Norðurland - 08.10.1901, Blaðsíða 2

6
ríkisráðinu og segi hverju þeir séu
fylgjandi, þá fara úrslit málanna
alls eigi eftir atkvæðagreiðslu. Ráð-
gjafi íslands kemur fram í rikis-
ráðinu sem sjáifstæður aðili, og
þegar konungur hefir undirskrifað
með honum, þá hefir það gildi, jafn-
vel þótt allir hinir ráðgjafarnir væru
á móti. Auðvitað kemur ekki til
þessa, en eg nefni þetta til þess
að sýna, að rétti íslands er ekki
mikil hætta búin, þó að lög þess
séu rædd í ríkisráðinu.
Eg hefi gert hér ýmsar athuga-
semdir um það, hvernig málið hefir
horft við frá mínu sjónarmiði, en
í næstu grein mun eg fara nokk-
urum orðum um málið, eins og það
nú horfir við og athuga stjórnar-
skrárfrumvarp það, sem samþykt
var á síðasta alþingi.
r
Sjúkdómar og: sjúkrahús.
Eftir
Ouðm. Hannesson, héraðslækni.
Litla kólera hefur gjört talsvert
vart við sig hér í bænum og ná-
grenninu tvo undanfarna mánuði.
Veiki þessi hefir að líkindum bor-
ist hingað úr vestursýslunum, því
þar hefir borið á henni fyrir all-
löngu. Hún er nœm, gjörir vart við
sig með uppsölu, áköfum niður-
gangi, sem er blóðblandinn á þeim,
sem veikin legst þungt á. Þeir
hafa og fengið sterka hitasótt í
nokkra daga. Fullorðnir hafa lagst al-
varlega í kvilla þessum, en að minsta
kosti hefir eitt barn dáið úr henni.
Sökum þess að veiki þessi er
engan veginn léttvægur kvilli á
fullorðnum, en afar hættulegur á
börnum, þá er sjálfsagt að gæta
allrar varúðar í samgöngum við þau
heimili, sem veikin kemur á og
neyta þar að minsta kosti einskis.
Sé veikin komin á heimili, ættí að
einangra sjúklinginn eftir föngum
og fara svo varlega með saurinn,
sem frekast má, en hafa auk þess
tafarlaust tal af lækni, einkum ef
um sjúk börn er að ræða.
Væri þessum einföldu ráðum
fylgt, má eflaust bæla veikina nið-
ur fyrirhafnarlítið.
Skarlatssótt hefir enn sem kom-
ið er ekki gjört vart við sig hér
í héraðinu, þó hún hafi borist í
Húnavatns, Skagafjarðar og Þing-
eyjarsýslur. Þetta er ekki minni
forsjá að þakka heldur hinni for-
sjóninni. Eg vona að héraðsbúar
mínir láti mig vita óðar en grun-
ur er um að veiki þessi sé á ferð-
um. Hún er auðþekt á hinu rauða
útþoti um hörundið, hálsbólgu þeirri
og hitasótt, sem henni eru venju-
lega samfara. f Húnavatnssýslu'bældi
Júlfus læknir veikina niður með
miklum dugnaði, svo hún komst
að eins á eitt heimili og gekk í sótt-
heldum strigafötum svo hann sak-
aði hvergi. í Skagafirðinum sýktust
2—3 menn á Sauðárkrók og voru
þeir óðara einangraðir. Þó höfðu
þeir einhver mök við fólk á Reyni-
stað, svo veikin fluttist á þann bæ
og sýktust fleiri heimamenn. Þar
mun Sigurður læknir hafa kveðið
veikina niður. Eins og öllum er
kunnugt, er bú mikið á Reynistað
Og smjörgerð, svo smjör safnaðist
þar saman í vættatali meðan á veik-
indunum stóð og var það héraðsbú-
um ráðgáta, hversu læknirinn færi
að sótthreinsa smjörið, og bjugg-
ust við að það yrði brent upp á
landsins kostnað, þó ekki væri það
búmannlegt, en hinsvegar óálitlegt
að hafa það til manneldis. En með
því að Sigurður læknir er ráðsnjall
maður, mun hann hafa ráðið þessa
smjörgátu á viturlegan veg.
Á Húsavík sýktust 2 börn, sitt í
hvoru húsi og voru þau bæði ein-
angruð, annað heima, hitt í skóla-
húsinu. Nokkru áður en sóttnæmis-
hættan var afstaðin á síðara barn-
inu, skipaði landlæknirinn svo fyrir
í umburðarbréfi, að hætta skyldi
einangruninni, en þá bauðst móðir
barnsins til þess að kosta sóttvörn-
ina sjálf, til þess er öll hœtta vœri
áti. Veikin mun því hafa verið al-
gjörlega bæld niður þar. Hefðu all-
ir sama hugsunarhátt og þessi kona
á Húsavík, þá myndu ekki margar
sóttir leika lausum hala á ári hverju.
Dæmi hennar er til eftirbreytni.
Á sjúkrahúsinu hér hafa þetta ár
legið 115 sjúklingar. Oftast hafa
legið f senn io—15 í einu. Nú er
sjúklingum að fækka; þó eru þar
enn 10 sjúklingar.
X
Kynleg sóttvörn.
Það er í meira lagi undarleg saga,
sem héraðslæknir Guðm. Hannesson
segir hér í blaðinu. Skarlatssótt Var
komin í eina sveitina hér norðan-
lands og allir hlutaðeigendur voru
að leita við að verja aðra fyrir henni.
Þá kemur sú skipun frá lanálœkni
að hætta einangrun, og málinu er
bjargað, almenningur varinn gegn
sýkinni fyrir þá sök eina, að móð-
ir sjúka barnsins býðst til að kosta
sóttvörnina sjálf.
Lög landsins kveða afdráttar-
laust á um það, hvað til bragðs
skuli taka, ef skarlatssótt kemur,
til þess að verja menn gegn hætt-
unni. Meðal annars segja þau, að
þá skuli einangra sjúklingana. Land-
læknir, maðurinn, sem framar öllum
öðrum mönnum á landinu, hefir það
skylduverk með höndum að gæta
þess að heilbrigðislöggjöf landsins
sé hlýtt, lætur svo það boð út ganga
í umburðarbréfi að sjúklingar skuli
ekki einangraðir.
Eitt barn liggur sjúkt af skarlats-
sótt. Ef þetta eina barn er einangr-
að, er sýkingarhættan um garð
gengin að sinni. Ef það er ekki
einangrað, er sveitin, sýslan, hver
veit hve mikið af landinu í voða.
Svo kemur sú skipun frá yfirmanni
X
Leiðarþing
var haldið á Sauðárkróki miðviku-
daginn 11. sept. síðastl. Alþingis-
menn sýslunnar, Ólafur umboðs-
maður Briem á Álfgeirsvöllum og
Stefán kennari Stefánsson á Möðru-
völlum höfðu boðað til þess í því
skyni einkum að skýra kjósendum
frá störfum síðasta alþingis. Fund-
arstjóri var kosinn Eggert Briem
sýslumaður og skrifari síra Sigfús
Jónsson á Mælifelli.
Þingmennirnir gerðu grein fyrir
því, er þingið hefði gert í stjórn-
arskrármálinu, landbúnaðarmálum,
iðnaðarmálum, bankamálinu, sam-
göngumálum, mentamálum, skatta-
málum og nokkurum fleiri málum.
í stjórnarskrármálinu voru tvær
tillögur samþyktar mað samhljóða
atkvæðum.
Önnur var sú, »að fundurinn
vottaði þingmönnunum þakkir fyrir
framkomu þeirra ( stjórnarskrár-
málinu.«
Hin var svo látandi:
»Fundurinn lýsir ánægju sinni
yfir úrslitum þeim, sam stjórnar-
læknastéttarinnar hér á landi að
hætta einangruninni.
Gerum ráð fyrir að þessari kyn-
legu sóttvarnarráðstöfun hefði verið
hlýtt. Enginn veit, hve mikið eigna-
tjón, heilsutjón, manntjón hefði af
henni hlotist.
En er ekki ástandið orðið nokk-
uð rangsnúið, þegar mæður sjúkra
barna verða að fara að hafa vit fyr-
ir landlækni til þess að firra þjóð-
ina þungum sóttum f
r
skrármálið fekk á alþingi f sumar,
og telur breytingar þær, sem fram
á er farið í stjórnarskrárfrumvarpi
því, er samþykt var af þinginu, til
stórmikilla bóta. <
í bankamálinu var þessi tillaga
samþykt:
»Fundurinn lýsir megnri óánægju
yfir aðgjörðum stjórnarinnar íbanka-
málinu bæði utan þings og innan.«
Að lyktum komu fram nokkurar
fyrirspurnir til þingmannanna, með-
al annars sú, hvorum flokkinum
þeir hefðu tilheyrt, sem mest höfðu
unnið móti framgangi bankamáls-
ins, því að sjálfsagt væri að minn-
ast þess við næstu kosningar. Þing-
mennirnir skýrðu þá frá því, að
þeir hefðu flestir verið í andstæð-
ingaflokki þeirra. Þó væru fáeinir
menn í þeim flokki, sem væru ein-
lægir stuðningsmenn bankans, t. d.
Klemenz sýslumaður Jónsson, en
hans hefði ekki gætt í sumar vegna
þess, að hann var forseti neðri
deildar,
r
Til „Norðurlands“.
[Eftirfylgjandi erindi hafa »Norðurlandi« borist; nafnlaus reyndar, en með því að
enginn vafi getur á því leikið, hvaðan þau eru, tekur »NorðurIand« þeim með
þökkum.]
Þið „Norðurlands" hefjendur, þökk, ástarþökk, —
ei þröskuldar tefja hins snarráða stökk. —
Ef „hjartað í landinu" hættir að slá,
er hætt við það andlega falli í dá.
Nú leggjum við eyrun við „sjáandans" sál,
það sannast, hér heyrum við viturra mál;
þau eru mörg falleg vor norðlenzku nöfn,
svo „Norðurland" allvel mun leyst verða' úr höfn.
En þurfum við gráta þá Guðbrand og Jón? —
í gröf má það látast, sem mannúð var tjón. —
Þó Norðurland átt hafi mætustu menn,
við mist höfum fátt, — ef hér lifa þeir enn.
Svo velkomið, „Norðurland", komdu’ í vor kot!
Já, komdu með orð þau, sem færa’ okkur not!
Og streymdu frá hjarta vors stórúðga lands,
og stefndu’ að því bjartasta’ í eðli hvers manns!
Vio ’Ol. - Ó-