Norðurljósið - 18.01.1892, Page 1

Brot á móti fiskivriðasamþykktum.
Með lögum 14. deseiuber 1877 var sýslunefndum gefin
Iieimild til ;ið gjöra samþykktir um ýinisleg atriði, er
snerta fiskiveiðar á opnum skipum, og áriðaudi pættu fyrir
fiskiveiðar. svo sem hver veiðarfæri og beitu skyldi \ið
liafa, livernig nota skyldi fiskilóðir og net o. s. frv. Jafn-
J'ramt voru teknar íram reglur um, hvernig semja skyldi
jpessar sampykktir, um lilutdeild aliuennings i peim og
pvi um líkt. Tilgangurinn með lögum pessum var auð-
sær, enda hefir peiin lika verið beitt svo að segja um
allt land.
Hinn 15. júni 1888 staðfesti amtmaður sampykkt um
fiskiveiðar á opnum skipum á sjávarsvæðinu milli sýslu-
takmarka Eyjafjarðarsýslu að vestan og Gjögratáar i þing-
eyjarsýslu 3/4 mílu frá landi, eptir að hún haiði veiið
samin af sýsiunefndunum á lögmætan hátt, og var í henni
ineðal annars í 1. gr. bannað að leggja lóðir eða llnur í
sjó á nokkrum tima árs um nætur irá kl. 10 að kvöldi til
kl. 3 inorgunin eptir.
Sumarið 1891, eða tæpum prem áruiu eptir að sam-
pykktin öðlaðist gildi, var hún brotin að pví er áminnsta
1. grein snertir af nálega öllum eytírzkuin formönnum frá
Oddeyri og norður i Ólafsfjörð, eins og alkunnugt er.
Sú spurning hlýtur að hreifa sjer hjá öllum peim,
sem íhuga petta, hvernig á pví standi, að um 50, að öllu
öðruleyti heiðarlegir menn, skuli brjóta lög, sem einmitt
eru sett peim til hags, og sem peir meir að segja eiga
sjálfir pátt í, og pað svo að segja pegar á eptir að lögin
hafa öðlazt gildi. f>að liggur nú beinast við að svara, að
ástæðan sje annaðhvort sú, að eyfirzkir formenn séu ólög-
lilýðnari en aðrir menn, eða pá sú, að sampykktin sé svo
langt frá að svara tilgangi sínum, að hún pvert á móti sé
peim þrándur í götu við stundun atvinnuvegar peirra, og
peir pví sjái sér meiri hag í pví að brjóta lögin, og pað
pó peir sseti sektum eða jafnvel fangelsi fyrir.
það muu nú víst engum manni detta í hug, að pað
sé af fyrri ástæðunni, að sampykktin var almennt brotin
síðast liðið sumar, heldur mun pað stafa af hinni síðari,
■en sé pað svo, pá hafa formennirnir óneitanlega farið
öfugt að, pví hafi peim fundizt, að sampykktin eða sér-
staklega 1. greinin, að pvi er tímann snertir, kæmi í bága
við hag peirra, pá hefðu peir átt að lara löglegan veg, og
íá sampykktinni breytt á lögmætan hátt í stað pess að
brjéta hana, og enn sem komið er hefir ekkert heyrzt um
að peir ætli sér, að fá sampykktinni breytt á löginætan hátt.
Tilgangurinn með pessum línum er sá, að skora á for-
menn hér út með firðinum að íhuga nú vandlega, hvort sam-
pykktin komi í bága við hag peirra, og halda almenna fundi
um pað, pví p e i r eru manna bezt færir um að dæma
um, hvort sampykktin er peim til gagns eða ekki. Kom-
ist peir að peirri niðurstöðu, að hún sé peim til ógagns,
eiga peir að senda bænarskrá til sýslunefndarinnar um
að fá pær breytingar á, er peim pykja æskilegar. En
með pví búið er að ákveða sýslufund 9. marz, verða peir
að vinda bráðan bug að pessu svo framarlega, sem peir
ætlast til, að nokkur breyting fáist á pessu ári; en með
pví að byrja að brjóta pegar vora tekur, 1 staðinn fyrir
að leita leiðréttingar, virðast peir ekki gjöra sjálfum sér
eða öðrum neitt gagn.
Að endingu vil eg geta pess, að óskandi væri, að
fieiri, einkum sjómenn, rituðu um petta mál einmitt nú,
áður en sýslufundur verður, pu eg verð að telja petta
mál með velferðarmálum sýslunnar.
K.
Ekkjusjóóurinn á Akureyri.
: I : : I :
Fyrir nálægt 100 árum síðan stofnuðu tveir nafnkunn-
ir heiðursmenn, Jón sýslumaður Jakobsson og Lever kaup-
rnaður, styrktarsjóð handa fátækum ekkjum í Eyjafjarðar-
sýslu, einkum peim, sem misst hefðu menn sína í sjóinn.
Skyldi leigum innstæðunnar skipt upp á milli peirra, er
forstöðumönnum stofnunarinnar pætti maklegastar. J>essi
ekknasjóður á nú sem iunstæðu 9000 kr., sem iivíla i tveim
jörðum, og 200 kr. i sjnði. Jarðirnar, sem keyptar hafa
verið, eru pví nálega aðaleign pessarar sárlitlu stofnunar,
og hefir afgjaldi peirra verið árlega varið í peninga og
peim síðan deilt á milli hinna verðustu peirra mörgu
ekkna, sem styrksins hafa leitað Fátækrahirzla hefir og
lengi staðið á Akureyrarplássi, í pví skyni, að hver sem
vildi, legði skilding í hana og sá litli skerfur, sem árlega
hefir pannig bætzt við ekknasjóðinn og optlega liefir vart
verið teljandi, hefir verið lagður við ársleigur innstæðunn-
ar og öllu siðan uppskipt. J>ó hefur stundum verið tekinn
litill partur leigunnar frá og lagður í sjóð, og pannig er
sjóður pessi til orðinn.
I fyrra sampykkti stjórn sjóðsins (sýslumaður, prest-
urinn á Akureyri og kaupmaður E. E. Möller) að leggja
50 kr. af tekjunum við innstæðuna. pví pótt oss pætti
leitt að skerða hluti ekknanna, sáum við engan annan
kost á að láta innstæðuna próast svo nokkru munaði. í
petta sinn varð leiguupphæðin lægri og var pví minni
upp'næð tekin frá, enda var nú alvarlega rætt um hina
miklu fátækt sjóðsins og hrópandi pörf á að finna ráð til
að auka hann. Var pað skoðun vor allra, að helzt v;cri
reynandi, suinpart að skora á almanning sýslunnar að
styrkja sjóðinu með gjöfum (hver einstakur eða með sam-
skotum), og sumpart með pví, að helztu k o n u r í hverj-
um hreppi eða prestakalli, vildu stofna tombólurí
sama styrktarskyni. J>ar von er á áskorun frá stjórn
sjóðsins 1 pessa stefnu, fer eg að svo stöddu ekki fieiri
orðum um pað.
Til hins vil eg benda athygli allra Eyfirðinga nú
pegar, að fáar sýslur eða héruð muuu tiltölulega eiga
fieiri hjálparpurfandi og hjálparmaklegar ekkjur en pessi
sýsla, að Akureyri með taldri. Munu og margir eldri
menn pví fremur kannast við að petta sé satt, sem peim
hljóta að vera í fersku minni hinir tíðu og sorglegu mann-
skaðar, sem héðan urðu svo opt á sjó fyrir ekki svo mörg-
um árum síðan ; lifa ófáar ekkjur peirra manna enn og
flestar við fátækt og mótlæti. Gjalda pær pess og börn
. peirra, að pá var ekki orðinn siður að tryggja líf
s i 11 e ð a s i n n a — og er enn ekki orðinn siður hér,
sem miður fer.
Tala ekkna peirra, sem árlega biðja urn líknarstyrk
af sjóðinum, er opt undra stór, og sækja pó ekki nær pvi