Norðri - 23.01.1915, Qupperneq 3

Nr. 1-2
NORÐRl
3
Ungur og röskur maður
getur fengið ársvist hjá kaupmanni frá 14. maí n. k. 200 til 300 króna kaup í
boði. Maðurinn á að vera við fiskiróðra eða heyskap á sumrum, en innanhús-
störf og vöru afhending á vetrum.
Lysthafendur snúi sér til ritstjóra þessa blaðs, sem hefir umboð til að semja.
„Heilsufræðin hans Steingríms,"
(íslenzkur læknir í útlöndum — Stefán
Stefánsson í Aars á Jótlandi, hefir sent þessi
ummæli úm
„Heilsufræði" eftir Stgr. Matthíasson.)
Eg geng að þvj sem vísu, að allir á
íslandi, sem komnir eru til vits og ára,
viti hvaða bók eg á við. Höfundurlnn
sendi mér hana og varð eg, satt að
segja bæði glaður og leiður yfir því.
Glaður af því að það var sem tákn um
hlýjan vinaranda til mín, og leiður af
því, að verða að fara að lesa hana, því
svo ókurteis gat eg ekki verið, að láta
það vera. En fyrir okkur lækna að fara
að pæla í gegnum þesskonar bækur, er
líkt því sem fullorðinn maður ætti að
fara að lesa upp aftur stafrofið. Jæja,
eg fór nú samt að lesa og því meir
sem eg las, þess meira varð eg hissa á
því, hve vel honum hafði tekist að segja
frá því, sem þörf var á að segja, og
það svoleiðis að ekki yrði úr því ein-
tómt sleggjuvit fyrir þann er les. Allur
frágangur bókarinnar er í bezta lagi og
myndirnar snotrar og vél valdar.
Rað bezta, sem eg get sagt um bók
þessa er það, að mér finst höfundinum
hafa tekist fult svo vel og jafnvel betur
sumstaðar, en samkynja rithöfundar í
öðrum málum. Og öllum mönnum há-
um sem lágum er óhætt að lesa hana
spjaldanna á milli, án þess að hneiksl-
ast, því »cum grane salis«, þ. e. saltið
kjarninn, verður að koma sem undir-
staða alls skilnings. Og í bókinni er
mikill fróðleikur, þar er alt skýrt og
greinilega tekið fram.
10 boðorðin í enda bókarinnar eru
að sínu leyti eins góð og þörf sem 10
lagaboðorðin hans Móisesar; já, ættu
að skrifast á steintöflur og hengjast upp
í fordyrum kirkna I Og þegar prestarnir
eru búnir að hlíða börnunum yfir hin
10 boðorðin hans Móisesar, ættu þeir
að gera hið sama við boðorðiu hans
St ingríms. — — — St. D.
f Frú Hólmfiíður Jónsdóttir
ekkja séra jóns Sveinssonar áður prests
að Mælifelli andaðist hér á Akureyri 19.
þ. m. 93 ára að aldri. Hún var dóttir
séra Jóns Þorsteinssonar í Reykjahlíð,
var mikil atgerfiskona eins og hún átti
ætt til. Ein dóttir hennar er á lífi, frú
Steinunn kona Árna Eiríkssonar banka-
gjaldkera.
Verzlunarfréttir frá Khöfn 10/is ’14.
1200 skpd. af óþurkuðum saltfiski
liggur hér, og er ekki hægt að selja
fyrir meira en 55 kr. skpd.
Stórfiskur fullverkaður selst upp undir
100 kr.
Verkaður undirmálsfiskur 85 —
Verkuð ísa 75 —
8000 tn. af síld er óselt hér og fæst
fyrir 22 aura kilóið.
Fyrir hvíta vorull væri hægt að fá
4 kr. kiló.
Fyrir haustull 2 kr. 85 aur. —
Dikakjöt stendur í 85 kr. tn.
og annað kjöt á 82 kr. —
Þýzkt mark stendur 85 aura
Bankarenta er 51/a°/o.
Útlendar vörur i stórkaupum:
Rúgur 24 kr. 100 kiló.
Rúgmél 25 — «« —
Flórmél 29 — «« —
Bankabygg 3l — 32 — «« —
Heil hrísgrjón 32 — «« —
Kaffi kr. 1,06— 1,08 1 kiló.
Hvítsykur 32 aura kilóið.
Bæjarstjórnarfundur 19. þ. m.
Fundinn sátu bæjarfógetinn og níu
bæjarfulltrúar, nær 70 áheyrendur mættu.
Tekið var fyrir:
1. Lesin kæra yfir kosningu endur-
skoðenda bæjarreikninga, út af hve marg-
ir atkvæðaseðlar voru gerðir ógildir, að
leiðbeiningarreglur um kosninguna hafi
eigi verið festir upp á kjörstaðnum o. fl.
Bæjarstjórnin tók kosninguna gilda.
2. Lesin kæra yfir kosningu tveggja
bæjarfulltrúa 9. þ. m. af sömu ástæðum
og endurskoðendanna. Kosningin var
tekin gild.
3. Úrskurðaðjr bæjarreikningarnir
fyrir árið 1913.
4. Hafnað forkaupsrétti erfðafestu
Magnúsar Einarssonar. Úrskurði Hafn-
arreiknings frestað.
5. Benjamín Benjamínsson var tek-
inn meðal annara til þess að gera við
bilun vatnsleiðslunnar.
6. Samþykt var að kvikmyndafélag-
ið greiði í bæjarsjóð 100 kr. fyrir mynda-
sýningaleyfi 1915.
7. 3 menn voru .kosnir til að at-
huga hverjar breytingar væru æskilegar
á bjargráðasjóðslögunum, þeir bæjarfó-
getinn, Magnús Kristjánsson og Kristján
Sigurðsson.
Þegar Lord Róberts ogjoffre
hittust.
Joffre yfirhershöfðingi Frakka kann
ekki ensku og Lords Róbert gat ekki
talað frönsku. Rað er mælt að það hafi
verið alleinkennileg sjón að sjá þegar
þeir hittust í Frakklandi, þá er Lord
Róberts ko'm í heimsökn til enska hers-
ins. Þeir voru að skoða herkortinn og
sögðu hvorugir eitt einasta orð, en skyldu
þó hvor annan með bendingum og
augnaráði.
F*að er sagt að Frens yfirhershöfð-
ingi Breta eigi mjög bágt með að tala
frönsku. »Morgunblaðið«.
Tyrkir í Gyðingalandi.
Herlið Tyrkja í Gyðingalandi hefir
lagt hald á allar eignir enskra, rússneskra
og franskra manna í Gyðingalandi. Tyrk-
ir hafa einnig látið greipar sópa um
útbú Credid Lyonnais í Jerúsalem og
Anglo Palestine Bank. (Morgunbl.)
Kósakkar.
Lauslega þýtt.
í Evrópustríði því sem nú geysar yfir,
var það Kósakki frá Don, sem fyrstur
rússneskra hermanna var sæmdur Ge-
orgsorðunni fyrir hreysti og hugrekki,
og það er litill vafi á því, að Kósakkar
munu enn láta til sín taka í þessu stríði,
því áræði þeirra og fífldirfska er óvið-
jafnanleg. Hér skal skýrt frá fáeinum at-
burðum, sem bera vott um líferni og
hugsunarhátt Úral-Kósakkanna.
Veturinn 1856 fór herforinginn
Tschernjaiew herferð frá Taschkent til
Buchara. Pegar hann kom að fljótinu
Styr-Darja, var það hinum mestu erfið-
Ieikum bundið að komast yfir um, því
frost var mikið og ísrek í ánni. Hann
lét svo útbúa fleka, og á þeim komust
menn hestar og farangur yfrum, einungis
ein fallbyssa rann af flekanum út í fljót-
ið. Á þeim tímum var það talið mikið
tjón að missa fallbyssu, og ákvað því
yfirforinginn að tilraun skyldi gjörð til
þess að ná upp aftur fallbyssunni. Petta
átti að gjöra með því að smeygja kaðli
utan um hana og reyna svo að draga
hana að landi. Til þess að þetta hepn-
ast, þurfti einhver að kafa með kaðal-
inn, er hermennirnir — sem voru Úral-
kósakkar — settu það ekki fyrir sig,
því þeir voru vanir allskonar vosbúð og
kulda. Yfirforinginn var mjög mannúð-
legur og lét sér mjög ant um heilsu Kó-
sakkanna, og því fyrirskipáði hann að
hver sá Kósakki sem kafaði, skyldi fá
stórt brennivínsstaup áður en færi og
222
»Því skyldi eg ekki mega tala um það? Eg man ennþá eftir því
þegar þú bauðst að gefa mér úrið þitt, til þess við yrðum sem góðum
bræðrum sæmdi.«
»Fyrst þú ert að hæðast að þessn, þá segðu hvernig það var næst
er við sáumst.«
Evert þagði.
»Pað var þegar þú varst nemandi í verkfræðisskólanum. Pú leitaði
að mér, þó þú aldrei kæmir til mín annars, og fanst mig í því eg var
að fara af stað til Ameríku og erindið var þá það að biðja mig að
hjálpa þér. Pú hafðir mist alla þína peninga og úrið með, í spilamensku
og svalli, og þorðir ekki að koma heim' til greifa Rómarhjarta, því þá
hefði hanu rekið þig burt, hefði hann komist að því. Og þá gaf eg
þér helminginn af ferðapeningum mínum, sem eg hafði með súrum
sveita saman dregið.«
»Fjögur ár var eg í Ameríku,* sagði Kurt ennfremur, »og það er
ekki til neins að vera segja þér frá því, hvað eg mátti leggja á mig vegna
þess, að eg lét þessa peninga til þín. Svo kom eg til Svíaríkis aftur, af þvj
frændi Rómarhjarta skrifaði eftir mér til þess að reisa þessar nýju bygg-
ingar á Stúrissjó. Eg varð þess brátt var, að þú reyndir til þess að
mæta mér ekki. En þó komstu á minn fund, það er að segja, að Lange
neyddi þig til þess, þegar^hann gat ekki haft þig lengur á verksmiðju
sinni, fyrir þínum ómenzku hrekkjabrögðum. Pá aðvaraði eg þig fyrir
því, að þú skyldir ekki flekka mannorð okkar nafns, er eg ber með sóma
en þú með skömm. Og nú aðvara eg þig enn. Gættu að þér! Pú hafðir
í gær búið til svo lúalega aðferð til þess að skemma álit hins heiðar-
legasta marins, að mig hryllir við því. Pú lést hvergi nærri koma. En
undir eins og Rómarhjarta^hafði sagt mér söguna, gat eg strax getið mér
til um samhengið á því. Eg aðvara þig: ef þú nokkurntíma hefir með
þesskonar hluti að gera sem í gær, þá sver eg þér það við æru mína,
að eg skal mola þig svo í sundur, að þú verðir ekki skaSlegur þaðan af.«
Eftir dálitla þögn segir hann ennfremur:
»Pú ætlar að giftast Olgu. Sjálfsagt til þess að ná í peninga. Eg
ræð þér til þess að gjöra hana ekki ófarsæla, því annars hefui eg hennar.
219
»Þú ert viðbjóðslegur!« sagði Olga og þrýsti höndunum að brjóst-
inu, eins og^hún ætlaði að springa af geðshræringu.
»Pað er syud að segja að þújsmaðrir fyrir mér,« sagði Evert og
rétti henni glas af vatni. »Reyndu að verða rólegri, því annars getur
mér auðveldlega dottið það í hug, að það séu einhverjar annarskonar
tilfinningat hjá þér til þessa grafarræningja. Pað er uppgötvun, sem þú
helzt ættir ekki aðjáta mig gera.«
Olga tók vatnsglasið og tæmdi það.
»Leyfir þú eg reiki ?« sagði hann, tekur vindil og kveikir í honum
án þess að bíða eftir svari,§opnar svo glugga og horfir rólegur, reykj-
andi út um hann.
Olga gekk þegjandi til og^frá um gólfið,CTmeðan hún’var að ná sér.
Þegar hún loksins var komin nokkurnvegin L’jafnvægi, snýr hún sér að
Evert og segir við hann í svo ísköldum tón og alvarlegum,’ að Evert
varð hálfhverft við:
»Það er ekki til neins að vera að tala um það, hvernig'þú hefir
farið að þvLað fara í kringum loforð þitt. Þú getur á margan hátt látið
það sýnast svo, að þú hafið haldið þínjorð. En við skulum heldur tala
um framtíðina. Taktu nú vel eftir hvað eg segi, sem mína föstu og ó-
íjúfandi ákvörðun: Ef þú nokkurntíma á nokkurn hátt, beinlínis eða ó-
beinlínis,‘asjálfur eða gegnum aðra, reynir að gera ívari ilt svo að hann
yrði kanske að’flytja héðan, tek eg loforð mitt við þig aftur, og giftist
þérltekki. Hvaða afleiðingar það getur haft fyrir okkur bæði, er^ mér al-
veg sama um. Par næst set eg það upp við þig, að við strax eftir gift-
inguna flytjum héðan burt. Og hið þriðja er það, að þú, klukkutíma
áður en við erum vígð, fáir mér það, sem þú hótaðir einusinni að gera
verkfræðingnum ilt með; veigriðu þér við þessu, verður ekkert úr vígslunni.«
Evert horfði lengi þegjandi á Olgu. Var þetta sú sama Olga, hin
barnslega og blíða Olga, sem hann hafði valið sér til þeas, að svala
heftidargirnd sinni á öðrum og vissi að hún var á hans valdi þetta létt-
lynda og lífsglaða barn. Loksins segir hann:
»Pér er sannarlega ant um'þenna mann, þegar þú hans vegna setur
upp svona skilmála við mig.«