Reykjavík - 16.08.1902, Page 2

2
LandRbftkasafnið er opið (laglega kl. 12—2, og til
3 á Mánud., Miðv.d. og Laugard., til útlána.
Landsgkjalasafnið opið á Þrd., Fimtud, Ld„ kl. 12—1.
NáttúrugripaHafnið er opið á Sunnud., kl. 2 3 síðd.
Forngripasafnið er opið á Miðv.d. og Ld. kl. 11 12.
Landsbankinn op. dagl. kl. lo -1. B.stjúrn við 10,30
11,30.
Söfnunarsjóðurinn opin 1. Mánudag í mánuði, kl. 5 0.
Landshöfðingjaskrifstofan opin 9 10,30,11,30 -2,4-7.
Aintinannsskrifstofan opin dagl. kl. 10 2, 4 7.
Bæjarfógetaskrifstofan opin dagl. kl. 9—2, 4 -7.
Póst6tofan opin 9 2 4 7. Aðgangur að boxkössum9-9
Bæjarkassar tæmdir rúinli. daga 7,30 árd., 4 síðd., ená
Sunnud. 7,30 árd. að eins.
Afgreiðsla gufuskipafélagsins 8—12, 1—9.
Bæjarstjórnarfundir 1. og 3. Fimtudag hvers mánaðar.
Fátækranefndarfundir 2. og 4. Fimtudag livejs mán.
Héraðslækirinn er að liitta heiina dagl. kl lo—11.
Tannlækn. liema 11—2. Frílækn. 1. og 3. Mád. í mán.
Frilækning á spitalanum engin frá 1. Júní til 1. Okt.
alþingi með í'ullri ábyrgð). Milli þess hef'ði
n. d. valið, og það ekki í blindni. En þótt
hann játaði fúslega, að hann hefði heldur
kosið að þessi umraæli hefðu ekki í frv.
staðið, þá vrði haun hins vegar að geta
þess, að þýðing þessara ummæla væri að
sínu áliti ekki mikil i raun og framkvæmd.
Jón Jensson yfirdómari var samdóma E.
B. Furðaði alveg á, n. d. hefði samþykt
þetta orðalaust — ai.vko ummælalaust.
Það hefði verið sagt, að ráðsrjafinn segði,
að þingið mætti enga efnisbreyting gera
á f'rv.; en það væri ekkert að marka; ráð-
gjafinn gæti ekki meint þetta, þótt hann
segði það. Það hefði því verið alveg óhætt
fyrir þingið að breyta þessu. Enda engin
þörf á að samþykkja það, þvi að til væri
annað frv., sem ráðgjafinn hefði tjáð sig
fúsan að ganga að — frv. frá í fyrra. [óp
frá áheyrendum: „þar liggur fiskur undir
steini !“]. Ekki svo að skilja, að ræðum.
vildi, að það frv. hefði verið tekið upp aftur,
heldur kvaðst hann nefna þetta af' því, að í því
frv. hafði ekki verið neitt nefnt um, að
ráðgj. bæri málin fyrir konung í ríkisráði.
- - Sig furðaði alveg á, að menn skyldu
taka i mál að samþykkja þetta; því að þetta
VU-I'I að innlima ísland í Danmörku og
gera oss að þegnum þegnanna. Þetta væri
djarft, svo ófyrirleitið af ráðgjafauum, að
oss hefði aldrei fyrri verið boðin slik ó-
hæfa af stjórninni, þvi síður að nokkur
íslendingur hef'ði leyft sér að mæla shku
bót, eða fara því á fiot.
Tryggvi Gunnarsson alþm. kannaðist ekki
við, að hann hef'ði gert annað en vilja
kjósenda sinna með því að samþ. frv. ó-
breytt. Það mætti líka vonandi f'á þessu
breytt af'tur síðar, ef þörf' yrði á; en áleit
þetta annars hégómamál.
Jón Olafsson bóksali kvaðst varla vita
hvaðan á sig st»‘ði veðrið i kvöld, i því
mofdviðri, er fiér væri þyrlað upp. Kvaðst
geta sKiLifi, að hr. E. B. hef'ði skoðun þá,
sem hann héldi hér fram, en sér væri al-
veg óskiljanlegar undirtektir síns háttv.
vinar, .Tóns Jenssonar. Sér væri þær þvi
óskiljanlegri sem sér væri í glöggu minni,
hverju flokkur Jóns Jenssonar, og einkan-
lega corpus juris í aðalmálgagni þess
flokks, hefði haldið fram áður um ríkis-
ráðssetuna. Þá hefði Jón Jensson og
hans flokksbræður haldið því fram, að oss
gæti enginn skaði verið gerður með því,
að ráðgj. sæt,i í rikisráðinu, og að því
leyti hefði spurningin lit.la eða alls enga
praktiska þýðing, eins og lir. Lárus
Bjarnason, er hér hefði t.aiað lang-bezt
og sanngjarnlegast í kvöld, hefði tekið
fram. — Það væri sögulegt ranghermi hjá
hr. J. J., að aldrei hefði fyrri verið farið
fram á af neinum, að ráðgjatí ísl. sæti í
ríkisráðinu; ekki að eins hefði ráðgjafi vor
ávalt setið í ríkisráðinu, síðan vér feng-
um ráðgjafa; en áður on gtjórnarskáin
komst á, þá hefði st.j. í frumvörpum sín-
um til stjórnarskrár ekkert á kveðið um
það, að hann skyldi þar sitja, enda hefði
það verið óþarft og væri enn, þvi að það
leiddi af því, að hann væri ráðgjafi kon-
ungs. Og þá, meðan stóð á inni fyrri
stjórnarbaráttu, þá bar einmitt, Benedikt
Sveinsson fram á þingi viðaukatill. urn,
að ráðgjati ísl. skyldi sjtja í rikisráðinu.
Og hann hefði þá í þessu liaft stuðning
Jóns heitins Péturssonar og fleiri manna.
Þessu hefði þá verið lialdið f'ram af ýmsiiin
beztu mönnum þjóðarinnar. Að vísu hefði
B. 8v. síðar breytt skoðun i þessu máli,
og lcomist á þá skoðun, sem hr. E. B.
f'ylgdi nú. En með allri þeirii virðing',
sem ræðum. bæri f'yrir minning B. Sv„
þá gæti haun ekki verið samdóma síðari
ára skoðun hans í þessu máli.
En eitt væri hér aðalatriðið : allir vissu,
að ráðgj. IsJ. hef'ði jaf'uan setið í ríkisráð-
inu til þessa dags. Allir vissu, og allir
játuðu, að þó ao þessi tvö orð yrðu stryk-
uð út úr frv. og það yrði samt að lögum,
þá SÆTI RÁfiGJAPlNN JAPNT í RÍKISRÁBINU
EFTIR SEM ÁfiUR.
Hvort þessi orð „í ríkisráðinu“ stæðu
því í 1. gr., eða stæðu þar ekki, hef'ði þvi
ekki ina aflra minstu þýðingu í fram-
kvæmbinni. Hín yrði söm eins og hingað
til, ei'tir sem áður. Kvaðst, vel geta skifið
að ráðgj. hefði kuntiað að vera fáanlegur
til, að setja ekki þessi orð í frv., ef auðið
hefði verið að fara í'ram á það við
hann, áður en frv. var lagt. i'ram, því að
þau væri óþörf. En hitt, væri jafn skífj-
anlegt, að hann væri ófáanlegur til að
ganga að því, að þau væru strykub út,
því að þab f'æri þá að f'á þýðingu — þá,
að ráðgj. ætti ekki að sitja í ríkisr.
Eigi gæti hann skilið, að neinum af
ræbumönnum hér í kvöld liefði getað kom-
ið það svo fjarskal. óvænt, að þessi orð
hefði verið tekin upp í frv., því að í báð-
um aðalmálgögnum. stjórnarinnar („Danne-
brog“ og ,,Politiken“) hefðu í janúar í
vetur staðið greinar — önnur vitanl. eftir
Albertí sjálfan —, er sterklega hef'ðu brýnt
það, að um annað gæti aldrei orðið umtals-
mál, en að ráðgj. ísl. bæri upp málin fyrir
konung í ríkisrábInu. — Orsökin tíl, að
þessi orð væru nú beint, sett inn i frv.,
væri auðvitað sú, að ráðgj. hefði tekið eft-
ir stöðugum tilraunum síðari ára til að
setja inn ísfj.skr. frv. ákvæði um, að ráð-
gjafinn skykli ekki sitja í ríkisráðinu. Þetta
hefði ráðgj. viljað kveða niður einu sinni
f'vrir alt.
En þar sem þetta hefði enga minstu
þýbing í framkværodinni, þá væri öll þessi
barátta i kvöld ekki annað en rifrildi „um
keisarans skegg,“ leifar af gömlum útdauð-
lim lögfræðinga-kreddum — „eintómt hljóð
úr forfeðranna gröfum.“
Jú, það væri dálítið meira; það væri
kosninga-flesk, reiknað út, til að sundra
mönnum við næstu kosningar. En hann
væri ekkert hræddur um að þjóðin færi
nú að kasta frá sér því sem nú byðist, til
að kasta sér á ný út í aðra 25 ára baráttu
um sömu atriðin af'tur. Kosningafleskið
væri feitt, en eftir að sjá, að pað rynni
kjóséndum niður.
Gubl. Gubmundsson sýslum. talaði, og
axlaði sitt skinn fimlega á báðurn öxluro.
Yar eiginlega samdóma E. B. um, að þessi
ákvæói væri óhafandi; en bö á því, að rétt,
hefði verið af' n. d. að samþykkja þau samt
— svo að þjóðinni (kjósendum) gæfist
kostur á að skera úr |rétt eins og hún
hefði ekki fengið færi á því, pó að alþ.
hefði samþ. f’rv. með brevtingu — eins
hefðu orðið þingrof fyrir pví].
E. B. talaði á ný. svo og J. J., Dr.
Yaltýr Guðm., Dr. J. Þorkelsson vngri
o. fl.; en ekkert kom nýtt fram í þeim
umræðum.
Tillaga frá E. B. um að skora á efri deild,
að samþykkja ekki þessi orð í frv., var
borin upp, og réttu upp hendur með henni
31 maður. Það er rétt og sönn tala at-
kvæða. Síðan var leitað atkv. á ný þannig,
að allir, sem væru með till., voru beðnir
að standa iipp. En salunnn var svo full-
ur (nm 300 maniis), að margir STÓfiU á
gólfinu: vóru þeir taldir með, og sagt,, að
40 stæðu. A móti till. var svo reynd lianda-
upprétting (19 atkv.), en ekki var þá
reynt að láta standa upp. Öll atkvæða
greiðslan var ruglingur og ómark (utan-
bæjar-unglingar stóðu upp og voru taldir).
En allur liávaði fundarmanna skoðaði þetta
alt sem eina markleysu og greiddu eigi
atkvæði.
Anuau f'umt liélt hr. E. B. um sarna
mál Mvkd. 13. þ. in. og boðaði hann að
eins í'áeinum af meðlimum stúdentafélags-
ins (sem hann vænti sizt mótspyrnu frá)
og örfáum þiugmönnum (ekki nærri lielm-
ing). Hai'ði fireyft þar sama máli, en fengið
engan byr, svo að harrn þorði ekki einu
sinni að bera upp neina tillögu. Halldór
bankagjaldk. Jónsson liafði mótmælt hon-
um þar öfluglega, og fengið mikið lól'aklapj*
áhoyreuda. Hr. sýslum. M. Torfason Haf'ði
tekið til máls Einars megin, en hvorugur
þeirra Einars fengið nokkurt, fylgi
j. 6
——»»—
,(T>cb.)l anmirs!
- Stjórnarskrár-frv. ráðgjafans er
nú örugt úr þessu; var samþykt með
öllum atkv. í n. d.; fær sömu skil
í e. d.
- Kosningalögin (heimull. kosn.)
eru nú væntanlega vís að sleppa lífs
af á þinginu. E. d. er búist við að
samþykki þau orðrétt, að leiðréttri
eirmi villu, sem slæddist iim í þau
við atkv.greiðslu i ii. d. En n. d.
getur þá eltlci annað en samþykt
þau á ný.
- Hvassasti og kaldasti dagurinn
á Alþingi var í fyrradag í n. deild
við umræður um skifting ísafj.sýslu
í tvö kjördæmi. En úti var stiili.logn,
sólskin og steikingshiti.
- Einar Ben. hafði byrjað ræðu
sína á laumu-fundinum á Mvkd. á
að segja: „Sumir segja, að ég sé
keyptur til þessarar máls-reyfingar af
Valtýingum. En það er lygi. — Aðrir
segja, að það sé landshöfðinginn, sem
hafi keyjit mig. En þaðerlíka lygi.“
„Nú, hver hefir þá keypt þig?“
heyrðist þá sagt frammi í horni.
Það er ljótur ávani að hugsa
upphátt. J. Ó.