Norðurljósið - 29.04.1889, Qupperneq 1

t i 1 a 1 m e n ii i n g s.
Frá stííkimni „ísafol<l“ Nr. 1. á Akureyri.
Bann gegn tilbúningi. aðflutningi og
v e r z 1 u n m e ð á f e n g a d r y k k i á 1 s 1 a n d i.
Framkvæmdarnefnd Stórstúku Islands af Öháðri
reglu Good-Templara hefir í vetur sent út um allt
land til nndirskripta svo hljóðandi bænaskrá:
„Til alpingis.
Yjer sem ritum nöfn vor undir skjal petta álítum
pað sannað moð reynslunni, að nautn áfengra drykkja
sje landi voru og pjóð að eins til skaða, að hún eyði
fje manna, heilsu og vinnukrapti, og- valdi örbyrgð, leiði
menn til glæpa, tortimi að fullu mörgnm nýtum mönn-
um, leiði bölvan og sorg yfir óteljandi heimili á
landinu, baki ótal konum og börnum harm og hungur,
spilli æskulýðnum og sje til fyrirstöðu menntun og fram-
for i landinu. Af pvi vjer pessvegna teljum pað varða
framtíð lands vors og heill pjóðar vorrar mjög miklu,
að fyrirbyggð sje með öllu nautn áfengra vína til
drykkjar og að pað sjegjörtsem fyrst og ásemtryggi-
legastan hátt, pá leyfura vjer oss virðingarfyllst að
skora á alpingi 1889:
1. Að banna með lögum tilbúning, aðftutning og verzl-
un með áfenga drykki hjer á landi.
2. Að nema úr gildi öll lög um aðflutningsgjald af
áfengum drykkjum “
J>essi áskorun eða bænaskrá Good-Tomplara til
alpingis hefir fengið harla misjafnar undirtektir í
blöðum vorum, og hefir hinn frjálslyndi millibilsrit-
stjóri „|>jóðólfs“, alpingismaður Páll Bnem, og jafnvel
sjálfur bindindindispostuli landsins, sjera Magnús Jóns-
son í Laufási, risið öndverðir gegn bænaskránni án pess
pó með einuorði að hrekja ástæður pær, sem í bænarskr.
eru færðar fyrir afnámi áfengra drykkja hjer á landi.
En oss virðist petta velferðarmál, — sem öll önnur á-
liuga og nauðsynjamál landsins — vera pó einmitt
undir pví komið hvort ástæður b'ænarskrárinnar sjeu
sannar. Sjeu pessir ókostir við nautn áfengis-
drykkjanna rjett tilfærðir í bænaskránni virðist oss að
enginn sannur föðurlandsvinur geti skorazt undan að
skrifa undir bænaskrána; og með pví vjer ætlum pað
vera óræk sannindi, að áfengisdrykkjan „eyði fje manna,
beilsu og vinnukrapti og valdi örbyrgð, leiði menn til
glæpa tortími að fullu mörgum nýtum mönnum, leiði
bölvan og sorg yfir óteljandi heimili í landinu, baki
ótal konum og börnum harm og hungur, spilli æsku-
lýðnum og sje til fyrirstöðu menntun og framförum í
landinu“ — pá álítum vjer pað fyrst og fremst helga
skyldu hvers bindindismanns, svoogallra peirra sem af
heilum hug unna framförum pjóðarinnar. að styðja
bænaskrá pessa með öllum leyfiíegum meðulum svo að
upprætt verði frá rótum og útrýmt með öllu peim ó-
kostum, peirri evmd og peirri siðaspilling, sem á-
fengisdrykkjan hefir i för með sjer. Vonum vjer að
undirskriptunum undir bænaskrána verði vel ágengt,
par sem öll pau mótmæli, sem hingað til hafa komið
fram mótFJhenni eru einkisvirði, eða misskilningur
einn, sem nú skal sýnt.
Aðalmótbáran, sem fram hefir komið gegn bæna-
skránni, er sú, að ef alpingi fjellist á bænaskrána
og tillögur hennar yrðu að lögum, pá væri pað vald-
boð. En petta er hraparlegur misskilningur, og lík-
astur pví, að peir sem pað mæla, annaðhvort viti eigi
hvað valdboð er, eða misskilji og rangfæri bænaskrána
á móti betri vitund. Valdboð er pað, sem gjört er
að lögum á móti vilja pings og pjóðar; en pað er
langt frá vilja beiðandanna að áfengisdrykkjubannið
komist á og verði að lögum, fvrr en meiri hluti pings
og pjóðar er orðinn m eðmæltur bannlögunum. En
sjeu öll pau lög valdboðin sem ekki ná fram að ganga
með samhljóða atkvæðum, pá eru l>ka fiest lög í
frjálsstjórnarlöndum heimsins valdboðin! og munu
svo verða, og ekki sízt hjer á landi, par sem sundr-
ung og sundurlvndi hefir ríkt frá pví land byggðist.
Eptir pessari kenningu yrði sjálf stjórnarskrárbreyt-
ingin valdboðin af pví fáeinir mæla móti henni o. ii.,
o. fi. Fyrir pessum mönnum hlýtur pólska rikispingið
forna að standa sem parlamentarisk fyrirmynd, pví
par gat eitt atkvæði eins einasta pingmanns eytt hin-
um nýtustu lagafrumvörpum, og petta var líka aðal-
orsökin til hinnar miklu ógæfu og hörmunga Pólverja.
Eptir skoðun pessara andmælenda bænaskrárinnar
ætti einn einasti drykkjurútur pingsins að geta hiudr-
að, að forboðslög gegn áfengisdrykkjum næði fram að
ganga, pó allur porri pings og pjóðar vildi fá pau
lögleidd.
þar eð sannanirnar fyrir allri peirri ógæfu, sem
ofdrykkjan hefir í för með sjer fyrir land og lýð og
sem drepið er á í bænaskránni, standa óhaggaðar,
og með pví hverjum einstökum manni er lieimil
nauðvörn (Nödværge) fyrir æru, heilsu og lífi — pá
virðist ekki ósanngjarnt, að pjóðfjelaginu sje einnig
leyfileg nauðvörn móti pessuni pjóðfjanda, ofdrykkj-
unni, og peirri eymd og peim óteljandi fjölda glrspa
sem af henni leiða. Hversu margir drykkjumenn
hafa ekki stolið, eða meitt líkama og æru náungans í
fylliríi. liversu margir svellt konu og börn og látið pau
veslast upp í eymd og sorg! En við possu liggur eng-
in lagaleg hegning (!) hjá oss Tslendingum o. fl. o. fl.
Að neita pjóðfjelaginu um nauðvörn gegn öllum pess-
um ófögnuði er pví stendur af vínnautninni, væri sama
sem að neita pví í pessu tilliti um rjfettinn til pess
að keppa fram til farsældar og siðferðislegrar betrun-
ar og fullkomnunar.
J>að er skylda að taka voðan frá börnunum, og
sömu skyldu og rjett hefir löggjafarvaldið og pjóðin í
heild sinni til að afstýra hinum almenna voða, er
henni stendur af vínnautninni, pví áfengisdrykkina
kann drykkjumaðurinn engu betur með að fara, en
barnið með voðann.
Allir munu álíta sóttvarnarlög sjálfsögð og rjett
og eðlileg, en pví skyldi pjóðfjelagið pá ekki eins
mega setja bannlög gegn tilbúningi, innflutningi og
verzlun er tortímir að fullu mörgum nýtum meðlim-
um pess, og hefir óteljandi glæpi og hverskonar
eymd og siðaspilling í för með sjer.
011 almenn eiturverzlun er forboðin hjer á landi
og pví skyldi alkohol-eitrið undanskilið? J>vípaðerpó
vísindalega sannað að pað er eitur tyrir mannlegan
líkama.