Norðurljósið - 15.03.1888, Page 2

- 18

anir og eflt s mvinnu þii gs og pjóðar. Efumsfc vér ekki um
að iiann mundi nú verða að góðu gagni. pví næsta ping
mun enn taka stjórnarskrármálið til umræðu, ef formælend-
ur pess og fylgismenn sjá sér pað fært. En pað er nokkuð
efasamt, eptir síðasta þiugi að dæma, livort þeir verða fleiri
enn hiuir, er móti þvi mæla, nema reynt se að sjá ráð við
því í tima ; og bezta ráðið er tíð fundahöld meðal kjósenda
og þingmanna heima i höruðum og svo einn alisherjar
fundur á p>ingvelli í sumar. f>ar ættu að mæta allir þjóð-
kjörnir þigmennn af landinu, og þar að auk 1 eða 2 kjörn-
ir fulitrúar úr hverju kjördæmi landsins.
Yrði þessu framgengt eru iíkur til að þingmenn yrðu
samhentari á næsta þingi en því síðasta.
Vér felum þingmöunum vorum að gefa þtssu máli
gaum í tima, og treystum því að þeir leitist við að sýna
að það sé mt ira cnn í orði kveðnu, að þeir viiji berjast fyrir
framförum og frelsi fósturjarðarinnar.
Herra ritstjórí!
1 11. tbl. „Norðurljóssins“ 25. júlí, kemur það upp ur
kafinu að herra Pétur Jónsson á Gautlöndum er höfundur
bréfkaflans „frá f>ingeyingi ‘ í 1. tbl. þessa árgangs. Eg
heíi þá farið vitund skakkt í ætlun minni um, hver höf-
undurinn væri, en honum er það að kenna en ekki mér,
því bréfkaflinn var nafnlaus og sör sig svo einkennilega í
ættina. að ekki var hægt um það að villast. Að „eplið
fellur ekki langt frá eikinni" vissi eg áður, en að raunar-
lausu gat eg ekki ætlað jafnungum manni og óþekktuin, þá
ósvífni í getgátum sínrim og útleggingum á athöfnum mín-
um sem verzluuarstjóra, sem haan hefir við haft og nú geng-
istundir. — það vona eg að liann virði mér til vorkunar.
Hann eíast um, hvort hann hafi verið heppien í þvi, að
brjóta þögnina um verziunina á Húsavík, en finnst þó ^auð-
synlegt að birt væri yíir henni og hin sönnu rök málsins
leidd í ljós. J>að er engiun efi á því, að hann var mjög
svo óheppinn að gjðra það á þann hátt, sem hann gjörði
það, bæði í bréfkafla sínnm í 1. tbl. „Norðurljóssins“ og þá
ekki síður í 5. tbl. ,.J>jóðó!fs“, undir fyrirsögninni úr „|>ing-
eyjarsýslu 5. jan.“ — hið síðara er honurn eins almenut eignað
eins og hið fyrra, — því í báðum bréíum sínum gjörir hann
sig berann að illviljuðum getgátum, sem hvergi hefðn átt að
koma fram í þessu máli. J>að er meira en meðal óskamm-
feilni, sem getur geið honum djörfuns til þess, að bregða
inér um, að eg beri þau vopn fyrir mig í svari mínu 17.
apríl, sem hann var fyrstur til að hafa á lopti við mig, hanu
að ástæðulausu, en eg til neyddur af árásum lians það
hefði því farið betur á því, að hann hefði fnndið það áður
en hann hóf árásir sínar, sem hann nú hefir fundið o: að
hann hrúkaði ókrein vopn. En hvernig stendur á því, úr
því hann álítur nauðsynlegt að „hin sönnu rök málsins leið-
ist í ljós“, að hann þó dæmir að hin sögulegu rök þess eigi
hreint ekki heima i svari mínu? Eg skil ekki þessa kórvillu.
Yottorð Sigurðar Jónssonar, sannar ekki meira enn það,
sem eg hefi viðurkennt í svari mínu 17. apr. og það inni-
heldur engin „heiðarleg rök“ íyrir þeim getgátum, sem herra
P. J. leiðir útaf því, að eg hafi neitað Sigurði og öðrum um
matarúttekt, því hér er mergurinn má'isins, undir hver/um
Jcringumstæðiim og með Jiverjum fyrirvara eg neitaði um
hana, en fyrir því hefi eg gjört grein. — f>að er yfir höfuð
ekki til neins fyrir hann, að reyna að klóra yfir það, hver
tilgangur hans var með árásunum á mig og verzlunina, því
hann er augljós. Drengilegra hefði það verið af honum, úr
því honurn varð þessi fijótfærui á, að kannast við haua hreint
og beint, heldur en að gjöra nú vandræðalegar tilraunir til
að gylla framkomu sina, því húu er og verður honum til
lítils heiðurs. f>á ber þíð eintiig talandi vott um einlægni
hans. hvað honum „er sárt nm“ verzlunarstjórann á Húsa-
vík og það að enginn „ímigustur“ á mér hafi ráðið aðförum
hans; heyr á endemi! Nei, liefði tilgangurinn að eins verið
lieiðarlegur, þá hefði herra P. J. ritað öðruvísi; hann hefði
haldið sér við sannleikann, og. þar sem hann ekki þekkti
hann, leitað hans einarðlega og ráðvandlega, áður en hann
dæmdi.
f>á er ekki ófróðlegt að hyggja að þvi, að hverri niður-
stöðu hann kemst, eptir að hafa rannsakaðhver tilgangur minn
gat verið með öllnm niínuin óheyrilegu aðföruin og niður-
staðan verður sú: að allt þetta sé tilraun frá minni hálíu
til að steypa mönnum niðurí „djúp siðferðislegra bandingja“,
og út af því varar hunn mig við þvi, að „hinar innstu og
beztu tilíinningar almennings, láti ekki að sér hæða“. J>etta
léti nú ofboð fagurlega í eyrum, ef það ætti nokkurstaðar
við, en hann hefði getað sparað sér þetta orðagjálfur, allann
þennan vind, — en „af gnægð bjartansmælir munnurinu“,
— því það situr ekki á honutn, sem er búinn að sýna, að
hann kann sjálfur ekkert lag á að haga sér, að gefa öðrum
ráð í því tilliti, eu líklega hefir þetta átt að vekja menu til
meðvitundar um, hve óheyrilegaeg leik þá. |>að eru skulda-
bréfin — „þessi nýju“ —, setn hafa þyrlað upp í honum
þessnin siðfræðis-kennmannlega hvirfilbyl. En hver er nú
skuldbinding í þeitn, sem ógnar honum svo mjðg? — sú,
sem fyrirmunar mönnum að brúka verzlunina fyrir varaskeifu
og gefur henni það gagn í hendur, sein tryggir liana gegn
prettum; það er bandið á frjálsræðinu til að geta brúkað
annara fé eptir eigin geðþótta, sem ægir honum. Eu ber
þá maðurinn ekki skyn á, að þetta er rammasta jafnaðar-
hugsan? eða ætlar hann að ávinua sér þakkir þingeyinga
tyrir það, að tákna „socialismus1, sem þeirra „innstu og
beztu tilfinniiigar“ ? |>að er vandræðaleg hugsun, sem eg
mótmæli þeirra vegna. (Niðurl. næst).
J>. Guðjohnsen.
Q
hJamkvæmt prentfrelsislögum 9. maí 1855 leyneg mér að
skora á yður, herra rístjóri, að taka upp í blað yðar „Norð-
url.“ án írekari undaafærsiu1, eptirfylgjandi
Leið rétt i ng ar
við niðurhig ritgjörðar herra hreppstjóra B. Jónssonar á
Auðnum í 14. tbl. þessa árgangs „Norðuri“2.
það er ranghermi af hreppst. að eg segi í leiðréttingu
minni í 9. tbl. Norðurl. að Kaupfélagið sé „stofnað í Húsa-
víkurhrepp", heldur heti eg sagt, að það se, stofnað árið
1881 o. s. frv., sjá leiðréttinguna. 2 gr. laga fé!. 20. febr»
1882 kveða svo á: „Heimili íél. skal vera á Húsavík“ etc,
Eptir nótarial staðfestu vottorði Jakobs borgara Hálfdánar-
soaar, dags. 23. maí 1885, lýsir hann yfir því, að bann hafi
verið kaupstjóri fél. síðan það var stofnað, og gjörði hann
kaupsamninga fél. við útlenda og inulenda mann, og þá sá
rétti forstöðumaður þess, og rak hanu verzlun, í það minnsta
fyrsta árið, í sarafélagi við félagið nieð óaðskildum reikning-
um til viðskiptamanna. Er þvi umsögn mín um stofun féi.
alvfg rétt, og er það því kreppstjóranum sem hefir „glapist
sýn“, því umsögn hans miðar sig við allt annað tisnabil, en
það sem eg tala ura, og á því ails ekki við. Eg tala ura
féiagið í byrjun þess, en hann 4—5 árum siðar, enda hygg
eg að þau form á pappírnum, sein mena hafa verið stríða við
að koma félaginu í þessi seinni árin, hafi eng n lagaleg á-
1) Yér höfum aldrei færzt undan því að taka þessa grein í blað
vort, án þess að oss detti í hug að oddvitinn eigi nokkra laga-
lega heimting á því að vér tökum hana. En það er satt, að vi-r
skoruðumst undan því að taka af honum aðra groin um sama
efni, er hann sendi oss snemma i vetur, og var talsvert lengr1
en þessi en álíka uppbyggileg. Ráðlögðum vér honum þá helzt
að þegja alveg, og gjörðum það fremur hans vegna onn annara'
En fyrst hann kunni ekki gott að þekkjast, skulum vér ekki
meina honum að trana sér fram í blaði voru rétt í þetta
skipti. J>að er vonandi að hann sjái bráðumávöxt iðju sinnar.
Ritstj.
2) Ekki stóð grein B. Jönssonar í 14. tbl. þ. árg. „Norðurl.11, því það
blað er ókomið enn(!) heldur í 14, bl. 2. árgangs. Ritstj.