
hann væri Jóhannes risinn upp
frá dauðum, átti hann aðeins við,
að nýi spámaðurinn líktist mjög
Jóhnnnesi.
Andúðin gegn því að viður-
kenna svona einstakt brot á lög-
máli dauðans var svo rótgróin
hjá Gyðingum, að lærisveinar
; Jesú, sem sjálfur hafði áður brot-
ið þetta lögmál og vakið menn upp
frá dauðum, gátu ekki trúað á
upprisuna fyr en eftir endurtekn-
ar sannanir, enda þótt Jesús hefði
sjálfur sagt hana fyrir. En þegar
j þeir vora orðnir sannfærðir um
hana, þá var vissa þeirra svo
bjargföst, að þeir öðluðust mátt
til þess að breiða hana út og gefa
henni það lífsmagn, sem tíminn
hefur ekki unnið á, en staðist hef-
ur allar árásir og borið ávexti í
hjörtum miljóna manna.
.
----o----
Hassel flugmaður lagði af stað
frá Ameríku í Atlantshafsflug
sitt 18. þ. m. og er ekki enn kom-
inn fram. En hann ætlaði að koma
við á Grænlandi og tslandi.
Ungfrú Ásta Norðmann er nú
j að fara utan og ætlar áð dvelja í
Kaupmannahöfn við dansnám. —
Hún hefur áður verið erlendis bæði
í K.höfn og París og í Þýskalandi
í sömu erindum, en í sumar þegar
dansmærin frú Broch-Nielsen var
hjer hvatti hún Á. N. mjög til
j þess að leggja frekari stund á
þessa list og taldi hana óvenju vel
til þess hæfa og bauð henni ókeyp-
is kenslu. Ætlar hún nú að dvelja
erlendis í eitt ár og leggja stund á
plastik og ballet og aðrar dans-
' greinar. Mun hún síðan ætla að
koma heirn hingað aftur og halda
áfram dansskóla þeim, sem hún
hefur haft hjer undanfarið og
verið fjölsóttur og vinsæll og jafn-
: framt hefur komið til tals að hún
starfaði við hið væntanlega þjóð-
leikhús, en þar verður þörf á Ieið-
beiningum í þeim efnum, sem Á.
N. leggur stund á og mundi hún
verða vel til slíks fallin.
Trúlofun sína hafa nýlega opin-
j berað ungfrú Inger Löchte list-
: málari, dóttir Löchte herlæknis í
Árósum og Gunnlaugur Blöndal
listmálari.
Fiskafli var 15. ágúst orðinn
j c. 33414 skp- e^a c. 79 þús. skp.
{ meira en um sama leyti í fyrra og
c. 130 þús. sk. meira en í hitteð-
| fyrra. Mestur hefur aflinn orðið
I hjá togurum í Reykjavík og Hafn-
j arfirði, c. 91 þús. skp. hjá Reykja-
I víkurtoguranum, en c. 37 þús. skp.
j hjá Hafnarfjarðartogurunum. Á
| öðrum skipum er aflinn langhæst-
ur í Vestmannaeyjum, c. 36 þús
skp. en næsthæstur í Reykjavík,
c. 28 þús. skp., svo í Hafnarfirði, c.
' 7 þús. skp., þá Keflavík, nærri 8
f Drepandi kossar '
Bókin um svipu mannkynsins.
Hjónabandsbókin
Eina bókin, sem gefur fullkomnar
upplýsingar um takmörkun barna-
fæðinga, eftir dr. Malachowski, dr.
Harris og d. Lesser. Báðar bækurnar
með mörgum myndum. Sendast án
burðargjalds fyrir kr 1,25 (isl.) hvor
i frímerkjum eða gegn póstkröfu að
viðbættu burðargjaldi.
^JIjhedsniagasinet^^fd^^Kbh^^^^
Ó K E Y P I S
og án burðargjalds sendist okkar nyt-
sama og myndarika vöruskrá yfir gúmmi-
heilbrigðis- og leikfangavörur, einnig úr,
bækur og póstkort.
Samariten, Afd, 67, Kabenhavn K.
þús . skp., á Akureyri nærri 6 þús.
skp., r Sandgerði c. 5þ4 þús., í
Grindavik 3858 skp. og í Stykkis-
hólmi 2273 skp.
Bifreiðarslys varð hjer á Laugar
veginum nýlega. Áttræð kona, Guð-
laug Ólafsdóttir, varð undir Hafn-
i firskri flutningabifreið (G. K. 7)
og beið bana af.
Heilsufræði telpna, 14—16 ára,
heitir bæklingur eftir Kr. Skjerve,
sem nýlega er kominn út, þýddur
af frú Dýrleifu Ámadóttur, sem
áður hefur þýtt vel tvær áþekkar
bækur sama höfundar, Heilsu-
fræði ungra stúlkna og Heilsu-
fræði hjóna og urðu þær bækur
vinsælar.
Áfengislöggjöfin og framkvæmd
hennar er nú mjög umtöluð
manna á milli, sagt að menn sjeu
kærðir hjer í bænum unnvörpum
ef þeir dreypi á víni og einnig
sagt frá háðulegri meðferð á lög-
gæslumönnum, eða „þefurum",
sem almenningur kallar.
Eimskipafjelag Vesturlands er
nýstofnað af Guðm. Kristjánssyni
skipamiðlara o. fl. Það hefur
keypt gufuskipið Nordland, sem
nú heitir Vestri. Framkvæmdar-
stjóri fjelagsins er Gunnar Haf-
stein fyrram bankastjóri.
Skot hljóp úr byssu sem að-
komumaður var að handleika í
herbergi að Vallá á Kjalamesi 20.
þ. m. Var hann einn og heyrði
fólk á bænum alt í einu hvell og
hafði skotið komið í brjóst hon-
um og dó hann af því skömmu
seinna.
Bjamdýr, sem haft er í jám-
búri hjer innan við bæinn, beit ný-
lega mann, er var að leika sjer að
því að gefa því inn um grindum-
ar og fór of langt inn með hend-
ina. Maðurinn liggur á spítala.
Hannes Guðmundsson er setstur
að hjer í bænum, 'sem sjerfræð-
ingur í húð og kynsjúkdómum.
Síldardeilurnar. Samkv. stjóm-
arskipun hefur lögreglustjórinn á
Siglufirði nokkrum sinnum und-
anfarið stöðvað uppskipun úr
i norskum síldveiðiskipum, sem
seldu erlendum bræðslustöðvum
síld. En útlendingarnir virtu bann
lögreglustjóra að vettugi og
I hjeldu sölunni jafnan áfram er
lögreglan hvarf frá. Var síðan
höfðað mál gegn einum bræðslu-
stjóranum, dr. Paul, fyrir brot á
fiskiveiðalögunum, en hann hefur
j nú verið sýknaður í undirrjetti á
Siglufirði, en sjálfsagt fellur mál-
ið ekki þar með niður.
i Sæsíminn er slitinn 27 sjómílur
frá Seyðisfirði.
Prentsm. Acta.