Norðurland - 12.08.1905, Blaðsíða 2

Nl.
190
JVorðurland
Háttvirtir kaupendur blaðsins
áminnast um að síðasti gjald-
dagi 4. árs var
fyrir miðjari júlí.
urðsson skólastjóra um tilraunir Rækt-
unarfélagsins árið 1904. Skiftist hún
í 3 kafla, um áburðartilraunir, gróðr-
artilraunir og tilraunir með verkfæri.
Allir þeir sem unna ræktun landsins,
ættu að lesa vel grein þessa og full-
komin ástæða er til þess að vara menn
við því að heimta að svo stöddu of
mikið af áburðartilraununum, af því
rannsóknirnar á þeim þurfa að vera
margháttaður. Um fulla reynslu verð-
ur því ekki hægt að tala fyr en eftir
mörg ár, þó víst sé um það, að til-
raunirnar hafa þegar gefið ýmsar mik-
ilsverðar bendingar,
Þrjár greinar aðrar eru í ritinu eft-
ir Sigurð skólastjóra: Tilraunastöðvarn-
ar, Frœðslustarfsemi fe'lagsins og Um
nfnarœkt og má búast við að síðast-
nefnda greinin verði bændum ekki sízt
kærkomin.
Þá er stutt en fróðleg grein eftir
dbrm. Jón Chr. Stephánsson um Trjá-
ræktarstöðina á Akureyri.
Auk þess er ýmislegt annað í rit-
inu, grein um jarðræktarfélögin, lög
félagsins og reikningur, skrá yfir nýja
meðlimi o. s. frv.
Skýrslan endar á gullfallegu kvæði
eftir Guðmund skáld Friðjónsson; sendi
hann það á aðalfund félagsins í vor
og var því tekið með miklum fögnuði.
í því er þetta erindi:
Okkar félag eins og stjarna
augum Norðurlandsins barna
á að Iýsa, — ætti að varna
ýmsu myrkri heim við bæ,
inn í dölum, út við sæ.
Björg úr vegi kljúfa og kvarna
kepni, von og hugur
verði samrýnd vizka manns og dugur.
X
íftlendar fréttir.
Frá fréttaritara Norðurlands.
Kaupmannahðfn 13/7 ’05.
Kristján konungur er nýlega kominn
úr utanlandsleiðangri sínum, sem hann
fer í á hverju sumri til baðstöðvanna
Wiesbaden í Þýzkalandi sér til heilsu-
bóta. Hann er hraustur og ern og ber
elli sfna einkar vel.
Þýzkur herskipafloti hefir verið á
sveimi um nokkura síðustu daga í sund-
unum hér og er nú kominn hér til
Hafnar. Alls eru skipin 33, bæði smá
og stór og af ýmsum gerðum. Hér hefir
verið töluvert um dýrðir, veizluhöld og
viðhöfn meðal herliðsins og stjórnenda
landsins. Hér á götum borgarinnar
þverfótar maður ekki fyrir þýzkum her-
mönnum og hvar sem komjð er inn á
veitingastaði heyra menn naumast ann-
að leikið á hljóðfæri en þýzka þjóð-
söngva.
Floti þessi er á æfingaferðum.
Nú búast menn við að Wilhjálmur
II. komi hér við á ferðum sínum um
Eystrasalt til þess að láta þakklæti
sitt í ljós við dönsku hirðina fyrir
gestrisni þá og göfuglyndi sem her-
mönnum hans hefir verið í té látið
við þessa heimsókn; sumum þykir það
hafa verið næstum ofmikið af því góða
eftir framkomu Þjóðverja við Dani í
Slesvík, sem altaf eru að hrjá og hrekja
danska menn þaðan.
Fríðurinn.
Muraviev greifi sem rússastjórn hafði
valið til fulltrúa síns á friðarfundinn í
Washington treystist ekki til að taka
þátt í friðarsamningunum fyrir lasleika
sakir.
Stjórnin á Rússlandi hefir því valið
í hans stað Witte ráðaneytisforseta.
Witte lagði af stað frá St. Péturs-
borg 19. þ. m.; fer þaðan til Parísar
og frá París til Washington.
Hann fær 5000 rúbla í ferðakostn-
að og 400 rúbla á degi hverjum þar
að auki á meðan hann dvelur erlend-
is í friðarerindum. Witte er mjög hlynt-
ur friðnum og álíta menn þvf, að nú
sé það innilegasta ósk Rússa, að frið-
ur komist á, þareð Witte er sendur til
til Washington.
Morokkomálið.
Nú hefir stjórn Englendinga ákveð-
ið að taka þátt í alþjóðarfundinum sem
halda á um það mál, þareð Frakkar
og Þjóðverjar hafa orðið á eitt sáttir
um að halda þenna fund.
Englendingar krefjast þess, að menn
fái að heyra um öll atriði smá og stór,
sem undir fundinn verða borin, áður en
menn koma á fundinn.
Holland og Spánn ætla einnig að
taka þátt í þessum fundi ef stórveld-
in leyfa það.
Rússland.
Semstvoar hafa haldið þing í Moskva
í tvo daga. Þingið byrjaði 19. þ. m.
þar voru saman komnir 250 útvaldir.
Þegar fundurinn hafði staðið 1 V2 tíma
kom lögreglan og ætlaði að banna fund-
arhaldið en varð að sneypast í burtu.
A fundinum hafa verið haldnar ýms-
ar ágætar ræður og óvægilega flett of-
an af stjórninni og bent á hvernig alt
gengur á tréfótum í Rússlandi og hvað
gera megi til að ráða sem bráðast bót
á þvf illa ástandi í landinu.
Samþykt var uppástunga, sem bor-
in var upp á þinginu; hún var 11 máls-
greinir alls og í henni er stjórnlaga-
frumvarp Bulygins vegið og léttvægt
fundið.
A fundinum kom fram grundvallar-
lagafrumvarp, sem samþykt var með
227 atkv. mót 7. Þetta frumvarp er
prentað og á að sendast út um alt
Rússland.
Þinginu var frestað þangað til 28.
ágúst.
Formaður þingsins var kosinn Haydn
greifi, en fundarstaðurinn var hjá Paul
Dolgorukov fursta, sem er sonur yfir-
kammerherra Dolgorukov við hirð keis-
arans.
í Tiflis hefir lögreglan fundið stað
einn leyndan, þar sem unnið var að
sprengikúlugerð. Þar fundust um 30
sprengikúlur fullar af dynamiti, og
mörg hundruð bögla af alls konar
sprengiefni.
Þegar lögreglan braust inn reyndu
þeir sem höfðu aðsetur sitt þar inni
að sprengja hús og menn í lopt upp
en það mishepnaðist. Því næst var 12
manns varpað í fangelsi.
Bulygin innanríkisráðherra hefir lagt
fyrir stjórnina frumvarp viðvíkjandi
þjóðarþinginu, sem fram á að fara í
Moskva 29. þ. m. en stjórnarráðið hef-
ir breytt því töluvert og gert það að
mun frjálslegra en Bulygin hafði stung-
ið upp á.
Þar á meðal hefir stjórnarráðið á-
kveðið, að þjóðfundurinn skyldi velja
formann sinn en ekki keisarinn, eins
og Bulygin hafði ætlast til.
Síðustu fréttir skýra svo frá að tölu-
verðar óeirðir hafi átt sér stað í Nisnij
Novgorod fyrir skömmu
Óróaseggirnir brutust inn í húsin,
rændu og drápu fyrir augum Iands-
stjórans, sem við ekkert réði : Fjöldi
manna var því næst hneptur í varð-
hald.
Finnland.
19. þ. m. var Dentricu aðstoðar-
manni landstjórans I Finnlandi veitt
banatilræði.
Þegar hann gekk frá ríkisráðsbygg-
ingunni kastaði einhver náungi sprengi-
kúlu á hann. Hann særðist dálítið á
bakinu og útlimunum.
Maðurinn sem sprengikúlunni kast-
aði flúði og náðist ekki þótt honum
væri veitt eftirför þegar í stað.
Pólland.
Allir þeir sem vinna við járnbrautirn-
ar er liggja milli Varshav og Wien
hafa ákveðið að tala Pólsku í þjón-
ustu sinni og prenta allar auglýsingar
á því máli, þótt þeim hafi verið bann-
að slíkt áður. Nú ógna þeir með verk-
falli ef stjórnendurnir bregðast illa við
þessu áformi.
Tyrkland.
Blöð frá 21. þ. m. skýra svo frá,
að soldáninum hafi verið veitt bana-
tilræði. Soldáninn ætlaði til guðsþjón-
ustu í bænahúsinu, Sofia og íór með
fríðu föruneyti; á leiðinni var kastað
sprengikúlu að vagni hans. Hann slapp
heill á húfi, en sagt er að um 200
menn hafi særst og beðið bana. Mik-
ill fjöldi manna hafa verið hneptir í
varðhald við rannsóknirnar, en enginn
veit en hver illræðismaðurinn er. Sum-
ir halda að það hafi verið einhver út-
lendur stjórnleysingi.
England.
Fregnir hafa nýlega borist um það
að heldur sé róstusamt í enska þing-
inu um þessar mundir.
Stjórnin hefir verið borin oíurliða í
atkvæðagreiðslu um stórpólitfskt mál,
sem John Redmond foringi íra hefir
borið upp í neðrimálstofunni.
Mál þetta fjallar um írsk landfarar-
leyfi.
Þegar atkvæðagreiðslunni var lokið
stóð Campbell Bannermann upp og
spurði hvað ráðaneytið vildi leggja
til þessara mála, en Balfour forsætis-
ráðherra kvaðst ekki geta neinu svar-
að að svo komnu.
Nú bjuggust menn við, að Balfour
mundi hugsa til að segja af sér og
breyting kæmist á ráðaneytið, en síð-
ustu fregnir skýra svo frá, að hann
sæti fastur við sinn keip og vilji hvergi
fara.
Ameríka.
I New-York hafa verið voðalegir hit-
ar í þessum mánuði.
Hin háu stálhús þar hafa verið gló-
andi. Fólkið hrynur niður á götunum
svo þúsundum skiftir.
Um tíma dóu á hverjum degi yfir
100 manns af sólstungu. Sjúkrahúsin
eru troðfull af fólki sem er orðið vit-
skert af hita.
Fólkið hefir sofnað á götunum og í
skemtigörðunum svo þúsundum skiftir
á næturnar og eina nóttina dóu og
særðust yfir 200 manns, sem lágu á
götunum og vagnar óku yfir.
Einn daginn var hitinn yfir ioo°
(Fahrenheit)
Ekki er eilíf sæla í Ameríku.
Ófríðurinn milli Rússa og Japaua.
Um þessar mundir berast því nær
engar fréttir austan úr Asíu.
Það helzta sem þar ber til tíðinda
er landvinning Japana á Sachalin. Þeir
hafa senn lagt alla eyjuna undir sig.
Síðustu símskeyti skýra svo frá að
japönsk herskip hafi verið á sveimi
fyrir utan Alexandrovskoja sem er á
miðri austurslrönd eyjunnar Sachalin.
I byrjun þessa mánaðar settu Jap-
anar töluverðan liðsafla á land skamt
fyrir norðan Vladivostok og hafa menn
því búist við, að þeir mundu ann-
aðhvort gera árás á borgina eða ein-
angra hana og varna öllum afskiftum
við umheiminn, en ekki hafa borist
neinar nánari fréttir um það síðan.
Wilhjálmur Þýzkalandskeisari hefir
verið á ferð um Eystrasalt nokkura
stund; hann hefir komið við á ýmsum
sænskum höfnum og einn daginn sigldi
Oskar Svíakóngur á móti honum. Það
varð mikill fagnaðárfundur þegar þeir
hittust um borð á keisaraskipinu, en
ekki geta blöðin þess að neitt hafi
borið sögulegt við á þessum fundi
annað en þessir ríkishöfðingjar hafi
veitt hvorum fyrir sig eftir beztu föng-
um við heimsóknir sínar á skipum
þeirra.
Síðari fregnir skýra svo frá að Wil-
hjálmur hafi einnig hitt Nikolaj Rússa-
keisara að máli. Þeir sigldu hvor til
móts við annan í Borgá í Finnlandi.
Menn halda að Rússakeisari vilji
sýna heiminum, með því að heilsa upp
á nágranna sinn á þessari ferð hans,
að hann nýtur meira álits í Evrópu
en Asíu og lifir í friði við Þjóðverja
og nýtur þeirra hylli og er það auð-
vitað Japan, sem hann ætlaðist til að
veiti því athygli fremur öllum öðrum.
X
Brennisteinsnámurnar
* * * * við JMývatij.
Járnbraut frá Húsavík til Mývatns.
Fundið gull og fleiri málmar.
Black ingenier, sá sem í fyrra skoðaði
brennisteinsnámurnar við Mývatn, hefir
verið í Reykjahlíð í fyrra mánuði á-
samt fleirum frá því félagi. Er sagt
að nú sé fullráðið að leggja járnbraut
frá Húsavík til Reykjahlíðar og þykj-
ast þeir hafa fundið þar auk brenni-
steins, blýhvítu og ýmsar fleiri vörur
til málninga. Gull segjast þeir líka
hafa fundið nálægt Kröflu.
Sagt er ennfremur að Black hafi
boðið Einari bónda í Reykjahlíð 14
þúsund kr. fyrir jörðina (hún var keypt
fyrir fám árum fyrir 7 þús. kr.) en
jörðin mun ekki vera föl að svo stöddu.
Fregn þessi er höfð eftir skilorðum
bónda í Mývatnssveit.
X
Ræktunarfélag JVlorðurlands.
Á þessu ári hefir félagið haft allmik-
ið starf með höndum. Það hefir ráðið
sérstaka menn í maí og júnf til að
ferðast um og leiðbeina bændum í
Húnavatnssýslu og Skagafjarðarsýslu.
Auk þess hefir Sigurður skólastjóri
ferðast um Suður-Þingeyjarsýslu og nú
nýlega um Skagafjörð og Húnavatns-
sýslu, meðfram til þess að velja staði
fyrir tilraunastöðvar.
Afráðið er að koma á fót tilrauna-
stöðvum, 2 í Skagafjarðarsýslu á Hól-
um og á Sauðárkrók og 1 í Húnavatns-
sýslu á Blönduósi. Á fundi sem hald-
inn var á Blönduósi til að ræða um
stofnun tilraunastöðvarinnar var gefið
til hennar og borgað út 210 krónur.
Einnig verðúr síðar í sumar sendur
maður um Norður-þingeyjarsýslu og
hér í Eyjafjörðinn tii ýmsra leiðbein-
inga.
Frá 14. maí til 26. júní fór fram
kensla við tilraunastöðina hér á Akur-
eyri. Kenslunnar nutu 16 piltar og 5
stúlkur. Vinnutíminn var 8 tímar á dag
og auk þess flutti skólastjóri Sigurður
Sigurðsson flesta dagana fyrirlestur, 1
tíma á dag, um ýmsar greinar jarð-
ræktarinnar.
Á þessu ári hefir félagið útvegað
sér ýms verkfæri bæði til notkunar
fyrir sig og mönnum til sýnis. Af stærri
jarðyrkjuverkfærum má helzt nefna
spaðaherfi og fjaðraherfi. Spaðaherfið
vinnur líkt gagn og diskherfi og hefir
reynst alt eins vel; er álíka dýrt, Fjaðra-
herfið hefir einnig reynst vel til að
mylja órætna jörð. Sömuleiðis hefir
félagið fengið ýms handverkfæri bæði
til vinnu og sýnis.
Tilraunir sem gerðar hafa verið á
þessu ári hafa gengið í líka átt og í
fyrra; að eins hafa þær verið gerðar
nokkuð víðtækari og yfirgripsmeiri.
Þannig hafa t. d. verið gerðar tilraun-