Norðurland - 02.03.1918, Qupperneq 3

Norðurland - 02.03.1918, Qupperneq 3
21 Nl. IHIéé* •••• s * i i }(rein« ó. steinol eru hvergi betur t Carl Höe verzlun Aki úemd S íuföt f • torguð en í • pfners % jreyri. (& •• *mwm v r«WVMS*S<—■»»»»**'■»<*i«*..' Deilur á deilur ofan á Englandi (Armstrong, Conan Doyle, Spíritism inn, kvenréttindin, o. fl ) Armstrong hét einhver helzti prest- f Liverpool um aldamótin. Hann kom hingað til lands um aldamótin og unni þjóð vorri. Það var hann aem safnaði ioo pundum sterling og sendi mér éftir fyrsta brunann á Akureyri og bæjarstjórnin útbýtti með bágstöddum hér f bæ. Sonur Armstrong og nafni er einn af ráðendum stórblaðsins Day- ly News. Hann hefir átt í deilum sfð- an snemma f haust sakir djarfmæla sinna við stjórnmála- og ríkismenn Englendinga. Sagði hann meðal annars svo við landa sfna: »Það má kalla hættuspil fyrir oss að bjóða Þjóðverj- um svo harða friðarkosti, sem á boð- stólum eru. Pað eru beinir afarkostir. Eða hverjir bjóða þá? Það gerir hinn mikli og voldugi minni hluti rikis vors, sá flokkur, sem er handhafi af nálega að öllum gæðum þessa lands og þess veraldarrfkis. Því að þrátt fyrir vora frjálsu þingræðis- og flokkastjórn er hagur og fyrirkomulag hins mikla meiri hluta alþýðunnar ekki betri held- ur öllu lakari en hjá Þjóðverjum með einveldið, hervald *Prússa, junkara og auðkýfinga. Gll ráð, eignir og gæði hjá oss eru < höndum æðri stéttanna með meðfæddu sérréttindin. . . Helm- ingur landsins er almenningi ónýtt land, og hungurvofan íyrir dyrum ef aðflutningar hindrast degi lengur. . . . Sé margur pottur brotinn hjá óvinum vorum, munu þeir þykjast finna nægar gagnsakir á hendur oss.< Þessi djarf- mæli mæltust illa fyrir í Times og flestum öðrum stjórnarblöðum. Aðrir rithöfundar Englendinga, sem rita f jfkum anda, eru þeir Bernhard Shaw og H. G. Wells. Þeir hafa lengi sagt Ifkt og hinn fróði landi vor Þorvald- ur Tboroddsen segir (í ferðasögum sfnum á Englandi): »Siðmenning vorra daga virðist ekki þrífast nema á þræla- haldi.« Að minsta kosti hefir stóriðn- aðurinn ekki getað það. Þá hefir ritsnillingurinn Conan Doyle (Sir Arthur) ekki verið iðjulaus f Sálarrannsóknarfjelaginu enska. í haust sem leið hélt hann afarskarpa •g skörulega töiu fyrir miklu (jöl- menni um spfritistahreyfinguna, sem mjög hefir harðnað og útbreiðst á ó- friðarárunum. Eg hef aðeins séð mið- part erindis hans, þvf af blaðinu Ught fáum vér einungis blöð á stangli. Cúnan Doyle skorar á spíritistafélög landsins að ná miklu meiri fótfestu f atórblöðum auðmannanna, sem hingað >til hafa óttast fylgi alþýðunnar og Játið blöðin halda gömlu lagi og gera gys að hreyfingunni; segir höf. að nú aé fremur sókn en vörn f þessu mikla máli sem varði líf og dauða. »Eg sé þá tfð nálgast,* segir hann, »að hreyf- ing þessi nái allsherjar viðurkenning sem ný og fullkomnari opinberun — já, opinberun, sú er endurfæði öll trú- arbrögð mannkynsins og þess æðstu hugsjónir, öll trúarbrögð — nema einn mína eigin gömlu trú: efnishyggjuna. „ . . Kristnin gerir eitt af tvennu, rgerbreytist úr lögbundinni kreddutrú Ibygðri á úreltum heims- og lífshug- sjónum, ellegar hverfur úr sögunni. . . . Ekkert sýnir betur fastheldni manna við forna venju, hagnað, heimsku og hleypidóma en binn ævagamli andróður móti öllum nýjungum............ Sönnunargögn spíritista eru nú orðin svo mörg og mögnuð andmæli duga ekki lengur, sfzt íyrir klerka og vfs- 'jndamenn. . . . Að neita öllom sönn- lunum lengur er hrein og bein fjar- atæðaU Loks má geta um kvenfrelsismál Englendinga, o: að meiri hluti allra jkvenna hafa fengið lögfest réttindi (þ. e. kosningar- og kjörréttindi) jafnt sem karlmenn. Má vel vera, að þetta verði helzti sigur Englendinga f hin- um ægilega ófriði. Það var kona, sern samdi rétt íyrir styrjöldina hina ó- dauðle^u bók: „Niður ineð vopnin /«, og má því eflaust treysta, að engin heilvita kona muni ónauðug gefa ó- friðarvinum atkvæði sitt. Virðist nú svo, sem af þessu, sem hér er lauslega bent á sem nýmæli, sjáist að töluvert rofi til f lofti, enda vænta fleiri og fleiri að bráðum sjá ist ný »Morgunstjarna« í austri. Matth. Jochumsson. X Konur og likamsmenhing. 'Allir vita að Ifkamsrækt og íþrótt- ir hafa ætfð haft meira fylgi meðal karla en kvenna, þó að engum dyljist að konum er engu sfður þörf á en karlmönnum að hafa heilbrigða sál og hraustan líkama. Uppeldi konunn- ar frá fyrstu tíð á að mestu sök á þessu skilningsleysi og fálæti fyrir f- þróttum. Karlmennina þurfti að herða til þess að þeir gætu staðist þrautir hernaðar og annara starfa er karl- mensku þurfti til. Meðan drengjunum vora kendar fþróttir sátu stúlkurnar heima og lærðu að sauma. Þetta hefir haldist alt f.am á vora daga. En nú er þetta smám saman að breytast Nú er komið svo langt, að stúlkum er kend leikfimi f flestum skólum. Það er ekki auðgert að fá konurnar til að taka upp nýja siðu, nema þeir séu bornir fram á örmum tfzkunnar. Það var ekki fyrr en íþróttaiðkanir urðu einn þáttur tízkunnar að konur fengust til að snúa á þessa leið, sem er öruggasti vegurinn til heilbrigði og fegurðar. En sökum þess hversu skamt er sfðan að konur tóku að gefa Ifkams- rækt nokkurn gaum, bólar alstaðar meðal kvenna í öllum löndum, mjög á vanhyggju og skilningsskorti um stefnu fþrótta. Þeim hættir við að lfta á þetta málefni eins og nýja flfk sem tfzkan hefir komið á framfæri. Um þetta hefir kona ritað nýlega f eitt stærsta fþróttablað Norðmanna Henni farast svo orð: »Konurnar vilja gera alt til þess að verja heilsuna. Hafi þser gengið fram og aftur um göt- urnar nokkurn tfma, eg tala ekki um ef þær hafa verið á skfðum litla stund, þá eru þær innilega sannfærðar um að þær hafi í svipinn gert alt sem þarf til þess að verja sfna dý mætu heilsu. En þótt það sé efst á baugi hjá þeim, að verja heilsuna, þá finst þeim ekki nema sjálfsagt að borða allskonar sætindi milli máltfða, drekka mikið af sterku kaffi eða tei, hvenær sem er. — Þær fara á kvöldin í sam- kvæmi, snæða þar meira en þær hafa gott af, reykja óhemju af sigarrett- um, dansa svo og spila Bridge langt fram á nótt. Þær geta ekki hugsað sér annað eins og það að ganga til vinnu sinnar á morgnana-^.,að ganga! Þær nota sporvagnana, hitt er alt of mikið erfiði! Það er sagt að til þess að halda heilsu sé nauðsynlegt að hafa einfaldan kost, reglubundið lff- erni, hreinlæti og leikfimi, helzt dag- lega. En þetta er of leiðinlegt, segja þær allar. — Það er hégómaskapur konunnar sem hér þarf að hjálpa til, þá verður það létt verk.« í einu stórblaði Bandarfkjanna var fyrir skömmu ritstjórnargrein sem vakti mikla athygli. Hún hét: Er hé- gómaskapur konunnar nytsamlegur? Ritstjórinn grfpur þsr inn f þetta efni. Heldur hann því fram að öllum kon- um, á hvaða aldri sem þær eru, sé mjög ant um ytra útlit sitt. Honum finst að karlmennirnir ætti að vera stórhrifnir af þessu. í stað þess að vinna á móti hégómaskapnum ætti þeir að róa að því öllum árum að auka hann. Hvers vegnar Vegna þess að hégómaskapurinn er bezti málsvari heilbrigðinnar hjá konunum. Það er öllum Ijóst, að engin kona getur haft fagran andlitslit, björt og tindrandi augu nema hún hafi góða heilsu. Verði konan vör við að hinn fagri andlits- litur hennar er að hverfa af of miklu sætindaáti, of mikilli kaffidrykkju eða einhverju þvf lfku, þá gætir hún strax hófs. Verði hún vör við að erfiður andardráttur og rauðir blettir á nefi og kinnum stafar af of þröngu Iff- stykki, þá kýs hún strax að sýnast dálítið gildari og fá rauða blettinn til að hverfa. Sjái hún að hrukkur í and- litinu, sljóleiki í augunum og aukinn hárvöxtur á efri vörinni sé komið af óhóflegum sigarrettu-reykingum, mink- ar hún strax þessa nautn til þess að grfpa nógu snemma fyrir ræturnar á illgresinu. Hafi hún höfuðverk að stað- aldri og asperin og önnur meðul fá engan bata gefið, tekur hún, með tár- in f augunum, af sér stfgvélin með háum hælum. Þegar hún hefir gengið nokkurn tíma á lághæluðum stfgvélum hverfur höfuðverkurinn og eðlilegur roði kemur aftur f kinnarnar.« Sú stefna á enn langt í land að konur yfirleitt aðhyllist íþróttir, þeim finst enn að það málefni sé þeim ekki viðkomandi. — Margir halda þvf fram, að fyrsta skylda konunnar sé að vera hæf húsmóðir og góð eiginkona. En aðrir halda þvf fram, að fyrsta skylda konunnar sé að gefa þjóðinni hraust börn og viti borin. Mæðurnar ala upp þjóðina og ávextirnir sýna hverju sáð er. Börnin bera ætíð móðurmerkið og það er ilt eða gott eftir þvf hvernig móðirin er. Þeir tfmar eru liðnir er sjálfsagt þótti að konurnsr væru kúgaðar og fákunnandi. Nú er hverjum hyggnum manni ljóst, að því mentaðri, vfðsýnni og heilbrigðari sem konurnar eru, því betri skilyrði hefir hver þjóð að eign- ast heilbrigða og hugsandi menn. Þótt undarlegt kunni sumurn að virð- ast er likamsmenning þjóðarinnar mjög mikið undir konunum komið. Það eru þær sem mestu ættu að geta umþokað f þessu efni. En til þess þarf þeim að vera það áhugaefni og þeim þarf að vera ljóst hversu mikil- vægt það er. Það þarf að glæða skiln- ing og vekja áhuga kvenna á fþrótt- um. Það þarf að fá þær til þess að taka þátt f þeim, þvf það gerir meira en efla þeirra eigin heilbrigði. Það yrði til þess að þær mundu hvetja börn sín til þess að iðka fþróttir, og þá fyrst er þetta mál f réttu horfi og byggist á heilbrigðum og öruggum grundvelli. En nú er sá siður land- lægur hér, að mæðurnar halda börn- um sfnum frá öllu sem heitir fþróttir eða Ifkamsrækt. »Þróttur,« Hrein og heil meðalaglös kaupir Lyfjabúð AKureyrar. Morgunkjólatau. Hvít léreft Flonel alskonar. Svart Cheviot. Hálfklæði, margarteg. Brauns verzlun. Bald. Ryel. Heildverzlun Garðar3 Gíslasonar Reykjavík hefir meðal annars til sölu: Kaffi. Epli í tunnum. Brauð í kössum. Rúsínur. Te. Eldspítur. Rúðugler. Pakjdrn.] Sdpu (handsápu, pvottasápu). Umbúðastriga. Smurningsolíu. Gjarðajárn. Fiskilínur. Manilla Frumbækur. Brauns verzlun Tvisttau.

x

Norðurland

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Norðurland
https://timarit.is/publication/203

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.