Norðri - 18.01.1907, Blaðsíða 1

II., 3.
Akureyri, föstudaginn 18. janúar.
1907.
„Verzlunin Akureyri”
tekur að sér að panta fyrir menn gegn mjög litlum ómakslaunum ýmislegt er
þeir kynnu að óska og hefir til sýnis verðlista með myndum er þeir geta skoðað,
er vilja panta eitthvað. Sérstaklega skal benda, á að verzlunin útvegar: hjólhesta,
ofna og eldavélar, saumavélar nafnstimpla, nafnspjöld stór og smá á hús og hurð-
ir, hlífðargler á hurðir, hljóðfæri ýmisleg, járn og stálvörur ýmsar o. fl.
Bændur! Komið við f Strandgötu 31. Odd-
eyri þegar þið komið til bæjarins. Par eru
þau kjör í boði, er ekki fást hjá öðrum.
Kaupendur Norðra í Eyjafirði,
Kaupangsveit og Fram-Fnjóskadal vitji
blaðsins á afgreiðslustofu þess í Hafn-
arstræti 3. Allir aðrir nærsveitamenn
vitji þess í «Verzl. Akureyri* Strand-
götu 31. (áður sölubúð Kolb. & Ásg.)
Ársfundur Hólamannafélagsins
verður haldinn að Hólum í Hjaltadal
dagana frá 12-16 febrúar n. k.
p. t. Ási í Hegranesi 9. jan. 1907.
Sigurður Pálmason.
Framtíðin — kvennfélagið hér í bæn-
um, sem skýrt var frá í Norðra fyrir
nokkru (I. 10.) all-ýtarlega, hélt afmæli
sitt hátíðlegt 12. þ. m. með samsæti
á «Hótei Akureyri» og hafði þar boðs-
gesti marga. Konsúlsfrú Valgerður Tuli-
níus er stýra félagsins. Hélt hún fyrstu
ræðuna, bauð gestina velkomna, skýrði
frá hag og starfsemi félagsins o. s. frv.
Var sú ræða skihnerkileg því frúin er
vel máli farin. þá var sungið kvæði
það sem prentað er hér síðar í blaðinu
og séra Matthías hafði ort. Mörg full
voru þar tæmd sem vant er við slík
tækifæri. Frú Halldóra Vigfúsdóttir flutti
minni karlmanna, sagði hún kost og
löst á þvi kyni og var gerður að hinn
bezti rómur. Samsætið fór vel fram að
öllu og skemtu menn sér hið bezta.
I,ingeyingar hafa skorað á Ingólf
lækni Gíslason að sækja aftur um Reyk-
dælahérað.
Samkomu ætla Pingeyingar að halda
á Breiðumýri ]. febrúar eins og að und-
anförnu. Dagana næstu á undan er ráð-
gert að halda aðalfnnd K. R.
Bókasafn séra Porvaldar sál Bjarn-
arsonar prests að Melstað var selt við
uppboð í Reykjavík um mánaðamótin
nóv. og des. og stóð marga daga. Rað
seldist fyrir 1551 kr. og kvað hafa far-
ið yfirleitt með mjög lágu verði.
Fólksfjöldi í Reykjavík er nú um
10 þúsund að því er blöðin þaðan
hernia.
«Verzlunarmannafélag Akureyrar»
hélt aðalársfund sinn 15. þ. m. Raðfærir
út kvíarnar árlega í hinu og þessu. Með-
limir eru orðnir um 60. Stjórnin var
endurkosin: konsúll Otto Tulinius (form.),
kaupm. M. B. Blöndal (ritari.) og hótel-
eigandi V. Sigfússon (gjaldkeri).
I-*orv. Davíðsson útbússtjóri er and-
aðist á Silkiborgarheilsuhæli s. 1. vor,
var einn af stofnendum «Verzlm.fél. Ak-
ureyrar« og meðlimur þess síðan til
dauðadags, starfsfélagi mjög góður og
ótrauður. — Kom því frarn á síðasta
fundi í félaginu tillaga unt að efna til
minnisvarða á gröf hans í Silkiborg.
Fékk það hinar beztu undirtektir og
var þegar skotið saman talsverðu fé í
því skyni.
Harðindi eru Skagfirðingar hræddir
um— að sögn —að þar séu í vændunt
og hafi þeir símað til Khafnar um að
fá 11-12 hundruð tunnur af kornmat
ineð fyrstu ferð ef illa kynni að takast
til.
REYNIÐ
Amontillado, Madeira, Sherry og nuð-
eða hvít Portvín frá
Álbert B. Cohn.
Pessi vín eru efnafræðislega rannsökuð um
leið og þau eru látin á flöskurnar, ogtapp
ar og stúthylki bera þess ljósan vott, því á
þeiin er innsigli efnasmiðjunnar. Vínin
fást á Akurevri hjá
hóteleiganda Vigfúsi Sigfússyni.
Ábyrgð er á því tekin, að vínin séu hrein
og óblönduð vínberjavín, og má fá þau
miðilslaust frá Albert B. Cohn, St. Annæ
Plads 10 Kjöbenhavn K, — Hraðskeytaárit-
un Vincohn. Allar upplýsingar um Cohn
gefur
V. Thorarensen, Akureyri.
Bending
til
samlcindanna.
Nú eru tímadagar miklir fyrir minn-
isvarða og líkneskjur látinna merkis-
manna.
Og nú «vil eg leyfa mér» að minna
þjóðina á nokkra höfðingja er svo hlutu
mikið lof lífs og látnir, að varla nrun
þykja hæfa sé þeirra ekki minst á þann
hátt sem bezt þykir sama.
Með því, að gera af þeim líkneskj-
ur.
Fyrst tel eg Ólaf konung Tryggva-
son, sem sendi út hingað Pangbrand
prest og Guðleif Arason, til þess að
boða heiðingjum fagnaðarerindi Krists.
Reir fóru svo spaklega með nýja «boð-
skapinn» sem Kristnisagan ber vitni um.
Árið 1000 var kristni lögtekin á al-
þingi.
Ólafur Tryggvason kristnaði ísland,
það hefir aukið ágæti hans. Rótl mik-
ið og sann-kristilegt afreksverk.
Pá tel eg næst Ólaf konung Haralds-
son, Ólaf helga ; þann höfðingja, er all-
an gaum gaf að því að íslendingar
yrðu kristnir í hug og hjarta, svo sem
sjálfur hann; því til tryggingar tók hann
syni göfugustu höfðingja hér og hafði
í gisling, sem frægt hefir orðið. Ólafur
helgi bauð íslendingum að vera drott-
inn þeirra og svo lítillátur var hann þó
— mitt í veg sínum og veldi —að vilja
þiggja eitt útsker af eyjarskeggjum, að
vinargjöf.
En íslendingar fornu sáu nú meir
eftir Gn'msey en svo, að þeir tímdu því.
Slíkar eigum vér minningar um þá
góðu konunga, Ólafana báða.
Af þeim ætti þjóðin að reisa líkn-
eskjur á Pingvelli. Mundi bezttil fallið
að þau stæðu á Lögbergi, þar sem kristin
trú var í lög tekin og Þórarinn Nefj-
úlfsson flutti erindi Ólafs helga.
Að sönnu njóta færri menn þess fagn-
aðar, að sjá þá þ&r en ef likneskin væri
í Reykjavík, þó hygg eg að staðhættir
verði að ráða úrslitum og Ólafs líkn-
eskin standi á Ringvöllum.
Svo konungshollir sem vér Islend-
ingar höfum re\nst um langa hríð, þá
er það mein hve sjaldan þjóðinni hef-
ir auðnast sú virðing, að þeir stigi hér
fæti á land, því minnisstæðara verður
mönnum það þegar svo ber við.
Nú hefir forsjónin hagað því svo, að
með sögulegri vissu er hægt að stað-
hæfa það, að hér hvílir einn konung-
ur og er ausinn íslenzkri moldu Hræ-
nekur blindi, sem Ólafur helgi sencg
höfðingjum hér.
Ressa er vert að minnast, og væri
það ekki nema fjöður af fati þjóðarinn-
ar þótt líkan værigertaf Hræreki. Virð-
ist mér vel til fallið, að það mannlík-
an væri með lokuð augu og legði fram
saxknífi miklum. Með því ætti að tákna
heiðna grimd og hatur Hræreks til nýja
siðarins og boðbera' hans, blindur var
var hann og að lokum; slíkt hið sama
blindaði kristilegt ljós villu heiðindóms-
ins. Bæri Hrærekur þá einnig vitni um
það, að hér norður í heiini var kenn-
ing Krists flutt af þróttugum höndum
og svo óblandin, sem bezt þótti henta
og sigurvænlegast horfði henpi sjálfri
og þeim er fyrir beittust.
Helzt ætti líkan Hræreks að standa
á Kálfsskinni, þar sem hann undi bezt
hag sínum eftir missi konungsvaldsins
og þar sem hann andaðist. Að minsta
kosti á það að standa við Eyjafjörð.
Þá hefðu Norðlendingar nokkuð í
sinn hlut, móti því ef Suunlendingarnir
hefðu Ólafana báða — og ef til vill meira.
Rað er hvorki ofvaxið metnaðarlöng-
un né efnum þjóðarinnar, að standa
straum af 4 konunga líkneskjum.
í hug kemur mér það, að allir fjórð-
ungar landsins vilji eitthvað það hafa
sem í þessa áttina bendir, út af fyrir
sig líkt og nokkurs konar séreign. Rað
er ekki orðaverk Ólafarnir verða syðra
og Hrærekur við Eyjafjörð.
Til sátta og friðar í landinu — um
þetta mál — legg eg það til, að skakka-
fallið sé jafnað með innlendum stór
mennum, með lofsælum biskupum. Reirra
er skylt að minnast; 12-15 hinir fyrstu
biskupar voru allir sannir «séntilmenn»
líkt og Mýramenn Skallagrímur og Egill,
að því er einn frægur rithöfundur hefir
staðhæft nýlega.
ísleifur og Gissur óska eg að séu
framvegis á bekk með göfugmennum
sögualdarinnar, hjá Mosfellingum frænd-
um sínum.
Jón helgi, Rorlákur helgi og Guð-
mundur Arason eru mæta vel fallnir til
þess, að af þeim séu gerðar róður og
fá með þeim hætti jöfnuðinn. Ressir
biskupar skinu allir háleitum jarðteinum
um land alt; voru dýrðlingar þjóðarinn-
ar. Líkneskjur þeirra virðist rnega setja
þar sem bezt hentar friðarins vegna;
að eins ber vandlega að gæta þess, að
sem flestir geti notið fagnaðarins við að
sjá þær.
Eru það þá ekki fjölmennustu kaup-
staðirnir?
«JÚ, eg held það og rúmlega það.»
Rangað stefnir flest ágæti landsins,
skólar og söfn, listir og skáldskapur eins
og það væri með eðlilegri rás hollrar
þjóðmenningar og samkvæmt því, sem
forlögin stefna þjóðerni voru.
Land vort og þjóð varða það geysi-
miklu, að stórþjóðirnar, menningarþjóð-
irnar, framfaraþjóðirnar sjái berlega vott
þeirrar framþróunar og viðreisnar sem
til er, sjái það eins og það er.
Og um menning og framför, velsæld
og atorku þjóðarinnar geta líkneskin
borið fagurt og skýrt merki, enda hygg
eg að meirihluti hennar finni þá þrá
brenna í blóðinu.
Rótt vér séum fámennir-og afskektir
afkomendur fornra lýðveldismanna, þá
eru vér svo mentaðir, nú orðið, að
vér kunnum að meta konungstignina,
afrekin og farsældina, sem því nafni fylgir,
og að þetta sé meira en óljós vitund
í brjósti manna, utn það eiga líkneskj-
ur konunganna að bera ótvíræðan vott
sýnilegan og áþreifanlegan, bæði inn-
lendum og útlendum mönnum.
Og þar næst biskuparnir? Frömuðir
frelsis og menta, mannúðar og friðar.
Af þeim er vert að miklast.
Þorgils.
Meltingarkvillar í sauðfé.
H. R. hefir ritað um heilsuleysi sauð-
fjár í Ringeyjarsýslu í 43. og 45. tbl.
Norðra þ. á., og skitupest er nefnd í
daglegu tali. Eg hefi ekki margt um
veiki þessa að segja, er á séað græða.
En af því eg álít að ritgerð H. P. fari
‘í rétta átt í aðalatriðum og sé því þess
verð að henni sé gaumur gefinn, en
þó á hinn bóginn töluvert villandi og
fráhrindandi, fyrir þá, sem reynt hafa
veikina til tnargra ára og þessvegna að
minna gagni en ella, hefir mér hug-
kvæmst að fara um efnið nokkrum orð-
um.
Orsakir til veikinnar telur H. Þ. að-
allega þrjár: orma, of mikla ósamsvör-
un í vetrar og sumarfóðri og óhreysti
fjárkynsins.
Orma hyggur hann að féð fái úr
mýrum og öðru votíendi, og heyi er