Lögrétta - 31.10.1928, Blaðsíða 2

2
LÖGRJETTA
LÖGRJETTA
3
-----------------------~“7
LÖQRJETTA
Útgefandi og ritstjdri
Þoritalnn Gfslnaon
ÞingholUstræti 1T. Simi ÍTS. (
Innheimta og afgreiðiila
i Lækjargötu 2.
Síðustu fregnir.
Nobelsverðiaun fyrir læknis-
fræði hefur nú fengið prófessor
Nicolle í Tunis, fyrir rannsóknir á
útbrotataugaveiki. Á prestastefnu
sem biskupar Lundúnastiftis boð-
uðu til, mótmæltu flestir prestar
tillögu biskupanna um það, að
nota endurskoðuðu helgisiðabók-
ina, þrátt fyrir það, þótt þingið
hefði felt hana. Bauer fursti,
þýskur maður, verður hermála-
ráðunautur Kínverja. Þeir höfðu
beðið Ludendorff að taka þetta að
sjer, en hann neitaði því, vegna
mótspymu, sem það vakti í Þýska-
landi. Talið er líklegast að Hoover
verði kosinn forseti. Rússneskur
prófessor, Petrovski, hefur fundið
radiotæki til þess að finna með
málmlög í jörðu. Mikil vatnsflóð
eru nú í frönsku Alpafjöllunum.
Verkfallið í Lodz hefur verið aft-
urkallað, vegna slæms fjárhags og
óeiningar verkamanna, en þeir fá
6% launahækkun. 1 Afganistan
eru nokkurar viðsjár vegna breyt-
ingastefnu Amanulla konungs,
einkum því, að hann hefur lög-
boðið klæðaburð Evrópumanna.
Hrossaketsverslun er opnuð í
Reykjavík. Er hún ekki saman við
aðra ketsölu, en í sjerstakri búð
og hvað vera keypt allmikið af
hrossaketinu.
Hvernig sem afkoman er í sveit-
unum er altaf töluvert keypt af
bókum. Og bækurnar eru lesnar,
oft og tiðum blátt áfram lesnar
upp tii agna. Þær eru sannarlega
ekki keyptar til þess að standa
ólesnar til skrauts í stofunum.
Mest er keypt af íslenskum bók-
um, eins og eðlilegt er, en þó er
líka töluvert keypt af útlendum
bókum. Blöð og tímarit leiðbeina
um val bóka og vekja eftirtekt
á mjög mörgum góðum bókum.
Einn er þó sá flokkur bóka, sem
sjaldan er minst á í blöðum og
tímaritum,og lítið keypt af, það
eru búfræðibækur.
Það ei’ hvorki margt nje fjöl-
skrúðugt, sem kemur út af ís-
lenskum búfræðibókum ennþá
sem komið er, og væri því eðli-
legt að töluvert væri seilst til bú-
fræðibóka á öðrum málum og þá
helst Norðurlandamálum því þær
bækur eru þó helst sniðnar við
skilyrði sem ekki eru gersamlega
ólík íslenskum skilyrðum, þótt
margt beri á milli.
En það mun vera sáralítið, sem
keypt er af útlendum búfræðibók-
um í sveitunum, og væri full þörf
á því að þau bókakaup ykust.
Mörgum bóndanum, sem tekui
með heilum hug þátt í þeirri við-
reisnar- og ræktunarstarfsemi
sem óðum er stunduð um land alt,
væri eflaust töluverður styrkur og
uppörfun að því að kynna sjer
ýmsar af þeim búfræðibókum,
sem komið hafa út í nágrannalönd-.
unum síðustu árin. Um land alt er
fjöldi bænda, sem geta haft bók-
anna nokkumvegin full not máls-
ins vegna.
Lestrarfjelögin ættu að geta
gert mönnum það fært að fylgj-
ast töluvert með á þessu sviði, en
það fyrsta, sem þarf þó að gera,
er að vekja eftirtekt á þeim bú-
fi-æðibókum, sem ætla má að eigi
erindi til bænda. I þetta sinn verð-
ur aðeins bent á 4 jarðyrkjubæk-
ur og er þess um leið æskt að aðr-
ir verði til þess að benda á marg-
ar aðrar bækur bæði um jarðyrkju
og aðra þætti búfræðinnar.
1. N. ödegaard: Jordbrukslære,
sjöunda útgáfa Kristjaníu 1922,
626 bls. Þetta er gamall kuimingi,
sem margir búfræðingar kannast
við frá bændaskólaárunum. Eldri
útgáfur af bókinni hafa verið not-
aðar við kenslu í bændaskólunum.
— Þessi nýja útgáfa er gefin
út að ödegaard látnum af þrem-
ur próf. búnaðarháskólans í Ási,
þeim Hasund, Vík og Langballe.
i Hún er mikið breytt frá eldri út-
| gáfunum og á ýmsan hátt að-
gengilegri. Gæti jeg trúað því að
mörgum búfræðingum sem notað
hafa eldri útgáfur af þessari bók
við nám sitt, og síðar hafa þrosk-
ast við reynslu og störf, væri mik-
ill fengur að því að lesa þessa
nýju útgáfu og rifja þannig upp
gamla lærdóminn í nýrra og betra
formi.
2. Jon Lende-Njaa: Myrdyrk-
ning, Kristjania 1924,190 bls. Höf-
úndurinn var próf. við búnaðar-
háskólann í Ási, og um langt skeið
tilraunastjóri við tilraunastöð
Norska mýraræktarfjelagsins á
Mæri í Þrændalögum. Bókin fjall-
ar eingöngu um mýrarækt og
styðst að miklu leyti við tilraunir
höf. á Mæri og annarsstaðar í
Noregi.
3. N. Basse: Grundforbedrings-
arbeider samt Mose og Engkultur.
Önnur útgáfa Kbh. 1925. Höfund-
urinn er starfsmaður við Heiðafje-
iagið danska og búnaðarkennari.
Bókin er í 5 aðalköflum: 1. Fram-
ræsla. 2. Kölkun. 3. Heiðarækt. 4.
Áveitur. 5. Mýrarækt og engja-
rækt.
4. A. Bauman og G. Boodberg:
Om vára torvmarker. Stockholm
1926. 127 bls, Höfundarnir hafa
báðir verið starfsmenn sænska
mýraræktarf j elagsins um langt
skeið, og annar þeirra starfar
sem ráðunautur í mýrarækt.
Efni þessara þriggja bóka er
að sönnu nokkuð einskorað við
mýraræktun, eins og nöfnin benda
til. En ræktun mýranna er svo
ofarlega baugi hjá okkur þessi
árin, og svo mikið að henni unnið,
að fróðleikur um þá ræktun ætti
að vera mörgum kærkomin. Bæk-
umar gefa mjög gott yfirlit yfir
mýrarræktun og starfsaðferðir
við þá ræktun í hinum þremur
norðlægu löndum. Þær eru allar
auðlesnar þeim sem eitthvað
þekkja til jarðræktarfræði, en
sennilega er nothæfur ræktunar-
fróðleikur auðsóttastur í norsku
bókinni.
10. okt. 1928.
Á. G. E.
Laxinn kemi’r aftur.
Nú fyrir 4 árum flutti herra
Gísla Ámason klaksfræðingur
eitt eða tvö þúsund af laxasíli inn
í Eyjafjarðará og slepti þeim í
ána ofanundan Stokkahlöðum, og
í vetur sem leið var mjer skrifað
til Reykjavíkur, að lax hefði
veiðst í Eyjafjarðará. Þegar jeg
frjetti það, og kom til Akureyrar,
þ. 14. júní, vildi jeg fá vissu mína
um það og fór fram Eyjafjörðinn,
og var mjer sagt að tveir ung-
laxar hefðu veiðst á Munka-Þverá \
í vetur á því þroskastigi að þeir j
gæti verið af þessum sílum. — j
Svo fór jeg fram með allri Eyja- j
fjarðaránni og skoðaði nokkuð j
víða, bæði laxa og silungsátu í !
botni hennar, og eftir minni j
reynslu og þekkingu gat jeg ekki |
betur sjeð en hún væri talsverð.
Líka athugaði jeg hylji eða hvílu-
staði fyrir laxinn og voru þeir
mjög góðir víða, þó einkum frá
Stórahamri og fram undir Möðru-
velli og svo af og til alla leið
fram að Tjömum, sem er fremsti
bær við ána, og fann jeg bónd-
ann þar og spurði eftir silungs-
veiði; hana stunda mest synir
bónda, en því miður gat jeg ekki
fundið þá heima. En bóndinn
sagði mjer að í vor hefðu veiðst
um 40 silungar; það vom mikið
vænir silungar, en ekki gat hann
sagt mjer um hvort þar hefði
fengist lax, en hjelt að það gæti
vel verið. Harrn sagði mjer að
vænsti og stærsti silungurinn
sækti mest þar langt fram í ána,
en vont að veiða hann þar, sakir
stórgrýtis.
Jeg kom í Halldórsstaði, og
sagði bóndinn þar mjer að hann
hefði veitt lítið eitt af silungi þav
í ánni. En talsvert veiðst í Torfu-
felli, enda var þar að sjá ágæta
veiðistaði, bakkar og nokkrir
hyljir. Svo fór jeg út að Vatns-
enda; þar er Jón bóndi að byggja
gott klakhús. En eitt var þar að I
athuga, sem var, að vatnið var j
þar helst til lítið til þess að full-
nægja hússtærðinni. En Jón bóndi
sagði mjer að hann gæti bætt við
það með lítilli fyrirhöfn. Þar var
líka staddur Vigfús málari, sonur
bóndans og sagði mjer að hann
hefði pantað á næsta hausti
nokkur þúsund af bleikjusilungs-
Socrates sagði: Notaðu
tímann til þess að þroska
þig á ritum annara manna,
þannig öðlast þú auðveldlega
það, sem aðrir hafa þurft að
erfiða fyrir.
ÍJ&ía——MMTit
hrognum frá Garði í Mývatns-
sveit og taldi jeg það mikið góða
tilraun til að láta silungssílið í
Hólavatn til reynslu, að vita hvort
það þrifist þar og stækkaði, því
það getur vel verið, þó jeg teldi
vatnið ekki gott, og væri ómiss-
andi að herra Pálmi Hannesson
rannsakaði það, því hann hefur
tæki td þess.
En silungsvötnin bæði tel jeg
mikið góð eftir stærð, til þess að
flytja þangað bleikjusilungssíli
frá Vatnsendahúsi.
En til þess að byggja gott laxa-
klakshús, þarf að brúka þá gull-
fallegu vatnslind, sem rennur
rjett sunnan við túnið á Möðru-
felli, og tel jeg það mjög nauð-
synlegt og sjálfsagt, að Eyfirð-
ingai' geri það, og ekki eru foss-
amir til að hindra uppganginn alla
leið til f jalls. En sjálfsagt að gera
veiðisamþykt, sem allsstaðar ann-
arsstaðar.
Þórður Flóventsson
frá Svartárkoti.
Dáin er 25. þ. m. frú Jensína
Matthíasdóttir, kona Ásgeirs Ey-
þórssonar kaupmanns og móðiv
Ásgeirs fræðslumálastjóra og
þeirra systkina, fríðleikskona og
vinsæl.
SOdareinkasalan hefur selt alla
síld sína á Siglufirði.
Bækur
og ummæli úr ritdómum.
Friðrik Friðriksson: Undir-
búningsárin (kr. 7.60, innb.
kr. 10.00). — „Þessar end-
urminningar eru skemtileg-
ar, fróðlegar og lærdóms-
ríkar“.
Giovanni Papini: Æfisaga
Krists (þýðing eftir Þorst.
Gíslason. Kr. 7.50). — „Af-
burða skáldleg og andrík
endursögn guðspjallanna“.
Victor Hugo: Vesalingamir
IV. (þýðing eftir Vilhj.
Þ. Gíslason. Kr. 2.00). —
„Þessi saga er einn af gim-
steinum heimsbókment-
anna“.
Gestur Pálsson: Ritsafn (kr.
12.00). — „Valið í bók
þessa hefur tekist mjög
vel“.
Vilhjálmur Þ. Gíslason: Egg-
ert Ólafsson (kr. 10.00). —
„Höfundurinn hefur eitt-
hvað nýtt til brunns að
bera í flestöllum greinum,
sem Eggert varða“.
Þorsteinn Gíslason: Heims-
styrjöldin (með 200 mynd-
um, kr. 25.00). — „Mikið
rit og vandað að öllum frá-
gangi og verður vafalaust
mjög vinsælt“.
Bókaverslun
Þorsteins Oíslasonar
Lækjargötu 2. Reykjavík.
Þeim peningum, sem eytt
er í bókakaup, er vel varið,
sagði Putnam Weale.
Georg Brandes sagði: Til
hvers eigum við að lesa? Til
að auka þekking okkar, til
að losna við hleypidóma okk-
ar, til að auka sífelt mann-
gildi okkai'.
Vesaíingamir. Þeim verður lok-
ið i næsta blaði og fæst síðasta
bókin síðan sjerprentuð innan-
skamms. Sagan hefur verið ákaf-
lega mikið lesin og náð miklum
vinsældum, enda er hún ein af
bestu og frægustu skáldsögum
heimsbókmentanna. Bókamenn
munu margir vilja eignast söguna
alla í heild og verða allar bækurn-
ar komnar til bóksala út um land
áður en langt um líður. En fyrstu
fjórar bækumar eru þegar fáan-
legar og eru ódýrar (sú síðasta 2
kr.). Innanskamms mun hefjast
ný saga í Lögrjettu, ein af bestu
sögum úr heimsbókmentum síð-
ustu tíma.
Sr. Þormóður Sigurðsson er
kjörinn prestur í Þóroddsstaða-
kalli.
Á Siglufirði var nýlega brotist
inn í sparisjóðinn og stolið 200
krónum.
Húsbruni vai'ð 16. f. m. í Borg-
arfirði eystra, brann „Sjávarborg"
í Bakkagerðisbygð. Tókst fyrst að
slökkva eldinn, en haim tók sig
upp aftur tveimur tímum seinna
og brann þá húsið til kaldra kola.
Einitr H. Kvaran flutti nýlega
í Sálarrannsóknarfjelaginu erindi,
sem vakið hefir ákaflega athylgi
hjer í bænum. Sagði hann m. a.
frá fregnum, sem borist hefðu
frá prófessor Har. Níelssyni og
mynd, sem komið hefði fram af
V. Hugo: VESALINGARNIR.
uðuð að steypa honum í glötunina, en geislabaugur ljóm-
ar um hann. Nei, það eruð þjer, sem eruð þjófurinn, það
eruð þjer, sem eruð morðingi. Jeg sá yður, Thénardier
Jondrette í greni yðai' í Rue de l’Höpital. Jeg veit nóg
um yður til þess að senda yður á galeiðumar og jafnvel
lengra, ef jeg vil. Þama eru þúsund frankar, óþokkinn
þinn. Hann henti þúsund franka seðli í Thénardier. —
Jæja óþokki og mannfýla, látið þjer yður þetta að kenn
ingu verða, leyndarmála-braskari og myrkravaldur og
hundingi. Ilirðið þessa eitt þúsund franka og hypjið
yður burtu. Waterloo vemdar yður. — Waterloo, muldr-
aði Thénardier og stakk seðlinum á sig. — Já, morðingi,
þjer björguðuð þar lífi foringja ... — Yfirforingja.
sagði Thénardier og reigði sig. — Foringja, sagði Maríus
fokvondur, mjer er alveg sarria um alla yfirforingja. Þjer
hafið drýgt alla glæpi. Burt! Jeg vil vera hamingjusam-
ur. Lað er alt sem jeg vil. Jæja, ófreskja, þama em þrjú
þúsund frankar í viðbót. Hirtu þá. Farið þjer svo á morg-
un til Ameríku með dóttur yðar, því konan yðar er dauð,
lygalaupurinn. Jeg skal hafa gætur á burtför yðar, óþokk-
inn, og láta borga yður tuttugu þúsund franka um leið
og þjer farið. Snautið þjer burtu og látið þjer hengja yð-
ur einhversstaðar annarsstaðar. — Herra barón, sagði
Thénardier og hneigði sig alveg niður að gólfi, eilífar
þakkir. Hann fór út úr dyrunum og skildi ekki neitt, for-
viða og glaður yfir örlætinu og þrumulestrinum.
Við skulum binda enda á sögu þessa manns undir eins.
Tveimur dögum eftir atburði þá, sem nú var sagt frá,
lagði hann af stað til Ameríku undir fölsku nafni með
Azelmu dóttur sinni og hafði tuttugu þúsund franka ávís-
un til New York. En siðleysi og óþokkaskapur Thénar-
diers, hins skipreika borgara, var ólæknandi. í Ameríku
sat hann við sama keipinn og í Evrópu. Óþokki getur snú-
ið góðverki til ills, svo að af því hljótist óhöpp ein. Fyrir
fje Maríusar setti Thénardier upp þrælasölu.
Undir eins og Thénardier var kominn út fyrir þrösk-
uldinn þaut Maríus út í garðinn, þar sem Cósetta var enn
á gangi. — Cósetta, Cósetta, kallaði hann, komdu, komdu
fljótt. Við skulum fara. Basque, körfu! Cósetta, komdu.
Ó, guð minn góður. Það var hann, sem bjargaði lífi mínu.
Við megum ekkert augnablik missa. Settu á þig sjalið.
Cósetta hjelt að hann væri ringlaður, en hlýddi. Hann
stóð á öndinni. Hann æddi aftur og fram, kysti Cósettu
og sagði hvað eftir annað — Dæmalaus asni er jeg. Hann
var alveg hamslaus. Jean Valjean fór að vaxa 1 augum
hans, hami varð hinn mesti fyrirmyndarmaður, glæsileg-
ur, mildur, ósegjanlega auðmjúkur maður. Galeiðuþræll-
inn breyttist fyrir sjónum hans í Kristmynd og þetta
undur varp ofbirtu í augu hans. Hann vissi ekki með vissu
hvað hann sá, en það var eitthvað glæsilegt. Vagn kom
eftir andartak. Maríus hjálpaði Cósettu upp í hann og
stökk sjálfur upp á eftir. — Homme-Ai*mé-götu nr. 7..
kallaði hann og vagninn þaut af stað. — Þvílík hamingja
sagði Cósetta, Homme-Armé-götu. Jeg þorði ekki að tala
um.það við þig. Við förum til hr. Jeans. — Til pabbaþíns,
Cósetta, pabba síns, nú fremur en nokkuru sinni áður.
Nú get jeg ímyndað mjer það, að brjefið, sem jeg sendi
þjer með drengnum, og þú segist aldrei hafa fengið hafi
lent hjá honum. Cósetta, hann fór í virkið til að bjarga
mjer, og af því að hann hefur ákafa löngun til þess að
vera engill, þá hefur hann í leiðinni bjargað fleirum. Það
var hann, sem bjargaði Javert. Hann hefur dregið mig
upp úr djúpinu, sem jeg var dottinn í til þess að gefa
mig þjer. Hann hefur borið mig á bakinu í hinum hræði-
legu skólpræsum. En hvað jeg hef verið afspyrnu van-
þakklát skepna. Eftir að hafa verið þín forsjón, Cósetta,
hefur hann einnig verið mín forsjón. Hugsaðu þjer það,
að þetta var afskaplegt foræði og hann hefði getað sokk-
ið í það mörg hundruð sinnum, en hann bar mig yfir það,
Cósetta. Það var liðið yfir mig, jeg sá hvorki nje heyrði
nokkum skapaðan hlut og jeg gat ekki komist á snoðir
um neitt það, sem fyrir mig hafði komið. Nú skulum við
taka hann með okkur heim til okkar, nauðugan viljugan,
og hafa hann altaf hjá okkur. Bara að hann sje nú heima,
svo að við hittum ha# 1 Hla að eyða öllu því, sem
eftir er af æfi minni is8 að lofa hann og heiðra
Það hlýtur að vera ei# \ segi, Cósetta, það hlýtur
að hafa verið hann, $ ’Ú'oche afhenti brjefið. Það
skýrist alt af sjálfu sjeí’^rðu.
Cósetta skildi ekki^kið orð af þessu, en svar-
aði — Já, alveg rjett. P< Hm rann áfram. Þegar Jean
Valjean heyrði að bari* ^ dyrum, sneri hann sjer og
sagði veikri rödd — A Dymar opnuðust. Cósetta
og Maríus komu í ljós- þaut inn í herbergið, en
Maríus staðnæmdist í $ ^ og studdist við dyrastaf-
inn. — Cósetta, sagði J^^ean og rjetti úr sjer í sæt-
inu, handleggir hans r 1 hann var skininn og fölur,
ringlaður og skuggaleg^’ jUugum hans skein ósegjan-
leg gleði. Cósettu lá v1 *tun af geðshræringu. Hún
fjell að brjósti hans og ^ Pabbi. Jean Valjean varð
alveg utan við sig og s^, Cósetta. Það er hún. Það
eruð þjer, frú, það Cégetta. Ó, guð minn góður.
Hann þrýsti henni í og sagði — það ert þú,
þú ert hjer. Þú fyrirg ^jer þá. Maríus lokaði aug-
unum til að tárfella eu* ^k fram og hvíslaði, en beit
saman vörunum til þe#, J^fa ekkann. — Kæri tengda-
faðir, sagði hann. — FrwjjS þjer mjer líka, sagði Jean
Valjean. Maríus kom eC^ ^ U upp og Jean Valjean bætti
við — Þökk. Cósetta ; 8jer sjalið og kastaði hatti
sínum á rúmið. Svo sl jA&n í keltu gamla mannsins
og strauk hærurnar frá enninu og kysti á það.
Jean Valjean ljet ha#^ri4ða og hún gerði atlot sín
hálfu ástúðlegri, eins é . ^tlaði að borga skuld Marí-
usar. Jean Valjean st#^ Én hvað maður getur ver-
ið heimskur. Jeg hjeí * ]'ek ætti aldrei að sjá hana
framar. Hugsið þjer yí^,' f*ontmercy, að einmitt þeg-
ar þjer komuð inn úr ^Lj-\ sagði jeg við sjálfan mig
— Það er úti um alt. 'Á* liggur litli kjólinn hennar.
Jeg er ógæfusamur mr^to aldrei framar fæ að sjá
Cósettu. Einmitt þettí , * Jeg þegar þjer komuð upp
stigann. Svona var jegr Það er merkilegt að mað-
ur skuli geta verið svona vitlaus. En maðm- gleymir guði
sínum. Drottinn segir: Heldur þú að jeg sleppi svona af
þjer hendinni, fávís maður. Nei, svona skal það ekki fara.
Hæ, þarna niðri situr gamall karlfauskur og þarf á engli
að halda og svo kemur engillinn og jeg fæ aftur að sjá
Cósettu, jeg fæ aftur að sjá hana elsku litlu Cósettu mína.
Ó, jeg hef verið mjög hamingjusamur. Hann sat orðlaus
andartak, en hjelt svo áfram — Jeg þurfti sannarlega á
því að halda, að sjá Cósettu endur og eins. Hjartað þarf
að hafa bein til að naga. Jeg fann að mjer var ofaukið
og rjettlætti það með sjálfum mjer: Þau þurfa ekki á
mjer að halda, vert þú kyrr í þínu homi, maður hefur
ekki rjett til þess að lifa að eilífu. Guði sje lof, nú sje
jeg hana aftur. Veitstu það, Cósetta, að maðurinn þinn
er einstaklega laglegur. En hvað þetta er falleg legging á
kjólnum þínum, þetta líkar mjer, ljómandi falleg. Það er
vist maðurinn þinn, sem hefur valið hana. Og svo verðuv
þú' að hafa nokkur kasmirsjöL'Hr. Pontmercy, leyriFið þjer
mjer að þúa hana. Það verður ekki lengi.
Cósetta tók nú til máls og sagði — En hvað það var
ljótt af þjer að yfirgefa okkur svona. Hvai- hefurðu ver-
ið? Af hverju hefurðu verið svona lengi i burtu. I gamla
daga varstu ekki nema svo sem tvo daga að heiman. Jeg
sendi Nicolettu til þess að spyrja um þig, en hún kom
altaf aftur með sama svarið: hann er ekki heima. Hvenær
kornstu? Af hverju hefurðu ekki látið okkur vita um það.
En þú ert orðinn svo breyttur. Þú hefur verið veikur án
þess að láta okkur vita, það var illa gert. Findu, Maríus,
hvað honum er kalt á hendinni. — Jæja, þama eruð þjer
þá, hr. Pontmercy og þjer fyrirgefið mjer. En þegar hann
sagði þessi orð fjekk alt það framrás hjá Maríusi, sem
ólgaði í hjarta hans og hann sagði — Heyrirðu Cósetta,
ennþá er hann að biðja mig að fyrirgefa sjer. Og veitstu
svo hvað hann hefur gerí, Cósetta? Hann hefur bjargað
lífi mínu. Hann hefur gert meira, hann hefur gefið mjer
þig. Og þegar hann hafði bjargað mjer, gefið mjer þig,
veitstu hvað hann gerði þá, Cósetta? Þá fómaði hann
sjálfum sjer. Svona er maðurinn. Og þar á ofan fer hann
svo að þakka mjer, vanþakklátum, gleymnum, miskunar-
lausum og brotlegum vesaling. Cósétta, það væri ekki
nóg þótt jeg eyddi allri æfi minni fyrir fótum hans.
Virkið, skólpræsin, glóandi ofninn hefur hann gengið í
gegn um mín vegna, Cósetta. Hann bar mig burtu úr ógn-
um dauðans, bægði þeim frá mjer, en gekk í gegn um þær
sjálfur. Hann á hugrekki, dvgð og hetjuskap i öllum mynd-
um. Hann er dýrðlingur, Cósetta. Þessi maður er sjálfur
engillinn. — Uss, uss, hvíslaði Jean Valjean, af hverju
segið þjer alt þetta? — En þjer sjálfur, sagði Maríus
gremjulega en þó virðulega, af hverju hafið þjer sjálfur
ekki sagt það? Það er einnig yður að kenna. Þjer bjargið
lífi manna, en leynið þá því. Já, meira að segja, þjer róg-
berið yður undir yfirskini þess, að þjer sjeuð að afhjúpa
yður. Það er hræðilegt að hugsa til þess. — Jeg hef sagt
sannleika stundi Jean Valjean. — Nei, svaraði Maríus,
sannledkur er sama og allur sannleikur og hann hafið
þjer ekki sagt. Þjer eruð herra Madelaine. Hvers vegna
sögðuð þjer það ekki? — Af því jeg hugsaði eins og þjer.
Mjer fanst þjer hafa rjett fyrir yður og að jeg ætti að
fara leiðar minnar. Ef þjer hefðuð þekt þessa skólpræsa-
sögu, þá hefðuð þjer fengið mig til þess að vera kyrran
og þess vegna átti jeg að þegja um hana. Ef jeg hefði sagt
frá henni hefði það orðið hindrun. — Hvað og hvern hefði
það hindrað ? Þjer gerið yður það væntanlega ekki i hug-
arlund, að þjer fáið leyfi til þess að vera hjer áfram? Nei,
við förum með yður heim. Guð minn góður, þegar jeg
hugsa til þess, að það var af einskærri hendingu, að jeg
komst að þessu. Við tökum yður með okkur, því hjá okk-
ur eigið þjer heima. Þjer eruð faðir hennar og faðir
minn. Þjer megið ekki vera deginum lengur í þessu
hræðilega húsi. Ekki til að tala um. Á morgun verðið
þjer ekki hjer. —- Nei, það er satt, sagði Jean Valjean, á
morgun verð jeg hjer ekki lengur, en jeg verð ekki hjá
yður. — Við hvað eigið þjer, spurði Maiíus; þjer fáið
ekki að fara burtu, þjer skiljið ekki framar við okkur,