Norðurljósið - 28.07.1891, Blaðsíða 1

VerA auglýsinga:
15 aura línan eða
90a.hver þml.dálks.
Stœrð 91 arkir
Verð: 2 krónur.
Borgist fyrir lok júlí.
NORÐURLJÓSIÐ.
,4 ,)lað> Akuroyri 28. júli 1891. G. ár.
A1 þ i n g i
Reykjavik 21. júlí.
í síðasta blaði gátum vér pess, að 21 lagafrumvðrp
frá stjórninni hefðu verið lögð fyrir alpingi. bíðan hafa
37 frumvörp komið inn á pingið frá pingmönnum, og eru
pessi hin helztu:
Stjórnarskr árfrumvarpi ð er að mestu sam-
hljóða fr.umvarpi pingsins 1887. Neínd í pví máli: Bene-
dikt Sveinsson, Sig St., Sk. Th., Sig. Jenss., Sig. Grunn.,
Ól. Ól., Jens Pálsson.
L ausam a nna f ru m vörpin. Annað peirra sam-
liljóða frumvarpi neðri deildar 1889, hverjum manni 21
árs heimilt að leysa sig undan vistarskyldu gegn 1 krónu
:gjaldi fyrir karlmann, og 50 aura íyrir kvennmann. Hitt
vill ekki veita yngri mönnum en 25 ára lausamennskuleyíi
fyrir 10 kr. fyrir karlmann, en 5 krón. fyrir kvennmann.
Nefnd: Sk. Th., f>orl. Guðm., P. Br., G. Halldórsson.
þóknun til hr e ppsnefnda. Frumvarpið fer
fram á að veita gjaldkera hreppsnefndar 4°/# i innheimtu-
laun, ef meiri hluti gjaldenda sampykkir. A sama hátt
má veita 50 kr. póknun á ári fyrir bókfærslu og bréfa-
gjörð, allt úr sveitarsjóði. Nefnd: Sig. Stef., Eir. Br.
J. J. N. þ.
E p ti r 1 a un a f r u m v a r p í ð er samhljóða frumvarp-
inu frá 1889, og sömuleiðis ellistyrksfrumvarpið. Nefnd:
A. J., E. Br., Indr. Einarsson.
L aunahækkun starfsmanna bankans. Frum-
varpið fer frarn á að hækka laun bókara og féhirðis bank-
ans upp í 2000 kr. (bankastjórinn ekki nefndur á nafn).
Nefnd: Sig. Stef., E. Br., Sk. Th., L. Hall., J. J. N. 1*.,
Mun nefnd pessi ætla sér að taka bankamálið í heild sinm
til athugunar.
Utanpjóðkirkjumenn. Frumvarpið fer fram á,
að hver sem segir sig úr pjóðkirkjunni, skuli frá peim tíma
vera undanpeginn öllum lögboðnum gjöldum til pjóðkirkj-
unnar. Eptirleiðds skulu prestaköll veitt með pessum
fyrirfara, en peir prestar sem nú eru í embættum, skulu
fá uppbót úr landssjóði. Nefnd: Sk. Th., Sig. Stef., L. H ,
Sig. Gunnarss., Ól. Ól.
Strandferðir og vegir. Frumvarpið fer pvi fram
að landssjóður haldi uppi á sinn kostnað gufuskipsferðum
umhverfis landið eigi skemur en 7 mánuði á ári, með far-
pegjarúmi fyrir 100 manns og vörurúrai fyrir 50 smálestir.
Vegir séu aðalflutningabrautir, er aðalvörumögn héraða er
flutt um að verzlunarstöðum og frá, séu pað akvegir, að
öðruleyti er skipting veganna eins og í vegalögunum frá
1887. Nefnd: Jens Pálss, Sk. Th., Sig. St., |>orv. Ker.
Arni Jónsson.
Almenn pjóðjarðasala. Frumvarpið er sam-
hljóða frumvarpi um sama efni, er sampykkt var í neðri
deild 1889, en efri deild pá felldi; ábúendur eiga allir
að hafa rétt til að kaupa ábýlisjarðir sínar fyrir verð er
samsvari 25 földu eptirgjaldi hennar sanngjarnlega metnu.
Nefnd: A. J. Ól. Br., J. J>ór.
Ullarverksmiðja. Frumvarpið fer fram á að veitt
sé lán úr landssjöði, 12,000 kr. á ári í 10 ár eða alls
120,000 kr., til pess að koma á ullarverksmiðju. Láuið sé
vaxtalaust 10 fyrstu árin, en borgist siðan með 6% á 28
árum. Verksiniðjan sé að veði fyrir láninu. Nefnd: B. Sv.,
Sig. Stef., Sk. Th., G. Hall., J. J. N. J>.
Kjörgengi kvenna. (Frá Sk. Th. og Ól. Ól.)
Frumv. fer fram á, að veita ekkjum og öðrum ógiptum
konum er standa fyrir búi eða eiga með sig sjálfar, kjör-
gengi í hreppsnefnd, sýslunefnd, bæjarstjórn, sókna-
og héraðsnefndir með sömu skilyrðum og karlmönnum.
Séreign og myndugleiki giptra kvenna. (Frá
sömu.) Frumnarpið fer pví fram, að pað skuli vera sér-
eign giptrar konu, er hún á á giptingardegi, eða hún síð-
ar kann að eignast við arf eða gjöf, nema öðru vísi sé á-
kveðið í hjúskaparskiltnála. Giptar konur eiga að verða
hálfmyndugar og fulhnyndugar á sama aldri sem karlmenn.
Óheimil er bönda hverskonar umráð yfir séreign konunnar
nema hún sampykki.
Menntun kvenna. (Frá sömu.) Frumvarpið vill
veita konum aðgöngu til kennslu og burtfararprófs á öllum
menntastofnunum landsins, og jafnan rétt við karlmenn til
kennslustyrks , og uðgang að öllum embættum að afloknu
prófi.
Búseta fastakaupmanna. (Frá Sig. St.). Frumv.
samhljóða írv. neðri d. 1889, er efri deild felldi. Fasta-
kaupmönnum, sem hér eptir byrja verzlun á íslandi, gjört
að skyldu að vera hér búsettir.
Dómsvald hæstaréttar. (Frá B. Sv. og Sk. Th.).
Frv. fer pví fram, að afnema dómsvald hæstaréttar í ís-
lenzkum málum, en gjöra landsyfirréttinn að æðsta dóm-
stól, c% auka jafnframt tölu dómenda við hann um 2 dóm-
ara með 3,500 kr. launum
Háskóli á íslandi. (Frá B. Sv.). Frumvarpið fer
fram á, að stofnaður sé háskóli í Reykjavík með prein
deildum, guðfræðis, læknisfræðis, og lögfrreðis deild, tveir
séu lögfræðiskennarar, anuar með 3,500 kr. launum, en
hinn með 2,400 kr.
Breytingar á kosningarlögum til alpingis. (Frá J.
Hjaltalín.)
J>ingfararkaup. (Frá J. Hjaltalín, Sigli. Árnas.,
Friðr. Stef.)
Um að gjöra Seyðisfjörð að kaupstað. (Frá
|>orv. Ker., Sig. Gunn.)
Um ráðstafanir viðvíkjandi aðfluttum ósútuðum húðum.
(Frá J. Jónassen, J>orv. Ker., J>- Guðm.)
Eptirfylgjandi pingsályktanir hafa verið bornar upp:
1. Um að setja reglur fyrir útbýtingu pess fjár, sem veitt
er búnaðarfélögum. (Flutningsm. Sig. Stef.) Nefnd:
Sig. Stef., Páll Ól., Ben. Sv., Arni Jónss., Sv. Eir.
2. Um að setja nefnd til að íhuga og gjöra tillögur um
ferðir landpóstanna ásamt fleiru er par að lýtur.
Nefnd: Jens Pálss., Sig. Gunu., Ól. Ól., Ól. Briem,
J. J. N-Jflng.
3. Ura uppmæling á Hvammsfirði. (Jens Pálsson).
4. Um skoðun á brúarstæði á jpjórsá. (Ól. Ól.)
Fallin frumvörp:
1. Um makaskipti á pjóðjörðum í Yestmannaeyjum í N. D.
2. Um sölu Helgustaðanámanna í N. D.
3. Um afuám Péturslamba í N. D.
4. Um almannafrið á helgidögum pjóðkirkjunnar f N. D.
5. Um breytingar á prestakallalögunum í N. D.