Norðurland - 27.01.1910, Side 2

N1
stjórnarráðið hvenær skýrslan væri
væntanleg. Og þó milligöngu þeirra
hefði ekki notið við, hefði t. d. verið
ofur-auðvelt fyrir fulltrúana úr Eyja-
fjarðarsýslu að vita sannleikann, ef
þeir hefðu viljað láta svo lítið að
spyrja stjórnarráðið um jiað hvenær
skýrslan kæmi, ef þeir hefðu viljað
vita sannleikann.
Síðasta stórlygin, sem hér var bor-
in út fundardag Eyfirðinga, var sú,
að nefndarmennirnir ættu sjálfir að
neita því að skrifa undir skýrslu sína,
skýrsluna sem þeir voru skipaðir til
að semja, skýrsluna sem þeir hafa
verið að vinna að mánuðum saman,
skýrsluna sem enginn gat undirskrifað,
nema þeir sjálfir, af því þeir einir
höfðu þá þekkingu, sem útheimtist til
þess. — Hún er svo stórskemtileg
þessi síðasta lygi, að það ættu fleiri
að fá að heyra hana en Eyfirðingar
einir.
X
Aukaþing.
Sumir eru að tala um aukaþing út
af bankamálinu. Einstaka menn, sem
hafa átt tal um þetta við Norðurland,
halda því fram, að deilunni um bank-
ann muni ekki létta af fyr en eftir
þing, hvenær sem það verði og þá sé
óumflýjanlegt að halda þetta þing sem
fyrst. Við þessa menn er þó talandi.
Aftur þarf engum orðum að eyða
upp á þá, sem telja eftir þann kostn-
að, sem verði af skipun bankarann-
sóknarnefndarinnar, en vilja þó ólmir
láta ráðgjafann eyða svo sem 25 þús-
und kr., eða jafnvel miklu meira, til
þess að halda aukaþing, mennina, sem
þó ekki vilja láta rannsaka vissa
glæpi, af því það hafi útgjöld í för
með séi fyrir landssjóðinn. Slíkar
mótsagnir eru svo bersýnilegar, að
það er óþarfa pappírseyðsla að vera
að hrekja þær.
En eru nokkrar líkur til að banka-
deilunni muni létta af, þó þing væri
haldið? Halda merin að fulltrúaþing
sé áreiðanlegasti dómstóllinn í slíku
máli?
Mundi ekki vera eins mikil ástæða
til þess að tortryggja þingið eins og
rannsóknarnefndina ? Rannsóknarnefnd-
in er þó miklu kunnugri bankanum
og hag hans, en þingið í heild sinni
gæti orðið og nákvæm þekking er
fyrsta skilyrðið fyrir því, að fella um
þetta ákveðinn dóm. Hver einstakur
maður í rannsóknarnefndinni hefir kynt
sér vandlega allan hag bankans. En
hvað ætli þingið þyrfti að sitja lengi,
til þess að allir þingmennirnir yrðu
eins kunnugir hag bankans eins og
nefndin, til þess að það stæði henni
jafnfætis að þekkingu á málinu? Frá-
leitt skemur en ’/2 ár og væri þó
betra að sumir þingmennirnir fengju
sér dálítinn undirbúning, áður en þeir
kæmu á þingið.
Bankarannsókn er ekki hæfilegt hlut-
verk fyrir þing.
Þetta er ein hlið málsins. En hvern-
ig halda menn svo að þingið muni
líta á málið? Halda menn að allir verði
á eitt sáttir? Einsog það er nú skip-
að og hvernig sem það yrði skipað,
mundu menn ekki verða sammála.
Menn mundu r.fast um málið á þing-
inu og meirihlutinn, hver sem hann
væri, bera minnihlutann atkvæðum.
Og svo héldi þjóðin áfram að rífast,
þegar þíngið loksins yrði að hætta því.
14
Aukaþing mundi ekki bregða neinu
því ljósi yfir þetta mál, sem allir gætu
séð, eða sem allir þættust geta séð.
I.angsennilegast að það helti bara ol-
íu í eldinn, án þess að gera þjóðina
betur sjáandi.
Hinsvegar er langsennilegast, að mál
þetta verði dottið úr sögunni, löngu
áður en aukaþing gæti komið saman.
Skýrsla rannsóknarnefndarinnar hlýtur
að sannfæra þá, sem vilja taka við
rökum og ekki er ráð fyrir öðru ger-
andi, en að flestir vilji það. Hinir
láta hvorki skipast við skýrslur né
aukaþing, mennirnir sem sífelt eru að
búa til nýjar lygasögur og bera þær
út, aðrar eins sögur og þær að banka-
mennirnir dönsku hafi talið alt í lagi
í bankanum, að ' rannsóknarskýrslan
eigi ekki að birtast og að sjálf rann-
sóknarnefndin neiti að skrifa undir
það, sem hún hefir að segja þjóðinni.
En auk þess er líklegt að eitthvað
heyrist bráðlega frá dönsku banka-
mönnunum. Færi skýrsla þeirra í alt
aðra átt, en skýrsla rannsóknarnefnd-
arinnar, þá væri ástæða til að gera
einhverja nýja ráðstöfun, til þess að
komast fyrir sannleikann. En engar
minstu líkur eru til þess að svo verði.
Teldu þeir skýrslu rannsóknarnefnd-
arinnar ranga, væri það meira að segja
siðferðisleg skylda þeirra að mótmæla
henni.
Hitt sannar ekkert, þó viðskiftin
haldi áfram við Landmannsbankann,
sannar ekki annað en það, að sá banki
lítur svo á, að Landsbankinn sé fær
um að borga skuldir sínar og jafn-
framt það, að það voru ósannindi, að
bankarannsóknin mundi Ieiða til þess
að landið glataði lánstrausti sínu. Það
er laglegur snoppungur á nasir þeirra
ósannindamanna, er báru slíkt fram.
X
Laxdals- og
Líndalsmálið.
í 3. tölubl. Norðra þ. á., 21. þ. m.,
stendur svar frá herra Eggert Laxdal
upp á grein mína til hans í Norður-
landi 14. þ. m., sem kölluð var:
Minnisleysi — eða hvað? Grein herra
Laxdals heitir: >Vísvitandi ósannindi
— eða hvað?«
Þessi grein L. er svo einkennileg,
að eg finn mér skylt að fara um hana
nokkrum orðum.
í Norðurlandsgreininni hafði L. verið
bent á það, að maður hér í bænum
hefði sagt Norðurlandi, að Laxdal
hefði beðið sig að láta sig vita sum-
arið 1907, er fara ætti í njósnarför
út í fjörðinn, því hann (Laxdal) vildi
fá. að komast með skipinu, í því skyni
að reyna að ná kaupum á síld, er
kynni að verða gerð upptæk á brot-
legum síldveiðiskipum. Þessi maður
hefir tjáð sig reiðubúinn til þess að
staðfesta þetta með eiði.
I annan stað var herra L. bent á
það, að hér væri annar maður, sem
styddi þessa sögu, maður sem líka
mundi staðfesta það með eiði, að
sögumaður Norðurlands hefði sagt sér
þetta um Laxdal sumarið 1907 og
það einmitt þá, þegar hann var á Ieið-
inni inn til Laxdals og sagðist ætla
að segja bonnm frá því að njósnar-
ferðin stæði til. Þessi maður kveðst
hafa beðið fyrir utan hús Laxdals,
meðan hinn maðurinn dvaldi þar inni
og séð Laxdal fylgja honum til dyra
og heyrt hann þakka honum fyrir það,
sem hann lét hann vita.
Eg skal ekkert um það segja, hvort
þessi skýrsla þessara manna muni
koma í bága við þá skýrslu, sem
herra Laxdal gaf fyrir réttinum og
sór sig uppá þar. Það getur verið
að hann hafi verið spurður svo ein-
kennilega, að hún komi ekki í bága.
En hún kemur algerlega í bága við
þá skýrslu, sem Laxdal gaf sj'álfur í
Norðra 8. þ. m. um kaupamensku
sína hjá herra Líndal 1907. Þar lýsir
Laxdal það ósannindi, að hann hafi
að nokkru leyti farið förina með Lín-
dal í eigin erindum, eða beðið nokk-
urn mann að hlutast til um að hann
gæti komizt með, eða sagzt ætla að
fara til að kaupa síld. Laxdal á víst
ennþá eftir að sverja sig upp á þetta,
ef hann þá fær þann eið.
I annan stað spurði eg herra Lax-
dal, hvort hann bæri á móti því, að
reikningur hans við Lfndal hafi verið
óuppgerður, þegar hann fekk fyrst
vitneskju um það hjá rannsóknardóm-
aranum að hann yrði leiddur sem
vitni í Líndalsmáiinu.
Herra Laxdal sýnist ekki vera við-
búinn ennþá að svara þeirri spurningu
og ræðir heldur ekki neitt um þau
gögn, sem benda alvarlega í þá átt,
að hann hafi ekki farið með rétt mál
í Norðra.
En hvað er maðurinn þá að tala um?
Jú, nú skuluð þið heyra.
Hann fer að tala um síldina sem
hann keypti hér á Akureyri, af skipi,
sem sektað var á Hjalteyri f þessari
umræddu för, en flutti síldina hingað
til Akureyrar.
Norðurland hafði getið þess, að
Laxdal hefði keypt þessa síld. Eg
sagði um þetta, að það væri »sannan-
legt, að hann keypti sfld af skipi, sem
sekíað var á Hjalteyri, en gekk að því
að flytja síldina til Akureyrar. En það
skal eg láta ósagt, hvort það hafi
verið gert í greiðaskyni við herra
Laxdal, eða ekki«.
Út af þessu birtir Laxdal útskrift
úr uppboðsbók Eyjafjarðarsýslu og
Akureyrar. og til þess að engu sé
stungið undir stól og öll gögn Lax-
dals komi fram, er hún prentuð hér.
Hún hljóðar svo:
Árið 1907. Þriðjudaginn 20. ágúst var
uppboðsréttur Akureyrarkaupstaðar settur
um borð í skipinu »Glen Clova« á Akur-
eyrarhöfn og haldinn af settum uppboðs-
ráðanda Birni Líndal í fjarveru hins reglu-
lega uppboðsráðanda með vottum Jóni
Guðmundssyni og Dúa Benediktssyni. —
Var þar og þá fytirtekið:
Að selja ca. 200 tn. af síld er upptæk
var gerð í nefndu skipi fyrir ólöglegar
veiðar í gær. —
Uppboðið hefir verið auglýst um allan
Akureyrarbæ. Uppboðsskilmálar framlagðir
og upplesnir svo hljóðandi:
Uppboðið fór þannig fram að síldin var
seld eins og hún kom fram öll í einu, og
varð hæstbjóðandi kaupmaður Eggert Lax-
dal fyrir 200 krónur.
Fleira var ekki að selja.
Vottar: Uppboðinu lokið.
Jón Guðmundsson Björn Líndal
Dúe Benediktsson settur.
Retta útskrift staðfestir.
Bæjarfógetinn á Akureyri, 17. jan. 1910
Guðl. Guðmundsson.
Ritl. 0.25 tuttugu
og fimm aurar.
G. G.
Það verður ekki af uppboðsbókinni séð,
að hr. Eggert Laxdal hafi sumatið 1907
keypt annað eða meira af hinni upptæku
síld, en hér er tilfært, en af upptækri síld
var ekkert sélt utan uppboðs.
Þetta vottast eftir beiðni.
Bæjarfógetinn á Akureyri, 17. jan. 1910.
Guðl. Guðmundsson.
Laxdal vitnar til þessarar yfirlýs-
ingar og segir: »almenningur getur
af því sýnishorni séð, hvað ritstjórinn
er vandur að sannleikanum í því, sem
honum var innanhandar að afla sér
fulira upplýsinga um*.
En hvað sannar hún þá þessi yfir-
lýsing?
Hún sannar það, að skipið, sem
sektað var á Hjalteyri, flutti síldina
inn til Akureyrar, þar sem hún var
seld.
Hún sannar það ennfremur, að það
var Laxdal sem keypti síldina.
Hún sannar alt það sem Norðurland
hafði sagt um þetta atriði.
Má eg þá þakka Laxdal fyrir
ómakið.
Eg veit ekki hvað eg á að halda
um þetta endemi.
Er Laxdal orðinn svo barnalegur,
að hann haldi sjálfur, að hann hreki
eitthvað, sem eg hef sagt, með þess-
ari yfirlýsingu?
Eða er hann svo »vandur að sann-
leikanum«, að hann ætli að reyna til
að blekkja almenning með því að prenta
staðfest eftirrit af uppboðsgerð, —
þó ekkert sanni, annað en' það
sem eg hef sagt — og drótta að mér
um leið »vísvitandi ósannindum«?
Varla gerir slíkt athæfi skýrslu hans
í Norðra sennilegri í augum almenn-
ings og var þó ekki ábætandi á sög-
una um kaupamensku Laxdals á Gunnu
dannebrogsriddara árið hans 1907.
Sigurður Hjörleifsson.
X
Mótmæli gegn
undirskriftasmölun.
Norðurlandi hafa borist frá nokkr-
um Siglfirðingum eftirfarandi mótmæli
gegn smalamenskunni undir áskorun-
ina til ráðgjafans, um að segja af sér.
Þeir fara öðruvísi að, þessir menn,
en sumir undirskriftasmalarnir, sem
laumast manna á milli og þora marg-
ir hverir ekki að láta nafns síns get-
ið. Reyna sumir að tæla aðra til und-
irskrifta, en skammast sín svo mikið
fyrir athæfi sitt, sem ekki er að furða,
að þeir vilja ekki skrifa undir sjálfir.
Þessir Siglfirðingar korna hreint til
dyranna og segja til nafns síns.
Mótmælin eru á þessa leið:
Vér undirritaðir mótmælum að skor-
að sé á núverandi ráðherra Björn Jóns-
son að segja af sér ráðherrastörfum,
að svo vöxnu máli, því það er skoð-
un okkar, að ráðherra hafi enn ekki
brotið af sér traust meiri hlutans með
framkomu sinni í Iandsmálum.
Siglufirði 21. janúar 1910.
Guðm. S. Th. Guðmundsson, kaupmaður.
fón fóhannesson, skipstjóri.
Sigurður Sveinsson, Skúta.
Jón fónsson, Ráeyri.
Þorleifur Þorleifsson, skipstjóri, Staðarhóli.
Jón fóhannesson, bóksali.
Friðrik Hermannsson, trésmiður.
Barði Barðason, skipstjóri.
Bjtirn Sölvason, verzlunarmaður.
Kjartan Jónsson, trésmiður.
Sigurjón Benidiktsson, járnsmiður.
Þormóður Eyjólfsson, verzlunarmaður.
Einar V. Hermannsson, bóndi á Hóli.
Guðmundur Sigurðsson, útvegsbóndi.
Guðm. Bíldahl, tómthúsmaður.
Lárus fónsson,
Skarphéðinn /ónasson, —