Norðri - 25.06.1913, Side 2

70
NORÐRI
Nr. 20
Par sem birgðir vorar af ágætum, ódýrum, nýtýzku vefnaðarvörum
mjog fjölskrúðugum og hentugum, eru nú svo miklar að hvergi á landinu getur slíkar annarstaðar en í
höfuðstaðnum Reykjavík. Bjóðum vér einum og sérhverjum að koma og líta á varning vorn án þess að
gera þá kröfu að menn skuli endilega þurfa að kaupa eitthvað. Að fara að telja upp allar þær tegund
ir af ágætum nýkomnum vörum, sem skipta hundruðum, sjáum vér oss eigi fært, enda mundi til þess
þurfa meira en eitt blað af „Norða,“ en með því að skoða varninginn er hægt að samfæra sig um að
hvergi hér norðanlands er slíkt úrval, þegar tekið er tillit til vörugæða ogverðíags. Enginn hér getur því
boðið slík boð í kaupum á vefnaðarvörum og Brauns verzlun, hin beinu glæsilegu tilboð, sem vér dag-
lega fáum gegnum yfirverzlunarhúsið í Hamburg frá heimsins víðfrægustu verksmiðjum, er full sönnun
fyrir því, að vér getum boðið vorum heiðruðu viðskiptavinum hinar hentugustu og eftir gæðum ódýrustu
vörur sem hægt er fá. Að öðruleyti er hinn bráði vöxtur verzlunar vorrar bezta sönnunin fyrir því, að
viðskiptamönnum vorum fjölgar jafnt og þétt.
BRAUNS VERZLUN
BALD. RYEL.
Útlendar fréttir.
Kaupmannahöfn 13. júní 1913.
Stríðið.
A Balkanskaganum hefir verið mjög
óeirðasamt síðustu dagana. Bráðabyrgð-
arfriður var saminn í London fyrir
nokkru, milli Tyrkja annarsvegar og
bandaríkjanna hinsvegar, en ekki stað-
festur enn þá af þingum ríkjanna. Serbía
og Bulgaría gátu ekki orðið sammála
um friðarskilmálana og buðu út öllum
vopnfærum mönnum og bjuggust til að
berjast innbyrðis. Grikkir fylgja Serb-
um að málum, og leit út fyrir að nýtt
Balkanstríð myndi hefjast — smá orust-
voru jafnvel byrjaðar milli Grikkja og
Bulgaríumanna. En þá tók Nikulás Rússa-
keisari í taumana og heimtaði að Balk-
anríkin semdu frið sín á milli og bauðst
sjálfur til að miðla málum. Símfrétt í
dag frá Belgard segir að ríkin muni
ekki þora annað en ganga að þessu og
er þá hættan um nýtt stríð úr sögunni
að sinni.
A Balkanskaganum er nú hin mesta
eymd og harðæri. Allir atvinnuvegir
hindrast að miklum mun eða jafnvel
stöðvast alveg, því flestirfullorðnir karl-
menn hafa tekið þátt í stríðinu eða út-
búnaði þess. Er því búist við almennri
hungursneyð þar á næsta vetri.
Pann 11. Júní var Mahmud Shevhet
pasja stórvesír og hermálaráðherra Tyk-
lands myrtur á götu í Konstantínópel
ásamt aðstoðarmanni sínum. Shevhet
var helsti maður Ungtyrkja og hefir síð-
an í janúar síðastliðin ráðið öllu á Tyrk-
landi, og er það honum að þakka hve
vel Tyrkir sluppu út úr friðarsamning-
unum við Balkanríkin þrátt fyrir alla þá
ósigra, sem þeir höfðu beðið. í Konst-
antínópel eru menn hræddir við uppreisn
og borgin ér í hershöndum. Öll um-
ferð á götum eftir kl. 10 á kvöldin er
bönnuð og hermenn alstaðar á verði.
Pýskaland.
Ríkisþing Pýskalands hefir nú til með
ferðar frumvarp stjórnarinnar um að
auka fjárveitingu til herbúnaðar. Ríkis-
kanslarinn sækir málið af miklu kappi
og hótar að rjúfa þingið verði lögin ekki
samþykt. Frjálslyndari flokkarnir og Jafn-
aðarmenn vinna af alefli á móti frum-
varpinu og hóta allsherjar verkfalli um
allt Pýskaland verði það samþykt.
Frakkland.
Franskur flugmaður Brindyon að nafni
flaug þann 11. júní frá Paris til Varsjá
á Pýskalandi. Vegalengin er 1260 km.
og þrátt fyrir megnan andbyr var hann
að eins 6x/2 klukkutíma á leiðinni. Hef-
ir enginn maður fyr flogið svo langa
leið á jafnstuttum tíma.
Bretland
Frumvarpið um heimastjórn írlands var
samþykt við aðra umræðu í neðri mál-
stofu enska þingins. Er alment haldið
að það muni ná fram að ganga loksins.
Heimsókn.
Hákon Norvegs konungur en nú stadd-
ur hér í Kaupmannahöfn, og Gustaf
Svíakonungur kom líka fyrir skömmu
hingað til að heimsæka Kristján X. í
næsta mánuði er svo búist við Vilhjálmi
Þýskalandskeisara hingað, en þetta eru
eingöngu kurteisis heimsóknir sem hafa
enga pólitíska þýðingu.
Danmörk.
Ríkisþing Dana kom saman í gær.
Ráðaneytið bað áður um lausn, en
menn búast jafnvel við að það muni
samt ekki fara frá völdum að sinni, því
hvorki jafanðarmenn né gjörbreytendur
vilja mynda nýtt ráðaneyti.
Aðalfundur
Ræktunarfél. Norðurlands
var haldinn á Hólum í Hjaltadal 20. þ.
m, Stefán Stefánsson skólameistari setti
fundinn og gat þess að félagið hefði
verið stofnað fyrir 10 árum hér á Hól-
um, og því hefði þótt tilhlýðilegt að
aðalfundur þess væri nú á sama stað.
Pví næst var skólameistarinn kosinn
fundarstjóri, en skrifarar þeir Sigurður
Pálmason og Einar Arnason. Á fund-
inum mættu 6 fulltrúar úr Pingeyjar-
sýslu, 7 úr Eyjafjarðarsýslu, 2 af Akur-
eyri, 9 úr Skagafirði og 2 úr Húna-
vatnssýslu. A fundinum var og Páll
Zóphoníasson frá Hvanneyri.
A fundinum var fyrst lagður fram og
lesinn upp aðalreikningur félagsins, svo
var oglögð fram fjárhagsáætlunfyrirnæsta
ár. Pá var lagt fram uppkast að skipu-
lagsskrá fyrirgjafasjóð Magnúsar Jónsson-
ar og sömuleiðis fyrir gjafasjóð Moriz
Fraenckels, til að athuga þessi mál voru
kosnar nefndir.
Baldvin búfræðingur Friðlaugsson
flutti fyririestur um vatnsveitingar. í hon-
um sýndi hann með skýrum dráttum hve
mikil frjóefni eru fólgin í íslenzkum
vatnsföllum, og taldi hann mjög nauð-
synlegt, að vatnsveitingum væri meiri
gaumur gefinn framvegis en hingað til
hefði verið.
Rætt var um starfsemi sýslubúfræð-
inga og skýrsluforni um ýms búnaðar-
málefni og var nefnd sett í það mál.
í sambandi við það var og samþykt
svohljóðandi tillaga:
»Fundurinn telur æskilegt. að sýslu-
búfræðingarnir tilkyrini búnaðarfélaga-
formönnum um hvert leyti þeir séu
væntanlegir til mælinga með nokkrum
fyrirvara.«
Ut af umræðum um túnútgræðslu
kom fram, svohljóí'andi tillaga sem var
samþykt:
»Fundurinn lýsir yfir þeim skilningi
á skilyrðum fyrir styrkveitingum til
búnaðarfélaga, að sýslubúfræðingarnir
hafi því aðeins leyfi til að taka túnút-
græðslu gilda til mælinga, að hún
geti talist slétt.«
Sömuleiðis var samþykt svohljóð-
andi tillaga:
»Fundurinn felur stjórn félagsins að
beina þeirri spurningu til Búnaðar-
þingsins, hvað átt sé við með tún-
útgræðslu — óbylt land — hvort held-
ur slétt eða þýft eða hvorutveggja.«
Pá flutti Jóhann Kristjánsson bygg-
ingafræðingur*) fyrirlestur um íbúðar-
húsabyggingar í sveitum. Gaf hann ýms-
ar góðar leiðbeiningar og bendingar við-
víkjandi steinbyggingum og fyrirkomu-
lagi sveitabæja.
Páll Zóphoníasson flutti fyrirlestur um
kýrnar okkar, og kom fram með þessar
spurningar: Hvernig voru þær? Hvernig
eru þær? og hvernig eiga þær að verða
eftir 50 ár? Hann skýrði stuttlega frá
kúaræj<t landsins frá því/'er sögur hóf-
ust og til vorra daga, og komst að
þeirri niðurstöðu, að kýr mjólkuðu nú
hálfu meira en þær hefðu gert á 12. öld.
En framtíðarmarkið ætti að vera að með-
al kýrnyt yrði helmingi hærri eftir 50
ár en hún væri nú.
Um leið og aðalreikningur félagsins
var samþyktur var samþykt svohljóð-
andi tillaga.
»Fundurinn væntir þess að gerð sé
ítarleg tilraun til að innheimta úti-
standandi skuldir félagsins, en þær
upphæðir, sem reynast ófáanlegar séu
strykaðar út úr bókunum.«
Nefnd sú sem skipuð var í túnrækt-
*) Pessi Jóhann Kristjánsson er frá Há-
niundarstöðum við Eyjafjörð, lærði
hann ungur trésmíði hér heima, fór
svo til Noregs, vann þar við húsa-
gerð og steinsteypu og gekk á teikn-
skóla, kom hingað í sumar og vill
fá stöðu við að leiðbeina við húsa-
unarmálið lagði fram svohljóðandi álit
til fundarsamþyktar:
»Með því fundurinn telur að alla á-
bygg'lega undirstöðu vanti fyrir ýms-
ar opiberar skýrslur um jarðrækt vora
beinir ræktunarfélag Norðurlandsþeirri
málaleitun til Búnaðarþings íslands,
hvort það eigi sæi sér fært að hlut-
ast til um að framkvæmdar verði mæl-
íngar á ' öllum túnum og matjurla-
görðum á landinu hið allra fyrsta, og
sé þar sérstaklega tilgreind stærð þýfis
og sléttu, og kortlagt að minsta kosti
ummál túnanna.«
Var þetta samþykt sem fundarályktun.
Sigurður skólastjóri Sigurðsson hélt
mjög fróðlegan og ítarlegan fyrirlestur
um búnaðarhætti í Skagafjarðarsýslu fyr
og nú; og skýrði frá framþróun atvinnu-
veganna s. 1.200 ár búnaðarháttum verzl-
un, félagslífi og menningarástandi, og
fór að síðustu nokkrum orðum um fram-
tíðarhorfur héraðsins.
Á fundinum var borið fram erindi
um vatnsveitingar með vélum.
Ólafur Sigurðsson frá Hellulandi sótti
um 100 kr. styrk til þess að gera til
raun með vatnslyftivél til áveitu á engjar.
Eftir nokkrar umræður var samþykt a5
veita umsækjanda þessa upphæð til að
fullkomna vatnslyftivél þá, er hann hef-
ur í smíðum, og birti hann svo árang-
urinn af þeirri tilraun síðar.
Rætt var alllengi um umferðaplæ-
ingar og svohljóðandi tillaga borin upp
og samþykt:
»Fundurinn telur æskilegt að ræktun-
arfélagið útvegi þeim búnaðarfélögum,
sem þess óska, vel hæfa menn til að
framkvæma plægingar og jarðabætur
að vorinu, og veiti þeim aðstoð með
lán á verkfærum, ef sérstök þörf kref-
ur-«
Rætt var um aukning á starfsemi
Ræktunarfélagsins í þá átt, að félagið
tæki að sér leiðbeiningar í búpenings-
rækt. í því máli var svohljóðandi tillaga
samþykt:
»Fundurinn sér sér ekki fært að ráða
þessu máli til lykta að þessu sinni
og felur stjórn féiagsins að athuga
það, og gera tillögur um það til
næsta aðalfundar.«
Svohljóðandi tillaga var samþyki:
»Fundurinn felur formanni sínum að
fara þess á leit við Búnaðarfélag ís-
lands að sú breyting komist á, að
búnaðarsamböndin kjósi framvegis
Búnaðarþings fulltrúana.«
Sigurður skólastjóri var endurkosinn
í stjórn félagsins, og sömu endurskoð-
endur reikninganna og áður.