Lögrétta - 04.11.1931, Qupperneq 2

2
LÖGRJETTA
LÖGRJETTA
Útgefandi og ritstjóri:
poratelnn Oislaaon,
JJingholtsstrœti 17. Simi 178.
Innheimta og algrelðsla
í Lækjargötu 2. Sími 185.
máli þeirrar þjóðar, sem hann
var yfir settur.
I London var nýlega haldinn
fundur kolanámueigenda í Bret-
landi, Þýskalandi, Frakklandi,
Póllandi, Belgíu, Hollandi og
Tjekkó-Slóvakíu. Umræðuefnið
var fjárhagur kolaiðnaðarins.
Forseti fundarins var Evan Willi-
ams. Halda á annan fund bráð-
lega og er búist við því að sam-
komulag náist um mikilsverð at-
riði, sem atvinnugreinina snerta.
Edgar Wallace, hinn heims-
kunni skáldsagnahöfundur sem
semur leynilögreglusögur þær,
sem nú eru mest lesnar, fer inn-
an skamms til Ameríku og verð-
ur þar um tíma í þjónustu kvik-
myndafjelags í Hollywood. Hann
á að fá þar ca. 20 þús. kr. á viku.
Wallace steig líka í stólinn ný-
lega í kirkju einni í Fleetwood.
Á því stóð þannig, að presturinn
við kirkju þessa hafði kvartað
yfir því og álasað söfnuði sínurn
fyrir það, að hann vildi heldur
lesa sögur Edgar Wallaces en
biblíuna eða hlusta á predikan-
ir. Wallace sagði að þetta mundi
vera af því, að fólkinu þættu
sögurnar skemtilegri en predikan-
irnar og ef presturinn hefði sama
góða lagið á því að predika eins
og Wallace á því að semja sög-
ur, mundi fólkið hlusta. Út úr
þessu spanst það, að Wallace
skyldi þá sjálfur predika einu
sinni, til þess að prófa hvort hon-
um tækist betur en prestinum.
Um árangurinn er ókunnugt.
Nautilus, kafbátnum, sem Wil-
kins fór á norður í höf, á að
sökkva. Hann þykir ekki sjófær
lengur.
----o----
Jökul-hofid.
(Eiríksjökull).
I.
Jeg gekk um fríða fjallaleið
á fögrum degi sumarveg,
er sunna úr vestur-suðri skein
og sveipti bjarma skóg og hraun.
Jeg stefndi að tignarhæstri höll
og himingnæfri í austursýn,
er rís af grund sem goðahof
fyr’ gjörvalt land eða allan heim
— en tindaröð á hvora hönd
við hraungólf breitt, sem
ofur-torg.
Mjer ægði þetta ógnabákn,
sem aldrei fengi mannleg hönd
um aldir bygt, — þótt allir menn
um aldur heimsins ynnu að því.
Mjer fanst sem vættur
fremst og æðst
hjer fagurafl sitt hefði lagt
með dýpstri list, að byggja bæ
fyr’ bænda goð um vitsku-storð.
Svo snjallt er klettabelti breitt
með brattvegg hafið yfir láð.
Svo gnæfir brúnin hrikahá;
svo hvelfist fagurþak úr snjá,
er sunna gyllir silfurgljá.
Mjer fyltu spurnir höfgan hug
um heim og geim, er fram
jeg gekk:
um vætti, guði, sköpun, sköp,
um skuggum falin alda rök.
Við sjerhvert spor er spurt
um nýtt;
en spurnir hljóta svara fátt.
Því lengra inn í leyndar-nátt
mín lund er teygð, á
draumland vítt,
sem lengra jeg geng um
leiðfátt hraun,
þar lundir horfnir blunda í kyrð,
þar gróðurþrá í gröf er byrgð,
þar gleði lífs hlaut bana í laun.
Nú loksins þreyta þyngir fót,
er þófamosi og eggjagrjót
mjer ollu á leið. En ein er bót,
að efstu burstum jökuls mót
jeg kominn er að kalla. Þó
mig kvelur þorsta-þurkur meir
en þreyta, samt mjer grunur tjer
að lítt sje vatns um
hraunslóð hjer.
En hærra, þar sem grjótflóð deyr
og mótar fyrir teig og tó,
þar tryði jeg fyndist lind í hlíð.
Jeg strekki, og leita lengi. Um síð
jeg litla sitru fann, er rann
á milli steina í storðu djúpt,
en stakk sjer því næst leynt á kaf
í grýttan svörð. Jeg grúfi að lind,
og get með þrautum að eins náð
að sötra ögn af úðadögg,
sem upp af lindar-dropum stökk,
er ofan seig í urð og svörð.
En kælisvölun samt jeg hlaut
og sviða frið í þorsta kvöl
(því lindin var svo sælu-svöl).
Jeg setst á tó, og hvíldar naut
um stund; — jeg held að hafi
blund
eða höfga liðið mjer að lund.
Jeg hrekk við, steins er heyri
jeg fall,
og horfi langt í fjall, á stall.
Þar situr hrafn, — mig horfir á:
hvort heldur ’ann mig vera ná?
Nei, hugur annað hermir mjer.
Nú heyri jeg, og hann kveða fer.
Hvað? Orðin skil jeg,
er hann tjer!
Og alsíst þó ó gómi ber
hann mannamál, — sem mjer
í sál
af máttum lagt sje skilnings stál,
þó áður leynt! „Hann dreypti,
dreypti;
þann dropa af Mímis brunni,
er gleypti,
fyr’ gæfu sína að gröf hann
keypti!“
En mjer er nú sem hugarheimur
hafi lokist upp í skyndi
áður luktur. Ótt jeg greini
ótal svör við fyrri spurnum
duldra raka. Draumahöfgi
dagfars nú er af mjer runninn.
Brjef merkra manna.
Ben. Gröndal til Eiríks Magnússonar.
Germania, þ. 30. ág. 1853.
Eruci!
Það gleður mig að fá loksins tækifæri til að
tala við þig fáein orð, fyrst þú skrifaðir mjer
til. Þá er fyrst að þakka þjer fyrir brjefið þitt,
og svara nokkuð upp á samt þar í. Jeg fann það
á borðinu hjá mjer um dimma sumarnótt suð-
rænna landa, og þá kom jeg heim frá logagylt-
um vínskálum, sem jeg var að renna í mig með
katólskum klerkum og hafði stormandi Triumph
jTir þeim í þeirra eigin Literatur svo mann-
skepnurnar steingláptu vita ráðalausir; það er
annars ekki í fyrsta sinn sem jeg hef leikið það
hjer, því jeg er orðinn frægur fyrir iðni, lær-
dóm og trúarleysi. Jeg rita þjer í óbundnum
stíl, en konunni þinni í fjötrum, því vjer höfum
vald af Apollo fengið til að binda og leysa og
mjer eru jafnlagðar höndur til þess. Það gleður
mig að Steinsen er dáinn, de mortuis nil nise
bene, repuiescat in pace! Ekki held jeg nenni
að gera neina anmerkningu um Þorstein Þórar-
insson, jeg slæ kolsvörtu stryki yfir það alt.
Illt er með Guðrúnu og Jón, þau eru bæði væn
og hefði jeg viljað að alt færi sem best fyrir
þeim; jeg undra mig annars yfir trygð Guðrún-
ar. Sisi Jacobsen skaltu heilsa, og jeg vildi ao
gullhöfuðið hennar mætti glóa sem lengst í
hamingjunnar sól,
Það gleður mig, að madama Sigríður hefur
keypt húsið hans litla Grundtvígs, en biddu
Guðnýju Þorláksdóttur um að sitja ekki flöt-
um beinum á borðinu, eins og Grundtvig gerði,
þó jeg raunar vonist til að hún geri það ekki.
Nú skal jeg skrifa dálítið um Rínlandið.
Rínlandið(Rheinland)er talið með hinum feg-
urstu löndum Norðurálfunnar, og það er rjett.
Því hjer leikur Rín um landið eins og furðuleg-
ur silfurstraumur, þar sem Guðrún og Brynhild-
ur lauguðu hin mjallhvítu læri og það hef jeg
líka gert, til að minnast þeirra; gamlar riddara-
borgir teygja hina hvassyddu tinda upp í him-
ingeiminn og standa í kvöldsólinni eins og óbif-
anlegir logar; vínið rennur hjer í öllum æðum
allra manna, og hjer er svo mikið vínlíf, að
maður jetur vínberin og drekkur vín með.
Hjer er alt grúnnkatólskt, og hjer sjer maður
alla flokka mannkynsins, alt frá krúnurökuðurn
Franziskanermunkum til silfuraxlaðra greifa;
Dominikanere í alhvítum hjúp; kapusinere í
svörtum kápum, Kartháusere sem aldrei tala en
segja einungis memento mori þegar þeir heilsa;
biskupa í fíólbláum hempum með gullkrossa,
rauðkragaða dáta, járnhlekkjaðar beljur, hunda
fyrir smákerrum og þefa þeir svo helvíti næs-
vist upp í himininn eins og þeir eigi von á and-
skotanum á hverju skýi; ljótt og fallegt kven-
fólk; gamla pensioneraða schleswigholsteiniska
dáta; og ýmislegt rusl, og jeg syndi á milli þess
eins og náhveli og disputera lært og kalt, og
þykir mönnum sumt óvenjulegt, sem jeg segi.
Einu sinni var jeg hjer í gildi, og voru eitthvað
þrjátíu menn við borðið; þá fann jeg upp á því
að uppástanda við gamlan klerk, að Forn-Grikk-
ir hefðu verið katólskir, og stóð fastara á því
en fótunum og varði það duglega, en klerkurinn
varð hreint óður og ærr, og alt borðið í upp-
námi; en loksins setti að mjer og tveimur öðr-
um mönnum svo mikinn hlátur, að alt varð vit-
laust. I annað sinn átti jeg hjer bardaga við
gamlan klerk, sem hjelt að ísland væri hollenskt
og átti jeg í miklu stríði við hann, þangað til
niðurstaðan varð, að ísland væri Repúblik! Ein
stúlka spurði mig hvort hjer yrði hafðir Con-
sertar fyrir kulda, en í minni Overgivenhed
svaraði jeg henni, að hjer væri altaf Consertar
og böll, og aldrei snjóaði á landið sjálft, því
menn hvolfdu stórri Crinolinu yfir landið í
septemberlok og tæki hana aftur af í maímán-
uði. Jeg er nú ekki altjend árennilegur þegar
jeg er spurður að vitleysum. —
Eins og skær daggardropi, sem hin svala nótt
norðurskautsins elur, svífur á gullfögru skýi
yfir hafið og suður í heim, en bláskygðar öld-
urnar stika undir í laungum fetum yfir verald-
arhafið og kveða hinn glaða og alvarlega söng,
sem enginn skilur nema guð; eins hefur brjefið
þitt horfið heiman að, og enginn hefur fylgt
því. Þú hefur skrifað það vel og mjer er ánægja
að sjá hvað það hefur runnið upp úr þjer
óþvingað. En jeg undra mig yfir því að þú
nefnir ekki Þjóðólf — skyldi hann geta um það,
að Steinsen var kendur þegar hann dó; það ætti
Þjóðólfur að gera ef hann vill vera consequent;
því það er vani hans að telja upp lýti dauðra
manna. Jeg hef hjer þetta numer af Þjóðólfi,
þar sem jeg er nefndur í, og hef jeg reynt til
að bera niður á honum fyrir það, raunar svo að
jeg er sjálfur öldungis hissa yfir mínu eigin
verki. Jeg producera núna ákaflega mikið og
les enn meira, og nú les jeg ítölsku og spönsku,
og alla Æstitik í grandiösum stíl; eitthvað mun
mjer verða til að gera af lærdóminum þegar
tíminn er kominn til þess, en nú veit jeg samt
helmingi meira í öllu en áður. Menn halda hjer
að jeg kunni alt, og jeg er stundum eins og
hálfsvimaður af fjöri; stundum er jeg sóktur
til að drekka með lærðum körlum, sem hinir
geta ekki talað við, svo mjer leiðist það, því
jeg er ekki altjend fyrirkallaður til þess; og
þá fer nú stundum skrítilega, þegar mjer dett-
ur í hug að snúa útúr fyrir þeim.' — Hefur
Theodor Thorsteinsson komið í Reykjavík,
eða hefur hann ekki þorað að koma? Aldrei hef
jeg þekt lygnari mann! Ja því trúi jeg að
fólk hafi interesserað sig fyrir giftingu Sig-
urðar og Ólínu; ekki gerir aldursmunurinn
samt neitt til, því maðurinn er petrificeraður
gullsmiður (= padda). Það verður án efa
mikið hrun, þegar alt hið Steinsenska sam-
mensurium verður niðurbrotið, og undrar það
mig ekki, því öllu illu er sitt takmark sett, en
verst er það að sumt gott fólk dregst oft með,
eins og í Sódóma forðum. Jeg bið að heilsa
Hróbjarti, og þegar jeg verð ríkur, þá mun
jeg stofna sjóð til verðlaunaútdeilingar handa
þeim sem mest skarar fram úr í drykkjuskap;
jeg interessera mig fyrir honum, af því jeg
þekki hann ekki; þessi standandi minnismerki
gullaldarinnar, þessir hrognkelsapýramídar
hlaðnir upp úr tæmdum brennivínstunnum,