Norðurland - 10.07.1915, Blaðsíða 2

Nl.
84
Með »GOÐAFOSSI« fékk verzlun undirritaðs, frá heimsfrægri kon-
unglegri verksmiðju, mikið úrval af alskonar
ilmvötnum
handsápum
frá ódýrustu tegundum og upp að dýrustu eftir því sem hver kann
að óska.
KOMIÐ ! SKOÐIÐ ! KAUPIÐ !
Lái us Thoi ai ensen.
Góða vorull
kaupir hæsta verði
Catl Höepfneis
verzlun.
Cement
á 11 kr. tunnan
f Carl Höepfners verzlurj.
laun fyrir fegurðarskrift, þar sem kept
var um verðlaunin af öllu »unga ís-
Iandi«.
Úm þetta tvenskonar atgerfi gæti
eg nú fjölyrt á ýmsa vegu. En læt
það þó ógert. Eg kem hér fram ryð-
gaður úr annríki vortíðarinnar fram
fyrir ykkur sem eruð einnig ryðbrunn-
in af baráttu lífsins. Og þó er okkur
öllum veittur skilningur til að skilja
það og sjón til að sjá það, að lista-
mannseðlið er guðsgjöf. Og hvað er
um það að fást, þó að þeir menn séu
fátækir, séu ekki fallnir til fjárafla,
sem þegið hafa listamenskuna í vöggu-
gjöf og tannféf
En þó að við skiljum þetta, þá er
þó eins og sá skilningur verði fyrst
skýr, þegar maðurinn er dáinn. Hann
er vel gefinn, segjum vér meðan mað-
urinn lifir. En þessu er þá bætt við:
En hann getur ekki bjargað sér —
getur ekki lifað.
En skilningurinn skýrist á mannin-
um, þegar eftirsjáin kemur til sög-
unnar. Þá hillir undir hann. Þá kemst
hann undir friðarbogann — þegar
höndin haga er stirðnuð og augað list-
fengna brostið. Það er .gott. Betra er
seint en aldrei. En væri hitt þó ekki
betra, að dást að manninum meðan
hann lifir og rétta honum þá bjálpar-
hönd? Ef það er rétt, að þeir menn
megi ekki vera í grjótvinnu eða klaka-
höggi, sem binda skulu um sár mann-
anna, þá mun hitt sanna sig sjálft,
að listamaðurinn má ekki hafa hend-
ur sfnar f barningi eða torfristu, ef
hann á að geta haldið í list sfna og
þroskað hana.
Dagurinn, þegar vér kveðjum vini
vora við sáluhliðið er að sjálfsögðu
sárinda dagur, æfinlega. í þetta sinn
stend eg hér með óvenjulega miklum
sársauka. Mér finst liðin tfð koma á
móti mér og ganga fram -hjá okkur
með óteljandi kvikmyndasýningum. —
Listamannaefni landsins eru f þeirri
sýningu, þeir sem lifað hafa á um-
liðnum öldum og ekki fengið annan
jarðveg fyrir list sína en að krafsa í
klakann. Og enn.er sá sorgarleikur
ekki kljáður á enda. Hérna er nú
borinn til moldar sá maður, sem alla
æfi hafði fram undan sér öll sundin
lokuð.
Austmaðurinn kom til Þórarins Nef-
jólfssonar og bauð honum með sér
utan og þeir lögðu lag sitt saman —
Þeir sóttu á konungsfund, þess er
kunni að ir.eta fþrótt og snild. Þar
þótti Tjörnesingurinn svo vitur, að
sonur Erlings á Sóla fól honum það
vandamál á hendur, að sjá ráð til
þess, að frændi sinn yrði ekki tekinn
af Hfi meðan þrjár sálir væru á lofti.
Hann var prðinn fyrir konungsreiði
og var dauðasekur. Maðurinn frá út-
skerinu fann ráðin. Og þó þurfti mann
til þess, að vefja um fingur sér Ól-
afi konungi digra. Þetta er fornsaga
og nærri því þúsuncl ára gömul. En
hún er þó ný og fersk enn þá. Hún
sýnir þann sannleika, að íslendingur-
inn þarf að fá brýninguna, þarf að
fara utan, sjá sig um, fá viðfangsefni.
Hann þajf að sækja á fund kon-
ungsins í andans ríki.
Eg get ekki tára bundist, þegar eg
hugsa um það, hve margir atgerfis-
menn hafa frosið til bana í landi voru,
orðið úti — þ e a. s. fúnað niður f
umkomuleysinu Með þeim sársauka
stend eg nú yfir þér látni vinur og
mæni eftir þér inn f ókomna landið.
Og þó hefi eg tiltölule^a litla ástæðu
til að sjá eftir þér í samanburði við
þá, sem áttu þig einan og allan til
forsjár og hlýinda Nú er það rúm
autt. En yfir þvf ijómar minningin um
góða manninn listfenga — ljómar eins
og friðarbogi við hafsbrún, glóir eins
og stjarna í heiðríkjunni.
Og með þeim huga berum við þig
héðan inn í land kvöldgeislanna, inn
f skjólið undir fjallinu, þar sem haf-
golan blæs og brunar fyrir framan.
Þar, f hinu þögula þéttbýli, kemur
aftangeislinn sjálfkrafa og breiðir sjálf-
boðinn pell sitt og purpura ofan á
högu hendurnar og skýru augun.
Þangað hefir mér verið starsýnt oft
á kvöldin, þar sem eg hefi staðið
heima hjá mér f forsælunni og mænt
inn í Ijósalendið austur frá, sem kvöld-
sólin Ijómar. Eg hefi staðið ( skugg-
anum heima hjá tnér og mun enn þá
standa. Eg hefi verið spurull í ein-
rúmi, og eg mun þó vetða spurulli
um þetta sama: flæðarmál lífsins og
fjöruborð dauðans. Hvaðan ert þú kom-
inn, maður? Hvert fer þú ? Getur
guðsgjöfin — listin — orðið að mold?
Hafgolan blæs utan af firðinum og
inn um dalinn — blæs um mig þang-
að til eg fer sjálfur inn f forsæluna.
Og yfir okkur báðum kveður hafgol-
an sama sönginn:
»Þar máninn skfn á kaldan kirkjumúr,
og kumlin yfir, fölvan geisla leiðir —
þar sefur fölur nárinn dauðadúr.
Og dvalarheimsins brim þar yfir freiðir.«
«
Skemtisamkoma á Hólum.
Eins og áður hefir verið auglýst í
»Norðurlandi« héldu nokkrir búftæð-
ingar frá Hólaskóla, 5 ára afmæli sitt
hátíðlegt þar, dagana 17. —20. júní s.
1. til minningar um skólaveru sfna.
Síðasta daginn var haldin héraðssam-
koma í sambandi við þetta búfræð-
ingamót og var hún vel sótt af fólki
víðsvegar að.
Aðalskemtanirnar voru: Ræðuhöld,
knattspyrna og dans. Minni Skaga-
fjarðar flutti Pétur Hannesson, minrfi
æskulýðsins Pétur Jónsson, minni
bænda Hólmjárn Jósefsson, rr.inni Hóla
Jón Pálmason, minni kvenna Einar
Jónasson. Ræðurnar voru skörulega
fluttar og yfirleitt fór skemtunin vel
fram, svo menn fóru ánægðir heim til
sfn og með góðum endurminningum
um samfundina.
»NórðurIand« er beðið að flytja
þakklæti til stofnenda samkomunnar
og til Sigurðar skólastjóra fyrir góð-
ar viðtökur. Viðstaddur
Hverqig á að sigra kuldann?
Fyrirlestur um ofangreint efni og
um rafhitun, raflýsing og rafiðju á
Akureyri og norðanlands, heldur F.
B. Arngrímsson 14. þ. m. í húsi Sig.
Fanndals. Aðgangur 50 aurar. Ná-
kvæmar á götuauglýsingum.
Skilvindusmjör
nýtt og vel með farið kaupir hæzta
verði í sumar
/. V. Havsteens
verzlun Oddeyri.
K á 1 f s k i n n
kaupir háu verði eins og að undan-
anförnu verzlun
I. V. H a v s t e e n s.
Sfeinolíuföf
kaupir stöðugt og borgar tezt
I. V- HAVSTEENS
verzlun Oddeyri.
Alþingistíðindi.
Flokkaskifting. Það varð að sam-
komulagi með Sjálfstæðisflokknum í
þingbyrjun að þeir íélagar skyldu gera
tilraun til þess að halda flokknum
saman, og fóru forseta-og skrifara
kosningar fram eftir þvf, eins og áður
er sagt. Var svo haldinn fundur í
Sjálfstæðisflokknum á föstudagskvöld-
ið, er varaði lángt fram á nótt, og
voru þar staddir allir þeir 24 þing
menn, er töldu *'g til flokk ins á síðasta
þingi, og sem þá héldu saman »í
blíðu og stríðu« — Hófust nú um-
ræður á þessum »sáttafundi« en höfðu
ekki varað lengi, er auðsætt þótti að
vonlaust mundi um samkomulag. Varð
hinn harðasti atgarfgur, og skorti þar
ekki fallegt orðbi agð né göfugar mann-
Iýsingar, en báðum aðilum þótti sem
velferð föðurlandsins mundi betur
borgið undir sihni umsjá og hand
leiðslu, en mótpartsins. Lauk svo, að
liðið skiftist, og lýstu báðir hlutar
Sjálfstæðisflokkinn liðinn undir lok.
Er mælt, að hvorugir telji það nafn
nú giftusamlegt til frambúðar, en séu
emhuga um að halda því lítt á lofti.
Ráðherra gekk sigri hrósandi af
»sáttafundinum« og eru nú þessir 13
eindregnir stuðningsmenn hans, auk
allra Heimastjórnarmanna er studdu
hann þegar í þingbyrjun: Sveinn
Björnsson, Hjörtur Snorrason, Sig-
urður Gunnarsson, Hákon Kristófers-
son, Magnús Pétursson, Guðm. Hann-
esson, Guðm. Olafsson, Björn á Rangá,
Jón á Hvanná, Karl Einarsson, Björn
Þorláksson, Jón Þorkelsson og ráð-
herra E. A. hinn þrettándi. Fylgjast
þessir 13 og Heimastjórnarmenn nú
allir að kosningum f báðum deildum
sem einn flokkur.
Beinir mótstöðumenn ráðherra, er
gæfu honum tafarlaust vantraustsyfir-
lýsingu ef færi gæfist, eru taldir þess-
ir 8 þingmenn: Bjarni frá Vogi, Skúli
Thoroddsen, Bened. Sveinsson, Guðm.
Eggerz, Sig. Eggerz, Þorleifur f Hól-
um, Björn Kristjánsson og Kristinn
Daníelsson. — Þá eru fjórir þingmenn
sem ekki hafa enn getað áttað sig' á
hvar réttast sé að vera: Ólafur
Briem, Jósef Björnsson, Karl Finnboga-
son og Þórarinn Benediktsson, en
fullyrt er að þeir muni frekar hallast
í flokk ráðherra.
Fjárlaganefnd neðri deildar skipa:
Pétur á Gautlöndum, Eggert Pálsson,
Sveinn Björnsson, Björn Kristjánsson,
Skúli Thoroddsen, Sig. Sigurðsson og
Þór. Benediktsson.
5
y\kureyri.
Jón Davíðsson verzlunarstjóri á Fá-
skrúðsfirði og frú hans komu land-
veg að austan f vikunni, f kynnisferð
á fornar stöðvar f Eyjafirði. Með þeim
kom og að austan faðir Jóns, Davíð
Ketilsson verzlunarmaður, er fór aust-
ur snögga ferð f vor.
Konsúlsfrú Jónína Arnesen frá Eski-
firði, var meðal farþega á »Goðafossi«
um daginn, í kynnisferð hingað.
Láiin er úr lungnabólgu Rakel Sig-
urðardóttir, bóksala Sigurðssonar, efni-
leg stúlka, aðeins 14 ára gömul. —
Jarðarför hennar fór fram á þriðjudag-
inn og var fjölmenn. Faðir hennar
hafði afbeðið kranzagjafir, en óskað
eftir að menn létu heldur Vífilsstaða-
haelið njóta þess sem annars hefði
verið andvirði þeirra, og ætti það að
takast upp almennara en gerist.
Hjúskapur: Viggo Larsen klæðskeri
og ungfrú Jóseffna Stefánsdóttir.
Kplaskip Þrjú seglskip hafa komið
þessa dagana, hlaðin kolum til Jóh.
Þorsteinssonar kaupmanns (»Ham-
borg«) og eimskip með kol til »Tord-
enskjold«.
Aðkomumenn hafa verið margir und-
anfarið : Þórarinn prófastur Þórarins-
son á Valþjófsstað og frú hans — (f
heimsókn hjá mági sfnum Stefáni
kaupm. Sigurðssyni) Ýmsir kaupfe-
lagaforkólfar á sambandsfundi kaupfé-
laganna, svo sem: Jónas Bjarnason í
Litladal, Jón Hannesson á Undirfelli,
Albert á Pávastöðum, Jón Gauti á
Héðinshöfða og fjöldi fulltrúa úr nær-
sveitunum.
Nýkomið í bókaverzlun
Kr.Guðmundssonar
íslenzk sönglög.
Vit og strit eftir dr. Guðm. Finn-
bogason.
VEGGMYNDIR og litmyndir til hí-
býlaskrauts, hentugar til tækifærisgjafa.
Ritstjóri jón Stefánsson.
Prentsmiðja Odds Björnssonar,