Lögrétta - 10.10.1928, Page 2

LÖGHJRTTA
LÖGRJKTTA
LÖGRJBTTA
Utgefendi og ritetjóri
ririiiim oiilmi
Þinffaolteitrstí 1T. Slmi 178.
lanfaeimta og nfrrelðsla
i Lækjargötu 2.
I
Síðustu fregnir.
Loftskipið Zeppelin greifi hefur
farið reynsluför og gengið vel og
fer síðan til Ameríku. Junker-
fjelagið er að smíða stærstu flug-
vjel heimsins, fyrir 50 farþega.
Á frönsku fjárlögunum gerir
stjómin ráð fyrir 55 miljón
franka tekjuafgangi og kveðst
segja af sjer, ef þau verði ekki
afgreidd tekjuhallalaus. Borah
öldungur segir að öldungadeild
Bandaríkjaþingsins muni stað-
festa Kelloggssamninginn. Hann
vill einnig viðurkenna sovjet-
stjómina og taka upp stjómmála-
samband við hana. Spánverjar
hafa miklar flotaæfingar um miðj-
an þennan mánuð í Miðjarðarhafi.
Stjómin í Suður-Afríku ætlar inn-
anskams að hefja miklar vatns-
veitur, sem kosta 10 millj. punda,
og eiga að gera mikinn hluta ný-
lendanna að frjósömu landi með
því að veita yfir það Oranje- og
V aal-fl j ótunum. 1 Grikklandi, í
Þessaliu og Epírus, em einnig í
undirbúningi mikil áveitufyrir-
tæki. Síðan á að flytja á áveitu-
landið 2 milj. grískra flóttamanna
frá Litlu-Asíu. Ensku bisk-
upamir ætla að nota nýju hand-
bókina, sem þeir sömdu, en þingið
feldi og hefur innanríkisráðherr-
ann átalið þá harðlega fyrir lítils-
virðingu gegn lögum landsins.
Kellogg ætlar að segja af sjer ráð-
herraembætti um leið og Coolidge
fer frá. Kínverskir þjóðemissinn-
ar hafa gefið út nýja stjómar-
skrá. Leitinni að Amundsen er nú
alveg hætt. Ameríska flotastjóm-
in hefur pantað tvö stór loftskip
hjá ameríska Zeppelin-fjelaginu
fyrir 8 miljónir dollara.
Sjálfsforrædi
kirkjunnar.
Tillögur
sjera Gunnars Ámasonar.
Meðal ýmsra góðra greina í
nýkomnu prestafjelagsriti er
grein eftir sjera Gunnar Ámason
frá Skútustöðum, sem nú er
þjónandi prestur á Æsustöðum,
um sjálfsforræði kirkjunnar.
Grein þessari verður sjálfsagt at-
hygli veitt af kirkjumönnum og
öðmm þeim, sem nú hugsa og
rita um samband ríkis og kirkju.
Sr. Gunnar stingur sem sje upp á
nýju skipulagi, að nokkm leyti
með hliðsjón af erlendri kirkju-
skipun, á grundvelli aukins sjálfs-
forræðis kirkjunnar. Hreyfingar í
svipaða átt hafa komið fram áð-
ur, en lítinn eða engan árangur
borið. Sjera Þórarinn í Görðum
kom á sínum tíma fram með til-
lögur um nokkura sjálfstjóm
kirkjunnar og seinna þeir Sig. P.
Sívertsen og sr. Einar á Hofi. En
nú er fitjað upp á þessu á nýjan
leik ‘og með nokkuð nýju sniði.
Sjera Gunnar er andstæður al-
gerðum skilnaði ríkis og kirkju,
en segir að berjast eigi í þess
stað fyrir „eðlilegri afstöðu
þeirra hvors til annars“, fyrir
„frjálsri þjóðkirkju“. Kirkjan á
að fá aftur fult sjálfsforræði í
öllum málum, sem em sjermál
hennar, en þeim málum, sem em
sameiginleg með ríki og kirkju, á
að ráða til lykta af stjómendum
og löggjöfum þeirra í sameiningu.
Svo á ríkið að hafa yfirstjóm og
framkvæmd þeirra mála. Hann
segir, að allir mestu misbrestim-
ir sjeu í því fólgnir, að kirkjan
sje alt of bundin ríkinu, of ó-
sjálfstæð til að geta notið sín og
komið því fram, sem hún vill og
á að fá framgengt. En frelsið sje
höfuðskilyrði alls mannlegs við-
gangs og vaxtar.
Höf. segir að ríkið hafi engan
rjett til þess að fara með dóms-
vald í sjermálum kirkjunnar, ekki
fremur en maður, sem gert hafi
verksamning við annan mann
hafi rjett til að ráða einkamálum
hans. Kirkjan sjálf haldi einnig
og verði að halda fast við þá
skoðun, að hún sje sjerstök stofn-
un, sem lýtur æðra valdi en rík-
isvaldinu og hefur annað mark-
mið en ríkið, enda viðurkennir
ríkið þetta í orði kveðnu. Og
þess vegna eigi ríkið að fá kirkj-
unni fult löggjafar- og fram-
kvæmdarvald í sjermálum henn-
ar.
En sjermál kirkjunnar telur
höf.: 1. kenning og guðsþjónustur
kirkjunnar. 2. meðferð og veit-
ing sakramentanna 3. helgisiða-
bókina. 4. sálmabækur. 5. sálu-
sorgaraskiftin milli prests og
safnaðar. 6. kensluna í kristileg-
um barnalærdómi og bækur og
annað, sem við hana er notað. 7.
kirkjuagann innan sjálfrar
kirkjunnar og án þess að hann
brjóti í bág við borgaralega stöðu
og rjettindi safnaðarmeðlimanna.
8. prestvígsluna og leyfi til að
prjedika í kirkjum. Þetta taldi
danska kirkjumálanefndin frá
1907 einnig sjermál kirkjunnar.
Breytingamar, sem höf. telur
að helst þurfi að gera á kirkju-
skipuninni eru þessar:
1. Að stofna andlegan dómstól
í landinu.
2. Að leggja niður prestastefn-
una í því formi, sem nú er á
henni, þar sem hún sje mest til
skrafs og ráðagerða, en stofna í
hennar stað kirkjuþing, sem hald-
ið sje annað- eða þriðjahvert ár.
Á þing þetta sjeu biskupamir,
sem ættu að vera tveir, sunnan-
lands og norðan, sjálfkjömir, og
svo 20 prestar, eixm fyrir hvert
prófastsdæmi, kjömir af prestum
þess, og 20 leikmenn, sömuleiðis
einn fyrir hvert prófastsdæmi,
kosnir af sóknarnefndum. Þingið
standi aldrei lengur en 15 daga.
Það hafi löggjafarvald í öllum
sjermálum kirkjunnar og tillögu-
rjett um öll sameiginleg mál, þó
þannig, að það geti komið fram
vissum lögum, ef það samþykkir
þau þrisvar í röð, þótt Alþingi
felli þau og kvað slíkt tíðkast í
Bretlandi. Loks á kirkjuþingið að
hafa ráðstöfunarvalS yfir kirkju-
eignum og fje kirkjunnar.
3. Vald og verksvið biskupa og
prófasta innan kirkjunnar á að
auka.
4. Hjeraðsfundum á að gefa
meira vald en þeir nú hafa í
ýmsum málum innan síns um-
dæmis.
Þetta eru helstu atriðin, en
ýmislegt fleira ber á góma. Sting-
ur sjera Gunnar upp á því, að
sett verði sjerstök nefnd til þess
að athuga þessi mál öll. Telur
hann heppilegast að biskup og
kirkjumálaráðhérra væru sjálf-
kjörnir í nefndina, en annar
helmingur hinna nefndarmanna
V. Hugo: VESALINGARNHt.
ist upp og klæddi sig. Ilann fór í gömlu vinnufötin sín.
Honum var nú, þegar hann var hættur að fara út, farið
að þykja vænt um þau aftur. Hann varð oft að hvíla sig
meðan hann klæddist. Svitinn bogaði af honum, þótt hann
gerði ekki annað en að rjetta handlegginn inn í ermina.
Hann lauk upp töskunni sinni og tók upp úr henni
klæðnað Cósettu, frá því hún var lítil og breiddi hann á
rúmið sitt. Ljósastikur biskupsins stóðu á sínum stað á
arinhyllunni. Hann tók tvö kerti upp úr skúffu og setti
þau í stikumar og kveikti á þeim, þótt glóbjartur sum-
ardagur væri. Slík ljós sjást stundum brenna um há-
bjartan dag í stofum þar sem lík liggja Við hvert skref
sem hann steig milli húsgagnanna, þreyttist hann svo.
að hann varð að setjast. Það var ekki almenn þreyta,
sem kemur af því að kröftum hefur verið eytt svo nauð-
synlegt er að endurnýja þá. Það voru síðustu hreyfing-
amar sem hann megnaði að gera. Það var lífsaflið sjálft,
sem þorrið var, og rann nú dropa eftir dropa í ofurefli á-
reynslunnar, sem hann gat ekki endurtekið. Einn af stól-
unum, sem hann ljet fallast á,stóð fyrir framan spegilinn,
sem átt hafði svo mikinn þátt í örlögum Maríusar, þegar
Jean Valjean las í honum spegilmyndina af skrift Cósettu
á þerripappímum. Hann leit í spegilinn, en þekti varla
sjálfan sig aftur. Hann var eins og áttræður maður á að
sjá. En áður en Maríus gifti sig hefði mátt halda að
hann væri fimtugur. En það vom ekki hrukkur ellinnar,
heldur hið dularfulla merki dauðans, sem hann bar á enni
sjer. Hann var kinnfiskasoginn og moldarlitur á hömnd-
inu. Hann var kominn á síðasta stig örvæntingarinnar.
þar sem straumur þjáningarinnar er stansaður og svo
að segja storknaður, svo að yfir sálinni liggur einskonar
skorpa vonleysisins. Það var orðið dimt. Hann gat með
naumindum dregið borð að stólnum, sem stóð hjá hlóðun-
um og lagði á það penna, blek og pappír. Þegar því var
lokið fjekk hann máttleysiskast. Þegar hann náði sjer
þyrsti hann, en var svo máttfarinn, að hann gat ekki lyft
vatnskrakkunni, en hallaði henni með erfiðismunum að
skipaður af forsætisráðherra og
hinn kjörinn á prestastefnu, eða
jafnvel tilnefndur af biskupi.
Að svo komnu verður ekki
rætt hjer frekar um þessi mál,
en þau em þannig vaxin að
margir munu hafa hug á að
kynnast þeim, þeir sem kirkju-
málum sinna og er nú eftir að
vita hvemig í tillögumar verður
tekið.
Sáðsl jettur.
Þótt sumarið hafi verið gott og
blíðviðrasamt er víða látið illa yf-
ir því hve tún hafi verið illa
sprottin og töðufall lítið. Góð nýt-
ing hefir þó orkað því að betur
rættist úr en á horfðist.
Það er ekki ómerkilegt atriði að
fullsannað er að vel gerðar sáð-
sljettur, sem forsvaranlega var
borið á, spruttu alstaðar vel á
þessu sumri. Svo var það hjer í
kringum Reykjavík þar sem mest
er um sáðsljettur, og samhljóða
fregnir berast úr öðmm lands-
hlutum. Úr einni af nyrstu sveit-
um landsins er mjer skrifað:
„Hjer spratt heimatúnið gamla
afleitlega illa í sumar. Hálfdrætt-
ingur á við undanfarin ár. En sáð-
túnið spratt vel. Af 7,5 dagslátt-
um (2,39 ha.) fjekk jeg 13210 kg.
(Það eru 551 kg. af málinu eða
1760 kg. — 17—18 hestar — af
dagsláttunni). Var það talsvert
missprottið. Af 940 ferföðmum
(0,333 ha.) af 6 ára gamalli sáð-
sljettu vigtaði jeg 3200 kg. (Það
eru 960 kg. af máli eða rúmir 30
hestar af dagsláttunni, hesturinn
talinn 100 kg.). — Það era ekki
ellimörk á grasfræinu þar. Aldrei
neinn búfjáráburður komið þar,
og hverfandi lítið um rótarskot að
sjá. Áburður fiskislóg og grútur
og einar 2 tn. af saltpjetri til að
jafna með“.
Upphaflega em þessar sáð-
sljettur mestmegnis ræktaðar með
þara sem var plægður niður. Gras-
fræið hefur verið samskonar og
notað hefur verið víða annarstað-
ar og gefist misjafnlega, að sagt
er. Að minsta kosti hefur gras-
fræinu verið kent um mistökin,
sem orðið hafa á sljettunum. Það
er gott að hafa til blóra.
Hvers vegna gefast góðar sáð-
sljettur, sem vel er búið að, betur
en gömlu túnin, þegar eitthvað
ber út af með veðráttuna? Því
verður ekki svarað í stuttu máli.
Margir munu halda að það væri
þveröfugt. En það er ljóst að góðu
vel hirtu túnin, sem eru svo úr
garði gerð og svo vel borið á, að
þau hafa framleiðsluþrótt til þess
að bera mikinn og góðan gróður,
þau reynast best hvemig sem veð-
ur ráðast. Sáðsljettur með forða
af lífrænum áburði molduðum
innan plógdýptar, hafa meiri
framleiðsluþrótt en flest önnur
tún, og sáðgresið góða hefur eig-
inleika til þess að notfæra sjer
þann þrótt. Töðufallið verður mik-
ið og gott.
Það fer hjer sem annarsstaðar
að aukin og bætt ræktun verður
besta ráðið gegn allri óáran.
Ámi G. Eylands.
Heilbrigðisskýrslur
1921—1925.
Loftskeytaleyfi hefur verið tek-
ið af vestfirska togaranum Haf-
stein, eða loftskeytamanni hans,
vegna óleyfilegra skeytasendinga
og grunsamlegs skeytasambands
við útgerðarmennina í landi.
Málaferli eru risin út af þessu.
Dr. J. Hjaltalín gaf út heil-
brigðistíðindi. Var hann sá fyrsti
er það gjörði og vakti máls á
ýmsu til umbóta bæði í húsa-
byggingum, fatnaði og mataræði.
Hann ritaði lipurt og viðfeldið
mál og hugsunin oftast skýr.
Sem sýnishom má tilfæra þennan
kafla: „Eldhúsin em, eins og þau
nú tíðkast, til mikils heilsuspill-
is, og verða án efa mörgum böm-
um að bana, þótt fáir hugsi út í
það. Hlóðin em, eins og þau
vanalega gjörist nú, óhafandi,
nema því að eins að eldhúsið
væri laust við bæinn, en slíkt þyk-
ir, sem von er, örðugt, einkum á
vetmm. Vjer ímyndum oss, að
nokkuð mætti bæta úr þessu með
því, að hafa eldhúsin bak við bæ-
inn, en þó áföst við hann, og
dymar á þeim andspænis bæjar-
dyrunum. Eldhúsið ætti að vera
lilaðið upp líkt og fjárborgir
vom áður, sem kringlóttur tum-
myndaður, mjór og hár kofi með
nokkm hærra gólfi en sjálfur
bærinn, og ættu hlóðin að vera
heldur há og standa nær miðju
gólfi; yrði þá mynd eldhússins
líkt og hvítasykurstoppur væri,
með strompi upp úr strítunni, er
gnæfði yfir öll hús bæjarins“.
Eða þá þetta: „Vjer Islendingar
höfum lengi fengið orð fyrir það,
hve miklar smjörætur vjer vær-
um, og hafa sumir lagt oss það
út til minkunar. — Jeg efast
mikið um, að Islendingar borði
miklu meira af smjöri, en þeir í
raun og vem við þurfa, einkum
þegar þeir eiga að vera við vinnu
í köldu lofti, og hafa eigi annað
til fæðis en þá fæðu, sem nú tíðk-
ast, eins og t. a. m. hart fisk-
snarl, þorskahöfuð og annað þvf
um líkt. Hefðu Islendingar, eins
og aðrar þjóðir, gnægð af hveiti-
brauði, feitu fleski, og annari
feitisfæðu, mundu þeir og borða
langtum minna smjör, en nú
gjöra þeir, en þar sem þeir oft
við sjóixm verða að lifa á þurrum
hörðum rúgmjölskökum og vatns-
grautum útálátslausum, þá er
eigi að furða, þótt þeir verði
þungir á smjörinu, einkum þegar
þar við bætist, að margir þeirra „
fá aldrei ærlegan kjötbita, heldur
oft hálfhorað kindakjöt, eða feit-
arlítið og seigt nautakjöt, er
menn varla vildu leggja sjer til
munns erlendis. Um almennilega
feitan ostbita er nú svo sem ekki
j að tala“.
i Eina ritgjörð sína endar hann
þannig: „Jeg óska og vona að
þetta megi hvetja landa mína til
að stunda kálgarðar og jarðepla-
rækt sem mest þeir geta, því auk
þess að þeir þar með fá stökt
hættulegum sjúkdómi (skyr-
bjúgnum) er lengi hefur plágað
land þetta, þá er jeg auk þess
viss um, að því meir sem þeir
venja sig á að lifa sem næst
jöfnum höndum á jurta- og dýra-
fæðu, þ á mun heilsufar manna
fara batnandi, og ungmennin, sem
nú em að vaxa, verða því hraust-
an og heilsubetri“.
Þetta mun nú nægja til að sýna
áhuga þessa ágætismanns í því
að fræða landa sína í heilbrigðis-
málunum og hvetja þá til fram-
fara í því efni.
Nú hefur prófessor Guðm.
Hannesson i annað sinn gefið út
heilbrigðisskýrslur og fæ jeg ekld
betur sjeð en hann í þeim tald
upp stefnu Dr. Hjaltalíns. Þvf
fvrir utan töflur sem em saman-
munni sjer og saup. Síðan sneri hann sjer að rúminu, en
gat ekki staðið, en sat og horfði á litla, svarta kjólinn og
hina dýrgripina, sem lágu þar. Svona sat hann tímunum
saman. Alt í einu fór hrollur um hann og hann tók eftir
því að honum kólnaði. Ilann studdi olnbogunum á borðið,
Sem ljósastikur biskupsins stóðu á, og greip pennann.
Hann var skjálfhendur. Hann skrifaði hægt og seini
þetta brjef:
Cósetta! Jeg blessa þig. Nú skal jeg segja þjer dá-
lítið. Það var rjett af manninum þínum, að gefa mjer það
í skyn, að jeg ætti að fara leiðar minnar. Samt er dálítil
skekkja í því, sem hann hefur haldið. En hann hefur haft
rjett fyrir sjer. Hann er ágætismaður og þú skalt altaf
halda áfram að láta þjer þykja vænt um hann, jafnvel
þegar jeg er dáinn. Hr. Pontmercy, haldið þjer einlægt
áfram að elska ástkæra barnið mitt. Cósetta, þetta blað
finst og taktu nú eftir því, sem jeg segi þjer og þá skaltu
fá að sjá tölumar, ef jeg hef nógu mikinn mátt til þess
að muna þær. Taktu vel eftir því, að þetta eru áreiðan-
lega þínir peningar. Þetta er alt og sumt: hvíti eðal-
steinninn kemur frá Norvegi, sá svarti frá Englandi og
dökka glerið frá Þýskalandi. Eðalsteinamir eru Ijettastir
og dýrmætastir. Það er hægt að búa til stælingar í
Frakklandi, eins og í Þýskalandi. Það þarf aðeins lítinn
steðja og sprittlampa til að mýkja lakkið. Áður var lakk-
ið gert úr harpeis og kynroki og kostaði fjóra franka
pundið. Jeg fann upp á því að búa það til úr gúmmí og
terpentínu. Nú kostar það ekki nema þrjátíu súur og er
miklu betra. Glerið á að vera fjólublátt í jámgripi, en
svart í gullgripi. Spánverjar kaupa mikið af því. Þar er
landið, sem eðal. . . .
Þarna stansaði hann. Penninn fjell úr hendi hans og
hann fjekk eitt af ekkaköstunum, sem stundum risu upp
úr djúpi sálar hans. Vesalingurinn greip báðum höndum
um höfuð sjer og fór að hugsa. Æ, sagði hann með sjálf-
um sjer, í einu af þessum óguriegu andvörpum, sem guð
einn heyrir, — nú er úti um alt. Jeg fæ aldrei framar áð
sjá hana. Hún var broS>41 brosti við mjer. Jeg fer nú
inn í eilíft myrkrið, & ^ að fá nokkm sinni að sjá
hana aftur. Ef jeg g^ '^ihs eitt andartak heyrt rödd
hennar, snert kjólinn sjeð hana, engilinn minn,
og dáið svo. Það er ek^^t að deyja, það er erfiðara
að deyja án þess að fá^ hana. Hún mundi brosa við
mjer og segja eitthv^.^ gæti ekki verið neinum ti!
meins. Nei, nú er að ^ti um alt. Nú er jeg aleinn.
Guð minn, guð minn, ¥ J aldrei að sjá hana aftur.
I sömu andránni að dyrum hans.
Sama daginn, eða kvöldið, þegar Maríus var
nýstaðinn upp frá mi^Sverði og var genginn inn, í
skrifstofu sína til þess ^Wga skjöl, þá fjekk Basque
honum brjef og sagði Sem hefur skrifað brjefið
stendur frammi í forstofá "bsetta var farin út í garð með
Gillenormand. Brjef geÞ Verið ógeðfelt ásýndum engu
síður en maður og þanF var brjefið, sem Basque kom
með. Maríus tók við því- - bví var tóbaksdaunn. Ekkert
vekur minningar eins og Maríus þekti þessa tóbaks-
lykt. Hann horfði á utan’triftina: Til hans hávelborin-
heita hr. Barón Pommerci'ier. Þegar hann þekti tóbakið
þekti hann einnig skrifth' t*að var eins og elding undr-
unarinnar gerði Maríus ^íáandi. Lyktin, sem styrkti
endurminningu hans á s\Peyndardómsfulan hátt vakti
til lífsins heila veröld í síP^Us. Hann kannaðist við alt
saman. Hann sá fyrir'ier þakherbergi Jondrettes.
Þannig komst hann nú ; úlviljun forlaganna á annað
sporið, sem hann hafði I ^ svo lengi. Hann braut inn-
sigli brjefsins í ákafa og ,6
Hávilborpe hr. B; 'áá!
Ef að hin hæðsta verPebði givið mjer nauðsinligar
gávur hebði jeg vel gitað,eHð Barón Thénard, meðlem-
ur í vísinda Fjelaginu. En'að er jeg ekki. Jeg bir aðeins
sama nabn og hann og þa/sMlde gleðja meg ef að jeg í
þá minningu mætti stólaPb á ágæti iðar elskusamleg-
heita. Greiðinn, sem þjer pð mjer mun verða borgaður.
Jeg hey leindarmál viðvíkjandi einni persónu. Þessi per-
sóna er iðör viðvíkjandi. Þettað leindarmál stendur iður
til reiðu þar, sem jeg óska þess að, hava þá æru að gera
iður greiða. Jeg vel giva eður einfalt ráð til þess að reka
úr vðar æraverðugu familíu þessa persónu, sem að ekkji
hevur neinn rjett tel að vera þar, meður því að frú bar-
ónsfrúin er af fínum ættum. Heilaglegleiki diggðarennar
getur ekki lengör verið í sambíli veð glæbinn nema með
þí að láda af völdonum. Jeg bíð í forstofunni efter skib-
unum herra barónnsins. Með verðingu“.
Undirskrift brjefsins var Thénard. Ilún var ekki
fölsk, aðeins stytt ofurlítið. Þar að auki fullkomnaði stíll
og stafsetning sönnunina um upprunann. Þetta hafði
mikil áhrif á Maríus. Fyrst undraðist hann, svo gladdist
hann. Ef hann gæti nú einnig hitt hinn manninn, þann
sem bjargaði lífi hans, þá þyrfti hann einskis annars að
óska. Hann lauk upp skúffu í skrifborði sínu, tók úr
henni nokkra seðla og stakk þeim í vasa sinn, læsti svo
skúffunni aftur og hringdi. Basque opnaði í hálfa gátt.
— Láttu hann koma inn, sagði Maríus. — Ilerra Thénard,
sagði Basque. Maður kom inn. Hann varð Maríusi nýtt
undrunarefni. Maðurinn var honum alveg ókunnur. Hann
var við aldur, flatnefjaður og hakan hulin í hálsbindinu.
hann hafði græn gleraugu, var sljett greiddur og sleiktur,
gráhærður og svartklæddur frá hvirfli til ilja. Fötin voru
slitin en hrein. Út úr vestisvasanum lafði eitthvert dingl-
umdangl sem gat gefið það í skyn, að maðurinn hefði úr.
Hann hjelt á gömlum hatti í hendinni. Hann gekk álútur
og varð enn svínbeygðari við hneigingar sínar.
Það vakti undir eins eftirtekt, að fötin virtust ekki
vera af honum sjálfum, þau vom of víð, þótt þau væru
. hnept. Hann hafði sem sje fengið þau hjá fornsala, sem
leigði slíka fatnaði og bjó fólk í ýmisleg gerfi. Þetta átti
að vera gerfi „fyrverandi sendiherra“ og fylgdu því meðai
annars smápokar til að troða upp í nefið til þess að gera
það flatara. Ef Maríus hefði verið kunnugur leyndar-
dómum Parísar hefði hann undir eins áttað sig á bún-
ingnum. Vonbrigði hans yfir því að sjá annan mann
koma inn, en hann átti von á, urðu ókunna manninum
óleikur. Hann virti hann fyrir sjer frá hvirfli til ilja, með-
an náunginn beygði sig og hneigði, og spurði spuna-
stuttur — Hvað viljið þjer?
Komumaður brosti ámátlega og sagði — Mjer virð-
ist jeg áreiðanlega hafa haft þá ánægju, að sjá herra
baróninn áður í sámkvæmislífinu. Jeg er nokkurnveginn
viss um það, að jeg hef einkum hlotið að hitta yður fyrir
nokkrum árum hjá Bagration prinsessu og í samkvæmum
hans hágöfgi vísigreifans af Dambray. Það er altaf gott
bragð, þegar á að hlunnfara einhvem, að látast hafa
sjeð hann áður. Maríus hlustaði með athvgli á orð hans
og gaf nánar gætur að fasi hans og talanda. Vonbrigði
hans uxu. Hreimurinn í röddinni var allur annar en sá,
sem hann átti von á. Honum skjátlaðist auðsjáanlega.
— Jeg þekki hvorki Bagration prinsessu nje hr. Dam-
bray svaraði hann. Jeg hef aldrei stigið fæti mínum í
hús þeirra. Þrátt fyrir þetta önuga svar vildi ókunni
maðurinn ekki gefast upp, en sagði jafn væmnislega og
áður -— Þá hefur það hlotið að vera hjá Chateaubriand,
sem jeg þef sjeð baróninn. Jeg þekki Chateaubriand mjög
vel. Það er besti maður. Hann segir stundum við mig —
Thénard vinur minn, viljið þjer ekki fá yður eitl glas
með mjer. Maríus hnyklaði brýmar og varð æ úfnari og
sagði — Jeg hef aldrei orðið fyrir þeirri sæmd að vera
boðinn á heimili Chateaubriands. Viljið þjer hraða erindi
yðar. Hvers óskið þjer af mjer? Við þessu hranalega
svari hneigði komumaður sig ennþá dýpra en áður — Hr.
barón, verið svo vingjarnlegur að hlusta á mig. Á einum
stað í Ameríku, í Panama, er þorp, sem heitir La Joya,
það er aðeins eitt hús, stórt ferhymt, þrílyft hús, fimm
hundruð fet á hvern kant. Á daginn er það hús, á nótt-
unni vígi fyrir átta hundruð manns. Landið er hættulegt.
fult af mannætum. En samt fer fólk þangað, því þetta
er undursamlegt land, fult af gulli. — Hvað meihið þjer
með þessu öllu, spurði Maríus, sem fór nú að verða óþol-